تاریخ ویتنام

تاریخ ویتنام تاریخ سرزمینی است که امروزه تحت تسلط حکومت ویتنام در ناحیه هندوچین است.
در ۱۸۰۲، «نگوین آن» تونکن ( شمال کشور ) ، آنام ( مرکز ) و کوشن شین ( جنوب ) را متحد و خود را امپراتور ویتنام ساخت. از دهه ۱۸۶۰ فرانسویان در این منطقه مداخله کردند، در ۱۸۸۳ سرزمینی تحت الحمایه در ویتنام به وجود آوردند و در ۱۸۸۷ اتحاد هندوچین را - شامل کامبوج و لائوس - تشکیل دادند. در دهه ۱۹۳۰ شورش های ضد استعماری آغازگر دوره ای از جنگ و اشغال بود که به مدت ۴۰ سال طول کشید. در ۱۹۴۰ ژاپن، ویتنام را اشغال و سرانجام حکومت دست نشانده ای تحت امپراتوری بائودای برپا کرد. در ۱۹۴۱ هوشی مین، رهبر کمونیست، ویت مین را به صورت ارتش ملی گرای چریکی برای جنگ با ژاپنی ها بنیاد نهاد. در ماه های آخر جنگ، ویت مین از آمریکا کمک دریافت کرد. پس از تسلیم ژاپن، جمهوری دموکراتیک ویتنام با ریاست هوشی مین در هانوی تأسیس شد. فرانسه تا ۱۹۴۶ سلطه خود را بازنیافت، و در ابتدا جمهوری دموکراتیک ویتنام را به عنوان یک «کشور آزاد» داخل هندوچین فرانسه به رسمیت شناخت. پس از برخورد میان حکومت هانوی و فرانسویان، هوشی مین هانوی را ترک و جنگ چریکی را با استعمارگران و بائودای، امپراتور به تخت بازگشته، آغاز کرد. ویت مین به تدریج تمام تونکن را به دست آورد و در ۱۹۵۴ فرانسویان را در دین بین فو، پس از ۵۵ روز محاصره، وادار به تسلیم کرد. قرارداد صلح ژنو ( ژوئیه ۱۹۵۴ ) ویتنام را به منطقه کمونیست در شمال و منطقه حکومت بائودای در جنوب تقسیم کرد. انتخابات در سراسر کشور برای ۱۹۵۶ زمان بندی شده بود، ولی شمال از شرکت امتناع کرد. در ۱۹۵۵ بائودین خلع شد و نگودین دیم در ویتنام جنوبی اعلام جمهوری کرد. رژیم سرکوبگر دیم موجب تشویق فعالیت چریک های کمونیست در جنوب شد و در ۱۹۶۰ نیروی چریکی ویت کنگ ( کمونیست ) با هدف سرنگون کردن دولت طرفدار غرب در ویتنام جنوبی تشکیل گردید. در ۱۹۶۱ جان فیتزجرالد کندی، رئیس جمهور آمریکا، مستشاران نظامی آمریکایی را برای کمک به ویتنام جنوبی اعزام کرد. در ۱۹۶۴ گروه «مستشاران» به ارتشی از سربازان کادر آمریکا بسط یافته بود. پس از حمله ای که ادعا می شود، ویتنام شمالی به ناوهای نیروی دریایی آمریکا کرد ( ۱۹۶۴ ) ، آمریکا بمباران هوایی شمال را به طور منظم آغاز کرد. در پایان ۱۹۶۴ قریب به ۲۰۰٬۰۰۰ نفر از نیروهای رزمی آمریکا در ویتنام درگیر عملیات بودند. در برابر حمله موسوم به تت، کمونیستها در ۱۹۶۸ مقاومت شدند و ضعف ویتنام جنوبی آشکار گردید. مخالفت با جنگ در آمریکا افزایش یافت. در ۱۹۶۹ مذاکرات صلح آغاز شد ولی در ۱۹۷۰ نیروهای آمریکایی ضد ویت کنگ در لائوس و کامبوج فعال بودند. این جنگ طبق موافقات صلح پاریس ( ۱۹۷۳ ) رسماً به پایان رسید، ولی پس از عقب نشینی سربازان آمریکایی ادامه یافت. از زمان تسخیر جنوب ( ۱۹۷۵ ) از طرف کمونیست ها و اتحاد مجدد ویتنام بازسازی کشور را جنگ مرزی با چین ( ۱۹۷۹ ) و اشغال کامبوج ( ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ ) به دست نیروهای ویتنامی به تأخیر انداخته است. فقدان کمک و سرمایه گذاری غربی مانع توسعه اقتصادی بوده، و این وضع، در ترکیب با سرکوب سیاسی، منجر به فرار شمار کثیری پناه جو ( «قایق سوار» ) از کشور شده است. از ۱۹۸۹ کوشش برای جذب سرمایه غربی موجب اتخاذ سیاست های عملی گرایانه تری شده است.