تمبک

• پوست
• دهانهٔ بزرگ
• تنه
• پا
• گلویی ( نفیر )
• دهانهٔ کوچک ( کالیبر )
از حلقه در انگشت های وسطی دستان می توان با زدن روی پوست دهانه بزرگ چسبیده به تنه و شیارهای روی تنه با کشیدن حلقه ها اصوات و شیرین کاری های متنوع و جالبی اجرا کرد.
پیشینه تمبک با نام های پهلوی دمبلک به پیش از اسلام می رسد و بنابر نظر دکتر معین دمبک صورت دگرگون شدهٔ همین نام است. به نظر برخی موسیقی دان های قدیمی ایران مانند فارابی زادگاه تمبک در مناطق غربی ایران است.
تمبک در چند دههٔ اخیر پیشرفت چشم گیری کرده و حتی به عنوان سازی مستقل برای تک نوازی مطرح شده است.
دربارهٔ وجه تسمیه این ساز، هنوز یک رای نهایی حاصل نشده است. بهمن رجبی معتقد است که نام این ساز در اصل تنبک بوده و تبدیل آن به تمبک به دلیل قلب حرف «ن» ساکن به «م»، قبل از حرف «ب» است؛ مثل اتفاقی که در تلفظ واژهٔ «شنبه» می افتد. ( تنبک و نگرشی به ریتم از زوایای مختلف نوشته بهمن رجبی ) اما گروهی دیگر اعتقاد دارند که صورت «تنبک» منشاء منطقی نداشته و به همین دلیل به اشتباه در میان مردم رواج یافته است. اما در نوازندگی این ساز از تکنیک هایی به نام های «تُم»، «بک»، «پلنگ» و «ریز» استفاده می شود؛ بنابراین چندان بعید نیست اگر نامگذاری «تمبک» بر اساس همین اسامی صورت گرفته باشد. از دیدگاه زبان شناسان واژه Tambourine که در زبان های اروپایی برای تمبک به کار می رود از واژهٔ تنبور پهلوی وام گرفته شده است.
اما داریوش صفوت معتقد است که نام تنبک به صداهای «تم» و «بک» اشاره دارد که اولی صدای بمی است که حاصل ضربه به مرکز پوست ساز است و دومی صدایی زیر ناشی از ضربه زدن به حاشیهٔ آن.
حسین دهلوی در مقدمهٔ کتاب آموزش تمبک در مورد انتخاب کلمهٔ «تمبک» نوشته است:
طنین هجای «تُم» بیش از هجاهای «دُم، دُن، تُن» و غیره ( در اسامی دمبک، دنبک، تنبک . . . ) بازگو کنندهٔ صدای حاصل از اجرا در ناحیهٔ مرکزی این ساز است و از طرفی چون برطبقِ یکی از قواعد تلفظ زبان فارسی، هرگاه حرف «ن» ساکن در کلمه، قبل از «ب» واقع شود، در تلفظ به «م» تبدیل می گردد، لذا نام این ساز آن طور که تلفظ می شود، «تمبک» اختیار و در این کتاب به کاربرده شده است. »