متوکل

- متوکلا علی زادالحجیج ؛ تعبیر مثلی بی زاد و توشه در سفر حج و غیر آن. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) . ورجوع به توکل شود.
- متوکلاً علی اﷲ ؛ در حال واگذاشتن کار بخدای تعالی. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .
|| اعتراف کننده به عجز خود. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) . معترف به عجز و قصور رأی خود. ( ناظم الاطباء ) .
متوکل. [ م ُ ت َ وَک ْ ک ِ ] ( اِخ ) ابوالحسن علی بن حمود علوی و رجوع به ابوالحسن علی. . . شود.
متوکل. [ م ُ ت َ وَک ْ ک ِ ] ( اِخ ) ابویحیی ابوبکر، یازدهمین از پادشاه بنی حفص. رجوع به ابویحیی ابوبکر شود.
منبع. لغت نامه دهخدا

او نخستین خلیفه عباسی بود که مذهب شافعی اختیار کرد؛ او همچنین در فقه و سنت مطالعه کرده بود. در زمان او طوفان سختی بر بغداد و بصره و کوفه و عراق وزید و چهارپایان و کشت و خواربارها از میان رفت و قحطی و خشکسالی فراگیر شد. در این دوره، بیزانسی ها نیز به قلمرو عباسی دست اندازی می کردند. آغاز خلافت متوکل همزمان با قدرت یافتن ترکان در حکومت بود. خود متوکل به دست شماری از ترکان درباری به قتل رسید.
برخلاف مأمون که سیاست مذهبی میانه روی داشت، متوکل به اهل حدیث نزدیک شد و آنان قدرت یافتند و به برخی از آنان اجازه داد، که روایات رؤیت خدا را نقل کنند. او حاکمان معتزلی را برکنار کرد، محنة خَلق قرآن را پایان داد، و احمد بن حنبل را، که نماد ایستادگی اهل حدیث بود، گرامی داشت. به همین دلیل حنبلیان او را «محیی السنه» ( احیاکنندهٔ سنت ) لقب دادند. او به علی بن ابی طالب بی احترامی می کرد و حرم حسین بن علی را ویران کرد.
• در سال ۲۳۴ ه‍. ق / ۸۴۸ م محمد بن بعیث در آذربایجان علیه حکومت وقت شورید، که شورش او را یکی از سرداران خلیفه سرکوب کرد.
• پایان دادن به محنة خَلق قرآن
• آزار و اذیت خاندان علی بن ابی طالب و نبش قبر شهدای کربلا
• تأسیس سلسله طاهریان در ایران
• قدرت یافتن غلامان ترک در دربار عباسیان و آغاز هرج و مرج در سامرا
• گسترش قلمرو ادریسیان در آفریقا

نام پدر متوکل خلیفه عباسی : معتصم عباسی . نام مادر متوکل خلیفه عباسی : شجاعت خاتون مادر ( ترکی ) خلیفه متوکل.