قیامت

الف - قیامت، اسم های متفاوتی دارد که هر یک از آنها معنا و مفهوم خود را دارد و شناختی از آن عالم به انسان می دهد. مثلاً: �یوم الحشر، یعنی روزی که همه انسان ها از اولین تا آخرین زنده و محشور می شوند� - �یوم القیامة، یعنی روز که همه در محضر خدا می ایستند� - �الدّارُ آلاخرة، یعنی نشئه ی دیگر برای حیات� - �یوم الموعود، یعنی روزی که به آن وعده داده شده بود� - � یوم الجمع، یعنی روزی که همه در آن جمع می شوند� - �یوم الفصل، یعنی روز جداسازی ( گروه های مردمی به لحاظ اعتقاد و عمل ) � - �یوم تبلی السرائر، یعنی روز بیرون ریخته شدن اسرار نهفته� - �یوم التغابن، یعنی روز بروز پشیمانی ها . . . �.
ب - در قرآن کریم بیش از صد اسم برای آخرت قید شده که هر یک شناختی از آن عالم می دهد، همان گونه که برای حیات دنیوی می توان صدها اسم بیان نمود که هر کدام شناختی بدهند؛ مثل: �حیات دنیوی، یعنی حیات در پایین ترین مرحله وجود� - �حیات زمینی، یعنی زندگی روی کره زمین� - �حیات مادی� . . . ، یا عالَم عمل، عالَم امتحان، عالَم تجارت، عالَم کاشت و داشت و . . . .
ج – اگر به همین عالَم، یعنی حیات دنیوی خودمان و سایر موجودات دقت کنیم، به وضوح و بدون استثناء مشاهده خواهیم کرد که نه هیچ خلقتی بی حکمت است، نه هیچ چیزی بدون تغییر و تحول باقی می ماند و نه هیچ کار و فعلی بدون نتیجه و ابتر می ماند. "معاد" از یک سو عالَم کنار رفتن پرده ها ( حجاب ها ) و دیدن حقایق است و از یک سو روز رسیدن به نتایج مجموعه ی باورها و عملکردها و آثار آنچه کردیم می باشد. هم حقایق عالم هستی دیده می شود، هم حقایق باورها و عملکردهایی که در این دنیا به انواع حجاب ها مستور شده بود دیده می شود و هم نتایج آنها برای هر کس حاصل می گردد. درست مثل یک یا چند سال تدریس معلم، تعلیم مُتعلم، امتحان و نتیجه ی آن است.
د – الزامی نیست که حتماً همه معذب شوند، به جهنم بروند و بسوزند. به قواعد همین عالم دنی و مادی نگاه کنید، آن عالم نیز همین طور است. این عالَم، صورت زیرین آن عالَم است.
در این عالَم، جهل ظلمات است، اما آیا همه در ظلمات هستند؟ سمّ کُشنده است، اما آیا همه مسموم می شوند؟ آتش سوزاننده است، اما آیا همه می سوزند.
پس، اگر بهشتی هست، برای همه نیست – اگر جهنمی هست، برای همه نیست – اگر پاداشی هست، برای همه نیست و اگر مکافاتی باشد، برای همه نیست. هر کس در جایگاه خودش قرار می گیرد و به کسی هم اندک ظلمی نمی شود.
ﻫ – �فَإِذَا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلَا أَنسَابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَلَا یَتَسَاءلُونَ� ( المؤمنون، 101 )
ترجمه: پس آن گاه که در صور دمیده شود، [دیگر] آن روز میان شان نسبت خویشاوندى وجود ندارد، و از [حال‏] یکدیگر نمى‏پرسند.
در عالم اخروی، هیچ گونه خویشاوند بین افراد وجود ندارد، چنان چه داد و ستدی هم وجود ندارد. این خویشاوندی ها به سبب تولد در این عالم به واسطه امتزاج نطفه مرد و زن پیدا می شود؛ یکی پدر می شود، یکی مادر، یکی خواهر، یکی برادر، یکی عمو . . . یا سایر خویشان دور و نزدیک. اما وقتی همه مُردند، از این دنیا و قواعدش خارج شدند و بالاخره "نفخ صور" دمیده شد، هر کسی به تنهایی از خاک بر می خیزد. نه زاده می شود و نه می زاید. پس کسی با کسی نسبت ندارد.
این که گفته شد، مادر طفل در رحمش را می اندازد، پدر یا برادر یک دیگر را فراموش می کنند و هر کس به فکر نجات خودش است، از یک سو اشاره به شدیدترین علقه های دنیوی ‍، برای درک عظمت و هول در قیامت است و از سوی دیگر تذکر این نکته که هیچ یک از وابستگی ها و ارتباطات شما در آن دنیا به کارتان نمی آید. چنان چه در آیات دیگر فرموده است، مال و بنون و لشکر و . . . نیز به کارتان نمی آید.
نتیجه: همان طوری که در دنیا برای کسی که به دنبال علم رود، ظلمت جهل نیست، و برای کسی که سمّ نخورد، مسمومیت نیست – و برای کسی که خودسوزی نکند، سوختن نیست، در آخرت نیز همین طور است.
جهنم و آتش جهنم و عذاب های جهنمی، خود انسان است، جهنم از انسان شعله ور می شود؛ بهشت و نعمات بهشتی و مدارج آن نیز خود انسان است، مضافاً بر این که در جهنم خداوند چیزی جز نتیجه عمل نمی افزاید، اما در بهشت به جز نتیجه ، جایزه هم می دهد؛ چرا که عذاب بیش از معصیت، ظلم می شود، اما پاداش بیش از عملکرد، جود و کرم است. چنان چه در مورد عذاب جهنم فرمود: �وَالَّذِینَ کَسَبُواْ السَّیِّئَاتِ جَزَاء سَیِّئَةٍ بِمِثْلِهَا - کسانی که مرتکب بدیها شده‏اند [بدانند که] جزاى [هر] بدى مانند آن است / یونس، 27�؛ و در مورد بهشت و نعمت هایش فرمود: �لَهُم مَّا یَشَاؤُونَ فِیهَا وَلَدَیْنَا مَزِیدٌ - هر چه بخواهند در آنجا دارند، و پیش ما فزونتر [هم‏] هست. / ق، 35�
�أُوْلَـئِکَ مَأْوَاهُمُ النُّارُ بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ - آنان به [کیفر] آنچه به دست می آوردند، جایگاهشان آتش است / یونس، 8�.

*پی رس: فرهنگ واژگان اوستایی: شادروان احسان بهرامی - فریدون جُنیدی

گروه سوم آنان که ایمان دارند و پرهیز کارند و قرآن برای هدایت این گروه است و اصراری به هدایت دیگران ندارد مگر این که خود بخواهند.
آنان که می کوشند از طریق علم وجود خدا را اثبات کنند و یا این که نفس کنند در حقیقت نه فهمیده اند که علم چیست و نه دانسته اند که خدا کیست.
خداوند متعال اصل اول است و شما هرگز نخواهید توانست از طریق علمی اصل اول را رد و یا اثبات کنید.
کار ما نیست شناسایی راز گل سرخ
کار ما شاید این است که در افسون گل سرخ شناور باشیم