تاریخ بروجرد

و ساسانیان از گرد و کرد در نام شهرها استفاده می شده است. ترکیب دو جزء برو + گرد موجودیت این شهر را به پیش از اسلام می رساند زیرا که گرد در زبانهای قدیمی ایران به معنای شهر می باشد. بروجرد از شهرهای باستانی ایران است که برخی ساخت آن را به منوچهر از سلسله پیشدادیان نسبت می دهند. سابقه سکونت در ناحیه بروجرد بر اساس یافته های به دست آمده از گورستان ها و تپه های باستانی به دوره های پیش از تاریخ از جمله عصر مفرغ می رسد. اشکانیان شهرهایی در غرب ایران ساختند و به نظر می رسد نخستین بار قلعه بروجرد در این دوران به شهر ارتقا یافته باشد. در گذشته بروجرد از شهرهای آباد و مهم بوده و گاه فرمان داری جداگانه و گاه مرکز استان لرستان و خوزستان بوده است. این شهر در دوره های تاریخی پیش از اسلام به سرزمین ماد و پهله تعلق داشته است و پس از اسلام نیز عمدتاً بخشی از سرزمین ناحیه جبال و عراق عجم بوده است. حوادث تاریخی متعددی در منطقه بروجرد روی داده است که از دوره خلفای عباسی در قرن سوم هجری به بعد در کتاب های متعدد ذکر شده است. از همین دوران نام محدثین، حاکمان و دانشمندان متعددی منسوب به بروجرد ثبت شده است که نشان از رونق این شهر در آن روزگار دارد. تعدد نام چهره های ادبی، مذهبی و تاریخی منسوب به بروجرد و ذکر نام و احوال آن ها در منابع تاریخی باعث شده تا اطلاعات و تصویر نسبتاً واضحی از تاریخ این شهر در دوره پس از اسلام در منابع معتبر وجود داشته باشد. در دوره های سلجوقی، ایلخانی، تیموریان و از عصر صفویه به بعد بروجرد از شهرهای مطرح بوده است. در دوره قاجاریان، حسام السلطنه حاکم خوزستان و لرستان، بروجرد را مقر حکومت ولایتعهدی خود قرار داد و همین مسئله بر رونق اقتصادی و فرهنگی این شهر افزود.