95 1566 100 1 آنندراج آنندراج در دانشنامه آزاد پارسی آنَنْدراجرجوع شود به:فرهنگ آنندراج را به اشتراک بگذارید پیشنهاد کاربران علی اصغر آنَنْدراج ، فرهنگ فارسى ، گرد آوردة محمد پادشاه متخلص به «شاد» فرزند غلام محیى الدین ، منشى مهاراجه میرزا آنند گجپتى راج منه سلطان بهادر، حاکم ویجى نگر (ویجیه نگر) از ایالات دکن . این کتاب به اشارة ابن راجه و به نام او (آنندراج ) تألیف شده است . کار تألیف کتاب ، در 1306ق /1888م به پایان رسید، و یک سال بعد، در 3 مجلد بزرگ به قطع رحلى به هزینة مهاراجه آنندراج در مطبع نولکشور لکهنو به طبع رسید.این کتاب در حقیقت جامع چند کتاب لغت بزرگ دیگر است و از لحاظ جامعیت و احتوا بر الفاظ فارسى ، عربى ، ترکى ، مغولى و هندی رایج در زبان فارسى آن روزگار، دارای اهمیت خاص است و در زمان خود جامع ترین و منظم ترین فرهنگ زبان فارسى به شمار مى رفته است . مؤلف در کار خود از گرد آورده ها، روشها و تجربه های فرهنگ نویسان پیشین استفادة شایسته کرده و با تنظیم لغات به ترتیب الفبایى معمول در فرهنگهای جدید، ثبت تلفظ درست بر اساس حرکات حروف ، ذکر صیغه یا صیغه های جمع در کلمات عربى ، جدا کردن معانى مختلف کلمات از یکدیگر، اشاره به معانى مجازی واستعاری ، نقل شواهد از شاعران متقدم و متأخر، آوردن مترادفات برای بسیاری از لغات ، درج مصطلحات عروض و بدیع و منطق و موسیقى و نجوم و ریاضیات ، اشاره به کلمات و تعبیرات متداول در محاورات و اشاره به منابع و مآخذ خود، یکى از بهترین و کامل ترین کتابهای لغت را تألیف و تدوین کرده است .هر یک از واژه های فارسى ، عربى ، ترکى ، یونانى ، هندی ، رومى و سنسکریت را با علامات اختصاری مشخص کرده و همین روش را در تعیین مآخذ خود نیز به کار برده است .منابع اصلى او در این تألیف ، چنانکه خود در مقدمه اشاره کرده اینهاست : منتهى الارب ، فرهنگ فرنگ ، کشف اللغات ، مؤید الفضلا، انجمن آرای ناصری ، برهان قاطع ، هفت قلزم ، غیاث اللغات ، بهار عجم ، منتخب اللغات ، مصطلحات وارسته ، مظهر العجایب ، الصراح من الصحاح ، شمس اللغات . مراد او از «فرهنگ فرنگ » به درستى معلوم نیست . شاید مقصود فرهنگ معروف «جانسون » (عربى و فارسى به انگلیسى ، طبع لندن ، 1852م ) باشد.فرهنگ اشتاین گاس 4 که برخى از نویسندگان در این مورد بدان اشاره کرده اند، چند سال بعد از تألیف آنندراج انتشار یافته است .روش مؤلف در تعریف لغات کلاً نقل عین عبارات از منابع است ، و به گفتة او «غیر از اجتماع و ایراد لغات مؤلفه اکابر عظام و افاضل کرام امری دیگر متصور نیست » (مقدمه ).در نقل شواهد بیشتر به بهار عجم و انجمن آرا توجه داشته ، مصطلحات علمى را غالباً از غیاث اللغات آورده ، در نقل ترکیبات و محاورات مأخذ او در بیشتر موارد بهار عجم و مصطلحات وارسته و مظهر العجایب بوده است ، ولى در اینگونه موارد گاهى از خود نیز در توضیح و تکمیل معانى مطالبى افزوده و از منابع دیگری چون تاج المصادر، فرهنگ وصاف ، فرهنگ نجوم القرآن ، نوادرالمصادر، جواهر الحروف ، غوامض سخن ، چراغ هدایت و از کتبى چون شرح بوستان ، تفسیر حسینى ، اکبرنامه و برخى تألیفات علمى و تاریخى دیگر نیز بهره برده است . مطالب مربوط به تاریخ اساطیری ایران را کلاً از برهان قاطع گرفته ، تمامى کلمات دساتیری مندرج در آن فرهنگ را به عنوان لغات «ژند و پاژند» در کتاب خود نقل کرده است .در تعریف بسیاری از عناوین ، مندرجات چند فرهنگ را غالباً با ذکر نام آنها در پى هم مى آورد و گاهى با نظری انتقادی و اصلاحى به ذکر اختلافات آنها مى پردازد. فرهنگ جهانگیری را در مقدمه در شمار منابع خود ذکر کرده ، ولى علامت اختصاری برای آن ندارد، و در متن کتاب نیز موارد رجوع او به این فرهنگ معتبر بسیار معدود و اندک است . از دو فرهنگ معروف و مهم دیگر، یعنى سروری و رشیدی و همچنین از فرهنگهای قدیمى تر چون لغت فرس اسدی ، صحاح الفرس ، فرهنگ قواس ، شرفنامه نیز نامى نمى برد و مطلبى نقل نمى کند.این کتاب ، چنانکه گفته شد، نخست در لکهنو به طبع رسید و بار دیگر در 1335ش به کوشش محمد دبیرسیاقى در هفت مجلد در تهران طبع و نشر و در 1363ش تجدید چاپ شد.مآخذ: داعى الاسلام ، محمدعلى ، فرهنگ نظام ، حیدرآباد دکن ، 1358- 1348ق ، 5/49-50؛ محمد پادشاه ، آنندراج ؛ نقوی ، شهریار، فرهنگ نویسى فارسى در هند و پاکستان ، تهران ، 1341ش ، ص 237-240. فتح الله مجتبائى (ز) تایپ مجدد - 12/3/77 (ز) ن 1 - 21/3/77 معنی یا پیشنهاد شما واژه نام شما رایانامه معنی یا پیشنهاد شما نام نویسی | ورود تازه ترین پیشنهادها احمد درفشدار > demystification Afsan lotfi > artifact نواب > فیمی از مجید توکلی X > shipbuilding industry سمانه سادات > project آرسس صادقی > ارج امین آریا > متغیر دانشمند > آموختی نگارش واژه نو | پیشنهادهای امروز کوشاترین کاربران در یک هفته گذشته محمدرضا ایوبی صانعFarhoodحمیدرضا دادگر_فریمانپارسا میریوسفیDark Light Figureامین آریامحمد حاتمی نژاد فهرست کامل کوشاترین کاربران پرگفتگوترین واژگان در یک هفته گذشته بگسست نگون اقبال نام کره ای غلتید رب جلیل horrifying حی داور بنده پروری