رشد جمعیت

رشد جمعیت ( به انگلیسی: Population growth ) تغییر در جمعیت گونه ای از موجودات در بازه ای از زمان است. در زیست شناسی، رشد جمعیت برای اشاره به هر موجود زنده شناخته شده ای بکار می رود، اما در این نوشتار عمدتاً به رشد جمعیت بشر در جمعیت شناسی پرداخته می شود. مدل رشد مالتوس، مدل لجستیک و مدل رشد سولو نمونه هایی از مدل های ساده برای رشد جمعیت هستند.
جمعیت جهان از ۱۰۰۰۰ سال پیش از میلاد تا ۲۰۰۰ میلادی ( بر اساس مقیاس لگاریتمی )
در سطح جهانی، نرخ رشد جمعیت انسان از سال های ۱۹۶۲ و ۱۹۶۳ سالانه به میزان ۲/۲۰٪ رو به کاهش بوده است و این در حالی است که تخمین نرخ رشد سالانه، برای سال ۲۰۰۹ ، ۱/۱٪ است. [ ۱] سازمان جهانی سالانه تعداد زادگان، نرخ مرگ ومیر و نرخ رشد را به ترتیب ۱/۹۱۵٪ ، ۰/۸۱۲٪ و ۱/۰۹۲٪ گزارش می دهد. [ ۲] در صد سال اخیر جمعیت به دلیل پیشرفت های پزشکی و افزایش کلان در قابلیت تولیدی کشاورزی که به مدد «انقلاب سبز» فراهم شد، با سرعت زیادی در حال رشد بوده است. [ ۳] [ ۴] [ ۵] [ ۶]
در سال ۱۹۸۹ جمعیت انسانی از ۸۸ میلیون به پایین ترین سطح خود یعنی ۹/۷۳ میلون نفر در سال ۲۰۰۳ رسیده است، پس از افزایش به ۲/۷۵ میلیون در سال ۲۰۰۶، رشد سالانه جمعیت تا سال ۲۰۰۹ که جمعیت به ۶/۷۴ میلیون می رسد، کاهش داشته است. از سال ۲۰۰۹ رشد جمعیت سالانه با شیب ثابت حدود ۴۱ میلیون نفر روبه افزایش بوده است، پیش بینی شده است که این رقم در سال ۲۰۵۰ به ۲/۹ بیلیون نفر می رسد. [ ۱] در دهه های اخیر، برخی مناطقی از جهان کاهش بسیاری در نرخ رشد داشته اند، این در حالی است که نرخ رشد در بسیاری از کشورهای خاورمیانه، جنوب صحرای آفریقا، و همچنین در آسیای جنوبی، جنوب شرقی آسیا و آمریکای لاتین، بالای ۲٪ باقی مانده است. [ ۷] برخی از کشورها به ویژه در اروپای شرقی، عمدتاً به علت نرخ پایین باروری، و میزان بالای مرگ و میر و مهاجرت، رشد منفی را تجربه می کنند. در آفریقای جنوبی رشد جمعیت به علت آمار بالای مرگ و میر ناشی از ایدز، رو به کند شدن است. تعدادی از کشورهای اروپای غربی نیز ممکن است با رشد جمعیت منفی روبه رو شوند. [ ۸] کاهش جمعیت ژاپن از سال ۲۰۰۵ آغاز شد[ ۹]
جمعیت جهان در سال ۲۰۱۴ به ۸/۱ میلیارد نفر رسیده بود. از این میان، ۲/۱ میلیارد نفر در کشورهای توسعه یافته و ۶ میلیارد در کشورهای در حال توسعه زندگی می کردند ( Population Reference Bureau, ۲۰۱۴ ) . رشد پُرشتاب جمعیت، تقاضا برای زمین، غذا و آب آشامیدنی را به ویژه در کشورهای در حال توسعه افزایش می دهد. رشد جمعیت در مقیاس جهانی تنش زیادی را بر منابع آب در دسترس وارد می کند. پیش بینی می شود، ۴۷ درصد از جمعیت جهان تا سال ۲۰۳۰ تحت تنش آبی شدید قرار گیرند؛ بنابراین تأمین آب سالم یکی از اولویت های مهم بسیاری از کشورها خواهد بود. [ ۱۰]