مسجد جامع مرند

مسجد جامع مرند در مرکز شهر مرند واقع شده که مطابق کتیبه محراب مسجد، این بنا در سال ۷۳۱ هجری قمری در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان ساخته شده است. محراب در قسمت جنوبی مسجد واقع شده و مزین به آیات قرآنی به خط کوفی و گچبری های بدیع می باشد.
مرند
امروزه کف مسجد به اندازه سه پله از سطح کوچه مجاور پایین تر است و دالانی به طول ۱۲ متر با سه طاق گنبدی، ورودی را به شباستان ها مربوط می سازد در سمت چپ این دالان، شبستان جنوبی با گنبدی کم خیز واقع شده است.
بنا به بررسی های انجام شده این بنا در مرکز شهر واقع شده این مسجد ظاهراً در آغاز یکی از آتشکده های دورهٔ ساسانی بود که بعدها با سکونت ارامنه در این منطقه به کلیسا تبدیل شد، پس از پیروزی اعراب بر بابک در قرن سوم هجری و همزمان با اسلام آوردن مردم آذربایجان به مسجد تبدیل شده است. طبق کتیبه-ی محراب این مسجد در اوایل سدهٔ هشتم یعنی در سال ۷۳۱ هـ ق در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان و به دستور او ساخته شد این مسجد نه صحن دارد و نه سردر، چون در اصل کلیسا بود و در زمان مغول به مسجد تبدیل شده است. در سال ۷۰۴، این مسجد در حالی که بیش از ۹ سال از عمر آن نمی گذشته توسط تاج خواجه مورد مرمت قرار گرفته است. محوطه اصلی مسجد یا سقفی مشتمل بر شش گنبد فضاهای اصلی مسجد را تشکیل می دهد. محراب به عرض ۷۵/۲ و ارتفاع ۶ متر در قسمت جنوب مسجد واقع شده و مزین به آیات قرآنی به خط کوفی و گچ بریهای زیبا و بدیع می باشد. از جمله آثار مشهود در محیط داخلی گنبد اصلی مسجد که مبین قدمت بیش از ۱۵۰۰ساله بنا می باشد وچود صلیب شکسته های متعدد می باشد که با فواصل مشخص و منظم به صورت برجسته نگاری خودنمائی می کند لذا جا دارد موضوع قدمت بنا و ابنیه های احتمالی موجود در داخل ساختمان و محوطه تاریخی آن مورد مطالعه و کنکاش علمی قرار گیرد.