وَرشو ( به لهستانی Warszawa تلفظ وَرشاوا ) نام پایتخت کشور لهستان است. این شهر با گستردگی ۵۱۶٫۹ کیلومتر مربع بر پایهٔ سرشماری سال ۲۰۱۰، و جمعیتی نزدیک به ۱٫۷۱۶٫۰۰۰ تن بر پایهٔ همان سرشماری، بزرگ ترین شهر لهستان و دهمین شهر بزرگ اتحادیه اروپا از نظر جمعیت است. این شهر از جمله شهرهایی است که در رویدادهای جنگ جهانی دوم به شدت آسیب دید. در پی قیام ورشو در سال ۱۹۴۴ میلادی، به دستور آدولف هیتلر، پیشوای آلمان نازی، ورشو مورد حملات همه جانبهٔ زمینی و هوایی ارتش آلمان قرار گرفت و ۹۵ درصد شهر با خاک یکسان شد. بر اثر این حملات بیش از ۲۰۰ هزار نفر از اهالی ورشو کشته شدند. ... [مشاهده متن کامل]
ریشه نام ورشو به زبان لهستانی بازمی گردد و به معنی «متعلق به واراز» است. واراز کوتاه شده یک نام اسلاوی به صورت وارازکلاو است. واراز شخصی زمین دار و صاحب مقام در روستایی در همین منطقه در قرن دوازدهم یا سیزدهم میلادی بوده است. امروزه نام شهر به گونه رسمی شهر پایتخت ورشو ( به لهستانی: miasto stołeczne Warszawa ) است. سابقه سکونت مستمر در شهر ورشو به حدود قرن نهم میلادی بازمی گردد که بروندو نام داشت. چند قرن بعد در همان نزدیکی منطقه ای مسکونی بنام جازداو پدید آمد. پس از متروک شدن جازداو شهر وارزاو یا همان ورشو امروزی در حدود قرون سیزدهم میلادی ایجاد شد. رشد و ارتقاء کیفی و اقتصادی شهر ورشو به قرن چهاردهم و پانزدهم بازمی گردد که تا به امروز از شهرهای مهم و با نفوذ باقی مانده است. ورشو اوایل قرن شانزدهم زیرنظر کنفدراسیون ورشو قرار گرفت و در همین دوران نخستین انتخابات آزاد در این شهر برگزار شد. در نیمه نخست قرن هفدهم ورشو توسط سه قوم مختلف سوئدی، ترانسیلوانیایی و براندنبوری محاصره شد. در سال ۱۷۰۰ با پایان پذیرفتن جنگ بزرگ شمال میان روسها و ممالک اروپایی شهر ورشو رشد چشمگیر یافت و به سرعت به یکی از مراکز مهم سرمایه داری اروپا تبدیل شد. در همین دوران ورشو به یکی از مراکز مهم هنری، فرهنگی اروپا تبدیل شد و به همین جهت لقب پاریس شرق اروپا را گرفت. در اواخر قرن هجدهم ورشو در کنترل پادشاهی پروسیا درآمد و در اوایل قرن نوزدهم توسط ناپلئون بناپارت آزاد شد. دانشگاه ملی ورشو در سال ۱۸۱۶ پایه گذاری شد. در سال ۱۸۳۱ ورشو توسط قوای روسیه تزاری اشغال شد. در ۲۷ فوریه ۱۸۶۱ اعتراضاتی توسط اهالی ورشو بر ضد حاکمیت روس رخ داد که به کشته شدن پنج نفر از اهالی این شهر انجامید. به دنبال این حکومت زیرزمینی لهستان در ورشو ایجاد شد که تا دو سال دوام آورد. در اواخر قرن نوزدهم در سرشماری در شهرهای روسیه ورشو با ۶۲۶٬۰۰۰ نفر جمعیت پس از سنت پترزبورگ و مسکو سومین شهر تحت حاکمیت روسیه معرفی شد. در پی جنگ جهانی اول ورشو از حاکمیت روسیه خارج و پایتخت لهستان شد. درگیری ها و شورش های شهری به برقراری حکومت سرخ کمونیستی در این کشور منجر شد که در پی انقلاب بلشویکی مردم لهستان بود. در جنگ جهانی دوم نیز این شهر به شدت آسیب دید و تا سال ۱۹۴۳ تحت کنترل آلمان نازی باقی مانده بود. در سال ۱۹۴۴ ورشو پس از مبارزات طولانی تحت کنترل ارتش سرخ درآمد. هم زمان دولت موقت لهستان نیز از انگلستان به قوای ملی خود در کشور پیغام می فرستاد. عمده تلاش آن ها بر این بود که پس از در هم شکست قوای نازی روس ها زودتر از لهستانی های بومی بر این سرزمین مسلط نگردند. شهر در نهایت توسط ارتش سرخ روسیه از نازی ها پس گرفته شد. تخمین زده می شود در دوران جنگ جهانی دوم بین ۱۵۰٬۰۰۰ تا ۲۰۰٬۰۰۰ نفر در ورشو کشته شده باشند.
ظاهراً تنها شهری که در ایران در آن از ورشو استفاده می شود و از آن ظروف می سازند شهرستان بروجرد در استان لرستان است.