گیوه

کردها به گیوه کلاش و لُر ها به گیوه آژیه می گویند.
مواد تشکیل داده گیوه نخ پنبه ای، نخ قالی و نخ ابریشم ( در شهرستان آباده استان فارس اصطلاحاً تنه نامیده می شود ) و ضایعات چرم است. رویه گیوه بدست زنان و توسط انواع سوزن ها ( به جز سوزن خیاطی ) و جوالدوز بافته می شود و قسمت کف گیوه ( زیره ) نام دارد که از جنس پارچه، چرم یا لاستیک می باشد. کف گیوه ( زیره ) از نظر جنس سه نوع می باشد:
یکی از انواع آن پارچه است که جنس پارچه باید از پنبه باشد و به غیر از پنبه، نمی توان آن را درست کرد. ( تختی که از پارچه تهیه می شود، هر چه پارچه کهنه باشد تخت آن مرغوب تر است ) تختی که پارچه در ساختمان آن بکار رفته در فرهنگ آباده به آن شیوه می گویند. این نوع تخت از نظر کیفیت در سطح بالایی قرار گرفته.
دومین نوع آن چرم است که کیفیت آن به مراتب بهتر از پارچه است.
سوم استفاده از زیره های صنعتی یا پیو که علاوه بر سبکی کیفیت نسبتاً بهتری در مقایسه با پارچه دارد.
در مناطق کوهستانی به دلیل گذرگاه های صعب العبور آن و کم بودن راه های ارتباطی ماشین رو، نوع معیشت مبتنی بر دامداری و کشاورزی و ضرورت تحرک فراوان در فصول سه گانه بهار و تابستان و پائیز ( که فصل های کار هستند ) پاافزاری را می طلبد که سبک، راحت، مقاوم، خنک و در عین حال ارزان باشد. خود منطقه عشایری، روستائی و جوامع نیمه شهری با امکانات موجود منطقه قادر به تولید آن باشند، و تا حدی خودکفا بوده و تا حد خود مصرفی بتوانند به تولید آن اقدام کنند. پا افزاری چون گیوه بهترین پاسخگو برای تمامی این نیازها بوده و هنوز هم می تواند باشد زیرا:
• مواد اولیه کف آن تماماً در منطقه موجود است.
• ابزار کار ساده است و به راحتی می توان آن را تهیه کرد.
• بخش عظیمی از زنان منطقه را که در زمینه کارهای تولیدی مسلط منطقه قادر به فعالیت نیستند فعال می کند.
• در صورت تولید بیشتر می تواند حوزه آن به خارج از محدوده خود نیز کشیده شود و به جای اینکه با خروج مواد اولیه غذائی، نیازهای دیگر تأمین گردد، مواد غذائی برای اهالی باقی بماند، نوع تغذیه کامل گردد، از مقدار بیماری های ناشی از سوءتغذیه کاسته شود، نیروی بیشتری صرف تولیدهای مسلط منطقه گردد، راه سیاست خودکفائی بازتر شود، و نیازهای مصرفی منطقه از این راه تأمین گردد.

ورود تولیدات ماشینی و تقلب از رونق افتاد و هیچ وزارت خانه ای نبود که از ان حمایت کند بهترین نوع ان گیوه عبدالملکی معروف بود و شهر یزد محل تولید مرغوبترین ها بود ولی در شهرستان های دیگر هم رسوخ پیدا کرده بود که در ایام کودکی من اواخر عمر این صنعت بود که روستایی در بخش ششتمد همه در خانه ها زن و مرد به بافتن رویه از پنبه و ساختن کف ان از ًضایعات پارچه های خیاطی و بعضی ها جهت مناسب شدن قیمت لباس کهنه را فشرده و با شش تیغه استخوان که از پاشنه پا تا نوک انگشتان امتداد داشت فقد در انتها و ابتدا استخوانها که از قلم گاو و شتر بود دیده میشد والا پارچه های فشرده انرا پوشیده بودند به حدی که میخ را می بایست با چکش در ان فرو نمود از بس پارچه کف فشرده بود . ولی بعدا با تقلب به جای تخت مرغوب پارچه فشرده از لاستیک کهنه های ماشین در ان انداختند تا قیمتش مناسب شود ولی نبود کیفیت و گیوه ارزان قیمت لاستیکی که ظاهر ان گیوه بود افراد رجال و پولدار هم از صرافت مصرف گیوه باز ماندند و این صنعت بکلی نیست و نابود شد شاید هنوز عده معدودی از گیوه بافان زنده باشند اگر کسی دلسوز این صنعت باشد ولی استخراج نفت در ایران خیلی صنایع را معدوم کرد چه بسا اگر دلسوزی بود امروز کفش گران فوتبالیست ها گیوه بود چون گیوه را روز های اول می بایست بر روی علف و چمن راه بروی تا کف آن بهتر و بهتر شود و لذا هیچ آسیبی هم به چمن نمی زند خدا کند که کسی این پروژه را احیا نماید