در زبان باستانی لری واژه کهن وآریایی�تولTul� به معنی پیشانی است. از آنجا که ایران خاستگاه زبانهای هند واروپایی است، این واژه نیز مانندبسیاری از واژگان دیگر وارد زبان هندواروپایی کورنی شده وبه صورت�تولTaol�
... [مشاهده متن کامل] به معنی پبشانی به کار میرود. در لری علاوه بر�تول�، واژه�پشنیPeshny�هم به کارمیرود. ایران خاستگاه زبانهای هند واروپایی
لری بختیاری
تیگ:پیشانی
تیگ نمشت:سرنوشت
واتیگ زیدن:به رخ کشیدن
در لارستان به معنی سرنوشت به کار رود
پیشانی علاوه بر معنای ( جبین، در لغت به معنای گستاخی، سماجت و سخت رویی هم آمده است و به پیشانی بردن یعنی با سماجت و گستاخی بردن.
حافظ در این مورد می سراید:
دل ز ناوک چشمت، گوش داشتم، لیکن
ابروی کماندارت می برد به پیشانی
... [مشاهده متن کامل]
معنی بیت : دلم را از تیر مژگانت مراقبت می کردم ( = گوش می داشتم ) ، امّا ابروی تو آن را با سماجت و گستاخی می برد/ ( هنر حافظ در این بیت آوردن چهار عضو صورت با ایهام است: چشم، گوش، ابرو، پیشانی )
.
عبید زاکانی هم در غزلی می گوید:
زلفت به پریشانی، دل برد به پیشانی
دل برد به پیشانی زلفت به پریشانی
( زلف پریشان تو دلم را با سخت رویی و گستاخی برد )
پیرایه یغمایی
گویش طالقانی: کوتی kooti یا کِتی keti
کُردی جنوبی: تِیوِل teywel
#پیشانی
پیشانی=پیش اِنی = پیش و بالای رخ ( صورت )
در بخش پیشین درباره واژه آن گفتگو کردیم و گفتیم که آن به چم بالا میباشد و واژه on انگلیسی از ریشه پارسی است.
یک چم و معنی دیگر واژه آِنی رخ و صورت است.
... [مشاهده متن کامل]
با همدیگر دگرگونی این واژه را به چم رخ از ۵ هزار سال پیش میبینیم :
اریایی و ایران باستان : *H�niHkah به چم رخ
اوستایی: ainīka. رخ
پارسی نو: en� رخ و صورت
همچنان در زبان لکی و کردی به رخ و صورت اِنی گفته می شود.
این واژه جای خود را به واژه تازی صورت داده ولی در واژه پیشانی هنوز جایگاه خود را نگاه داشته است
@iranaryan. مارا در ایتا دنبال کنید
References
Hellwig, Oliver ( 2010 - 2023 ) , “anīka”, in�DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
تیک، جبهه
در لری بختیاری
پیشانی: تیگ
سرنوشت: تیگ نوشت
امیدی به تو ندارم/ نا امیدم از تو: به تیگِت نیبینوم
پیشانی یا در محاوره پیشونی دارای دو معنی است. یکی همان جلوی سر هست که به عربی حاجب گویند و دیگری به معنی بخت و اقبال است. مثال؛ حسن انسانی پیشانی سفیدی است، یعنی شانس و اقبال با ایشان همراه است و در زندگی موفق است.
جبین . . . .
ناصیه .
کردی کرمانجی. . . . . �n� ( اِنی ) .
پارسی. . . . . پیشانی
پیشانی ( Head Tube ) : [ قطعات دوچرخه ] قسمتی از تنه که برای نگه داشتن دوشاخه چرخ جلو و کاسه دو شاخ تعبیه شده است.
ناصیه
پنجه
چکاک
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٧)