جیوه

( اسم ) فلزیست بصورت مایعی بسیار سنگین وزن مخصوص آن ۱۳/۶ سیمین فام و درخشان ( بهمین مناسبت آنرا سیماب گویند ) . در۳۸/۹- منجمد شود و در ۳۵۷ درجه بجوش آید ابوالارواح .
[ گویش مازنی ] /jive/ جان – حیات – زندگی

[ گویش مازنی ] /jivaye denyaa/

(وِ) [ معر. ] (اِ.) سیماب ، فلزی است نقره ای رنگ که از مادة معدنی شنجرف به دست می آید و گاهی به طور خالص در طبیعت وجود دارد. وزن مخصوصش ۶/۱۳ است که در دمای ۳۵۷ درجه به جوش می آید و در تقریباً ۴٠ زیر صفر درجه منجمد می گردد.

عنصری نقره ای رنگ که در حرارت متعارفی مایع می شود و در ۴۰ درجه زیر صفر منجمد می گردد. در ساختن بارومتر و برای جیوه دادن آیینه به کار می رود. از مادۀ معدنی سرخ رنگی به نام شنجرف به دست می آید. هرگاه شنجرف را حرارت بدهند جیوه به صورت بخار از آن خارج می شود و آن را در ظرف های مخصوص سرد می کنند و بعد جمع آوری می کنند. گاهی هم به حالت خالص در طبیعت پیدا می شود، سیماب، آبک، زیبق، مرکور.

جیوه از فلزات است و از آن در باب طهارت و خمس نام برده اند.
جیوه فلزی نقره ای رنگ و مایع می باشد.
احکام جیوه
جیوه از معادن و محکوم به احکام آن همچون وجوب اخراج خمس آن است. در نجس شدن ملاقات کننده نجاست صرف مایع بودن آن کافی نیست؛ بلکه باید ملاقات کننده قابلیت تأثر و انفعال را نیز داشته باشد. از این رو، مایعی همچون جیوه با ریختن در ظرف نجس خشک نجس نمی شود.

جیوه، ژیوه یا سیماب نام یک عنصر شیمیایی با نماد Hg و عدد اتمی ۸۰ است. جیوه در زبان فارسی به معنی زنده و در زبان های دیگر نیز با نام های نقرهٔ زنده یا hydrargyrum هم شناخته می شود. در یونانی "hydr" به معنی آب و "argyros" به معنی نقره است. جیوه یک عنصر سنگین بلوک دی است و تنها فلزی است که در شرایط استاندارد دما و فشار مایع است. عنصر دیگری که در این شرایط مایع باشد، برم است. فلزهای دیگر مانند سزیم، فرانسیم، گالیم و روبیدیم در دمایی بالاتر از شرایط استاندارد ذوب می شوند. دمای ذوب −۳۸٫۸۳ °C و نقطهٔ جوش ۳۵۶٫۷۳ °C . جیوه نیز از این قرار است .نبو
رسوب های جیوه در سراسر زمین پیدا می شود، اما بیشتر به صورت شنگرف (سولفیدهای جیوه) این رنگدانهٔ قرمز شنگرفی بیشتر از راه کاهش شنگرف بدست می آید. شنگرف بسیار سمّی است به ویژه اگر گرد و غبار آن بوییده یا خورده شود. راه دیگر مسمویت جیوه قرار گرفتن در برابر ترکیب های حل شدنی جیوه در آب است مانند کلرید جیوه(II) یا متیل جیوه، تنفس بخار جیوه یا خوردن خوراک های دریایی آلوده به جیوه.
جیوه در دماسنج، فشارسنج (بارومتر، مانومتر)، فشارسنج خون، کلید جیوه ای، شیرهای شناور و دیگر ابزارها. البته به دلیل زهرآگین بودن این عنصر، تلاش شده تا از فشارسنج های خون و دماسنج های جیوه ای در بیمارستان ها پرهیز شود و به جای آن از ابزارهای الکلی، آلیاژهای اوتکتیک مانند گالینستان، ابزارهای الکترونیکی یا با پایهٔ ترمیستور بهره برده شود. اما همچنان کاربرد جیوه در زمینهٔ پژوهش و ساخت مواد آمالگام دندانی برای پرکردن دندانها پابرجا است. جیوه کاربرد نوری هم دارد: اگر جریان الکتریسیته از بخار جیوهٔ درون یک لولهٔ فسفری گذرانده شود، موج های کوتاه فرابنفش پدید می آید در اثر این موج ها فسفر به درخشش می افتد و نور مرئی تولید می شود (مانند لامپ مهتابی).
واژهٔ جیوِه، زیوَه یا ژیوَه در پارسی میانه به صورت ژیوگ بوده است که از فعل زیویدن (شکل دیگری از زیستن) ساخته شده است و به معنای زنده است. در زبانهای دیگر هم این عنصر به نام نقره زنده خوانده می شود. در اشعار فارسی هم به جنبه زنده بودن جیوه اشاره زیادی شده است.

ابک

ابک

ابک

تیر ، پیک ، پیغام بر ، عطارد ، جیوه ، سیماب ، دزد ماهر ، یکی از خدایان یونان قدیم

جیوه ، سیماب

زيبق

زيبقي