مشورت به معنای شوری، رایزنی و شور کردن است، و
دین اسلام به مشورت کردن در امور فردی و اجتماعی اهمیت زیادی داده است، و برای مشورت کننده فواید و آثار زیادی در
روایات بیان شده، و لذا در
قرآن کریم و
روایات اسلامی سفارش به مشورت کردن شده است و البته باید مشورت با افراد با تجربه و صاحب عقل و درایت باشد.
موضوع مشاوره در اسلام از اهمیت خاصی برخوردار است چنانچه
پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) با قطع نظر از
وحی آسمانی آنچنان
فکر نیرومندی داشت که هیچ گاه نیاز به مشاوره پیدا نمی کرد، ولی برای اینکه از یک سو
مسلمانان را به اهمیت مشورت متوجه سازد تا آن را جزء برنامه های اساسی زندگی خود قرار دهند و از سوی دیگر نیروی فکر و
اندیشه را در افراد پرورش دهد، در امور عمومی مسلمانان که جنبه ی اجرای قوانین الهی داشت (نه قانون گزاری) جلسه ی مشاوره تشکیل می داد و مخصوصاً برای رای افراد صاحب نظر ارزش خاصی قائل بود تا آنجا که گاهی به
احترام آن ها از رای خود صرف نظر می کرد، چنان که نمونه ی آن در
جنگ احد اتفاق افتاد و می توان گفت که یکی از عوامل موفقیت
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) در پیشبرد اهداف اسلامی همین بود.
موضوعات بحث
در این بحث به پنج موضوع توجه فرمائید:۱ـ
آیات و روایات پیرامون شورا.۲ـ با چه اشخاصی می توان مشورت کرد؟۳ـ نتایج ثمربخش مشورت.۴ـ وظیفه ی مشاور.۵ـ مذمت استبداد.
مشورت از منظر اسلام
آیین اسلام بر مشورت در امور فردی و جمعی ارجی ویژه می نهد.قرآن کریم سوره ای به نام «سوره شوری » دارد که مشورت را در شمار فرائض اخلاقی و روحیّات معنوی آورده است.بنای
حکومت اسلامی نیز بر مشورت و دوری از
استبداد و خودرایی است و حاکمان اسلامی باید از مشورتِ مشاوران کارآزموده و آگاه بهره مند باشند.البتّه پیروی از رای آنان برای
حاکم الزامی نیست و او می تواند به تشخیص خود عمل کند.
← مشورت پیامبر با صحابه
...