کَشَف رود، در میان درهٔ کَشَف رود خراسان رضوی و در قسمت شمالی کلان شهر مشهد جاری است. شهرستان های گلبهار و چناران نیز در حوضه این رودخانه قرار دارند. این رود ازرشته کوه هزار مسجد ، رشته کوه بینالود و کوههای قطار اولنگ فریمان سرچشمه می گیرد که این رودها فصلی و سیلابی می باشند. در سال های اخیر طرح ساماندهی کشف رود به شهرداری مشهد واگذار شد و شهرداری مشهد برنامه ای برای تبدیل آن به یک تفرجگاه بزرگ به نام بوم پارک را دارد. تمدن تاریخی توس در گذشته در کنار این رودخانه شکل گرفته بود. در شاهنامه فردوسی از این رود با نام "کاسه رود" یاد شده است.
... [مشاهده متن کامل]
کشف رود هرساله میزبان انواع گونه های پرنده بومی و مهاجر است و یکی از بهترین نقاط برای پرنده نگری در خراسان رضوی و ایران است. تنوع پرندگان آن چنان چشمگیر است که هرساله پرندگان کمیاب و غیر معمول و جدید در آن ثبت می شوند.
انواع اردک، چنگر نوک سرخ، چنگر معمولی، حواصیل خاکستری، بوتیمار فلامینگو، انواع اردک مثل خوتکا، آنقوت، تنجه، اردک سرسبز، فیلوش، اردک سرحنایی، پلیکان، انواع کشیم، انواع گنجشک سانان مانند زردپره ها، سهره ها، گنجشک ها، سسک ها و مگس گیرها، چوب پا، سنقر تالابی، کبوتر چشم زرد خاوری، سارگپه پابلند، اکراس سیاه و زنبورخوار، از پرندگان این منطقه هستند.
کَشَف به معنی لاک پشت است و کشف رود به معنی رود پر از لاک پشت است. در زمان های قدیم لاک پشت های کوچک و بزرگ زیادی در این رود وجود داشته است.
از کشف رود چندین بار در شاهنامه فردوسی یاد شده است. به نقل از شاهنامه، سام نریمان در نامه اش به منوچهر از جنگ با اژدها در کشف رود و کشتن اژدها می نویسد:
تا آنجا که آن را می کشد.
طول رودخانه کَشَف رود ۲۹۰ کیلومتر است. این رودخانه از آبریزهای جنوبی هزار مسجد و آبریزهای شمالی بینالود سرچشمه می گیرد و پس از عبور از مشهد، در محل پل خاتون سرخس، به رودخانه هریرود می پیوندد و از آنجا به بعد، رودخانه تجن نام گرفته و به سمت ترکمنستان ادامه می یابد و در بیابان قره قوم ترکمنستان فرومی رود.
این رود در حال حاضر به دلیل خشکسالی، قطع شدن زهکش ها به علت حفر بی رویه چاه و احداث سد بر روی سرشاخه های آن خشک شده، فقط در مواقع سیلاب دارای آب است و در طول سال پساب شهری در آن جاری است. برای مهار سیلاب های کشف رود سد شوریجه با حجم مخزن ۲۰۰ میلیون مترمکعب در شهرستان سرخس بر روی این رودخانه با هدف تأمین آب کشاورزی در حال احداث است. سدهای طرق و کارده و ارداک بزرگ ترین سدها بر روی سرشاخه های کشف رود هستند.
... [مشاهده متن کامل]
کشف رود هرساله میزبان انواع گونه های پرنده بومی و مهاجر است و یکی از بهترین نقاط برای پرنده نگری در خراسان رضوی و ایران است. تنوع پرندگان آن چنان چشمگیر است که هرساله پرندگان کمیاب و غیر معمول و جدید در آن ثبت می شوند.
انواع اردک، چنگر نوک سرخ، چنگر معمولی، حواصیل خاکستری، بوتیمار فلامینگو، انواع اردک مثل خوتکا، آنقوت، تنجه، اردک سرسبز، فیلوش، اردک سرحنایی، پلیکان، انواع کشیم، انواع گنجشک سانان مانند زردپره ها، سهره ها، گنجشک ها، سسک ها و مگس گیرها، چوب پا، سنقر تالابی، کبوتر چشم زرد خاوری، سارگپه پابلند، اکراس سیاه و زنبورخوار، از پرندگان این منطقه هستند.
کَشَف به معنی لاک پشت است و کشف رود به معنی رود پر از لاک پشت است. در زمان های قدیم لاک پشت های کوچک و بزرگ زیادی در این رود وجود داشته است.
از کشف رود چندین بار در شاهنامه فردوسی یاد شده است. به نقل از شاهنامه، سام نریمان در نامه اش به منوچهر از جنگ با اژدها در کشف رود و کشتن اژدها می نویسد:
تا آنجا که آن را می کشد.
طول رودخانه کَشَف رود ۲۹۰ کیلومتر است. این رودخانه از آبریزهای جنوبی هزار مسجد و آبریزهای شمالی بینالود سرچشمه می گیرد و پس از عبور از مشهد، در محل پل خاتون سرخس، به رودخانه هریرود می پیوندد و از آنجا به بعد، رودخانه تجن نام گرفته و به سمت ترکمنستان ادامه می یابد و در بیابان قره قوم ترکمنستان فرومی رود.
این رود در حال حاضر به دلیل خشکسالی، قطع شدن زهکش ها به علت حفر بی رویه چاه و احداث سد بر روی سرشاخه های آن خشک شده، فقط در مواقع سیلاب دارای آب است و در طول سال پساب شهری در آن جاری است. برای مهار سیلاب های کشف رود سد شوریجه با حجم مخزن ۲۰۰ میلیون مترمکعب در شهرستان سرخس بر روی این رودخانه با هدف تأمین آب کشاورزی در حال احداث است. سدهای طرق و کارده و ارداک بزرگ ترین سدها بر روی سرشاخه های کشف رود هستند.
کشَف به معنی لاک پشت است[۱] و کشف رود به معنی رود پر از لاک پشت است. در زمان های قدیم لاک پشت های کوچک و بزرگ زیادی در این رود وجود داشته است ( ویکی پیدیا ذیل "وجه تسمیه" کشف رود )
دکتر کزازی در مورد واژه ی " کَشَفْ رود " می نویسد : ( ( کشف رود یا " کَسَفْ رود" نامی دیگر وِهْ رود را که همراه با اروند دو رودند که اورمزد از سوی " اباختر" ( =شمال ) بتازانیده است:
( ( او ( =هرمزد ) از سوی شمال دو رود بتازانید، یکی به خراسان، یکی به خاوران شدند که اروندرود و وْه رود است. چنین گوید که بدان بالای انگشت خود، هرمز بُن دو آب رو فراز کشید و آن هر دو رود به هر دو سر ِ زمین بگردند و به دریای فراخکرد، باز به هم آمیزند. هنگامی که آن دو رود بتاخته بودند، پس از همان سرچشمهٔ ایشان هیجده رود بتافت. سپس دیگر رودها از آن رودهای ناورو فراز تاختند. ایشان نیز همگی باز به اروند وه رود ریزند که از ایشان بود سودْبخشی گیهان و بیش زیستن آفریدگان ) ) ( بندهشن ) وه رود در توس، کشف رود خوانده می شده است: ( ( …کاسه رود که آب توس شهر بیاید. آن را آنجا کشف رود خوانند. این همان رود وه است که آنجا کاسه خوانند؛ در سند نیز، کاسه خوانند ( بندهشن، ۷۶ ) . ) )
... [مشاهده متن کامل]
( ( چنان اژدها کو ز رودکَشَف
برون آمد و کرد گیتی چو کف ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص ۴۳۲ )
( ( او ( =هرمزد ) از سوی شمال دو رود بتازانید، یکی به خراسان، یکی به خاوران شدند که اروندرود و وْه رود است. چنین گوید که بدان بالای انگشت خود، هرمز بُن دو آب رو فراز کشید و آن هر دو رود به هر دو سر ِ زمین بگردند و به دریای فراخکرد، باز به هم آمیزند. هنگامی که آن دو رود بتاخته بودند، پس از همان سرچشمهٔ ایشان هیجده رود بتافت. سپس دیگر رودها از آن رودهای ناورو فراز تاختند. ایشان نیز همگی باز به اروند وه رود ریزند که از ایشان بود سودْبخشی گیهان و بیش زیستن آفریدگان ) ) ( بندهشن ) وه رود در توس، کشف رود خوانده می شده است: ( ( …کاسه رود که آب توس شهر بیاید. آن را آنجا کشف رود خوانند. این همان رود وه است که آنجا کاسه خوانند؛ در سند نیز، کاسه خوانند ( بندهشن، ۷۶ ) . ) )
... [مشاهده متن کامل]
( ( چنان اژدها کو ز رودکَشَف
برون آمد و کرد گیتی چو کف ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص ۴۳۲ )