گال

و گال فریاد و هو و گال و غارش و غرش و اغالش و غریدن است و دیگر گالدن و گالیدن چون هشت و هلد است گاشت و گالد
و گال امر گاشتن است
ز گالیدن یک تن از رزمگاه
شکست اندرآید به پشت سپاه.
لبیبی
بگفت این و برگاشت اسپ نبرد.
بیامد بنزدیک فرشیدورد
که از یکدگر روی برگاشتند.
دل و جان به اندوه بگذاشتند
بر ویسه شد قارن رزم جوی
ازو ویسه در جنگ برگاشت روی
به آورد با او بسنده نبود
بپیچید ازو روی و برگاشت زود
نرفت ایچ با من سخن ز آشتی
ز فرمان من روی برگاشتی
از آوردگه روی برگاشتند
همی خستگان خوار بگذاشتند
زمانه ز تو پاک برگاشت روی
نه جای فریب است چاره مجوی
چنین روی از جنگ برگاشتند
که ما را بدین گونه بگذاشتند
کمند اندرافگند و برگاشت روی
ز کرده پشیمان و دل جفت جوی
سوی پهلوان روی برگاشتند
وزان دیده گه بانگ برداشتند
یکایک چو از جنگ برگاشت روی
پی اندر گرفتم رسیدم به اوی
ز زینش جدا کرد و برداشتش
چو بر بابزن مرغ برگاشتش
همی برگرایید و برگاشت اسپ
بیامد بکردار اذرگشسپ
فرستاده بشنید گفتار اوی
زمین را ببوسید و برگاشت روی
سپاه از لب آب برگاشتند
بفرمود تا رود نگذاشتند.
جهاندار ناچار برگاشت اسپ
پس اندر همی تاخت ایزدگشسپ.
به سوگند از آن مرز برگاشتش
به خواهش سوی روم بگذاشتش.
یکی نامه بنوشت نزدیک شاه
که این را که برگاشتم من زراه.
.
چو دارا چنان دید برگاشت روی
گریزان همی رفت با های وهوی.
چو پیران چنان دید برگاشت روی
سوی لشکر خویش بنهاد روی.
همی برگرائید و برگاشت روی
نبد جنگ رستم ورا آرزوی.
کزآن هر سواری بهنگام کار
نه برگاشتندی سر از ده سوار.
به خانه نهانش همی داشتم
برو پشت هرگز نه برگاشتم.
که بر من چنین پشت برگاشتی
برین دژ مرا خوار بگذاشتی.
همه سربسر پشت برگاشتند
فرامرز را خوار بگذاشتند.
همه مهتران پشت برگاشتند
مرا در جهان خوار بگذاشتند.
به بیچارگی پشت برگاشتند
سراپرده و خیمه بگذاشتند.
که ما را برین گونه بگذاشتند
بخیره چنین روی برگاشتند.
دل زادفرخ نگه داشت نیز
سپه را همی روی برگاشت نیز.
جهانی پر از داد شد یک سره
همی روی برگاشت گرگ از بره.
سپاهش همه روی برگاشتند
جهانجوی را خوار بگذاشتند.
به سوگند ازان مرز برگاشتش
به خواهش سوی روم بگذاشتش
فردوسی.
گُسی کرد دیگر سپه هر چه داشت
همه زنگیان را ز ره بازگاشت
نزد گام هرچند برگاشتش
پیاده شد از دست بگذاشتش
چو بازآمد از ابر بگذاشتش
به چوگان هم از راه برگاشتش
درفش و بٌنه پاک بگذاشتند
گریزان ز کین روی برگاشتند
ز خواهنده کس پیش نگذاشتی
هرآن کآمدی خوار برگاشتی
من از پند او روی برگاشتم
ترا سر ز خورشید بگذاشتم
از اندازه بر پای بگذاشتند
ز یزدان بهم روی برگاشتند
گریزنده کز جنگ برداشت پشت
از ان به که گویند دشمنش کشت
توان خواراز او دست برداشتن
وزین خو نشایدْش برگاشتن.
نزد گام هرچند برگاشتش
پیاده شد از دست بگذاشتش.
بزد بر سر پیل و برگاشتش
بر این گوش و زآن گوش بگذاشتش.
زمین قبلهٔ نامور مصطفی است
از او روی برگاشتن نارواست
اسدی طوسی
مسعود شکسته و خاکسار و علم نگونسار پشت برگاشت. ( راحةالصدور راوندی ) .
تا جماعت عشوه میدادند و گال کای فرج بادت مبارک اتصال

و همان گونه که آقای امین کرد گفت در گویش لری این واژه معنی فریاد زدن می دهد ، البته بایستی این را هم اضافه کنم که در گویش لری بختیاری گاله گفته می شود و آن عبارت است از هو زدن همراه با گذاشتن و بر داشتن پی در پی دست جلوی دهان . و این کار بیشتر برای مردان است ، در برابر کل ( کل زدن ) که بیشتر برای زنان است . و بختیاریها معمولاً کلمه های کل و گاله را با هم به کار می برند . گاله را اغلب مردان برای خبر کردن آنان که دورند یا برای ابراز شادی به کار می برند .

در ایران و سرتاسر دنیا خصوصا پرتغال زندگی می کنند. ما نند گالاسیا اسپانیا. ویا اینکه با بر داشتن 3نقطه کاشان، کاسان ساخته می شود، که تمدن سیلیک کاسان 7 هزار سال قبل در انجابود. واکنون در غرب خصوصا لرستان یکی از محل سکونت کاسیتها است. وعده ای هم از آنجا به سمت سیستان وبلوچستان، خصوصا منطقه بلوچ نشین رفتند. متاسفانه به تمدن های غیر آریایی به عناوین مختلف هجمه می شود. گالش یا همان گالس در زبان قدیم به معنی رام کننده گاو است ( اولین قومی که گاو را رام کرد ) .

) ، تال ( تالقانی=طالقانی، تالاب ) ، آل ) بال ( قانات و اسل ) ، یال ( یال و کوپال ) ، سال ( سال ماق ) ، شال ( شال وار، شالیزار ) ، وال ( نهنگ وناقا بالیق ) ، دال ( امامزاده دال وزال ( ذال ) ) زال ( موی سفید )