ذوالفقار

/zolfaqAr/

معنی اسم ذوالفقار

اسم: ذوالفقار
نوع: پسرانه
ریشه اسم: عربی
معنی: (تلفظ: zolfeqār) (عربی) در لغت به معنی صاحب فقرات، و فقره هر یک از مهره های پشت است که ستون فقرات از آن مرکب است، (به مجاز) شمشیر، در اصل نام شمشیر حضرت علی (ع) - نام شمشیر علی (ع)

اسم های مشابه مانند ذکا، رأفت و رئو را هم بخوانید.

معنی ذوالفقار در لغت نامه دهخدا

ذوالفقار. [ ذُل ْ ف َ ] (اِخ ) ذوالفقارصاحب ِ فقرات است و فقره هر یکی از مهره های پشت است که ستون فقرات از آن مرکب است و گفته اند که چون بر پشت ذوالفقار خراشهای پست و هموار بود ازینرو او را ذوالفقار گفته اند و مجدالدین در قاموس گوید: و سیف ُ مفَفّر کمعظّم ، فیه حزوز مطمئنّه عن متنه. || نام شمشیر منبه ابن الحجاج که به روز بدر کشته شد و آن شمشیر را رسول اکرم صلوات اﷲ علیه و سلم برای خویش برگزید: و کان ذوالفقار لمنبه ابن الحجاج ، استخلصه النبی صلی اﷲ علیه و سلم و اصطفاه لنفسه یوم بدر. (الجماهر فی الجواهر للبیرونی ). ذوالفقار سیف رسول اﷲ، کان لمنبه ابن الحجاج. (امتاع الاسماع ). و بعضی آن را نام شمشیر عاص بن منیه گفته اند که بروز بدر کشته شده است و سپس ذوالفقار را رسول اکرم به روز احد به علی بن ابیطالب علیه السلام عطا فرمود. و اینکه گمان برند که ذوالفقار دارای دو تیغه یا دو زبانه بوده است بر اصلی نیست. و در ترجمه ٔ تاریخ طبری در ذکر خبر غزوه احد آمده است :... و کافران غلبه میکردند و گرد مسلمانان اندر گرفتند و پیغمبر صلی اﷲ علیه و سلّم برجای ایستاد و بازنگشت و خلق را میخواند و کس اجابت نکرد چنانکه خدای تعالی گفت : حتّی اذا فَشِلْتُم و تنازعتم فی الأمر. (قرآن 152/3). پیغمبر صلی اﷲ علیه و سلّم از جای نجنبید و مردمان را بر حرب حریص میکرد و ابوبکر و عمر را هر دو جراحت رسید و بازگشتند و عثمان با دو تن از انصار بگریخت و در پس کوه پنهان شد و علی علیه السلام اندر پیش حرب بود و کارزار میکرد و شمشیری که داشت بر سر کافری زد و کافر به سپر بگرفت و خود داشت از آهن قوی و شمشیر بشکست امیرالمؤمنین علی علیه السلام بازگشت و گفت یا رسول اﷲ حرب همی کردم و شمشیر من بشکست و شمشیر ندارم وبی شمشیر حرب نتوان کردن پیغمبر صلی اﷲ علیه و سلم زود ذوالفقار به علی داد و گفت : خذها یا علی و پنداشت که علی نستاند و نزند علی ذوالفقار بگرفت و به حرب اندر شد پیغمبر او را دید دلیر و به کارآمد ذوالفقار از راست و چپ و پیش و پس میزد و میکشت و پیغمبر صلوات اﷲ علیه گفت : لافتی الأ علی لاسیف الأ ذوالفقار.
چون چلیپای روم از آن شد باغ
کابریزست باغ را عسلی
ابر چون چشم هند بنت عتبه است
برق مانند ذوالفقار علی. ...

ذوالفقار شیروانی••• را بخوانید.

معنی ذوالفقار به فارسی

ذوالفقار

شروانی سید قوام الدین حسین بن صدر الدین علی شاعر معاصر خوارزمشاهیان و هم عصر خاقانی شروانی وفلکی شروانی و جمال الدین اصفهانی ( ف.۶۷۹ه.ق.) وی مداحی یوسف شاه لرمیکرد و در قواعد صنایع و بدایع شعری استاد و مخترع بود. دهلی و سلمان ازو پیروی کرده اند.
ذوالفقار بمعنی صاحب فقرات است و فقره هر یکی از مهره های پشت است که ستون فقرات از آن مرکب است .

برج ذوالفقار

دهی است از دهستان قل جق بخش شیروان شهرستان قوچان .

ده ذوالفقار

دهی است از دهستان سربند بخش سربند شهرستان اراک .

ذوالفنون را بخوانید.

معنی ذوالفقار در فرهنگ معین

ذوالفقار

( ~. فَ) [ ع . ] (اِ.)نام شمشیر منبه بن حجاج (عاص بن منبه ) که به روز بدر کشته شد و آن شمشیر را رسول اکرم (ص ) برای خویش گزید و سپس آن را در غزوة احد به علی (ع ) عطا فرمود. گفته اند که چون بر پشت ذوالفقار خراش های پست و هموار بود، آن را بدین نام خواندند

معنی ذوالفقار در فرهنگ فارسی عمید

ذوالفقار

شمشیر. &delta، در اصل نام شمشیری است که در اختیار حضرت رسول بود و در غزوۀ احد به علی بن ابی طالب بخشید. چون بر پشت آن خراش هایی شبیه ستون فقرات بوده آن را ذوالفقار نامیدهاند.

ذوالفقار در دانشنامه اسلامی

ذوالفقار

ذوالفقار شمشیر معروف امام علی(ع). از آنجا که این شمشیر، پست و بلندی هایی مانند ستون فقرات داشت، آن را ذوالفقار نامیدند. در فرهنگ مردم، ذوالفقار نمادی از قدرت و شجاعت امام علی(ع) است و در شمایل های مذهبی، معمولا امام علی (ع) را به نحوی تصویر می کنند که ذوالفقارش را در دست دارد. درباره اینکه این شمشیر چه شکلی داشته، اختلاف وجود دارد و گرچه در بیشتر تصویرهای رایج، آن را به صورت شمشیری دارای دو سر ترسیم می کنند، ولی عمده منابع، آن را مانند دیگر شمشیرها با یک لبه دانسته اند.
در نامگذاری ذوالفقار دو وجه ذکر شده است:
در فرهنگ عامه و شمایل نگاری های مذهبی این شمشیر را به صورت شمشیری دارای دو سر ترسیم می کنند. در برخی منابع نیز این تصویر تأیید شده است؛ برای مثال میرزای قمی و ابن شهر آشوب این شمشیر را دارای دو سر می دانند

ذوالفقار

«ذوالفقار» شمشیری شگرف است که ابتدا متعلق به رسول اکرم صلی الله علیه و آله بود و آن حضرت در جنگ احد وقتی که شمشیر علی بن ابی طالب علیه السلام در گرماگرم نبرد شکست، آن را به او بخشید و از همان زمان این شمشیر وجهه ای مقدس یافت.
در وجه تسمیه این شمشیر گفته اند: پشت آن خارهای پست و بلندی مانند ستون فقرات آدمی داشته است.
علامه مجلسی از مناقب ابن شهر آشوب نقل می کند که آیه 25 سوره حدید « وَأَنزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ» اشاره به ذوالفقار دارد که از آسمان برای پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد. و ایشان آن را به حضرت علی علیه السلام بخشید.
در مورد منشأ ذوالفقار اقوال دیگری هم هست؛ از جمله آن که در جنگ بدر حضرت علی علیه السلام آن را پس از کشتن صاحبش «عاص بن منبه سهمی» بدست آورد. یا جزو هدایای بلقیس به حضرت سلیمان علیه السلام بود، و یا ذوالفقار در روز بدر بدست پیامبر صلی الله علیه و آله رسید و آن را به حضرت علی علیه السلام بخشید. این شمشیر سپس به امام حسن علیه السلام و بعد از او به امام حسین علیه السلام و سرانجام به حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به ارث رسید.
از حضرت امام صادق علیه السلام درباره علت نامیده شدن آن به ذوالفقار پرسیدند، حضرت صادق علیه الس ...

ذوالفقار اصفهانی (ابهام زدایی) را بخوانید.

ذوالفقار در دانشنامه ویکی پدیا

ذوالفقار

ذوالفقار نام شمشیر علی بن ابی طالب بوده است.
جبرئیل
دحیه کلبی
«ذوالفَقار» واژه ای عربی به معنای «صاحب فقرات» است. فقره خود به معنای مهره کمر است. گفته شده است چون بر پشت این شمشیر خراش های پست و هموار بوده، آن را بدین نام خوانده اند. جعفر احمدی برزگر که یک نظر شخصی است این شمشیر همانطوری بوده که در نقاشی ها ترسیم می شده و دلیل این که به این شکل بوده ان است. شما یک شمشیری چینی یا شمشیری که برای قطع سر از آن استفاده می شده را در نظر بگیرد این شمشیرها در قسمت سر پهن می شوند حال اگر به طور اتفاقی یک شکل مثلثی از سر این شمشیر بشکند شمشیر ذوالفقار درست می شود عموماً پنداشته می شود که ذوالفقار دارای دو تیغه یا دو زبانه بوده، اما به قول دهخدا «این گمان بر اصلی نیست» و تنها ابن شهر آشوب در کتاب المناقب، ذوالفقار را شمشیری دوشاخه دانسته است.
در برخی منابع، این شمشیر با گودی های کوچک تزئینی و با تیغه ای دارای شیاری بلند و باریک از کنار دسته تا نوک که شیارهایی باریک از آن به طرف سوی نوک شمشیر داشته توصیف شده است. همچنین در حدیثی منتسب به جعفر بن محمد، امام ششم شیعه دلیل نامگذاری آن شباهت شیارهایش به مهره های کمر است. در حدیثی منتسب به محمد بن علی، امام پنجم شیعه در بحارالانوار دربارهٔ دلیل نامگذاری این شمشیر آمده است: «زیرا علی علیه السلام با شمشیر ذوالفقار به هیچ کس ضربتی نزد، مگر اینکه او را در دنیا از خانواده و زن و فرزندانش جدا کرد و در آخرت او را از بهشت جدا ساخت.»
دربارهٔ این که این شمشیر چگونه به دست علی ابن ابی طالب رسید، نظرات مختلفی وجود دارد. در حدیثی منسوب به علی بن موسی الرضا آمده است که جبرئیل، آن را با خود از آسمان آورده است. مجلسی از مناقب نقل می کند که آیه ۲۵ سوره حدید* اشاره به این امر دارد.

ذوالفقار (ابهام زدایی)

ذوالفقار ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
ذوالفقار (اندیکا)
دهانه ذوالفقار
مکان ها:
وسایل:
افراد:

ذوالفقار (اندیک ...

فهرست ذوالفقار

ذوالفقار (اندیکا) را بخوانید.

چنانچه، معنی واژه بالا (برگرفته از دانشنامه ویکی پدیا)، نادرست یا مخالف قوانین جمهوری اسلامی ایران است، خواهشمند است گزارش دهید تا بررسی و حذف گردد => [گزارش]

ذوالفقار در دانشنامه آزاد پارسی

ذوالفَقار
(به معنی: دارای مهره، مهره دار) نام شمشیر معروفی که یک لبۀ آن خارهایی مانند مهره های ستون فقرات آدمی داشته است. این شمشیر در عصر جاهلیت شهرت بسیار داشته و دربارۀ آن می گفتند که «لاسیف الا ذوالفقار» (هیچ شمشیری مثل شمشیر ذوالفقار نیست). حضرت محمد (ص) این شمشیر را که در اصل متعلق به یکی از کفار به نام عاص بن منبه بود و در غزوه بدر به قتل رسید، در جنگ بدر به غنیمت گرفت و سپس آن را در جنگ اُحُد به حضرت علی (ع) که شمشیرش شکسته شده بود، بخشید. از آن پس درباره آن می گفتند: «لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار». شمشیر ذوالفقار مثل اغلب شمشیرهای عربی قدیم دو دم یا دولبه بود و همان طور که گفته شد یک لبه آن خاردار یا دندانه دار بود. ولی بعدها تصور کردند که سر آن دوشاخه است و آن را هم به همین صورت به تصویر کشیده اند.

ذوالفقار را به اشتراک بگذارید

پیشنهاد کاربران

پرنیا

ذوالفقار نام شمشیر علی ابن ابوطالب بوده است.
نام، وجه تسمیه و ظاهر ذوالفقار
ابن شهر آشوب در کتاب المناقب ذوالفقار را یک شمشیر دوشاخه می داند.[۱]
«ذوالفَقار» واژه ای عربی به معنای «صاحب فقرات» است. فقره خود به معنای مهره کمر است. گفته شده است چون بر پشت این شمشیر خراش های پست و هموار بوده، آن را بدین نام خوانده اند.[۲][۳]
عموماً پنداشته می شود که ذوالفقار دارای دو تیغه یا دو زبانه بوده، اما به قول دهخدا «این گمان بر اصلی نیست»[۳] و تنها ابن شهر آشوب در کتاب المناقب، ذوالفقار را شمشیری دوشاخه دانسته است.[۱]
در برخی منابع، این شمشیر با گودی های کوچک تزئینی[۴][۵][۶] و با تیغه ای دارای شیاری بلند و باریک از کنار دسته تا نوک که شیارهایی باریک از آن به طرف سوی نوک شمشیر داشته[۷][۸] توصیف شده است. همچنین در حدیثی منتسب به جعفر بن محمد، امام ششم شیعه دلیل نامگذاری آن شباهت شیارهایش به مهره های کمر است.[۹][۸][۱۰] در حدیثی منتسب به محمد بن علی، امام پنجم شیعه در بحارالانوار درباره دلیل نامگذاری این شمشیر آمده است:[۱۱] «زیرا علی علیه السلام با شمشیر ذوالفقار به هیچ کس ضربتی نزد، مگر اینکه او را در دنیا از خانواده و زن و فرزندانش جدا کرد و در آخرت او را از بهشت جدا ساخت.»[۱۲]
رسیدن ذوالفقار به دست علی بن ابیطالب
خوشنویسی عبارت «لا فتی الا علیّ لا سیف الاّ ذوالفقار»
درباره این که این شمشیر چگونه به دست علی رسید، نظرات مختلفی وجود دارد. در حدیثی منسوب به به علی بن موسی الرضا آمده است که جبرئیل، آن را با خود از آسمان آورده است.[۱۳] مجلسی از مناقب نقل می کند که آیه ۲۵ سوره حدید*[۱۴] اشاره به این امر دارد.[۱۵]
نظر دیگر که در بحارالانوار آمده است، ذوالفقار یکی از هدیه های بلقیس به سلیمان است که به دست علی می رسد.[۱۶]
در نظر مشهورتر که در لغتنامه دهخدا و فرهنگ معین یادشده،[۲][۳] ذوالفقار از آن منبه ابن الحجاج و یا از آن عاص بن منبه[۱۷] بود که در جنگ بدر علی او را کشت و شمشیرش را به محمد داد.[۱۸] یک سال بعد در جنگ احد، هنگامی که شمشیر علی شکست، او از محمد شمشیر خواست، و محمد ذوالفقار را بدو داد، که علی با آن از محمد دفاع کرد و دشمن را عقب راند. بنا بر تاریخ طبری[۱۹] و سیره ابن هشام[۲۰] در این هنگام ندایی شنیده شد که می گفت: «لا فتی الا علیّ لا سیف الاّ ذوالفقار» (هیچ جوانمردی جز علی و هیج شمشیری جز ذوالفقار نیست) پیامبر گفت: «این صدای جبرئیل است». در کتاب های الارشاد شیخ مفید[۲۱] و الأمالی شیخ طوسی،[۲۲] با ذکر سند از جعفر بن محمد این حدیث یادشده، اما نام فرشته در آن به جای جبرئیل، «رضوان» است. سمعانی و ابن بطّه نیز همین حدیث را ذکر کرده اند، با این تفاوت که در جنگ بدر رخ می دهد.[۲۳]
ذوالفقار پس از علی بن ابیطالب
بنا بر من لا یحضره الفقیه، پس از علی، ذوالفقار به پسرش حسن ابن علی، و سرانجام به حجت ابن حسن ارث رسید.[۲۴] در روایات است که مهدی موعود در هنگام ظهور آن را به همراه خواهد داشت.[۲۵]
این بخش نوشتار نیازمند گسترش است.
منابع
عمومی
ذوالفقار. . نشریه دیدار آشنا، ش. شماره ۵۲ (مهر ۱۳۸۳).
ویژه
↑ ۱٫۰ ۱٫۱ المناقب. ابن شهر آشوب، ج ۳، ص۲۹۰
↑ ۲٫۰ ۲٫۱ فرهنگ فارسی معین. چاپ اول. تهران: فرهنگ نما، ۱۳۸۷. صفحه ۵۲۲. ISBN 978-964-8216-67-3.
↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «ذوالفقار». لغتنامه دهخدا.
↑ لسان العرب، ج ۱۰، ص ۳۰۰
↑ تاج العروس، ج ۷، صص ۳۵۶-۳۵۷
↑ ربیع الأبرار، زمخشری، ج۳، ص ۳۱۵
↑ علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۶۰
↑ ۸٫۰ ۸٫۱ المناقب. ابن شهر آشوب، ص ۳۴۰
↑ علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۶۰
↑ «ذوالفقار». دانشنامه رشد.
↑ «وجه نامگذاری شمشیر ذوالفقار». دانشنامه رشد.
↑ بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۹۴، ح۸.
↑ مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۳۰۹
↑ ...أَنزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ... (ترجمه: و آهن را نازل کردیم که در آن قوت شدیدی است، و منافعی برای مردم...)[۵۷–۲۵]
↑ اصول کافی، ج ۱، ص ۲۳۵
↑ بحارالانوار، ج ۴۲، ص ۵۷
↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۴، ص ۱۶۹
↑ بحارالانوار، چاپ بیروت، ج ۴۲، ص ۵۸
↑ تاریخ طبری، ج ۳، ص ۱۷۷
↑ سیره‏ ابن هشام، غزوه‏ احد، ج ۳۰، ص ۱۰۶
↑ شیخ مفید. الارشاد، ج ۱، صص ۸۲-۶۸، ۷۸
↑ شیخ طوسی. الأمالی، ص ۵۴۷
↑ المناقب، ابن شهر آشوب. ج ۳، ص ۲۹۶
↑ من لا یحضره الفقیه. ج ۴، ص ۴۱۸
↑ الغیبه. ج ۳۰۷، ح ۲
رده های صفحه: شمشیرها
از ویک پدیا
همچنین:
ذوالفقار نام شمشیر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بود.
برخی مورخین می گویند ذوالفقار ابتدا متعلق به منبه بن حجاج بود که در جنگ بدر کشته شد و پیامبر شمشیر او را برای خود برگزید. سپس در روز نبرد احد آن را به امام علی بن ابی طالب علیه السلام عطا فرمود.
ابن عباس نیز روایت کرده است که آن شمشیر را حجاج بن عطاط به پیامبر هدیه کرده بود.
امیرالمؤمنین علی علیه السلام نیز فرمود:
جبرئیل بر پیامبر نازل شد و گفت:«در یمن بتی است از سنگ که در قاب آهن نشانده اند. کسی را بفرست آن را بیاورد.»
و رسول خدا مرا فرستاد. من آن را آوردم و به آهنگر دادم و او از آن دو شمشیر ساخت؛ یکی ذوالفقار و دیگری مخذم. پیامبر خدا مخذم را برای خود برگزید و ذوالفقار را به من داد. پس از رحلت پیامبر، مخذم نیز به من منتقل شد.
حضرت صادق علیه السلام فرمود:«آن شمشیر را از آن جهت ذوالفقار می گفتند که در طول آن گره هایی مانند فقرات کمر بود.»
برخی گفته اند که درازای ذوالفقار هفت وجب و پهنای آن یک وجب بود.
منابع:
العاریف و المعاریف ج3، لغت نامه دهخدا ج 7
همچنین:
«ذوالفقار» شمشیری شگرف است که ابتدا متعلق به رسول اکرم(ص) بود و آن حضرت در جنگ احد وقتی که شمشیر علی بن ...

ایرج زندوکیلی

ذوالفقار خان سردار کریم خان لر زند

رسم آزادی

یعنی شمشیر ی که اگر در دست انسان کامل باشد، بایک ضربت دشمنان راتطهیروبه درک می فرستد.

رسم آزادی

یعنی شمشیر ی که، بایک ضربت دوکارکرد به همراه
دارد، باتوجه به اینکه حکم انسان کامل مثل خودامام، معصوم وبه دور از خطاواشتباه بوده، به محض اجرای حکم درجسم وجانش جاری وساری می شود، درنتیجه مجرم را تطهیرو مجازات می نماید.