قضا و قدر

سوالی که برای بیشتر انسان ها مطرح است این است که آیا سرنوشت انسان دست خودش می باشد یا دست خداوند؟ انسان اندیشمند و آگاه دینی و غیر دینی بر این باورند که سرنوشت انسان در دست خودش می باشد. در این رابطه در اندیشه ها جمله ای به شکل ضرب المثل شکل گرفته است به شکل زیر:
انسان زر گر یا آهنگر بخت و اقبال خویش می باشد.
امروزه به این امر واقفیم که اختیار ؛ اراده و خواست آزاد انسان نمی تواند مطلق باشد بلکه در چهار چوب قوانین طبیعت و قوانین و مقررات حقوقی و اجتماعی و قوانین اکتسابی و فطری اخلاقی به حد و اندازه محدود می گردد. از طرف دیگر هم مطلع هستیم که انسان در طول زندگی خود راه های مختلفی را در پیش پای خود دارد که طبق سطح آگاهی و تجربه این یا آن راه را انتخاب می کند. طبق تعریف دینی مفهوم قضا ، فرد انسانی هر کدام از راه ها را انتخاب نماید ، تقریر و سرنوشتش همان بوده است و خداوند هم پیشاپیش به عواقب آن آشنا می باشد. اندیشمندان دینی بر این باورند که خداوند به انسان قوه فهم و عقل داده است که به کمک آن به تواند راه خوب و بد را از هم تشخیص دهد.
نتیجه گیری من این است که اگر بر این باور باشیم که انسان هر راهی را که انتخاب نماید ، تقدیر و سرنوشتش همان بوده است. از این نتیجه گیری به نتیجه دیگری می توان دست یافت که سرنوشت انسان در نهایت دست خودش نمی باشد بلکه مشمول حال قهر و جبر اللهی میگردد. نتیجه اینکه انسان در مقابل اعمال دنیوی خویش در پیشگاه خداوند از هر گونه تکلیفی مبرا می باشد. لذا انسان در عالم آخرت جهت اعمال دنیوی خویش توسط خداوند مورد مواخزه و باز خواست قرار نمی گیرد و بخاطر اعمال بدش مجازات نمی شود. طبق باور من یوغ تکلیف بر دوش و گردن انسان توسط خود انسان بر او نهاده شده و نه توسط خداوند. انسان صرف نظر از اعمال خوب و بدش بطور جاودانه تحت پوشش بی قید و شرط رحمت و عشق بی کران خداوند قرار دارد.