چرخ

قس
العجلة جهاز دائری یمکنه الدوران حول محوره، بحیث یسهل الحرکة أو النقل أو أداء الشغل فی الآلات. تتغلب العجلة مع قضیب مثبت على الاحتکاک بتسهیل الحرکة عن طریق التدحرج. تستخدم الکلمة بشکل أعم للتعبیر عن الأجسام الدائریة الأخرى التی تدور أو تلف.
محتویات [اعرض]
[عدل]تاریخ
یعود أصل العجلات کما یتوقع إلى سومر القدیمة ( حالیاً فی العراق ) فی الألفیة الخامسة قبل المیلاد، حیث استعملت أصلاً کعجلات صنع الفخار. وصلت العجلات الهند وباکستان مع حضارة وادی الإندوس فی الألفیة الرابعة قبل المیلاد. وجدت قرب الجزء الشمالی من القوقاز قبور عدیدة دفن فیها أشخاص منذ 3700 قبل المیلاد ومعهم عربات ثنائیة ورباعیة العجلات. أقدم تصویر لما یمکن أن یکون مرکبة بعجلات ( فی هذه الحالة عربة بأربع عجلات وقضیبین محوریین ) یوجد على قِدر فخاری وجد فی جنوب بولندا یعود لعام 3500 قبل المیلاد.
وصلت العجلات أوروبا والهند ( حضارة وادی الإندوس ) فی الألفیة الرابعة قیل المیلاد. فی الصین ثبت وجود العجلات واستخدامها فی عربات بعجلتین وحصان حوالی 1200 قبل المیلاد، وإن کان باربییری - لو اقترح وجود عربات صینیة بعجلات عام 2000 قبل المیلاد. فیما هل کان هناک "اختراع مستقل للعجلة" فی شرق آسیا أم أن المفهوم عبر إلى هناک عبر جبال الهیمالایا سؤال مفتوح، بل لقد اقترح أن تعریف الصین بالعجلة کان من خلال الفاتحین الذین قادوا العربات الثنائیة العجلات، والذین یحتمل أن لهم علاقة ببدایة عائلة شانج ( نحو العام 1700 ) [1].
یحاجج بعض علماء الآثار لفکرة الأصل الأوروبی للدولاب مع المحور. یُزعم أن العومل الطبیعیة لأوروبا ( حیث السهول ذات السطوح القاسیة التی یصعب جرّ الحمولات الثقیلة علیها، وتوفّر کمیات من خشب الأشجار استعملها حرفیون مهرة فی کل مجالات الحیاة ) وفرت أفضل ظرف لاختراع دولاب للاستخدام فی النقل. حیث یمکن من التسلسل الزمنی لأقدم المعروف من العیّنات والتمثیلات للعجلات والمرکبات ذات العجلات رؤیة أن الاختراع قد تم فی أوروبا فیما لا یتأخر عن النصف الأول من الألفیة الرابعة.
[عدل]تأثیل
کلمة دولاب کلمة مرکبة من دولا أی الإناء وآب وهو الماء بالفارسیة؛ إذ کانت اسما للناعورة التی تدیرها دابة فتسقی. [2]
[عدل]صناعة أولى الدوالیب الهوائیة
عام 1845 تمکن الأمریکی جون دنلوب من اکتشاف الدوالیب الهوائیة وتلاه الفرنسی ادوار میشلان عام 1895 حیث تمکن من صنع الدوالیب فی سیارة سباق من مدینة باریس إلى مدیتة بوردو الفرنسیة وفی عام 1948 أنتج میشلان فی فرنسا الدوالیب القطریة رادیال إنتاجا تجاریا.
[عدل]بدائل
هذا القسم فارغ أو غیر مکتمل، مساعدتکم مرحب بها!
[عدل]استخدام العجلة کرمز
أصبحت العجلة، ثقافیاً وروحیاً، تشبیهاً قویاً لدورة أو تکرار منتظم ( مثل التشاکرا، والتناسخ، والین والیانج، وغیرها ) .
تستخدم العجلة المجنحة کرمز للتطور، حیث تظهر فی کثیر من السیاقات منها ختم باناما وشعار دوریة الطرق العامة فی أوهایو.
[عدل]انظر أیضا
دولاب جنیف
[عدل]هوامش
^ Gwynne Dyer, p. 159
^ ( أدى شیر، ص. 65 )
[عدل]مراجع
أدى شیر. الألفاظ الفارسیة المعربة. الطبعة الثانیة 1987 - 88
Dyer, Gwynne; War: the new edition, Vintage Canada Edition, Randomhouse of Canada, Toronto, ON
تصنیفان: صناعات میکانیکا
قس
Tekerlek ya da teker, dairesel bir formu olan ve genellikle bir eksen ( bazen dingil ) etrafında dönme yeteneği ile çoğunlukla bir yükün bir yerden bir yere hareketini kolaylaştırmak amacıyla kullanılan araç. Yekpare, parçalı veya merkezden dışarıya parmaklıklı ( İng: spoked ) yapıda olabilir.
En yaygın örneklerine taşımacılıkta kullanılan araçlarda rastlanmaktadır. Çalışma prensibinin en temel açıklaması bir dingil ile birlikte yaptığı dönme hareketi sayesinde sürtünme kuvvetini yenmek biçiminde yapılabilir. Tekerleğin dönme hareketini yapabilmesi için mutlaka yer çekimi kuvveti ya da bir başka dış kuvvete maruz kalması gerekmektedir.
[değiştir]Tarihçe
En eski tekerlek, yaklaşık 5. 000 yıl önce mezapotamyada yapılmıştır. Tekerlek ile ilgili en eski kayıt, M. Ö. 3. 500 yıllarına ait tekerlekli bir kızağı resmeden Sümer ( Erech ) piktogramıdır. Tekerlek fikri muhtemelen kütüklerin kolayca yuvarlanarak taşınması amacıyla kullanılmasından doğmuştur. Bilinen en eski tekerler, bir kazık üzerine geçirilmiş üç tahta diskten oluşur. [1]
[değiştir]Kaynakça
^ "Tekerlek. " Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
[[nn:Hjul]
Kategori: Tekerlekler
قس
A wheel is a circular component that is intended to rotate on an axle. The wheel is one of the main components of the wheel and axle which is one of the six simple machines. Wheels are also used for other purposes, such as a ship's wheel, steering wheel and flywheel.
Wheels, in conjunction with axles, allow heavy objects to be moved easily facilitating movement or transportation while supporting a load, or performing labor in machines. Common examples are found in transport applications. A wheel greatly reduces friction by facilitating motion by rolling together with the use of axles. In order for wheels to rotate, a moment needs to be applied to the wheel about its axis, either by way of gr . . .

پرندگانی که روی گستره مرزی تشخیص نر و ماده از لحاظ اندازه قرار دارند را می توان از روی بزرگی سر و پنجه ها تشخیص داد. پرندگان ماده سری کوچک تر و پنجه هایی کلفت تر دارند. اما از لحاظ رنگ آمیزی تفاوتی بین نر و ماده وجود ندارد.
دم این پرنده نسبتا بلند و دارای بال هایی دراز و نوک تیز است. طول بال های این شاهین بزرگ بین 105 تا 129 سانتی متر متغیر است. این پرنده گونه مهاجر است و در فصول سرد سال به مناطق گرم تر مهاجرت می کنند. به این پدیده اصطلاحا زمستان گذرانی گفته می شود. تمامی زیر گونه های این پرنده مهاجرت دارند، حتی پرندگان بومی نیز این کار را انجام می دهند؛ اما مسافتی که مهاجرت می کنند بسیار کمتر از پرندگان دیگر است.
زیست گاه
در حقیقت چرخ را می توان شکارچی روز زی علفزارهای وسیع دانست. اما این امر بدین معنی نیست که این پرندهن در کوهستان و کوهپایه ها دیده نمی شود. در واقع استپ را اولین و اصلی ترین زیستگاه این پرنده قلمداد می کنند. اگر بالابانی در شکاف صخره ای تخم گذاری کرده باشد؛ یقین بدانید این لانه مشرف به دشت وسیعی است. دلیل این امر نیز بسیار واضح است: به دلیل مورفولوژی خاص این پرنده که شامل بال های بلند و نوک تیز است؛ قدرت شکار در مناطق جنگلی پردرخت را ندارد.
پراکندگی جغرافیایی در دنیا
گاهی اوقات به این پرنده، شاهین بیابان ( Desert falcon ) اطلاق می شود. پراکندگی جغرافیایی چرخ از اروپای غربی تا شمال کره و از مرزهای جنوبی جنگل های تایگا سیبری تا بیابان ها و استپ های مرتفع خاورمیانه و تبت است، چرخ در حقیقت یک پرنده بیابانی و نیمه بیابانی است.
پراکندگی جغرافیایی در ایران
در فصل مهاجرت این پرنده در تمامی نقاط ایران به جز مناطق جنگلی دیده می شود؛ بالابان هایی که در ایران تولید مثل می کنند د رتمامی نقاط ایران به جز نواحی جنوبی استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر وجود دارند. اما در بعضی از مناطق مانند نواحی شمال شرقی ( استان های گلستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی و سمنان ) ورشته کوه های زاگرس تولید مثل آنها بیشتر است. در بقیه مناطق ایران و به خصوص استان تهران نیز این پرنده تولید مثل می کند.
رژیم غذایی
این پرنده شکاری پستانداران و پرندگان کوچک تا متوسط را در طبیعت شکار می کند. رژیم غذایی چرخ در وحش بسیار متنوع است. این پرنده از خانواده موش ها Muridae شامل موش ها ، هامسترها، ول ها و عمدتا جربیل ها، خانواده سنجاب ها Sciuridae، تیره کبوتریان columbidae راسته سوسمارها order sauria وعمدتا خانواده آگاماهاAgamidae، حشرات مناطق استپی مانند ملخ و بسیاری دیگر از جانوران در رژیم غذایی خود استفاده می کند. میزان مصرف از هر یک از این منابع غذایی بسته به سن پرنده ومنطقه زیست آن متفاوت است. برای مثال بالابان ماده در سه روز اول خارج شدن جوجه ها از تخم فقط آنها را با حشراتی مانند ملخ و آگاماها تغذیه می کند. چرا که گوشتی زودهضم و مقوی برای جوجه ها دارند. یکی دیگر از موارد، منطقه زیست این پرنده است. اگر چرخ در مناطقی زیست کند که در آن موش به وفور یافت شود، بیشتر به شکار آنها می پردازد.
اما مطلبی که در این باب اهمیت دارد این است که تقریبا در بین تمامی بالابان ها جدا از زیرگونه و مناطق زیستشان ول ها Arvicolinae و جربیل ها Gerbillinae سهم بسیار عمده ای در رژیم غذایی این پرنده شکاری دارند.
لانه سازی Nesting
فصل جفت گیری این پرنده از اواسط اسفند ماه تا اوایل فروردین ماه در ایران است که البته با توجه به شرایط آب و هوایی دارای تلرانس 15 روزه است در فصل جفت گیری این شاهین بزرگ لانه سازی نمی کند وترجیح می دهد از لانه هایی که توسط سایر پرندگان مانند کلاغ سیاه Ravens، کورکور سیاه Black kite، سارگپه پا بلند long - legged buzzard، عقاب شاهی Imperial Eagle، و یا حتی لانه هایی که به دست بشرت ساخته شده اند Artificial nest استفاده کند.
در بسیاری از مناطق کشورمان سرزمین های استپی وسیعی وجود دارند. پوشش گیاهی شامل رستنی های کوتاه قامت است و تا جایی که چشم کار می کند از این گیاهان دیده می شود. در این بیابان ها، ظرفیت بسیار بالایی برای زندگی پستانداران و پرندگان کوچک وجود دارد و لیکن لانه های مناسب برای پرندگان شکاری در محدودیت قرار دارد. در این گونه استپ ها است که چرخ falco cherrug روی زمین لانه می سازد.
به علت عدم وجود مکانی مناسب برای لانه سازی و در دسترس بودن فراوان دکل های برق در سالیات اخیر بالابان ها روی آنها تولید مثل می کنند. این پدیده برای ادامه نسل این گونه بسیار مضر است. وجود میدان های مغناطیسی قوی در حوالی دکل های برق و خطوط انتقال آن ، اثرات سویی روی جوجه ها و حتی والدین می گذارد و در سالیان آینده قدرت باروری آنها به شدت تهدید می شود. حتی این مسدان های قوی مغناطیسی ممکن است در سال اول نیز از تبدیل شدن تخم ها به جوجه جلوگیری کند.
این پرنده در هر سال بین 1 تا 6 تخم میگذارد و 28 تا 32 روز روی آنها می خوابد. طی این مدت ماده توسط نر تغذیه می شود. در حالت خاصی مخصوصا در هنگام غذا خوردن ماده دیده شده اس . . .