هزاره

اتابک هزاراسپ لر
پسران ( نصرت الدین کلجه، عمادالدین پهلوان، تکله، شمس الدین آلب ارغو )
شکست مغولان از اتابکان لر
کفت مغول کش ( گردنه ی مغول کش ) در استان چهارمحال و بختیاری
___
چنگیزخان مغول با همکاری اتابکان لر توانست خلفای عباسی در بغداد را شکست دهد
____
تیمور گورکانی در سرزمین لرستان لنگ شد
____
اعراب به عشایر ایران کرد می گفتند
به معنی رمه گردان و چوپان
کرد شیوه ی زندگی کردن است نه نام قوم
___
ایل هزاره در استان لرستان پشتکوه
ایل بولی
ایل ارکوازی
____
قوم لر =پارس، هخامنشیان، ساسانی
قوم کرد=ماد

نتایج ژنتیکی نشان میدهد چهل درصد از هزاره ها نسب پدری شان نهایتا به شرق یعنی قزاق و مغول میرسد و در نهایت شگفتی نسب میتوکندریایی آلتایی آنها ( مادر به مادر ) رقم بالای بیست و پنج درصد بود که نشان میدهد ایلات عمدتا شیعه مغول درپی سقوط ایلخانان از قدرت، به نزد سلاطین غور پناه جسته و با ایلات آنجا درآمیخته اند
پیش از ورود عنصر آلتایی به میان هزاره ها، اجدادشان اکثر تبار رخجی گدروسیایی، سکزی، مهاجران هپتالی - خیونی - کوشانی و نهایتا سواره نظام مستقر ساسانی تشکیل میدادند که زبان هزارگی بخاطر همان نظامیان ساسانی است و از فارسی تاجیک ها و دری بسیار کهنه تر است.
حکومت مستقل شان توسط یعقوب لیث به جرگه اسلامیان در آمد و بعدها سامانیان توسط لشکریان ترک خویش به رهبری سبکتکین آنجارا فتح کردند که منجر فه حکومت غزنوی شد، بعدتر نوبت سلاطین غور رسید که حکومتشان تا عصر تیمور باقی ماند و بعد ضمیمه صفویان و افشاریان شدند، با مرگ نادر سرزمینشان به تصرف رهبر پشتونهای جدایی خواه یعنی احمدخان ابدالی در آمد و تلاششان برای دستکم همسایگی با ایران قاجاری ( با دخالت انگلیس در غایله هرات ) ناکام ماند، و دیگر هیچ نقشی در تاریخ افغانستان ایفا نکردند و تلاششان صرف بقا در خاک خویش شد.
چهارقرن است این اقلیت چشم بادامی در هیچ حکومت یا جنگ یا هیچ رویداد مرتبط با افغانستان نقش نداشته اند اما همسایگانشان که ما هستیم آنها را به عنوان مشت نمونه خروار از کل جامعه افغانستان می شناسیم و آنها مدتها در وطن خویش مدتها هدفی مشروع برای ظلم بودند، از دسته های مذهبی شان تا مدارس دخترانه و پسرانه شان تا محلاتشان و برق و آب رسانی که گویا حقشان نبوده، ظاهراً حاکمان جدید همسایه جلوی بدرفتاری با این مردمان را گرفته اند که خدا کند همینطور باشد، دولت ایران با همه سختی و خطرات ممکن هرگز به ضدیت بر علیه آنان در کشور سخنی نگفتند و آفرین بر مردم خوب کشورمان ایران که با وجود مشکلات عدیده حتی اگر حضور این همه پناهنده نگرانشان هم کرده باشد دستشان قه تعدی و ظلم دراز نشد و زندگی را بر آنان جهنم نکردند. ما پیش از این هم از ورود صدهاهزار پناهنده لهستانی آسیب دیده بودیم ولی رفتار ناشایستی با آنان هم نداشتیم، ایضا با پناهندگان کرد از انفال بعثی ها یا پذیرفتن معاودین اخراجی از عراق و خیلی موارد دیگر, که در این مورد ما در جهان بی نظیریم. نهایتا بقول سعدی:
منم کافتادگان را بد نگفتم
که ترسیدم که روزی خود بیفتم

افغان که از قوم پشتون بود به یاری انگلیس ۶۲/ درصد هزاره کشته ومتواری شدند مناطیق حاصل خیز هزاره ولایت اروزگان را به قوم خروتی پشتون واگذار کرد که تا امروز زمینهای غذبی رامیخوردند ومی چرند وبالای زمین های غذبی نماز میخواند و نسل متولد میکند