سقایت الحاج

سِقایة الحاج‏ آب دادن به حاجیان است که در دوران جاهلیت بوده و پس از اسلام گرامی داشته شده است.
آب دادن به حاجیان را سِقایة الحاج می گویند. منصب سِقایة الحاج عنوان یاد شده در قرآن کریم به کار رفته و از مناصب مربوط به کعبه و حج است که از دوران جاهلیت در میان قریش وجود داشته است. نخستین سقایة الحاج بر اساس روایتی، حضرت عبد المطلب، جدّ بزرگوار رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله پس از حفر زمزم‏ برای نخستین بار آن را سقایة الحاج نامید؛ از این رو، سقایة الحاج از جمله سنتهای آن گرامی شمرده شده که پس از اسلام نیز ادامه یافت و مورد تأیید رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله قرار گرفت. سقایة الحاج بودن عباس عموی پیامبر در زمان نزول آیه شریفه «أجَعَلْتُم سِقایةَ الحاجّ وَ عِمارَةَ المَسْجِدِالحرامِ ...» عباس عموی پیامبر صلّی اللَّه علیه و آله عهده‏دار این منصب بود، به همین جهت در کلمات برخی از این عنوان به «سقایة العباس» نیز یاد شده است. کاربرد سِقایة الحاج در باب حج از عنوان یاد شده در باب حج سخن گفته‏اند. ← بیتوته عهدار سقایة الحاج از مناسک واجب حج، بیتوته در منی‏ در ایام تشریق؛ یعنی شبهای یازدهم، دوازدهم و برای برخی، سیزدهم ذیحجه است که ترک آن موجب ثبوت کفاره بر حاجی است؛ لیکن گروهی از جمله کسانی که عهده دار سقایة الحاج در مکه‏اند از این حکم استثنا و برای آنان بیتوته در مکه جایز دانسته شده است. برخی، استثنای کسانی که عهده دار منصب یاد شده هستند را نپذیرفته‏اند. ← رمی جمره عهدار سقایة الحاج زمان رمی جمره بنابر قول مشهور از طلوع آفتاب تا غروب آن است، مگر برای معذوران که می‏توانند در شب رمی کنند. برخی، افراد عهده‏دار سقایة الحاج را نیز از معذوران شمرده‏اند.

آیه ۱۹ توبه، در شان علی علیه السّلام و فضیلت مجاهدان در راه خدا نازل شده است.
به آیه ۱۹ سوره توبه «آیه سقایة الحاج» می گویند.