پته

میگذاشتن و با تیر چوبی اون رو تکون میدن و از هم باز میشه و به پشم اولیه تبدیل میشه بعد دوباره بامقداری پشم جدید از نو بافته میشه و اصلاح مثل پته شدن در گویش لرستان یعنی تکه تکه شدن و باز شدن و از هم گسیختن هست با پته بافتنی که قبلاً در میان عشایر و روستاییان مرسوم شده ۴. اصلاح دل طرف را پته کرده یعنی دل و ایمانش را بر باد داده و با عشوه گری طرف را عاشق و بی قرار خودش کرده۵. اصطلاح جگر را پته پته کردن در زبان لکی یعنی خون به دل طرف کردن و طرف را دق و حرص دادن ۶. پته در زبان لکی یعنی سیاه چون رنگ رسن ها و سیاه چادرها که پته را بیشتر از آنها درست می کردن سیاه هست معمولاً۷. پته دوزی یک صنعت پارچه بافی در ایران قدیم بوده پارچه پشمی

واژهٔ پتّه، برگرفته از ریشهٔ پُت ( pot ) ، به معنای پشم و کُرک است. فرهنگ معین واژهٔ پت را چنین تعریف می کند:
«پشم نرمی که از بُن موی بز روید و آن را به شانه برآرند و از آن شال بافند. »
در لغتنامه دهخدا نیز دربارهٔ واژهٔ پت، به جملات زیر برمی خوریم:
«پشم بز، پشم زیر موی بز، . . . پشم نرمی که از بُن موی بز به شانه برآورند و از آن شال و کلاه و نمد و کپنک و امثال آن کنند. »
جمشید سروشیان در کتاب فرهنگ بهدینان ( دائرةالمعارف زرتشتیان ) ، پته را چنین تعریف می کند:
نوعی گل و بته که با دست بر روی شالهای کرکی می دوزند.
پته را نوعی سوزن دوزی ایرانی تعریف کرده اند که از دوخت ریس های پشمی رنگین، بر روی عریض یا شال، در طرح های زیبایی چون: بوته، سرو، ترنج و… پدید می آید. نمای پته، منظره ای بدیع از گل و بوته های رنگین را به نمایش می گذارد و از آنجا که پدیدآورندگان این نما، به طور معمول زنان و دختران کرمانی بوده اند، آن را نمادی از هزاران درد و رنج و گاه شادی و شعفی دانسته اند که در ذهن این زنان و دختران منقوش بوده و از اثر نگاه های خستهٔ آنان که هر صبح تا شام، در پی سوزن، از نقطه ای به نقطهٔ دیگر حرکت کرده، خلق شده است.
یکی از رودوزی های زیبای ایران پته دوزی است و هنری است که اختصاص به زنان خوش ذوق در استان کرمان دارد و زیبایی خیره کننده و چشم نوازی دارد. این رودوزی زیبا را بر روی پارچه های پشمی یک رنگ که عریض نامیده می شود می دوزند نخ هایی که بکار می رود نخ هایی از جنس پشمی هستند و این نخ ها ظریف و رنگارنگ هستند و معمولاً به رنگ های عنابی، مشکی، سبز، زرد، نارنجی، قرمز و آبی سفید استفاده می شوند، طرح های مختلف اعم از انواع بته جقه یا طرح های هندسی را استفاده می کنند.
• رومیزی
• سجاده
• جلد قرآن
• جانماز
• پرده
• کوسن
• زیر لیوانی
• تابلوی پته
• قندان
• شکلات خوری
یکی از قدیمی ترین نمونه های پته دوزی که بدست آمده نمونه ای است که به عنوان روکش بر روی قبر شاه نعمت اله ولی در ماهان کرمان است که یکی از زیباترین و ظریف ترین نمونه از پته دوزی به حساب می آید در مورد این نمونه باید اشاره به رنگ پارچه بشود که کرم رنگ است و با نخ های پشمی الوان بر رویش بته جقه های مختلفی دوخته شده است.

شال یا عریض که بر روی آن رودوزی انجام می شود، که معمولا به رنگ های سفید، سیاه و عنابی است. عریض در گذشته با دستگاه های بافت دستی تهیه می شد اما امروزه به کمک دستگاه های برقی بافته می شود. به گفته کارشناسان مرکز صنایع دستی کرمان مرغوب ترین نوع پته، پته ای است که دوخت آن روی شال سفید یا سیاه باشد.