هامون

حمید هامون که با همسرش، مهشید، پیوسته، کش مکش دارد زندگی کابوس گونهٔ خود را بازنگری می کند. او که سرگرم نوشتن سخن نامه ای دربارهٔ عشق و ایمان است، در پی دوست دیرین و راهنمایش علی عابدینی می گردد. خانه و کاشانه را رها می کند و دست به کارهای دیوانه واری می زنند. او در حالتی پریشان، در پی شکایت هایش خود را به موج های دریا می سپارد. اما ( عابدینی ) به دادش می رسد. همچنین، این فیلم به دغدغه های جوانان روشن اندیش پس از انقلاب میان دنیاخواهی و آرمان خواهی می پردازد. نمایی از آرمان خواهی که به دلیل مهرِ دنیوی ( زیبایی و… ) در آشفتگی است و در برابر آن ( علی عابدینی ) فردی که برنامه اش با خودش روشن است و دنیا را فدای آرمان ها و عقایدش کرده است.
این فیلم در نظرسنجی منتقدان و نویسندگان ماهنامه سینمایی فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینمای ایران انتخاب شده است.
هامون نخستین بار در هشتمین دوره جشنواره بین المللی فیلم فجر به نمایش درآمد و با آنکه جایزه بهترین فیلم را نگرفت ( داوران جایزه را به مهاجر حاتمی کیا دادند ) اما با کسب شش جایزه از جمله جایزه ویژه هیئت داوران و بهترین کارگردانی و فیلمنامه و بازیگر نقش اول مرد، فاتح اصلی جشنواره لقب گرفت. استقبال منتقدان از هامون گسترده و بی سابقه بود. اما این فیلم مخالفان جدی از میان مدافعان ایدئولوژیک حکومت و تأثیرگذار بر تصمیمات و نظرات مسئولان بلندپایه نظام داشت. مرتضی آوینی در نقدی بر فیلم نوشت:
کسی نیست به آن اجنبی ها بفهماند که در اینجا آنچه هنوز در میان مردم زنده است اشعار رثایی محتشم کاشانی است نه معرهای آقای احمد شاملو؛ در اینجا کتاب طوبا و معنای شب سه بار تجدید چاپ می شود. اما یک نسخه از آن در خانه های مردم نیست و جز مشتی خانم ها و آقایان اشراف مترف غرب زده و بوالفضول، کسی به سراغ این چیزها نمی رود. کسی نیست به آن اجنبی ها بفهماند که در اینجا سرنوشت روشنفکر به مرگی تدریجی ختم می شود. حتی «علی جونی آقای مهرجویی» هم از عهده نجات از بر نمی آید. «مهشید»، زن هامون، از آن «روشنفکرهای شاملویی» است که خود را در مجلات آدینه و دنیای سخن پیدا کرده اند؛ از «کتابسرا» خرید می کنند و پاتوقشان گالری سیحون است و اولین راندووی آنها هم در کتابسرا است. نماینده تمام عیار اینها در زمان آن ملعون، کیوان خسروانی و کامران دیبا بودند که تا خرخره در یک اشرافیت فاسد لجن غرق بودند. اما قصرهایشان را با کاهگل و آب نما و بادگیر و طاق های گنبدی شکل و کاشی می ساختند. مثل هامون و مهشید در جست وجوی احساس نوستالژی، به شاه عبدالعظیم و امامزاده ابراهیم و یحیی می رفتند و حتی با لبان خمرآشنا و گناه آلوده خویش ضریح مقدس مردان خدا را هم می آلودند، اما در عین حال، با یکدیگر رسماً ازدواج می کردند و خانواده ای کاملاً مردانه ( ! ) تشکیل می دادند.

مصریان باستان عربی صحبت نمیکردن بنابراین تلفظ این کلمه در زبان عربی که در قرآن ( در رابطه و داستان فرعون ) اومده به آمون میگن اَمان، ها اَمان ha aman.

دامنه نیز ار همین هام / هامان / دامان / هامون / همن / همند و . . . آمده که نشان میدهد ریشه واژه یا هام بوده یا هِم و نه هَم ( با )

از افکنده شد روی هامون چون کوه
ز گرزش شدند آن دلیران ستوه.
چو کاووس لشکر به خشکی کشید
کس اندر جهان کوه و هامون ندید.
فردوسی.
همیشه تا که بهاران و روزگار بهار
فرونهد ز بر کوه سر به هامون هین.
فرخی
هر کجا هامون باشد بسیار آب بگیرد و هرجا بلند باشد کم تر گیرد، سفرنامه

بخواهد استفاده میکند توان وقدرت گرفتن حق السهم این آب را از انها ندارد واین دریاچه رو به نابودی است خاک بر سر هرچی بی لیاقته