جزیره کمانی

جزیره کمانی (انگلیسی: Island arc) یا جزیره قوسی نوعی مجمع الجزایر است که اغلب بر اثر فعالیت مجموعه ای از آتشفشان ها به شکل کمانی (قوسی)، به موازات و در نزدیکی مرز دو صفحه زمین ساختی شکل می گیرد. بیشتر جزابر کمانی در جایی که صفحه زمین ساختی اقیانوسی بر اثر پدیده فرورانش به زیر صفحه ای دیگر رانده می شود، تشکیل می شوند. در بیشتر موارد بر اثر پدیده فرورانش، در زیر صفحه بالارانده شده ماگما تشکیل می شود. با این وجود این وضعیت تنها در مورد آن دسته از جزایر کمانی صدق می کند که بخشی از کمربند کوهستانی موسوم به قوس آتشفشانی هستند. اصطلاح قوس آتشفشانی زمانی به کار می رود که همه عناصر کمربند کوهستانی کمانی شکل بر اثر فعالیت آتشفشانی تشکیل شده باشند. به عنوان مثال ممکن است بخش های بزرگی از کمربند کوهستانی آند، آمریکای مرکزی و کوه های کانادا به عنوان قوس آتشفشانی شناخته شود، در حالی که این مناطق جزیره نیستند و در امتداد نواحی قاره ای واقع شده اند، بنابراین جزیره کمانی به شمار نمی روند. از سوی دیگر در دریای مدیترانه جزایری کمانی مانند کرت تشکیل شده اند اما آتشفشانی نیستند.

جزیرۀ کمانی (island arc)
مجموعه ای از جزایر آتشفشانی، با امتدادی قوسی شکل. جزایر کمانی در اقیانوس آرام فراوان اند و هر دو سمت این اقیانوس را احاطه کرده اند، از آن جمله است جزایر اِلئوسین۱ در حاشیۀ آلاسکا. آتشفشان خیزی۲، که حاصل فرورانشِ۳ یک صفحۀ اقیانوسی۴ به زیر صفحۀ دیگر است، موجب تشکیل جزایر کمانی می شود. وجود ژرفناهای اقیانوسی۵ در سمت محدّب جزیرۀ کمانی و منطقۀ بینیوف۶، با فعالیت لرزه ای بالا در زیر آن، مبیّن این فرورانش است. بیشتر جزایر کمانی بعدها، طی دوره های کوهساری۷، در حاشیه های قاره ای ادغام می شوند.Aleutian Islandsvolcanismsubductionoceanic plateocean trencheBenioff zonemountain-building