آسیاب

یکی از این اسیاب ها، آسیاب سیریز بوده که در بحران قحطی جنگ جهانی اول نقش مهمی را ایفا کرد و در اوخر زمستان سال ۱۳۰۶ زیر بنای آن بر اثر طغیان آب رودخانه ها و سرلریز شدن سیلی عظیم بنا بر گویش محلی آن زمان کارثو، ویران شد.

آسیاب عبارت است از دو سنگ ضخیم سنگسن و محکم که روی هم قرار گرفته اند و سنگ بالایی روی سنگ زیرین می چرخد و با چرخش خود دانه هایی مانند گندم و جو و نظایر آنهارا تبدیل به آرد یا بلغور می کند. محرک آن می تواند موتور های برقی، گازوئیلی، بنزینی، نیروی آب، باد، نیروی ماهیچه ای حیوانات یا انسان باشد. امروزه آسیاب های مجهز تری ساخته شده اند که با نیروی برق کار می کنند و علاوه بر آسیاب کردن عمل بوجاری و پاک کردن گندمها ، پر کردن کیسه های آرد و سردوزی آنها را هم انجام می دهند. هنوز هم آسیاب های ساده دستی در خانه ها پیدا می شوند که برای تهیه بلغور از آنها استفاده می گردد.
آسیاب به ترکی: دَگیرمان گفته می شود و با توجه به اینکه حرف " گ " در وسط کلمه های ترکی " ی " تلفظ می شود، این کلمه دَییرمان تلفظ می شود.
آسیابهایی نیز در بازار وجود دارد که به عنوان یکی از لوازم آشپزخانه از آنها استفاده می شود، این آسیابها به جای سنگ آرد کننده، تیغه های بسیار تیزی دارند که با چرخش در میان دانه ها در حقیقت آنها را می بُرَند و با تکرار بسیار زیاد و سریع اینکار دانه ها را ریزتر کرده و به شکل آرد درمی آورد.
آسیاب آشپزخانه در زبان ترکی هم آسیاب گفته می شود.
در خسروشاه آذربایجان و حوالی آن، یئددی دگیرمان دا بیر " پونزا " اونوم یوخدور = در هفت آسیاب به اندازه " یک پانزدهم منِ هزار مثقال "، ( حدوداً 300 گرم ) آرد ندارم؛کنایه از بی پولی و فقر مفرط است. (در سیستم توزین جدید که واحد آن کیلو گرم می باشد،سنگ250 گرمی را "پونزا " می گویند.)
همچنین دَگیرمانی ایشه سالماق = بکار انداختن آسیاب، کنایه از نزول خواری است.

آسیاب : در زبان ترکی می شود دیرمان .ریشه واژه دیرمان هم در ترکی دور ویران بوده یعنی چیزی که می گردد و دور می زند دور وئران ترکیب شده از دور فارسی و وئران ترکی یعنی چرخنده و دور زننده که رفته رفته به دیرمان که تلفظش آسان است تبدیل شده.
واژه دیرمان در میان اسامی ترکی بیشتر دیده می شود .مثل اوچ دیرمان یعنی سه آسیاب یا دیرمان آرخی یعنی جوی آسیاب، دیرمان ده ره سی به معنی دره ی آسیاب

دست گاهی برای خرد کردن و ارد کردن گندم -جو و دانه های دیگر

آس(سنگ آسیاب) آب

جایی که گندم را در آنجا آسیاب میکنند و گندو به آرد تبدیل میشود