استخوان پس سری

استخوان پس سری یا استخوان اکسیپیتال (به انگلیسی: Occipital bone) استخوان لوزی شکل است که در قسمت پسین (خلفی) زیرین کاسه سر قرار گرفته و قاعده جمجمه را تشکیل می دهد. این استخوان سومین استخوان سر به شمار می آید و در قسمت پشت و بخشی از کف جمجمه قرار دارد و تمام قسمت پس سری را ساخته و از سه قسمت اصلی تشکیل شده است.
این استخوان در سر سوراخ بیضی شکل را احاطه می کند که از طریق آن حفره جمجمه ای خلفی با مجرای مهره ای ارتباط دارد. این استخوان دارای یک صدف است که ۴ تا حفره دارد، دو حفره پایینی با نیمکره های مخچه مجاور بوده و دو حفره بالایی با نیم کره های مخچه مجاور بوده و دو حفره بالایی با نیم کره های مغز مجاور هستند. در طرفین سوراخ بیضی توده های طرفی وجود دارد که دارای کانال زیرزبانی است که عصب زیرزبانی از آن عبور می کند.
یک تیغه استخوانی چهارضلعی به نام زائده قاعده ای یا پایه ای که در پشت آن سوراخ بزرگی به نام سوراخ پس سری که طناب نخاعی از آن عبور می کند، قرار گرفته است.
توده های طرفی که سطح زیرین آنها با اولین مهره گردنی مفصل می شود در طرفین سوراخ پس سری قرار دارند و در پایان، تیغه استخوانی پس سری به نام صدف که لوزی شکل است و دارای دو سطح درون سری و برون سری می باشد. در روی سطح درون سری قسمت پشتی مخ و مخچه قرار گرفته و در روی سطح بیرونی یک برجستگی به نام برجستگی پس سری خارجی وجود دارد که از روی پوست بدن می توان آنرا لمس کرد.