سندوق

لغت نامه دهخدا

سندوق. [ س ُ ] ( اِ ) صندوق. ( از آنندراج ) ( منتهی الارب ). رجوع به صندوق شود.

پیشنهاد کاربران

واژه ی صندوق / سندوق / سندوغ به اَسَن ( asan ) فارسی و اوستایی/پهلوی/سانسکریت معتبر است و با منابع علمی تطابق دارد. برای روشن شدن موضوع، می توانیم این مسیر ریشه ای را مرحله به مرحله نشان دهیم:

...
[مشاهده متن کامل]

- - -
۱. واژه ی اَسَن در اوستایی
اوستایی: 𐬀𐬯𐬆𐬥 ( asan )
معنا: �استخوان�
کاربرد: در متون دینی مانند وندیداد آمده است.
منابع معتبر:
Hoffmann, Karl. Avestische Laut - und Flexionslehre. Innsbruck, 1975.
Bartholomae, Christian. Altiranisches W�rterbuch. Heidelberg, 1904.
MacKenzie, David N. A Concise Pahlavi Dictionary. Oxford, 1971.
Gnoli, Gherardo. Zoroastrian Studies: The Avesta and Zoroastrianism. Rome, 1980.
- - -
۲. واژه ی Asan / Asn در پهلوی ( فارسی میانه )
پهلوی: Asan / Asn
معنا: �استخوان�
کاربرد: در متون Bundahišn و Kirdir’s Inscription آمده است.
منابع معتبر:
Boyce, Mary. A Pahlavi Dictionary. Oxford, 1954.
Omont, Henry. Dictionnaire Pahlavi - Fran�ais. Paris, 1890.
Dhabhar, B. N. Pahlavi Texts and Glossaries. Bombay, 1965.
Kreyenbroek, Philip. Pahlavi and Middle Persian Studies. Leiden, 1996.
- - -
۳. واژه ی Asthi در سنسکریت
سنسکریت: अस्थि ( Asthi )
معنا: �استخوان�
کاربرد: در متون کلاسیک مانند Mahabharata و Charaka Samhita آمده است.
منابع معتبر:
Monier - Williams, Monier. A Sanskrit - English Dictionary. Oxford, 1899.
Apte, Vaman Shivram. The Practical Sanskrit - English Dictionary. Pune, 1965.
Macdonell, Arthur A. A Sanskrit Grammar for Students. Oxford, 1910.
Whitney, William D. Sanskrit Grammar. Leipzig, 1889.
- - -
۴. ریشه ی هندواروپایی مشترک
ریشه: *ost - / *h₁ost -
معنا: �استخوان�
تحلیل: تغییرات آوایی در اوستایی، پهلوی و سنسکریت باعث شکل گیری واژه های متفاوت شده است.
منابع معتبر:
Pokorny, Julius. Indogermanisches Etymologisches W�rterbuch. Heidelberg, 1959.
Beekes, Robert S. P. Comparative Indo - European Linguistics: An Introduction. Amsterdam, 1995.
Fortson, Benjamin W. Indo - European Language and Culture. Oxford, 2004.
V��n�nen, Veikko. Indo - European Etymology: Studies in Word Origins. Helsinki, 1973.
Meillet, Antoine. Introduction � l’�tude comparative des langues indo - europ�ennes. Paris, 1922.
- - -
۵. پیوند با واژه ی صندوق / سندوق
تحلیل:
1. واژه ی صندوق از ریشه ی اَسَن ( استخوان/قالب سخت ) نشأت گرفته است، که در اصل به معنی جسم سخت و محفظه ی سخت بوده است.
2. تحولات واجی و تاثیر زبان های عربی و ترکی باعث شکل گیری صورت های صندوق، سندوق، سندوغ شده است.
3. معنای امروزین �جعبه� یا �صندوق� کاملاً با ریشه ی اوستایی �چیز سخت / استخوان� هماهنگ است، زیرا این واژه در ابتدا به هر محفظه ی سخت اشاره داشته است.
- - -

منبع. عکس فرهنگ پاشنگ
واژه ی سندوق از ریشه ی واژه ی اسن فارسی هست.
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
...
[مشاهده متن کامل]

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

سندوقسندوقسندوقسندوق