قسطنطنیه

استانبول

قُسْطَنْطَنیّه (عربی شدهٔ کُنستانتینوپول، به معنای شهر کنستانتین)، نام پیشین شهر استانبول است که به افتخار قیصر روم، کنستانتین یکم نام گذاری شده بود. این شهر سال ها پایتخت امپراتوری روم شرقی بود. این شهر پس از سرنگونی رومی ها و روی کار آمدن مسلمانان عثمانی، اسلامبول (به معنای شهر اسلام) خوانده شد که با گذشت زمان به استانبول تغییر نام پیدا کرد.
تاریخ ترکیه
قلعه روملی حصار
۶ مترکیلومربع (۲٫۳ مایل مربع) enclosed within Constantinian Walls
بنیانگذار این شهر کنستانتین یکم (۲۷۴–۳۳۷ میلادی)، نخستین امپراتور روم است که مسیحیت را پذیرفت و آن را دین رسمی کشور روم اعلام کرد و کلیسا را با حکومت پیوند داد. وی پس از اینکه بر دشمنانش پیروز شد، در سال ۳۳۰ پایتخت خود را به دهکده بیزانتیوم (قسطنطنیه) که در حاشیه تنگه بسفر قرار دارد انتقال داد و آن را گسترش داد؛ ساختمان های زیادی در آن ساخت و آن را پایتخت اصلی خود اعلام کرد.
حاکمان امپراتوری روم شرقی همیشه بر این مطلب تأکید داشتند که دولت بیزانس (دولت روم شرقی) دولتی شرقی است. قسطنطنیه تا سال ۱۴۵۳ پایتخت امپراتور روم شرقی محسوب می شود. در این سال این دولت از سپاهیان دولت عثمانی به فرماندهی سلطان محمد فاتح شکست خوردند و قسطنطنیه تصرف شد و بدین ترتیب عمر امپراتوری هزار ساله روم شرقی پایان یافت. شهر قسطنطنیه پس از تصرف توسط نیروهای عثمانی (اسلامبول) یعنی شهر اسلام خوانده شد.

قُسطَنطَنیه (Constantinople)
بخشی از دیوارهای دور شهر
بخشی از دیوارهای دور شهر
شهری باستانی که یونانیان در حدود ۶۶۰پ م با نام بیزانتیوم بنیاد نهادند و قسطنطین اول (کنستانتین کبیر) در۳۳۰م آن را تجدیدبنا کرد و پایتخت بیزانس یا امپراتوری روم شرقی قرار داد. قسطنطنیه (استانبول کنونی) دژ تسخیرناپذیر امپراتوری بیزانس، بود، تا آن که درپی تقریباً دو ماه محاصره، در ۲۹ مه ۱۴۵۳م، به تصرف ترک ها درآمد. نام آن را به اسلامبول (شهر اسلام) تغییر دادند و از آن پس پایتخت امپراتوری عثمانی قرار گرفت. باروهای احداث شده به دست امپراتوران روم و روم شرقی بیش از هزار سال شهر را دربرابر هر گونه تهاجمی حفظ می کردند. از استحکامات اولیۀ شهر، پیش از آن که قسطنطین برای حفاظت از پایتختش اقدام به ایجاد استحکاماتی کند، اطلاعی دردست نیست؛ این استحکامات به شکل قوسی خارجی از پلِ آتاتورک تا بیمارستان استانبولِ امروز امتداد داشت، ولی اثری از آن ها باقی نمانده است. امپراتور تئودوسیوس دوم (سلطنت ۴۰۸ـ۴۵۰م) باروی جدیدی به طول شش کیلومتر در فاصلۀ۱.۳کیلومتری غرب استحکامات قسطنطین ساخت. این باروهای جدید، که وی در طول دوران حکومتش بر کیفیت و ابعادشان افزود، پایگاه دفاعی قسطنطنیه بودند. این استحکامات از دو باروی داخلی و خارجی و نیز خندقی عمیق در جلو تشکیل شده بود. باروها شیب دار بودند تا امکان هدایت آتش توپخانه از هر دو وجود داشته باشد. باروی داخلی با ۹۶ برج تقویت شده بود و هشت دروازۀ اصلی و چندین درِ مخفی داشت. در امتداد ساحل نیز باروهایی احداث شده بود که کاملاً شهر را محصور می کردند. در حدود ۵۱۰م بارویی به نام «باروی بزرگ» ساخته شد که از سمت غرب ۶۵ کیلومتر امتداد داشت، اما چون دفاع از آن بعد از ۴۵ کیلومتر غیرممکن بود در قرن ۷م به حال خود رها شد. نیز← استانبول