نقیض

(صفت) ۱ - ضد مخالف . ۲ - نقیض هر چیز رفع یا نفی آن است. توضیح بین نقیض و ضد فرق قایل شده اند . نقیض آنست که دو طرف نه جمع شوند و نه معدوم گردند چنانکه هست و نیست و حیات و ممات و ضد آنکه طرفین جمع نشوند و هردو معدوم گردند چنانکه سفید و سیاه ممکن نیست که جمع شوند اما ممکن است که هر دو نباشند بلکه زرد باشند .

[contrapositive] [ریاضی] گزارۀ حاصل از یک گزارۀ شرطی با تعویض مقدم و تالی آن به ترتیب با نقیضِ تالی و نقیضِ مقدم

(نَ) [ ع . ] (ص .) ضد، مخالف .

ضد و مخالف و واژگونۀ چیزی، مخالف.

معنی نُقَيِّضْ لَهُ: بر او مي گماريم - نزدش مي بريم (کلمه نقيض از مصدر تقييض است که هم به معناي تقدير است ، و هم چيزي را نزد چيزي بردن . مثلاً قيضه له يعني فلاني را نزد فلان کس آورد)
معنی يَؤُوسٌ: بسيار نا اميد (صيغه مبالغه از ماده يأس و يأس عبارت از حالتي است که يقين کني آن چيزي که اميد و انتظارش را داري تحقق نخواهد يافت ، و نقيض اين حالت را رجاء : اميد گويند )
معنی يَئِسَ: مأيوس شد - نا اميد شد(يأس عبارت از حالتي است که يقين کني آن چيزي که اميد و انتظارش را داري تحقق نخواهد يافت ، و نقيض اين حالت را رجاء : اميد گويند )
معنی يَئِسُواْ: مأيوس شدند - نا اميد شدند (يأس عبارت از حالتي است که يقين کني آن چيزي که اميد و انتظارش را داري تحقق نخواهد يافت ، و نقيض اين حالت را رجاء : اميد گويند )
ریشه کلمه:
قيض‌ (۲ بار)

«نُقَیِّض» از مادّه «قیض» (بر وزن فیض) در اصل به معنای پوست روی تخم مرغ است سپس به معنای مستولی ساختن چیزی بر چیز دیگر آمده.
شکافتن و شکافته شدن «قاضَ الشَّیْ‏ءَ قَیْضاً: شَقَّهُ فَانْشَقَّ» تقییض را تبدیل، تقدیر و آماده کردن گفته‏اند . هر که از یاد خدا غافل باشد برای او شیطانی مهیّا می‏کنیم که به وی قرین است قیض در اصل پوست تخم مرغ است راغب گفته برای اوست شیطانی که مانند پوست تخم مرغ بر او مستولی شود، این آیه مقابل . است یعنی هر که توجه به خدا کند و استقامت داشته باشد ملک برای تقویت او نازل می‏شود به عکس آنانکه از یاد خدا غفلت ورزند که شیطان مضلی بر او قرین گرد. ایضاً آیه .

در منطق ویا ریاضیات، نقیض یک عملگر منطقی یکتایی است، که نتیجه آن در صورتی که گزاره تحت آن نادرست باشد درست خواهد بود و در غیر این صورت نادرست است.
ریچارد جانسون با (۱۳۸۰)، ساختمان های گسسته، ترجمهٔ حسین ابراهیم زاده قلزم (ویراست پنجم)، سیمای دانش
نقیض یک گزاره، گزاره ای است که ارزش آن دقیقاً مخالف ارزش گزاره اولیه باشد. نماد معمول برای نمایش نقیض یک گزاره p~ است و نماد p! در زبان برنامه نویسی کامپیوتر کاربردی فراوان دارد. پس به این ترتیب نقیض کردن یک گزاره عبارت است ساختن گزاره ای جدید که ارزش آن دقیقاً مخالف ارزش گزاره اصلی است و این کار معمولاً با آوردن لفظ «چنین نیست» در ابتدا گزاره اصلی انجام می شود. به عنوان مثال نقیض گزاره «۷ عددی اول است» به صورت «چنین نیست که ۷ عددی اول باشد» یا «۷ عددی اول نیست» نوشته می شود.
مشاهدی می کنید در همه حالات منطقی گزاره p~ ارزشی دقیقاً مخالف p دارد. حال می خواهیم به عنوان تمرین گزارهٔ زیر را نقیض کنیم: گزاره: ۳ <۷ نقیض گزاره: ۳> ۷

نقیض (انگلیسی: Opposite) به لغات و عباراتی که ذاتاً سازگاری معنایی ندارند. مثل کوچک و بزرگ و عمیق و کم عمق.
اصطلاح نامه
متضاد
مترادف
en:Template:Lexicology

در منطق ویا ریاضیات، نقیض شرطی یک عملگر منطقی دوتایی است، که نتیجه آن در صورتی که شرط منطقی عملوندهای آن نادرست باشد درست خواهد بود و در غیر این صورت نادرست است.

نَقیض
اصطلاحی در منطق. هم در حوزۀ تصورات (مفردات) کاربرد دارد، هم در تصدیقات (قضایا). ۱. در حوزۀ تصورات، نقیض هر لفظ، رفع آن لفظ است، چنان که نقیض «انسان»، «غیر انسان» است و نقیض «دانا»، «نادان»؛ ۲. در حوزۀ تصدیقات یا قضایا، که گونه ای تقابل است که از آن به تناقض تعبیر می شود، چنان که این دو قضیه متناقض اند: «هر انسانی حیوان است»؛ «بعض انسان ها حیوان نیستند».

بالا

بدی

کنتراست

مغایر ، مخالف ، ضد ، نقیض ، مقابل ، معکوس

مغایر ، مخالف ، متناقض ، نقیض ، متباین ، ضد ونقیض

ضد ، روبرو ، وارونه ، متناقض ، نقیض ، مقابل ، معکوس ، از روبرو

ليس

نقيض