پیشاور

شهر پیشاور از دو بخش قدیمی و امروزی تشکیل شده است. بخش قدیمی آن به سبک شهرهای پرجمعیت آسیای میانه ساخته شده و خانه هایی از خشت با کوچه های تنگ دارد. بخش نوساز شهر که در واقع یک منطقهٔ نظامی است، دارای خانه هایی بزرگ و خیابان هایی منظم است و تأسیساتی متعلق به نیروی هوایی پاکستان در آن قرار دارد.
جمعیت پیشاور از دو گروه عمدهٔ قومی پشتوها ( اکثریت ) و پیشاوری ها ( اقلیت بومی ) تشکیل شده است. افزون بر این دو گروه قومی، اقوام تاجیک، هزاره و همچنین کولی ها نیز در این شهر به سر می برند. بیشتر مردم این شهر به زبان پشتو سخن می گویند؛ در عین حال، زبان های فارسی، هندکو، پنجابی و اردو نیز در پیشاور گویشورانی دارد.
فاصلهٔ پیشاور تا گذرگاه مرزی تورخم، ۴۵کیلومتر و از شهرک مرزی تورخم تا کابل، ۲۲۴کیلومتر است. روزانه صدها افغان و پاکستانی در بزرگراه پیشاور - کابل، رفت وآمد می کنند.
نام «پیشاور» یک کلمه ایرانی و از نام شاپور یکم، پادشاه ساسانی برگرفته شده که این شهر را تصرف نمود و امپراتوری کوشان را به ایران ملحق کرد.
پیشاور از کانون های مهم بازرگانی در جاده ابریشم، محلی برای گذر فرهنگ شبه قاره هند به آسیای میانه و پایتخت زمستانی امپراتوری کوشانی بوده است. کانیشکا، پادشاه کوشانی، پیشاور را پایتخت خود قرار دارد و در این شهر نیایشگاهی همراه با تندیسی به طول ۱۵۰ فوت ساخت که در روزگار خود بنایی مهم بود.
منطقهٔ پیشاور از روزگاران باستان از زیستگاه های آریاییان بوده است. قوم ایرانی تبار پشتون، که امروزه در پیشاور در اکثریت هستند از هزارهٔ یکم پیش از میلاد از رشته کوه سلیمان در بلوچستان به این منطقه کوچیدند.
پیشاور از دیرباز مورد توجه و محل رفت وآمد پادشاهان ایران از جمله سلطان محمود غزنوی و نادرشاه افشار برای ورود به شبه قاره هند بوده است.
شهر پیشاور در دوران غزنوی از نقاط ارتباطی مهم بود. در ۵۷۵ مُعزالدین محمدِسام غوری، پیشاور را تسخیر کرد. کمتر از پنجاه سال بعد، چنگیزخان به پیشاور حمله برد و آنجا را ویران ساخت.