ایه هجرت

[ویکی فقه] آیه هجرت. نود و هفتمین آیه سوره نساء، دربردارنده حکم هجرت است
در این آیه به سرنوشت شوم کسانی اشاره شده که در ظاهر مسلمان بودند؛ اما هجرت نکردند و سرانجام در صفوف مشرکان جان سپردند. آنان در حالی که به نفس خویش ستم روا داشته اند، در پاسخ به فرشتگان قبض روح کننده، علت هجرت نکردنشان را استضعاف و زیر فشار بودن خویش می شمرند. اما عذر آنان پذیرفته نمی شود؛ با این استدلال که سرزمین خداوند پهناور است و برای حفظ دین باید هجرت کرد: {ان الذین توفاهم الملائکة ظالمی انفسهم قالوا فیم کنتم قالوا کنا مستضعفین فی الارض قالوا الم تکن ارض الله واسعة فتهاجروا فیها فاولئک ماواهم جهنم وساءت مصیرا}.
نساء/سوره۴، آیه۹۷.
در پی بیعت عقبه میان پیامبر گرامی (صلی الله علیه و اله) و گروهی از مردم مدینه، زمینه هجرت بسیاری از مسلمانان به آن شهر، پیش از هجرت رسول خدا (صلی الله علیه و اله) فراهم شد.
الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۱، ص۲۲۵.
روایت های شان نزول این آیه، مختلفند:۱. گروهی در مکه به خدا و رسولش ایمان آوردند؛ اما از هجرت با ایشان تخلف کردند و به سبب تهدید سران قریش که هر کس با آنان به سوی بدر حرکت نکند خانه اش خراب و اموالش مصادره خواهد شد،
. البدایة و النهایه، ج۳، ص۳۶۰.
...

[ویکی شیعه] آیه هجرت. آیه هِجرت، نود و هفتمین آیه سوره نساء، درباره عذاب کسانی که اسلام آوردند، اما در هجرت مسلمانان به مدینه شرکت نکردند. به گفته مفسران این افراد برای آنکه خانه و اموال خود را از دست ندهند، در مکه ماندند. برپایه آیه هجرت، این افراد پس از مرگ در پاسخ به سؤال فرشتگان درباره دینشان، عدم توانایی خود در مکه را بیان می کنند؛ اما فرشتگان پاسخ می دهند که آنها امکان هجرت داشته اند، اما این کار را نکرده اند. برخی از مفسران گفته اند مراد آیه از این افراد کسانی است که هجرت نکردند و پیش از آنکه به پیامبر(ص) ملحق شوند، از دنیا رفته اند. برخی نیز بر این باورند که منظور کسانی است که هجرت نکردند و در جنگ بدر با مسلمانان جنگیدند و کشته شدند.
آیه هجرت درباره کسانی نازل شده است که در مکه ایمان آوردند، اما در هجرت مسلمانان به مدینه، شرکت نکردند. به نوشته تفسیر نمونه، این افراد به جهت علاقه به زندگی و اموال خود در مکه ماندند.
به گفته علامه طباطبایی، آیه بر سؤالات فرشتگان از انسان پس از مرگ دلالت می کند. این پرسش فرشتگان که «فِیمَ کُنتُم» (در چه بودید؟)، سؤال از وضعیت دین آنها است؛ یعنی بر چه دینی بودید؟ عبارت «أَلَم تَکُن أَرضُ اللهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِیهَا» (مگر زمین خدا وسیع نبود تا در آن مهاجرت کنید؟)هم نشان می دهد که این پاسخ که «کُنَّا مُستَضعَفِینَ فِی الأرضِ» (ما در زمین از مستضعفان بودیم)، از آن رو قانع کننده نیست که مشرکان مکه تنها در مکه قدرت داشتند و آن افراد می توانستند از مکه کوچ کنند و به سرزمین های دیگر بروند.

[ویکی اهل البیت] آیه هجرت. نود و هفتمین آیه سوره نساء/4 را «آیه هجرت» نامیده اند. در این آیه، از کسانی سخن گفته که بدون ایمان از دنیا رفته اند و هنگامی که ملائکه از آنان می پرسند در چه حال بودید؟ می گویند: ما در دنیا از مستضعفان بودیم و ملائکه آنان را توبیخ می کنند که مگر زمین خدا گسترده نبود که هجرت، و ایمان خود را حفظ کنید:
«إِنَّ الَّذِینَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِکَةُ ظَالِمِی أَنْفُسِهِمْ قَالُواْ فِیمَ کُنتُمْ قَالُواْ کُنَّا مُسْتَضْعَفِینَ فِی الأَرْضِ قَالْوَاْ أَلَمْ تَکُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِیهَا فَأُوْلَـئِکَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءتْ مَصِیرًا»

[ویکی حج] آیه هجرت. آیه هجرت، نود و هفتمین آیه سوره نساء، بیان کننده عذاب مسلمانانی که به مدینه هجرت نکردند. برطبق برخی روایات این آیه درخصوص کسانی است که علاوه بر عدم هجرت به مدینه، در جنگ بدر شرکت کرده و کشته شدند. برخی دیگر از روایات گفته اند که درباره آنها است که به مدینه هجرت نکردند و در جنگ بدر با دیدن شمار کم مسلمانان، در حقانیت دین اسلام تردید کردند. پس از نزول این آیه برخی از اصحاب پیامبر به مسلمانان مکه نامه نوشتند و گفتند که اسلامشان تنها در صورتی پذیرفته است که هجرت کنند.
آیه هجرت به سرنوشت شوم کسانی اشاره می کند که مسلمان بودند؛ اما هجرت نکردند و سرانجام در صفوف مشرکان جان سپردند:
در پی بیعت عقبه میان پیامبر اسلام(ص) و گروهی از مردم مدینه، زمینه هجرت بسیاری از مسلمانان به آن شهر، فراهم شد. با هجرت پیامبر به مدینه، صف مؤمنان از مشرکان جدا شد. آیه ۹۷ سوره نساء که به آیه هجرت معروف شد، پس از غزوه بدر درباره گروهی نازل شد که در مکه اسلام آوردند، اما هجرت نکردند. برخی مفسران از آیات ۹۷ تا ۹۹ سوره نساء هم به آیات هجرت تعبیر کرده اند.