تاریم. ( اِخ ) نام یکی از رودهای بزرگ آسیا واقع در چین است. ( فرهنگ نظام ). نهری بشمال شرقی ترکستان : ترکان ایغور که به آئین مانوی اعتقاد داشتند و بر روی هم متمدن ترین اقوام ترک و مغول بودند، مسکن ایشان شمال شرقی ترکستان شرقی حالیه و شمال دریاچه «لب نور» و نهر «تاریم » یعنی شهرهای «تورخان » و «بیش بالیغ» ( گوچن حالیه ) و...( تاریخ مفصل ایران از استیلای مغول تا اعلان مشروطیت تألیف عباس اقبال ج 1 ص 8 ). فضای محصور بین جبال تیان شان و کوئن لن و نجد پامیر یعنی حوزه نهر تاریم و شعب آن... ( تاریخ مفصل ایران ایضاً ص 4 ). در نیمه قرن دوم هجری جماعتی از ایشان ( قوم ایغور ) بحدود ترکستان هجرت کردند و در حوزه نهر تاریم و نواحی پرآب خرم آن قرار گرفتند و آن نواحی را از دست تخارها که قومی آریایی نژاد بودند و تمدن و زبان مخصوصی داشتند، گرفتند و برای خود در ترکستان شرقی دولتی معتبر تشکیل دادند. ( از تاریخ مفصل ایران ایضاً ص 16 ). اویغور یاایغور بضم همزه ، طوایفی بودند از تاتار که در ترکستان شرقی با تخارهای آریایی مخلوط شده و خط سریانی رابا تصرفی اندک آموخته بودند و تمدن نیمه آریایی بوجود آورده بودند و در شهرهای تورخان و کوجا و بیش بالیغدر حوزه نهر تاریم سکونت داشتند و چنگیزخان آن دولت را برانداخت. ( از سبک شناسی بهار ج 3 ص 167 حاشیه 1 ). رجوع به ایران باستان ج 3 ص 2260 و ایران در زمان ساسانیان کریستن سن ، ترجمه رشید یاسمی ص 148 شود.
فرهنگ فارسی
رودیست در ترکستان شرقی که از قراقروم سرچشمه گیرد و پس از مشروب ساختن شهر (( یارکند ) ) وارد دریاچه لب نور میشود. طول ۱۸٠٠ کیلومتر.
