snap
قاپیدن
فارسی به انگلیسی
مترادف ها
ربودن، بردن، گرفتن، قاپیدن
ربودن، توقیف کردن، گرفتن، چنگ زدن، قاپیدن، تصرف کردن
سرزنش کردن، گاز گرفتن، قاپیدن، گسیختن، چفت کردن، چسبیدن به، قاپ زدن، سخن نیشدار گفتن
از بین بردن، قاپیدن، چپاول کردن، بسرعت پایین امدن
فهمیدن، چنگ زدن، قاپیدن، بچنگ آوردن، فراچنگ کردن، گیر اوردن
درک کردن، توقیف کردن، غصب کردن، ضبط کردن، مبتلا کردن، قاپیدن، مصادره کردن، تصاحب کردن، به تصرف درآوردن، دچار حمله شدن
بدست اوردن، درک کردن، گرفتن، جلب کردن، از هوا گرفتن، فهمیدن، دچار شدن به، چنگ زدن، قاپیدن
ربودن، مسحور کردن، قاپیدن، از خود بیخود شدن، بعفت و ناموس تجاوز کردن
قاپیدن، غارت کردن، حرص زدن، با ولع بعلیدن
قاپیدن، نیشگون گرفتن
قاپیدن، دستگیر کردن
زدن، گرفتن، کوبیدن، قاپیدن، بدام انداختن، میخ سرپهن زدن، میخ زدن، با میخ کوبیدن، با میخ الصاق کردن
قاپیدن، بزور گرفتن، با شتاب گرفتن
پیشنهاد کاربران
واژه دزدیدن
معادل ابجد 79
تعداد حروف 6
تلفظ dozdidan
ترکیب ( مصدر متعدی ) [پهلوی: duztitan]
مختصات ( دُ دَ ) ( مص ل . )
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
واژگان مترادف و متضاد
معادل ابجد 79
تعداد حروف 6
تلفظ dozdidan
ترکیب ( مصدر متعدی ) [پهلوی: duztitan]
مختصات ( دُ دَ ) ( مص ل . )
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
واژگان مترادف و متضاد
به جای واژه قاپیدن می شود واژه دزدیدن رو به کار برود
منبع. فرهنگ عمید
منبع. فرهنگ عمید
واژگان فارسی
زبان فارسی زبانی از خانوادهٔ زبان هندو آریایی است و بسیاری از واژه های فارسی نو، از زبان نیا - هندواروپایی ریشه دارند. زبان فارسی برای ساختن واژه های نو از ریشهٔ واژه، به صورت گسترده، از روش های واژه سازی مانند گرفتن وندها و ترکیب ها بهره می برد. همچنین، زبان فارسی پیوند چشمگیری با زبان های دیگر داشته که در گذر زمان باعث ورود وام واژگان بسیاری به این زبان شده است.
... [مشاهده متن کامل]
فرایند واژه سازی
زبان فارسی در واژه سازی بسیار نیرومند است و از روش های چندگانه ای برای به کار بردن وندهای ترکیبی، بن فعل، نام واژه ( اسم ) و صفت برای ساختن یک واژهٔ نو سود می برد. در زبان فارسی بیشتر از پیوندهای اشتقاقی برای ساختن واژهٔ نوین و از در هم آمیختن نام واژه، صفت و بن فعل بهره برده می شود. واژگانی که از افزودن یک یا چند وند اشتقاقی همراه با یک بخش معنادار زبان ساخته شوند، مشتق نامیده می شوند. در زبان فارسی به فراوانی واژگان ترکیبی نیز به کار می روند، به گونه ای که با چسبیدن یک یا چند بخش معنادار زبان واژگان پیوندی ساخته می شوند که این شیوه در زبان آلمانی نیز به کار می رود. اگر در فرایند واژه سازی، چند وند اشتقاقی با چند بخش معنادار زبان در هم بیامیزند، و واژه ای ساخته شود به آن مشتق - مرکب گفته می شود. محمود حسابی ثابت کرده است که زبان فارسی توانایی برساختن بیش از ۲۲۶ میلیون واژه را داراست.
نمونه ای از واژه سازی با کمک بن مضارع در پیوند با وندهای اشتقاقی:
فارسی اجزاء تشکیل دهنده انگلیسی مقولهٔ دستوری
dān دان dān دان بن مضارع دانستن ( to know ) بن فعل
dāneš دانش dān - eš دان ش knowledge اسم
dānešmand دانشمند dān - eš - mand دان ش مند Scientist اسم
dānešg�h دانشگاه dān - eš - g�h دان ش گاه university اسم
dānešg�hi دانشگاهی dān - eš - gāh - i دان ش گاه ی pertaining to university; scholar; scholarly صفت
hamdānešgāhi هم دانشگاهی ham - dān - eš - gāh - i هم دان ش گاه ی university - mate اسم
dāneškade دانشکده dān - eš - kade دان ش کده faculty اسم
dānā دانا dān - ā دان ا wise, learned صفت
dānāyi دانایی dān - ā - i دان ا ی wisdom اسم
nādān نادان nā - dān نا دان ignorant; foolish صفت
nādāni نادانی nā - dān - i نا دان ی ignorance; foolishness اسم
dānande داننده dān - ande دان نده one who knows صفت
dānandegi دانندگی dān - ande - i دان نده ی knowing اسم
نمونه ای از واژه سازی با کمک بن ماضی در پیوند با وندهای اشتقاقی:
فارسی اجزاء تشکیل دهنده انگلیسی مقولهٔ دستوری
did دید did دید بن ماضی دیدن ( to see ) بن فعل
did دید did دید sight; vision اسم
didan دیدن did - an دید ن to see مصدر
didani دیدنی did - an - i دید ن ی worth seeing صفت
didār دیدار did - ār دید ار visit; act of meeting اسم
didāri دیداری did - ār - i دید ار ی visional, of the sense of sight صفت
dide دیده did - e دید ه seen; what seen صفت مفعولی؛ اسم
nādide ندیده n� - did - e ن دید ه what unseen اسم
didgāh دیدگاه did - g�h دید گاه point of view اسم
didebān دیدبان dide - bān دید بان watchman اسم
didebāni دیدبانی dide - bān - i دید بان ی watchman - ship اسم
اثرگذاری خارجی
وام واژه های بسیاری در زبان فارسی یافت می شود که بیشتر از زبان های عربی، انگلیسی، فرانسوی و زبان های ترکی به این زبان راه یافته اند. همچنین زبان فارسی نیز تأثیراتی بر واژگان زبان عربی، زبان های هندوایرانی و زبان های ترکی گذاشته است. شمار زیادی از واژه های فارسی نیز به واژگان زبان انگلیسی راه یافته اند.
اثرگذاری زبان عربی
حملهٔ اعراب به ایران دو سده ( از سدهٔ هفتم تا نهم میلادی ) به درازا کشید و زبان عربی در گذر زمان بر ایرانیان تحمیل شد و جایگزین زبان پهلوی شد. از آنجایی که کتاب های پهلوی به عربی برگردان شد، عربی به زبان روشنفکران تبدیل گشت، نویسندگان، شاعران و فیلسوفان نیز همانند مردم، بر آن شدند که به عربی سخن بگویند و بنویسند.
در این دورهٔ زمانی، بسیاری از واژگان عربی وارد زبان فارسی شد و واژگان بسیاری نیز از فارسی به زبان عربی راه پیدا کردند. زبان عربی تاکنون نفوذ گسترده ای بر واژگان فارسی داشته است، اما می شود گفت که نتوانسته تأثیری بر ساختار این زبان بگذارد. اگرچه بخش چشمگیری از واژگان فارسی، از جمله جمع های مکسر، دارای ریشهٔ عربی هستند، اما فرایند مورد استفاده برای ساختن این واژه ها از عربی به فارسی فارسی نیامده است و این واژه ها در فارسی زایا نیستند. برای نمونه، صورت جمع واژه �کتاب� در زبان عربی �کُتُب� است که از روش های مشتق گیری از ریشهٔ این واژه بدست می آید. این در حالی است که در فارسی برای نشان دادن صورت جمع واژهٔ �کتاب� تک واژ تصریفی �ها� به کار می رود ( کتاب ها ← کتاب ها ) . واژگان ریشه دار و همچنین نوواژگان زبان فارسی تنها از همین تک واژ برای جمع بستن سود می برند و روش های مشتق گیری از ریشهٔ واژگان عربی برای جمع بستن در فارسی کاربرد ندارد.
افزون بر این، از آنجایی که واژه های جمع مکسر که با کمک روش های تک واژشناسی عربی به دست آمده اند تنها بخش کوچکی از واژگان زبان فارسی را تشکیل می دهند ( نزدیک ۵٪ از پیکرهٔ شیراز ) ، نیازی به افزودن آن ها به دستور زبان فارسی نیست و این گروه از واژگان در واژه نامه های فارسی با نام بی قاعده فهرست می شوند.
اثرگذاری زبان های ترکی
نکتهٔ در خور نگرش دیگر، بودن واژگان ترکی ( دربرگیرندهٔ واژه های مغولی ) در زبان فارسی است. در درازای تاریخ، قلمرو فارسی زبانان، از جمله فلات ایران، فرمان روایی دودمان هایی با تبار و ریشهٔ ترکی - مغولی را به خود دیده است. غزنویان، سلجوقیان، تیموریان، و قاجاریان هر یک تأثیراتی بر فرهنگ و ادبیات فارسی گذاشته اند. ایلخانان مغول نیز ترک زبانان بیشتری را به فلات ایران آوردند که ستون های ارتش مغول را سازمان می دادند. به جز برخی نام گذاری های رسمی در درون دولت، ارتش و بازرگانی، این واژگان ترکی میان فارسی زبانان تا اندازه ای رواج دارد که بسیاری از آن ها ریشهٔ این واژه ها را غیر فارسی نمی دانند.
اثرگذاری فرانسوی و دیگر زبان های اروپایی
در چند سدهٔ گذشته، زبان فارسی وام واژه های بسیاری را از زبان های اروپایی و به ویژه فرانسوی گرفته است. بسیاری از این وام واژه ها تبار فرانسوی دارند و در فارسی، تلفظ فرانسوی آن ها گفته می شود. دیگر واژگان درآمده به زبان فارسی بیشتر از زبان های انگلیسی، ایتالیایی و آلمانی آمده اند. جدول زیر برخی از واژه های روامند فارسی/فرانسوی را نشان می دهد
توانایی واژه سازی
زبان های هندواروپایی دارای شمار کمی ریشه در حدود ۱۵۰۰ ( هزار و پانصد ) عدد و دارای تقریباً ۲۵۰ پیشوند ( Prefixe ) و در حدود ۶۰۰ پسوند ( Suffixe ) هستند که با اضافه کردن آن ها به اصل ریشه می توان واژه های دیگری ساخت. مثلاً از ریشهٔ �رو� می توان واژه های �پیشرو� و �پیشرفت� را با پیشوند �پیش�، و واژه های �روند� و �روال� و �رفتار� و �روش� را با پسوندهای �اند� و �ار� و �اش� ساخت. در این مثال، ملاحظه می کنیم که ریشهٔ �رو� به دو شکل آمده است: یکی �رو� و دیگری �رف�. با فرض این که از این تغییر شکل ریشه ها صرف نظر کنیم و تعداد ریشه ها را همان ۱۵۰۰ بگیریم، ترکیب آن ها با ۲۵۰ پیشوند، تعداد ۱۵۰۰ � ۲۵۰ = ۳۷۵٬۰۰۰ ( سیصد و هفتاد و پنج هزار ) واژه را به دست می دهد. اینک هر کدام از واژه هایی که به این ترتیب به دست آمده است را می توان با یک پسوند ترکیب کرد. مثلاً از واژهٔ �خودگذشته� که از پیشوند �خود� و ریشهٔ �گذشت� درست شده است، می توان واژهٔ �خودگذشتگی� را با افزودن پسوند �گی� به دست آورد و واژهٔ �پیشگفتار� را از پیشوند �پیش� و ریشهٔ �گفت� و پسوند �ار� به دست آورد. هرگاه ۳۷۵٬۰۰۰ واژه ای را که از ترکیب ۱۵۰۰ ریشه با ۲۵۰ پیشوند به دست آمده است با ۶۰۰ پسوند ترکیب کنیم، تعداد واژه هایی که به دست می آید، می شود ۳۷۵٬۰۰۰ � ۶۰۰ = ۲۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ( دویست و بیست و پنج میلیون ) . باید واژه هایی را که از ترکیب ریشه با پسوندهای تنها به دست می آید نیز حساب کرد که می شود ۱۵۰۰ � ۶۰۰ = ۹۰۰٬۰۰۰ ( نهصد هزار ) . پس جمع واژه هایی که فقط از ترکیب ریشه ها با پیشوندها و پسوندها به دست می آید، می شود: ۲۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ۳۷۵٬۰۰۰ ۹۰۰٬۰۰۰ = ۲۲۶٬۲۷۵٬۰۰۰ یعنی دویست و بیست و شش میلیون و دویست و هفتاد و پنج هزار واژه. در این محاسبه فقط ترکیب ریشه ها را با پیشوندها و پسوندها در نظر گرفتیم، آن هم فقط با یکی از تلفظ های هر ریشه؛ ولی ترکیب های دیگری نیز هست مثل ترکیب اسم با فعل ( مانند: پیاده رو ) و اسم با اسم ( مانند: خردپیشه ) و اسم با صفت ( مانند: روشن دل ) و فعل با فعل ( مانند: گفتگو ) و ترکیب های بسیار دیگر در نظر گرفته شده و اگر همهٔ ترکیب های ممکن را در زبان های هندواروپایی بخواهیم به شمار آوریم، تعداد واژه هایی که ممکن است وجود داشته باشد، مرز معینی ندارد و نکتهٔ قابل توجه این است که برای فهمیدن این میلیون ها واژه فقط نیاز به فراگرفتن ۱۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند داریم، در صورتی که دیدیم در یک زبان سامی برای فهمیدن دو میلیون واژه باید دست کم ۲۵۰۰۰ ریشه را از برداشت و قواعد پیچیدهٔ صرف افعال و اشتقاق را نیز فراگرفت و در ذهن نگاه داشت. اساس توانایی زبان های هندواروپایی در یافتن واژه های علمی و بیان معانی همان است که شرح داده شد. زبان فارسی یکی از زبان های هندواروپایی است و دارای همان ریشه ها و همان پیشوندها و پسوندها است. تلفظ حروف در زبان های مختلف هندواروپایی متفاوت است ولی این تفاوت ها طبق یک روالی پیدا شده است. توانایی ای که در هر زبان هندواروپایی وجود دارد، مانند یونانی و لاتین و آلمانی و فرانسه و انگلیسی، در زبان فارسی هم همان توانایی وجود دارد. روش علمی در این زبان ها مطالعه شده و آماده است و برای زبان فارسی به کار بردن آن ها بسیار ساده است. برای برگزیدن یک واژهٔ علمی در زبان فارسی فقط باید واژه ای را که در یکی از شاخه های زبان های هندواروپایی وجود دارد با شاخهٔ فارسی مقایسه کنیم و با آن هماهنگ سازیم.
این تعداد واژه ها به روش اشتقاقی به وجود می آید و اگر روش ترکیبی و اشتقاقی ترکیبی و علایم اختصاری را هم بدان اضافه کنیم حساب کنید چند واژه خواهیم داشت و برای یادگیری ده ها میلیون واژه، فقط ۱۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند را باید حفظ کرد مقایسه کنید با حفظ ۲۵۰۰۰ ریشهٔ عربی! با توجه به این که زبان فارسی یکی از زبان های هند و اروپایی است همان ریشه ها و پسوندها و پیشوندها در این زبان نیز هست. محمود حسابی در پیشگفتار کتاب �وندها و گه واژه های فارسی� می نویسد که: �مطابق محاسبه به کمک ۱۵۰۰ ریشه و ۱۵۰ پیشوند و ۲۰۰ پسوند بر روی هم می توان ۴۵۰۰۰۰۰۰ واژهٔ دیگر ساخت. � ناگفته نماند این ها غیر از وندهای منسوخ و مهجور فارسی باستان است. بنابر آنچه گفته شد توانایی های زبان های یونانی و لاتین و آلمانی و انگلیسی و فرانسه و… در زبان فارسی هم هست برای ساخت یک واژهٔ علمی جدید در فارسی، تنها باید آن را با یکی از شاخه های زبان هند و اروپایی مقایسه کنیم و با آن هماهنگ سازیم.
منبع. توانمندی زبان فارسی در برابر زبان تازی ( عربی ) [پیوند مرده]
�ISKV - توانایی زبان فارسی در معادل سازی�. بایگانی شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۲. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
�جمعیة اللسان العربی الدولیة�. بایگانی شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۲. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
�توانایی زبان پارسی در برابر زبان عربی�. بایگانی شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
Doerfer: G. Doerfer, T�rkische und mongolische Elemente im Neupersischen. Vols. I - IV. Wiesbaden 1963 - 1975
John R. Perry, "Persian in the Safavid Period", Pembroke Papers 1996 ( 4 ) , pp. 269 - 283.
واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه واژه گزینی، چاپ و صحافی تندیس، چاپ اول 1377
درباره جعلیات آن شخص با گفتم
زبان فارسی معادل واژه داره این حرف منطقی نیست خیلی خیلی غیر منطقی درضمن آن منابع ها. قدیمی هستند به مرور زمان با پژوهش های تر شخص می شود کدام واژه واقعا فارسی کدام ترکی و عربی واقعا همه دشمنی با فرهنگ ایران زبان را واقعا قابل درک نیست چرا بخاطر چی بخ خدا برام عجبه
درباره واژه ق قاف قبلا گفتم واژه قاف ویدئو فرستادم استاد سیامک رستمی خودشان آذری هستند گفتند این واژه ق عربی هست بازهم ویدئو می گذارم
لینک https://www. instagram. com/reel/C3xVqkOuhXv/?igsh=MXQzNDB2bTRxOTB4ag==
در ایسناگرام ببینید آنها فکر می کنند این واژه ق غیر عربی است می فهمند عربی است. البته در این ویدئو درباره غ حرف می زنند ما صدای این غ به اشتباه به این ق می گویم
واژگان فارسی
زبان فارسی زبانی از خانوادهٔ زبان هندو آریایی است و بسیاری از واژه های فارسی نو، از زبان نیا - هندواروپایی ریشه دارند. زبان فارسی برای ساختن واژه های نو از ریشهٔ واژه، به صورت گسترده، از روش های واژه سازی مانند گرفتن وندها و ترکیب ها بهره می برد. همچنین، زبان فارسی پیوند چشمگیری با زبان های دیگر داشته که در گذر زمان باعث ورود وام واژگان بسیاری به این زبان شده است.
فرایند واژه سازی
زبان فارسی در واژه سازی بسیار نیرومند است و از روش های چندگانه ای برای به کار بردن وندهای ترکیبی، بن فعل، نام واژه ( اسم ) و صفت برای ساختن یک واژهٔ نو سود می برد. در زبان فارسی بیشتر از پیوندهای اشتقاقی برای ساختن واژهٔ نوین و از در هم آمیختن نام واژه، صفت و بن فعل بهره برده می شود. واژگانی که از افزودن یک یا چند وند اشتقاقی همراه با یک بخش معنادار زبان ساخته شوند، مشتق نامیده می شوند. در زبان فارسی به فراوانی واژگان ترکیبی نیز به کار می روند، به گونه ای که با چسبیدن یک یا چند بخش معنادار زبان واژگان پیوندی ساخته می شوند که این شیوه در زبان آلمانی نیز به کار می رود. اگر در فرایند واژه سازی، چند وند اشتقاقی با چند بخش معنادار زبان در هم بیامیزند، و واژه ای ساخته شود به آن مشتق - مرکب گفته می شود. محمود حسابی ثابت کرده است که زبان فارسی توانایی برساختن بیش از ۲۲۶ میلیون واژه را داراست.
نمونه ای از واژه سازی با کمک بن مضارع در پیوند با وندهای اشتقاقی:
فارسی اجزاء تشکیل دهنده انگلیسی مقولهٔ دستوری
dān دان dān دان بن مضارع دانستن ( to know ) بن فعل
dāneš دانش dān - eš دان ش knowledge اسم
dānešmand دانشمند dān - eš - mand دان ش مند Scientist اسم
dānešg�h دانشگاه dān - eš - g�h دان ش گاه university اسم
dānešg�hi دانشگاهی dān - eš - gāh - i دان ش گاه ی pertaining to university; scholar; scholarly صفت
hamdānešgāhi هم دانشگاهی ham - dān - eš - gāh - i هم دان ش گاه ی university - mate اسم
dāneškade دانشکده dān - eš - kade دان ش کده faculty اسم
dānā دانا dān - ā دان ا wise, learned صفت
dānāyi دانایی dān - ā - i دان ا ی wisdom اسم
nādān نادان nā - dān نا دان ignorant; foolish صفت
nādāni نادانی nā - dān - i نا دان ی ignorance; foolishness اسم
dānande داننده dān - ande دان نده one who knows صفت
dānandegi دانندگی dān - ande - i دان نده ی knowing اسم
نمونه ای از واژه سازی با کمک بن ماضی در پیوند با وندهای اشتقاقی:
فارسی اجزاء تشکیل دهنده انگلیسی مقولهٔ دستوری
did دید did دید بن ماضی دیدن ( to see ) بن فعل
did دید did دید sight; vision اسم
didan دیدن did - an دید ن to see مصدر
didani دیدنی did - an - i دید ن ی worth seeing صفت
didār دیدار did - ār دید ار visit; act of meeting اسم
didāri دیداری did - ār - i دید ار ی visional, of the sense of sight صفت
dide دیده did - e دید ه seen; what seen صفت مفعولی؛ اسم
nādide ندیده n� - did - e ن دید ه what unseen اسم
didgāh دیدگاه did - g�h دید گاه point of view اسم
didebān دیدبان dide - bān دید بان watchman اسم
didebāni دیدبانی dide - bān - i دید بان ی watchman - ship اسم
اثرگذاری خارجی
وام واژه های بسیاری در زبان فارسی یافت می شود که بیشتر از زبان های عربی، انگلیسی، فرانسوی و زبان های ترکی به این زبان راه یافته اند. همچنین زبان فارسی نیز تأثیراتی بر واژگان زبان عربی، زبان های هندوایرانی و زبان های ترکی گذاشته است. شمار زیادی از واژه های فارسی نیز به واژگان زبان انگلیسی راه یافته اند.
اثرگذاری زبان عربی
حملهٔ اعراب به ایران دو سده ( از سدهٔ هفتم تا نهم میلادی ) به درازا کشید و زبان عربی در گذر زمان بر ایرانیان تحمیل شد و جایگزین زبان پهلوی شد. از آنجایی که کتاب های پهلوی به عربی برگردان شد، عربی به زبان روشنفکران تبدیل گشت، نویسندگان، شاعران و فیلسوفان نیز همانند مردم، بر آن شدند که به عربی سخن بگویند و بنویسند.
در این دورهٔ زمانی، بسیاری از واژگان عربی وارد زبان فارسی شد و واژگان بسیاری نیز از فارسی به زبان عربی راه پیدا کردند. زبان عربی تاکنون نفوذ گسترده ای بر واژگان فارسی داشته است، اما می شود گفت که نتوانسته تأثیری بر ساختار این زبان بگذارد. اگرچه بخش چشمگیری از واژگان فارسی، از جمله جمع های مکسر، دارای ریشهٔ عربی هستند، اما فرایند مورد استفاده برای ساختن این واژه ها از عربی به فارسی فارسی نیامده است و این واژه ها در فارسی زایا نیستند. برای نمونه، صورت جمع واژه �کتاب� در زبان عربی �کُتُب� است که از روش های مشتق گیری از ریشهٔ این واژه بدست می آید. این در حالی است که در فارسی برای نشان دادن صورت جمع واژهٔ �کتاب� تک واژ تصریفی �ها� به کار می رود ( کتاب ها ← کتاب ها ) . واژگان ریشه دار و همچنین نوواژگان زبان فارسی تنها از همین تک واژ برای جمع بستن سود می برند و روش های مشتق گیری از ریشهٔ واژگان عربی برای جمع بستن در فارسی کاربرد ندارد.
افزون بر این، از آنجایی که واژه های جمع مکسر که با کمک روش های تک واژشناسی عربی به دست آمده اند تنها بخش کوچکی از واژگان زبان فارسی را تشکیل می دهند ( نزدیک ۵٪ از پیکرهٔ شیراز ) ، نیازی به افزودن آن ها به دستور زبان فارسی نیست و این گروه از واژگان در واژه نامه های فارسی با نام بی قاعده فهرست می شوند.
اثرگذاری زبان های ترکی
نکتهٔ در خور نگرش دیگر، بودن واژگان ترکی ( دربرگیرندهٔ واژه های مغولی ) در زبان فارسی است. در درازای تاریخ، قلمرو فارسی زبانان، از جمله فلات ایران، فرمان روایی دودمان هایی با تبار و ریشهٔ ترکی - مغولی را به خود دیده است. غزنویان، سلجوقیان، تیموریان، و قاجاریان هر یک تأثیراتی بر فرهنگ و ادبیات فارسی گذاشته اند. ایلخانان مغول نیز ترک زبانان بیشتری را به فلات ایران آوردند که ستون های ارتش مغول را سازمان می دادند. به جز برخی نام گذاری های رسمی در درون دولت، ارتش و بازرگانی، این واژگان ترکی میان فارسی زبانان تا اندازه ای رواج دارد که بسیاری از آن ها ریشهٔ این واژه ها را غیر فارسی نمی دانند.
اثرگذاری فرانسوی و دیگر زبان های اروپایی
در چند سدهٔ گذشته، زبان فارسی وام واژه های بسیاری را از زبان های اروپایی و به ویژه فرانسوی گرفته است. بسیاری از این وام واژه ها تبار فرانسوی دارند و در فارسی، تلفظ فرانسوی آن ها گفته می شود. دیگر واژگان درآمده به زبان فارسی بیشتر از زبان های انگلیسی، ایتالیایی و آلمانی آمده اند. جدول زیر برخی از واژه های روامند فارسی/فرانسوی را نشان می دهد
توانایی واژه سازی
زبان های هندواروپایی دارای شمار کمی ریشه در حدود ۱۵۰۰ ( هزار و پانصد ) عدد و دارای تقریباً ۲۵۰ پیشوند ( Prefixe ) و در حدود ۶۰۰ پسوند ( Suffixe ) هستند که با اضافه کردن آن ها به اصل ریشه می توان واژه های دیگری ساخت. مثلاً از ریشهٔ �رو� می توان واژه های �پیشرو� و �پیشرفت� را با پیشوند �پیش�، و واژه های �روند� و �روال� و �رفتار� و �روش� را با پسوندهای �اند� و �ار� و �اش� ساخت. در این مثال، ملاحظه می کنیم که ریشهٔ �رو� به دو شکل آمده است: یکی �رو� و دیگری �رف�. با فرض این که از این تغییر شکل ریشه ها صرف نظر کنیم و تعداد ریشه ها را همان ۱۵۰۰ بگیریم، ترکیب آن ها با ۲۵۰ پیشوند، تعداد ۱۵۰۰ � ۲۵۰ = ۳۷۵٬۰۰۰ ( سیصد و هفتاد و پنج هزار ) واژه را به دست می دهد. اینک هر کدام از واژه هایی که به این ترتیب به دست آمده است را می توان با یک پسوند ترکیب کرد. مثلاً از واژهٔ �خودگذشته� که از پیشوند �خود� و ریشهٔ �گذشت� درست شده است، می توان واژهٔ �خودگذشتگی� را با افزودن پسوند �گی� به دست آورد و واژهٔ �پیشگفتار� را از پیشوند �پیش� و ریشهٔ �گفت� و پسوند �ار� به دست آورد. هرگاه ۳۷۵٬۰۰۰ واژه ای را که از ترکیب ۱۵۰۰ ریشه با ۲۵۰ پیشوند به دست آمده است با ۶۰۰ پسوند ترکیب کنیم، تعداد واژه هایی که به دست می آید، می شود ۳۷۵٬۰۰۰ � ۶۰۰ = ۲۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ( دویست و بیست و پنج میلیون ) . باید واژه هایی را که از ترکیب ریشه با پسوندهای تنها به دست می آید نیز حساب کرد که می شود ۱۵۰۰ � ۶۰۰ = ۹۰۰٬۰۰۰ ( نهصد هزار ) . پس جمع واژه هایی که فقط از ترکیب ریشه ها با پیشوندها و پسوندها به دست می آید، می شود: ۲۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ۳۷۵٬۰۰۰ ۹۰۰٬۰۰۰ = ۲۲۶٬۲۷۵٬۰۰۰ یعنی دویست و بیست و شش میلیون و دویست و هفتاد و پنج هزار واژه. در این محاسبه فقط ترکیب ریشه ها را با پیشوندها و پسوندها در نظر گرفتیم، آن هم فقط با یکی از تلفظ های هر ریشه؛ ولی ترکیب های دیگری نیز هست مثل ترکیب اسم با فعل ( مانند: پیاده رو ) و اسم با اسم ( مانند: خردپیشه ) و اسم با صفت ( مانند: روشن دل ) و فعل با فعل ( مانند: گفتگو ) و ترکیب های بسیار دیگر در نظر گرفته شده و اگر همهٔ ترکیب های ممکن را در زبان های هندواروپایی بخواهیم به شمار آوریم، تعداد واژه هایی که ممکن است وجود داشته باشد، مرز معینی ندارد و نکتهٔ قابل توجه این است که برای فهمیدن این میلیون ها واژه فقط نیاز به فراگرفتن ۱۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند داریم، در صورتی که دیدیم در یک زبان سامی برای فهمیدن دو میلیون واژه باید دست کم ۲۵۰۰۰ ریشه را از برداشت و قواعد پیچیدهٔ صرف افعال و اشتقاق را نیز فراگرفت و در ذهن نگاه داشت. اساس توانایی زبان های هندواروپایی در یافتن واژه های علمی و بیان معانی همان است که شرح داده شد. زبان فارسی یکی از زبان های هندواروپایی است و دارای همان ریشه ها و همان پیشوندها و پسوندها است. تلفظ حروف در زبان های مختلف هندواروپایی متفاوت است ولی این تفاوت ها طبق یک روالی پیدا شده است. توانایی ای که در هر زبان هندواروپایی وجود دارد، مانند یونانی و لاتین و آلمانی و فرانسه و انگلیسی، در زبان فارسی هم همان توانایی وجود دارد. روش علمی در این زبان ها مطالعه شده و آماده است و برای زبان فارسی به کار بردن آن ها بسیار ساده است. برای برگزیدن یک واژهٔ علمی در زبان فارسی فقط باید واژه ای را که در یکی از شاخه های زبان های هندواروپایی وجود دارد با شاخهٔ فارسی مقایسه کنیم و با آن هماهنگ سازیم.
این تعداد واژه ها به روش اشتقاقی به وجود می آید و اگر روش ترکیبی و اشتقاقی ترکیبی و علایم اختصاری را هم بدان اضافه کنیم حساب کنید چند واژه خواهیم داشت و برای یادگیری ده ها میلیون واژه، فقط ۱۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند را باید حفظ کرد مقایسه کنید با حفظ ۲۵۰۰۰ ریشهٔ عربی! با توجه به این که زبان فارسی یکی از زبان های هند و اروپایی است همان ریشه ها و پسوندها و پیشوندها در این زبان نیز هست. محمود حسابی در پیشگفتار کتاب �وندها و گه واژه های فارسی� می نویسد که: �مطابق محاسبه به کمک ۱۵۰۰ ریشه و ۱۵۰ پیشوند و ۲۰۰ پسوند بر روی هم می توان ۴۵۰۰۰۰۰۰ واژهٔ دیگر ساخت. � ناگفته نماند این ها غیر از وندهای منسوخ و مهجور فارسی باستان است. بنابر آنچه گفته شد توانایی های زبان های یونانی و لاتین و آلمانی و انگلیسی و فرانسه و… در زبان فارسی هم هست برای ساخت یک واژهٔ علمی جدید در فارسی، تنها باید آن را با یکی از شاخه های زبان هند و اروپایی مقایسه کنیم و با آن هماهنگ سازیم.
منبع. توانمندی زبان فارسی در برابر زبان تازی ( عربی ) [پیوند مرده]
�ISKV - توانایی زبان فارسی در معادل سازی�. بایگانی شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۲. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
�جمعیة اللسان العربی الدولیة�. بایگانی شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۲. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
�توانایی زبان پارسی در برابر زبان عربی�. بایگانی شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
Doerfer: G. Doerfer, T�rkische und mongolische Elemente im Neupersischen. Vols. I - IV. Wiesbaden 1963 - 1975
John R. Perry, "Persian in the Safavid Period", Pembroke Papers 1996 ( 4 ) , pp. 269 - 283.
واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه واژه گزینی، چاپ و صحافی تندیس، چاپ اول 1377
درباره جعلیات آن شخص با گفتم
زبان فارسی معادل واژه داره این حرف منطقی نیست خیلی خیلی غیر منطقی درضمن آن منابع ها. قدیمی هستند به مرور زمان با پژوهش های تر شخص می شود کدام واژه واقعا فارسی کدام ترکی و عربی واقعا همه دشمنی با فرهنگ ایران زبان را واقعا قابل درک نیست چرا بخاطر چی بخ خدا برام عجبه
درباره واژه ق قاف قبلا گفتم واژه قاف ویدئو فرستادم استاد سیامک رستمی خودشان آذری هستند گفتند این واژه ق عربی هست بازهم ویدئو می گذارم
لینک https://www. instagram. com/reel/C3xVqkOuhXv/?igsh=MXQzNDB2bTRxOTB4ag==
در ایسناگرام ببینید آنها فکر می کنند این واژه ق غیر عربی است می فهمند عربی است. البته در این ویدئو درباره غ حرف می زنند ما صدای این غ به اشتباه به این ق می گویم
من به دوستان این ویدئو رو معرفی می کنم در این ویدئو ژنتیک قوم ایرانی هست و اعراب ایرانی که شامل عرب خوزستان عرب زبان هستند همین طور ترک ها قوم دیگر قوم دیگر ایران است.
دوستان می توانند از طریق لینک ببینید
لینک
https://m. youtube. com/watch?v=A3ts - Lg8W3c
می شود به جای واژه ی قاپیدن واژه دزدیدن را به کار برود درضمن این حرف منطقی نیست در دری معادل وجود دارد
خواهش می کنم انتشارات بدهید
زبان فارسی زبانی از خانوادهٔ زبان هندو آریایی است و بسیاری از واژه های فارسی نو، از زبان نیا - هندواروپایی ریشه دارند. زبان فارسی برای ساختن واژه های نو از ریشهٔ واژه، به صورت گسترده، از روش های واژه سازی مانند گرفتن وندها و ترکیب ها بهره می برد. همچنین، زبان فارسی پیوند چشمگیری با زبان های دیگر داشته که در گذر زمان باعث ورود وام واژگان بسیاری به این زبان شده است.
... [مشاهده متن کامل]
فرایند واژه سازی
زبان فارسی در واژه سازی بسیار نیرومند است و از روش های چندگانه ای برای به کار بردن وندهای ترکیبی، بن فعل، نام واژه ( اسم ) و صفت برای ساختن یک واژهٔ نو سود می برد. در زبان فارسی بیشتر از پیوندهای اشتقاقی برای ساختن واژهٔ نوین و از در هم آمیختن نام واژه، صفت و بن فعل بهره برده می شود. واژگانی که از افزودن یک یا چند وند اشتقاقی همراه با یک بخش معنادار زبان ساخته شوند، مشتق نامیده می شوند. در زبان فارسی به فراوانی واژگان ترکیبی نیز به کار می روند، به گونه ای که با چسبیدن یک یا چند بخش معنادار زبان واژگان پیوندی ساخته می شوند که این شیوه در زبان آلمانی نیز به کار می رود. اگر در فرایند واژه سازی، چند وند اشتقاقی با چند بخش معنادار زبان در هم بیامیزند، و واژه ای ساخته شود به آن مشتق - مرکب گفته می شود. محمود حسابی ثابت کرده است که زبان فارسی توانایی برساختن بیش از ۲۲۶ میلیون واژه را داراست.
نمونه ای از واژه سازی با کمک بن مضارع در پیوند با وندهای اشتقاقی:
فارسی اجزاء تشکیل دهنده انگلیسی مقولهٔ دستوری
dān دان dān دان بن مضارع دانستن ( to know ) بن فعل
dāneš دانش dān - eš دان ش knowledge اسم
dānešmand دانشمند dān - eš - mand دان ش مند Scientist اسم
dānešg�h دانشگاه dān - eš - g�h دان ش گاه university اسم
dānešg�hi دانشگاهی dān - eš - gāh - i دان ش گاه ی pertaining to university; scholar; scholarly صفت
hamdānešgāhi هم دانشگاهی ham - dān - eš - gāh - i هم دان ش گاه ی university - mate اسم
dāneškade دانشکده dān - eš - kade دان ش کده faculty اسم
dānā دانا dān - ā دان ا wise, learned صفت
dānāyi دانایی dān - ā - i دان ا ی wisdom اسم
nādān نادان nā - dān نا دان ignorant; foolish صفت
nādāni نادانی nā - dān - i نا دان ی ignorance; foolishness اسم
dānande داننده dān - ande دان نده one who knows صفت
dānandegi دانندگی dān - ande - i دان نده ی knowing اسم
نمونه ای از واژه سازی با کمک بن ماضی در پیوند با وندهای اشتقاقی:
فارسی اجزاء تشکیل دهنده انگلیسی مقولهٔ دستوری
did دید did دید بن ماضی دیدن ( to see ) بن فعل
did دید did دید sight; vision اسم
didan دیدن did - an دید ن to see مصدر
didani دیدنی did - an - i دید ن ی worth seeing صفت
didār دیدار did - ār دید ار visit; act of meeting اسم
didāri دیداری did - ār - i دید ار ی visional, of the sense of sight صفت
dide دیده did - e دید ه seen; what seen صفت مفعولی؛ اسم
nādide ندیده n� - did - e ن دید ه what unseen اسم
didgāh دیدگاه did - g�h دید گاه point of view اسم
didebān دیدبان dide - bān دید بان watchman اسم
didebāni دیدبانی dide - bān - i دید بان ی watchman - ship اسم
اثرگذاری خارجی
وام واژه های بسیاری در زبان فارسی یافت می شود که بیشتر از زبان های عربی، انگلیسی، فرانسوی و زبان های ترکی به این زبان راه یافته اند. همچنین زبان فارسی نیز تأثیراتی بر واژگان زبان عربی، زبان های هندوایرانی و زبان های ترکی گذاشته است. شمار زیادی از واژه های فارسی نیز به واژگان زبان انگلیسی راه یافته اند.
اثرگذاری زبان عربی
حملهٔ اعراب به ایران دو سده ( از سدهٔ هفتم تا نهم میلادی ) به درازا کشید و زبان عربی در گذر زمان بر ایرانیان تحمیل شد و جایگزین زبان پهلوی شد. از آنجایی که کتاب های پهلوی به عربی برگردان شد، عربی به زبان روشنفکران تبدیل گشت، نویسندگان، شاعران و فیلسوفان نیز همانند مردم، بر آن شدند که به عربی سخن بگویند و بنویسند.
در این دورهٔ زمانی، بسیاری از واژگان عربی وارد زبان فارسی شد و واژگان بسیاری نیز از فارسی به زبان عربی راه پیدا کردند. زبان عربی تاکنون نفوذ گسترده ای بر واژگان فارسی داشته است، اما می شود گفت که نتوانسته تأثیری بر ساختار این زبان بگذارد. اگرچه بخش چشمگیری از واژگان فارسی، از جمله جمع های مکسر، دارای ریشهٔ عربی هستند، اما فرایند مورد استفاده برای ساختن این واژه ها از عربی به فارسی فارسی نیامده است و این واژه ها در فارسی زایا نیستند. برای نمونه، صورت جمع واژه �کتاب� در زبان عربی �کُتُب� است که از روش های مشتق گیری از ریشهٔ این واژه بدست می آید. این در حالی است که در فارسی برای نشان دادن صورت جمع واژهٔ �کتاب� تک واژ تصریفی �ها� به کار می رود ( کتاب ها ← کتاب ها ) . واژگان ریشه دار و همچنین نوواژگان زبان فارسی تنها از همین تک واژ برای جمع بستن سود می برند و روش های مشتق گیری از ریشهٔ واژگان عربی برای جمع بستن در فارسی کاربرد ندارد.
افزون بر این، از آنجایی که واژه های جمع مکسر که با کمک روش های تک واژشناسی عربی به دست آمده اند تنها بخش کوچکی از واژگان زبان فارسی را تشکیل می دهند ( نزدیک ۵٪ از پیکرهٔ شیراز ) ، نیازی به افزودن آن ها به دستور زبان فارسی نیست و این گروه از واژگان در واژه نامه های فارسی با نام بی قاعده فهرست می شوند.
اثرگذاری زبان های ترکی
نکتهٔ در خور نگرش دیگر، بودن واژگان ترکی ( دربرگیرندهٔ واژه های مغولی ) در زبان فارسی است. در درازای تاریخ، قلمرو فارسی زبانان، از جمله فلات ایران، فرمان روایی دودمان هایی با تبار و ریشهٔ ترکی - مغولی را به خود دیده است. غزنویان، سلجوقیان، تیموریان، و قاجاریان هر یک تأثیراتی بر فرهنگ و ادبیات فارسی گذاشته اند. ایلخانان مغول نیز ترک زبانان بیشتری را به فلات ایران آوردند که ستون های ارتش مغول را سازمان می دادند. به جز برخی نام گذاری های رسمی در درون دولت، ارتش و بازرگانی، این واژگان ترکی میان فارسی زبانان تا اندازه ای رواج دارد که بسیاری از آن ها ریشهٔ این واژه ها را غیر فارسی نمی دانند.
اثرگذاری فرانسوی و دیگر زبان های اروپایی
در چند سدهٔ گذشته، زبان فارسی وام واژه های بسیاری را از زبان های اروپایی و به ویژه فرانسوی گرفته است. بسیاری از این وام واژه ها تبار فرانسوی دارند و در فارسی، تلفظ فرانسوی آن ها گفته می شود. دیگر واژگان درآمده به زبان فارسی بیشتر از زبان های انگلیسی، ایتالیایی و آلمانی آمده اند. جدول زیر برخی از واژه های روامند فارسی/فرانسوی را نشان می دهد
توانایی واژه سازی
زبان های هندواروپایی دارای شمار کمی ریشه در حدود ۱۵۰۰ ( هزار و پانصد ) عدد و دارای تقریباً ۲۵۰ پیشوند ( Prefixe ) و در حدود ۶۰۰ پسوند ( Suffixe ) هستند که با اضافه کردن آن ها به اصل ریشه می توان واژه های دیگری ساخت. مثلاً از ریشهٔ �رو� می توان واژه های �پیشرو� و �پیشرفت� را با پیشوند �پیش�، و واژه های �روند� و �روال� و �رفتار� و �روش� را با پسوندهای �اند� و �ار� و �اش� ساخت. در این مثال، ملاحظه می کنیم که ریشهٔ �رو� به دو شکل آمده است: یکی �رو� و دیگری �رف�. با فرض این که از این تغییر شکل ریشه ها صرف نظر کنیم و تعداد ریشه ها را همان ۱۵۰۰ بگیریم، ترکیب آن ها با ۲۵۰ پیشوند، تعداد ۱۵۰۰ � ۲۵۰ = ۳۷۵٬۰۰۰ ( سیصد و هفتاد و پنج هزار ) واژه را به دست می دهد. اینک هر کدام از واژه هایی که به این ترتیب به دست آمده است را می توان با یک پسوند ترکیب کرد. مثلاً از واژهٔ �خودگذشته� که از پیشوند �خود� و ریشهٔ �گذشت� درست شده است، می توان واژهٔ �خودگذشتگی� را با افزودن پسوند �گی� به دست آورد و واژهٔ �پیشگفتار� را از پیشوند �پیش� و ریشهٔ �گفت� و پسوند �ار� به دست آورد. هرگاه ۳۷۵٬۰۰۰ واژه ای را که از ترکیب ۱۵۰۰ ریشه با ۲۵۰ پیشوند به دست آمده است با ۶۰۰ پسوند ترکیب کنیم، تعداد واژه هایی که به دست می آید، می شود ۳۷۵٬۰۰۰ � ۶۰۰ = ۲۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ( دویست و بیست و پنج میلیون ) . باید واژه هایی را که از ترکیب ریشه با پسوندهای تنها به دست می آید نیز حساب کرد که می شود ۱۵۰۰ � ۶۰۰ = ۹۰۰٬۰۰۰ ( نهصد هزار ) . پس جمع واژه هایی که فقط از ترکیب ریشه ها با پیشوندها و پسوندها به دست می آید، می شود: ۲۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ۳۷۵٬۰۰۰ ۹۰۰٬۰۰۰ = ۲۲۶٬۲۷۵٬۰۰۰ یعنی دویست و بیست و شش میلیون و دویست و هفتاد و پنج هزار واژه. در این محاسبه فقط ترکیب ریشه ها را با پیشوندها و پسوندها در نظر گرفتیم، آن هم فقط با یکی از تلفظ های هر ریشه؛ ولی ترکیب های دیگری نیز هست مثل ترکیب اسم با فعل ( مانند: پیاده رو ) و اسم با اسم ( مانند: خردپیشه ) و اسم با صفت ( مانند: روشن دل ) و فعل با فعل ( مانند: گفتگو ) و ترکیب های بسیار دیگر در نظر گرفته شده و اگر همهٔ ترکیب های ممکن را در زبان های هندواروپایی بخواهیم به شمار آوریم، تعداد واژه هایی که ممکن است وجود داشته باشد، مرز معینی ندارد و نکتهٔ قابل توجه این است که برای فهمیدن این میلیون ها واژه فقط نیاز به فراگرفتن ۱۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند داریم، در صورتی که دیدیم در یک زبان سامی برای فهمیدن دو میلیون واژه باید دست کم ۲۵۰۰۰ ریشه را از برداشت و قواعد پیچیدهٔ صرف افعال و اشتقاق را نیز فراگرفت و در ذهن نگاه داشت. اساس توانایی زبان های هندواروپایی در یافتن واژه های علمی و بیان معانی همان است که شرح داده شد. زبان فارسی یکی از زبان های هندواروپایی است و دارای همان ریشه ها و همان پیشوندها و پسوندها است. تلفظ حروف در زبان های مختلف هندواروپایی متفاوت است ولی این تفاوت ها طبق یک روالی پیدا شده است. توانایی ای که در هر زبان هندواروپایی وجود دارد، مانند یونانی و لاتین و آلمانی و فرانسه و انگلیسی، در زبان فارسی هم همان توانایی وجود دارد. روش علمی در این زبان ها مطالعه شده و آماده است و برای زبان فارسی به کار بردن آن ها بسیار ساده است. برای برگزیدن یک واژهٔ علمی در زبان فارسی فقط باید واژه ای را که در یکی از شاخه های زبان های هندواروپایی وجود دارد با شاخهٔ فارسی مقایسه کنیم و با آن هماهنگ سازیم.
این تعداد واژه ها به روش اشتقاقی به وجود می آید و اگر روش ترکیبی و اشتقاقی ترکیبی و علایم اختصاری را هم بدان اضافه کنیم حساب کنید چند واژه خواهیم داشت و برای یادگیری ده ها میلیون واژه، فقط ۱۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند را باید حفظ کرد مقایسه کنید با حفظ ۲۵۰۰۰ ریشهٔ عربی! با توجه به این که زبان فارسی یکی از زبان های هند و اروپایی است همان ریشه ها و پسوندها و پیشوندها در این زبان نیز هست. محمود حسابی در پیشگفتار کتاب �وندها و گه واژه های فارسی� می نویسد که: �مطابق محاسبه به کمک ۱۵۰۰ ریشه و ۱۵۰ پیشوند و ۲۰۰ پسوند بر روی هم می توان ۴۵۰۰۰۰۰۰ واژهٔ دیگر ساخت. � ناگفته نماند این ها غیر از وندهای منسوخ و مهجور فارسی باستان است. بنابر آنچه گفته شد توانایی های زبان های یونانی و لاتین و آلمانی و انگلیسی و فرانسه و… در زبان فارسی هم هست برای ساخت یک واژهٔ علمی جدید در فارسی، تنها باید آن را با یکی از شاخه های زبان هند و اروپایی مقایسه کنیم و با آن هماهنگ سازیم.
منبع. توانمندی زبان فارسی در برابر زبان تازی ( عربی ) [پیوند مرده]
�ISKV - توانایی زبان فارسی در معادل سازی�. بایگانی شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۲. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
�جمعیة اللسان العربی الدولیة�. بایگانی شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۲. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
�توانایی زبان پارسی در برابر زبان عربی�. بایگانی شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه واژه گزینی، چاپ و صحافی تندیس، چاپ اول 1377
درباره جعلیات آن شخص با گفتم
زبان فارسی معادل واژه داره این حرف منطقی نیست خیلی خیلی غیر منطقی درضمن آن منابع ها. قدیمی هستند به مرور زمان با پژوهش های تر شخص می شود کدام واژه واقعا فارسی کدام ترکی و عربی واقعا همه دشمنی با فرهنگ ایران زبان را واقعا قابل درک نیست چرا بخاطر چی بخ خدا برام عجبه
درباره واژه ق قاف قبلا گفتم واژه قاف ویدئو فرستادم استاد سیامک رستمی خودشان آذری هستند گفتند این واژه ق عربی هست بازهم ویدئو می گذارم
لینک https://www. instagram. com/reel/C3xVqkOuhXv/?igsh=MXQzNDB2bTRxOTB4ag==
در ایسناگرام ببینید آنها فکر می کنند این واژه ق غیر عربی است می فهمند عربی است. البته در این ویدئو درباره غ حرف می زنند ما صدای این غ به اشتباه به این ق می گویم
واژگان فارسی
زبان فارسی زبانی از خانوادهٔ زبان هندو آریایی است و بسیاری از واژه های فارسی نو، از زبان نیا - هندواروپایی ریشه دارند. زبان فارسی برای ساختن واژه های نو از ریشهٔ واژه، به صورت گسترده، از روش های واژه سازی مانند گرفتن وندها و ترکیب ها بهره می برد. همچنین، زبان فارسی پیوند چشمگیری با زبان های دیگر داشته که در گذر زمان باعث ورود وام واژگان بسیاری به این زبان شده است.
فرایند واژه سازی
زبان فارسی در واژه سازی بسیار نیرومند است و از روش های چندگانه ای برای به کار بردن وندهای ترکیبی، بن فعل، نام واژه ( اسم ) و صفت برای ساختن یک واژهٔ نو سود می برد. در زبان فارسی بیشتر از پیوندهای اشتقاقی برای ساختن واژهٔ نوین و از در هم آمیختن نام واژه، صفت و بن فعل بهره برده می شود. واژگانی که از افزودن یک یا چند وند اشتقاقی همراه با یک بخش معنادار زبان ساخته شوند، مشتق نامیده می شوند. در زبان فارسی به فراوانی واژگان ترکیبی نیز به کار می روند، به گونه ای که با چسبیدن یک یا چند بخش معنادار زبان واژگان پیوندی ساخته می شوند که این شیوه در زبان آلمانی نیز به کار می رود. اگر در فرایند واژه سازی، چند وند اشتقاقی با چند بخش معنادار زبان در هم بیامیزند، و واژه ای ساخته شود به آن مشتق - مرکب گفته می شود. محمود حسابی ثابت کرده است که زبان فارسی توانایی برساختن بیش از ۲۲۶ میلیون واژه را داراست.
نمونه ای از واژه سازی با کمک بن مضارع در پیوند با وندهای اشتقاقی:
فارسی اجزاء تشکیل دهنده انگلیسی مقولهٔ دستوری
dān دان dān دان بن مضارع دانستن ( to know ) بن فعل
dāneš دانش dān - eš دان ش knowledge اسم
dānešmand دانشمند dān - eš - mand دان ش مند Scientist اسم
dānešg�h دانشگاه dān - eš - g�h دان ش گاه university اسم
dānešg�hi دانشگاهی dān - eš - gāh - i دان ش گاه ی pertaining to university; scholar; scholarly صفت
hamdānešgāhi هم دانشگاهی ham - dān - eš - gāh - i هم دان ش گاه ی university - mate اسم
dāneškade دانشکده dān - eš - kade دان ش کده faculty اسم
dānā دانا dān - ā دان ا wise, learned صفت
dānāyi دانایی dān - ā - i دان ا ی wisdom اسم
nādān نادان nā - dān نا دان ignorant; foolish صفت
nādāni نادانی nā - dān - i نا دان ی ignorance; foolishness اسم
dānande داننده dān - ande دان نده one who knows صفت
dānandegi دانندگی dān - ande - i دان نده ی knowing اسم
نمونه ای از واژه سازی با کمک بن ماضی در پیوند با وندهای اشتقاقی:
فارسی اجزاء تشکیل دهنده انگلیسی مقولهٔ دستوری
did دید did دید بن ماضی دیدن ( to see ) بن فعل
did دید did دید sight; vision اسم
didan دیدن did - an دید ن to see مصدر
didani دیدنی did - an - i دید ن ی worth seeing صفت
didār دیدار did - ār دید ار visit; act of meeting اسم
didāri دیداری did - ār - i دید ار ی visional, of the sense of sight صفت
dide دیده did - e دید ه seen; what seen صفت مفعولی؛ اسم
nādide ندیده n� - did - e ن دید ه what unseen اسم
didgāh دیدگاه did - g�h دید گاه point of view اسم
didebān دیدبان dide - bān دید بان watchman اسم
didebāni دیدبانی dide - bān - i دید بان ی watchman - ship اسم
اثرگذاری خارجی
وام واژه های بسیاری در زبان فارسی یافت می شود که بیشتر از زبان های عربی، انگلیسی، فرانسوی و زبان های ترکی به این زبان راه یافته اند. همچنین زبان فارسی نیز تأثیراتی بر واژگان زبان عربی، زبان های هندوایرانی و زبان های ترکی گذاشته است. شمار زیادی از واژه های فارسی نیز به واژگان زبان انگلیسی راه یافته اند.
اثرگذاری زبان عربی
حملهٔ اعراب به ایران دو سده ( از سدهٔ هفتم تا نهم میلادی ) به درازا کشید و زبان عربی در گذر زمان بر ایرانیان تحمیل شد و جایگزین زبان پهلوی شد. از آنجایی که کتاب های پهلوی به عربی برگردان شد، عربی به زبان روشنفکران تبدیل گشت، نویسندگان، شاعران و فیلسوفان نیز همانند مردم، بر آن شدند که به عربی سخن بگویند و بنویسند.
در این دورهٔ زمانی، بسیاری از واژگان عربی وارد زبان فارسی شد و واژگان بسیاری نیز از فارسی به زبان عربی راه پیدا کردند. زبان عربی تاکنون نفوذ گسترده ای بر واژگان فارسی داشته است، اما می شود گفت که نتوانسته تأثیری بر ساختار این زبان بگذارد. اگرچه بخش چشمگیری از واژگان فارسی، از جمله جمع های مکسر، دارای ریشهٔ عربی هستند، اما فرایند مورد استفاده برای ساختن این واژه ها از عربی به فارسی فارسی نیامده است و این واژه ها در فارسی زایا نیستند. برای نمونه، صورت جمع واژه �کتاب� در زبان عربی �کُتُب� است که از روش های مشتق گیری از ریشهٔ این واژه بدست می آید. این در حالی است که در فارسی برای نشان دادن صورت جمع واژهٔ �کتاب� تک واژ تصریفی �ها� به کار می رود ( کتاب ها ← کتاب ها ) . واژگان ریشه دار و همچنین نوواژگان زبان فارسی تنها از همین تک واژ برای جمع بستن سود می برند و روش های مشتق گیری از ریشهٔ واژگان عربی برای جمع بستن در فارسی کاربرد ندارد.
افزون بر این، از آنجایی که واژه های جمع مکسر که با کمک روش های تک واژشناسی عربی به دست آمده اند تنها بخش کوچکی از واژگان زبان فارسی را تشکیل می دهند ( نزدیک ۵٪ از پیکرهٔ شیراز ) ، نیازی به افزودن آن ها به دستور زبان فارسی نیست و این گروه از واژگان در واژه نامه های فارسی با نام بی قاعده فهرست می شوند.
اثرگذاری زبان های ترکی
نکتهٔ در خور نگرش دیگر، بودن واژگان ترکی ( دربرگیرندهٔ واژه های مغولی ) در زبان فارسی است. در درازای تاریخ، قلمرو فارسی زبانان، از جمله فلات ایران، فرمان روایی دودمان هایی با تبار و ریشهٔ ترکی - مغولی را به خود دیده است. غزنویان، سلجوقیان، تیموریان، و قاجاریان هر یک تأثیراتی بر فرهنگ و ادبیات فارسی گذاشته اند. ایلخانان مغول نیز ترک زبانان بیشتری را به فلات ایران آوردند که ستون های ارتش مغول را سازمان می دادند. به جز برخی نام گذاری های رسمی در درون دولت، ارتش و بازرگانی، این واژگان ترکی میان فارسی زبانان تا اندازه ای رواج دارد که بسیاری از آن ها ریشهٔ این واژه ها را غیر فارسی نمی دانند.
اثرگذاری فرانسوی و دیگر زبان های اروپایی
در چند سدهٔ گذشته، زبان فارسی وام واژه های بسیاری را از زبان های اروپایی و به ویژه فرانسوی گرفته است. بسیاری از این وام واژه ها تبار فرانسوی دارند و در فارسی، تلفظ فرانسوی آن ها گفته می شود. دیگر واژگان درآمده به زبان فارسی بیشتر از زبان های انگلیسی، ایتالیایی و آلمانی آمده اند. جدول زیر برخی از واژه های روامند فارسی/فرانسوی را نشان می دهد
توانایی واژه سازی
زبان های هندواروپایی دارای شمار کمی ریشه در حدود ۱۵۰۰ ( هزار و پانصد ) عدد و دارای تقریباً ۲۵۰ پیشوند ( Prefixe ) و در حدود ۶۰۰ پسوند ( Suffixe ) هستند که با اضافه کردن آن ها به اصل ریشه می توان واژه های دیگری ساخت. مثلاً از ریشهٔ �رو� می توان واژه های �پیشرو� و �پیشرفت� را با پیشوند �پیش�، و واژه های �روند� و �روال� و �رفتار� و �روش� را با پسوندهای �اند� و �ار� و �اش� ساخت. در این مثال، ملاحظه می کنیم که ریشهٔ �رو� به دو شکل آمده است: یکی �رو� و دیگری �رف�. با فرض این که از این تغییر شکل ریشه ها صرف نظر کنیم و تعداد ریشه ها را همان ۱۵۰۰ بگیریم، ترکیب آن ها با ۲۵۰ پیشوند، تعداد ۱۵۰۰ � ۲۵۰ = ۳۷۵٬۰۰۰ ( سیصد و هفتاد و پنج هزار ) واژه را به دست می دهد. اینک هر کدام از واژه هایی که به این ترتیب به دست آمده است را می توان با یک پسوند ترکیب کرد. مثلاً از واژهٔ �خودگذشته� که از پیشوند �خود� و ریشهٔ �گذشت� درست شده است، می توان واژهٔ �خودگذشتگی� را با افزودن پسوند �گی� به دست آورد و واژهٔ �پیشگفتار� را از پیشوند �پیش� و ریشهٔ �گفت� و پسوند �ار� به دست آورد. هرگاه ۳۷۵٬۰۰۰ واژه ای را که از ترکیب ۱۵۰۰ ریشه با ۲۵۰ پیشوند به دست آمده است با ۶۰۰ پسوند ترکیب کنیم، تعداد واژه هایی که به دست می آید، می شود ۳۷۵٬۰۰۰ � ۶۰۰ = ۲۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ( دویست و بیست و پنج میلیون ) . باید واژه هایی را که از ترکیب ریشه با پسوندهای تنها به دست می آید نیز حساب کرد که می شود ۱۵۰۰ � ۶۰۰ = ۹۰۰٬۰۰۰ ( نهصد هزار ) . پس جمع واژه هایی که فقط از ترکیب ریشه ها با پیشوندها و پسوندها به دست می آید، می شود: ۲۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ۳۷۵٬۰۰۰ ۹۰۰٬۰۰۰ = ۲۲۶٬۲۷۵٬۰۰۰ یعنی دویست و بیست و شش میلیون و دویست و هفتاد و پنج هزار واژه. در این محاسبه فقط ترکیب ریشه ها را با پیشوندها و پسوندها در نظر گرفتیم، آن هم فقط با یکی از تلفظ های هر ریشه؛ ولی ترکیب های دیگری نیز هست مثل ترکیب اسم با فعل ( مانند: پیاده رو ) و اسم با اسم ( مانند: خردپیشه ) و اسم با صفت ( مانند: روشن دل ) و فعل با فعل ( مانند: گفتگو ) و ترکیب های بسیار دیگر در نظر گرفته شده و اگر همهٔ ترکیب های ممکن را در زبان های هندواروپایی بخواهیم به شمار آوریم، تعداد واژه هایی که ممکن است وجود داشته باشد، مرز معینی ندارد و نکتهٔ قابل توجه این است که برای فهمیدن این میلیون ها واژه فقط نیاز به فراگرفتن ۱۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند داریم، در صورتی که دیدیم در یک زبان سامی برای فهمیدن دو میلیون واژه باید دست کم ۲۵۰۰۰ ریشه را از برداشت و قواعد پیچیدهٔ صرف افعال و اشتقاق را نیز فراگرفت و در ذهن نگاه داشت. اساس توانایی زبان های هندواروپایی در یافتن واژه های علمی و بیان معانی همان است که شرح داده شد. زبان فارسی یکی از زبان های هندواروپایی است و دارای همان ریشه ها و همان پیشوندها و پسوندها است. تلفظ حروف در زبان های مختلف هندواروپایی متفاوت است ولی این تفاوت ها طبق یک روالی پیدا شده است. توانایی ای که در هر زبان هندواروپایی وجود دارد، مانند یونانی و لاتین و آلمانی و فرانسه و انگلیسی، در زبان فارسی هم همان توانایی وجود دارد. روش علمی در این زبان ها مطالعه شده و آماده است و برای زبان فارسی به کار بردن آن ها بسیار ساده است. برای برگزیدن یک واژهٔ علمی در زبان فارسی فقط باید واژه ای را که در یکی از شاخه های زبان های هندواروپایی وجود دارد با شاخهٔ فارسی مقایسه کنیم و با آن هماهنگ سازیم.
این تعداد واژه ها به روش اشتقاقی به وجود می آید و اگر روش ترکیبی و اشتقاقی ترکیبی و علایم اختصاری را هم بدان اضافه کنیم حساب کنید چند واژه خواهیم داشت و برای یادگیری ده ها میلیون واژه، فقط ۱۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند را باید حفظ کرد مقایسه کنید با حفظ ۲۵۰۰۰ ریشهٔ عربی! با توجه به این که زبان فارسی یکی از زبان های هند و اروپایی است همان ریشه ها و پسوندها و پیشوندها در این زبان نیز هست. محمود حسابی در پیشگفتار کتاب �وندها و گه واژه های فارسی� می نویسد که: �مطابق محاسبه به کمک ۱۵۰۰ ریشه و ۱۵۰ پیشوند و ۲۰۰ پسوند بر روی هم می توان ۴۵۰۰۰۰۰۰ واژهٔ دیگر ساخت. � ناگفته نماند این ها غیر از وندهای منسوخ و مهجور فارسی باستان است. بنابر آنچه گفته شد توانایی های زبان های یونانی و لاتین و آلمانی و انگلیسی و فرانسه و… در زبان فارسی هم هست برای ساخت یک واژهٔ علمی جدید در فارسی، تنها باید آن را با یکی از شاخه های زبان هند و اروپایی مقایسه کنیم و با آن هماهنگ سازیم.
منبع. توانمندی زبان فارسی در برابر زبان تازی ( عربی ) [پیوند مرده]
�ISKV - توانایی زبان فارسی در معادل سازی�. بایگانی شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۲. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
�جمعیة اللسان العربی الدولیة�. بایگانی شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۲. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
�توانایی زبان پارسی در برابر زبان عربی�. بایگانی شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱.
واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه واژه گزینی، چاپ و صحافی تندیس، چاپ اول 1377
درباره جعلیات آن شخص با گفتم
زبان فارسی معادل واژه داره این حرف منطقی نیست خیلی خیلی غیر منطقی درضمن آن منابع ها. قدیمی هستند به مرور زمان با پژوهش های تر شخص می شود کدام واژه واقعا فارسی کدام ترکی و عربی واقعا همه دشمنی با فرهنگ ایران زبان را واقعا قابل درک نیست چرا بخاطر چی بخ خدا برام عجبه
درباره واژه ق قاف قبلا گفتم واژه قاف ویدئو فرستادم استاد سیامک رستمی خودشان آذری هستند گفتند این واژه ق عربی هست بازهم ویدئو می گذارم
لینک https://www. instagram. com/reel/C3xVqkOuhXv/?igsh=MXQzNDB2bTRxOTB4ag==
در ایسناگرام ببینید آنها فکر می کنند این واژه ق غیر عربی است می فهمند عربی است. البته در این ویدئو درباره غ حرف می زنند ما صدای این غ به اشتباه به این ق می گویم
من به دوستان این ویدئو رو معرفی می کنم در این ویدئو ژنتیک قوم ایرانی هست و اعراب ایرانی که شامل عرب خوزستان عرب زبان هستند همین طور ترک ها قوم دیگر قوم دیگر ایران است.
دوستان می توانند از طریق لینک ببینید
لینک
می شود به جای واژه ی قاپیدن واژه دزدیدن را به کار برود درضمن این حرف منطقی نیست در دری معادل وجود دارد
خواهش می کنم انتشارات بدهید
آیا واقعاً چنین است که صدیق می گوید؟ فارسی زبانان و ایرانیان بیگانه و دشمن هستند؟ برای پاسخگویی به تک تک مدعاهای صدیق نیاز به ماهها وقت و هزاران صفحه کاغذ است؛ حال آنکه وقت بسیار عزیزتر و گرانبهاتر از آن است که به تک تک هذیانهای او ــ که مانند بیماری در حال احتضار است ــ پاسخ بگوییم. بنابرآنچه گفته شد امیدواریم ناشر محترم آثار جناب صدیق به عقبه فعالیتهای سیاسی استاد پی برده باشند.
... [مشاهده متن کامل]
آیا خبر ندارید که مقام معظم رهبری در ملاقات با اعضای دولت بر گسترش زبان فارسی به عنوان حافظ و پشتیبان کشور ایران تأکید کردند؟
اساساً اگر شما به ایران و ایرانی باور دارید و خود را ایرانی می دانید چرا این حرفهای بی پایه را به زبان می آورید؟ باید قسم حضرت عباس را باور کرد یا دم خروس را؟ مواضع کین توزانه و ضدایرانی و ضد زبان فارسی حسین صدیق به قدری روشن، صریح و گویاست که اظهر من الشمس است و هیچ تفسیر، شرح و توضیحی نمی خواهد.
امثال صدیق و ناشر او درحالی این هرزه دراییها را برضد فارسها و ایرانیان به چاپ می رسانند که بیست و چهار ساعته از محدودیت بر سر راه چاپ کتاب به زبان ترکی آذربایجانی در آه و فغان هستند. مگر نه این است که شما نه تنها کتاب به زبان ترکی آذربایجانی چاپ می کنید، بلکه در لابه لای آنها تا جایی که دلتان می خواهد به ایران و ایرانی و فارسی زبانان دشنام و ناسزا می گویید. این است معنی تدیّن، فرهیختگی و استاد بودن؟ این قابل قبول است که یک استاد دانشگاه، با آن همه سابقه درخشان ( ؟ ) که ناشر آثارش از شخصیت علمی، فرهنگی و درجه خلوص و تدیّن او سخن رانده است، این گونه بی ادبانه از سر بی مسئولیتی و با این همه کین توزی و نفرت به اکثریت عظیمی از ایرانیان و باشندگان این سرزمین کهنسال اهانت کند و آنان را کور، نفهم، اوباش، بیگانه و دشمن بنامد و لایق چنان کتک خوردنی بداند که دیگر هرگز از جایش برنخیزد؟
خواجه شیراز چه خوش سروده است که:
ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست�������� عرض خود می بری و زحمت ما می داری
کار شما همان �مشت بر سندان کوفتن� و �آب در هاون کوبیدن� را به یاد می آورد که هرگز ثمری نداشته و نخواهد داشت؛ تنها ثمره آن این بوده است که چهره و نیّت واقعی و حقیقی حسین محمدزاده صدیق یا همان �دوزگون� که ضد ایران و ایرانی و دشمن سرسخت فارسی زبانان و همه مظاهر فرهنگی و تمدن آنان و دیگر ایرانیان است بیش از پیش آشکار شده است. در پایان، باز هم از گنجینه پربار و میراث غنی زبان و ادبیات پارسی مدد می گیریم که:
سنگ بدگوهر اگر کاسه زرین شکند�������� قیمت سنگ نیفزاید و زر کم نشود
[1]. حسین دوزگون. زنگان لوحه لری. گردآوری: محمدصادق نائبی. تهران، تکدرخت، 1389. صص 24 - 25، 28، 33 و 58.
�
[2]. حسین محمدزاده صدیق. فرضیه زبان آذری و کسروی. تهران، تکدرخت، 1389. ص 83.
�
[3]. همان، ص53.
�
[4]. همان، ص� 124.
�
[5]. حسین محمدزاده صدیق. یادمانهای ترکی باستان. تهران، انتشارات نخلهای سرخ، 1378. ص 14.
[6]. میرزا فتحعلی آخوندزاده. مقالات. گردآورنده باقر مؤمنی. تهران، انتشارات آوا، 1351. صص 173 - 207.
�
[7]. میرزا فتحعلی آخوندزاده. الفبای جدید و مکتوبات. به اهتمام حمید محمدزاده. چ 2. تبریز، بی نا، 1357. ص 228.
�
[8]. میرزا فتحعلی آخوندزاده. مقالات فارسی. به کوشش پروفسور حمید محمدزاده. ویراسته ح ـ صدیق. تهران، انتشارات نگاه، 1355. صص شش و هفت.
�
[9]. حسین محمدزاده صدیق، یادمانهای… ، همان، ص 21.
�
[10]. به دشت آهوی ناگرفته مبخش.
[11]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان…، همان، ص 85.
�
[12]. احمد کسروی. تاریخ هیجده ساله آذربایجان. ص 294.
�
[13]. حسین محمدزاده صدیق، یادمانهای…، همان، ص 17.
�
[14]. ویلبرت بلوشر. سفرنامه بلوشر. ترجمه کیکاووس جهانداری. چ 2. تهران، انتشارات خوارزمی، 1369. ص 238.
�
[15]. حسین محمدزاده صدیق، یادمانهای… ، همان، ص 17.
�[16]. محمود طاووسی، �استاد ماهیار نوابی؛ زندگینامه و آثار� در جرعه بر خاک، یادنامه استاد دکتر یحیی ماهیار نوابی، به کوشش محمود جعفری دهقی، تهران، دایرهًْ المعارف بزرگ اسلامی، 1387، ص 71.
[17]. �زبان کنونی آذربایجان�، �یک سند کهن�، �چکستانی مپسندیم� و �زبان مردم تبریز در پایان سده دهم و یازدهم هجری�، نوشته هایی است از ماهیار نوابی درباره زبان راستین مردم آذربایجان و شهر تبریز و درست به همین دلیل است که صدیق و یارانش آرای علمی او، کسروی مرتضوی، عنایت الله رضا و … را نپسندیده و آنها را به باد دشنام گرفته اند. شایان گفتن است که محمدحسین شهریار، شاعر نامدار ایرانی، در سال 1341 در مراسم تودیع ماهیار نوابی در دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز چنین سرود:
استاد ماهیار ز تبریز بسته بار
�� �
شاگرد دلشکسته که استاد می رود
سرو و سمن گرفته سر ره به باغبان
�� �
کان سایه بین که از سر شمشاد می رود
گرد غمش به اشک فرو شوی شهریار
�� �
وانگاه شاد باش که دلشاد می رود
[18]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان… ، همان، صص 81 - 82.
�
[19]. حسین کاظم زاده ایرانشهر. �سرآغاز�: در شرح حال و اقدامات شیخ محمد خیابانی، به قلم چند نفر از دوستان و آشنایان او. چ 2. بی تا، انتشارات شمر، 2536 ( 1356 ) . ص 5.
�
[20]. احمد کسروی. قیام شیخ محمد خیابانی. ( ویرایش و مقدمه محمدعلی همایون کاتوزیان ) . تهران، نشر مرکز، 1376.
[21]. همان، ص 91.
�
[22]. همان .
�
[23]. همان، ص 25.
�
[24]. هادی خسروشاهی. نهضت آزادیستان و شیخ محمد خیابانی. تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1390. ص 15.
�
[25]. همان، صص 167 - 168.
�
[26]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان… ، همان، ص 82.
�
[27]. همان، ص 20.
[28]. همان، ص 14.
�
[29]. محمدرضا باطنی. ص 18.
�
[30]. همان.
�
[31]. همان. ص 9.
�
[32] . همان، ص 11.
�
[33]. همان، ص 12.
�
[34]. همان.
[35]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان… ، ص 31.
�
[36]. همان، صص 30 - 31.
�
[37]. همان، ص 34.
�
[38]. همان.
�
[39]. ایضاً: آذربایجان دیلی نین یضاحلی لوغتی، فیولوژی علم لرد و کتورو ـ ع. ع. وْروجوو، کؤچورن: بهزاد ـ بهزادی. جیلد 1. آـ خ. تهران، رسا، 1376. صص 45 - 65.
[40]. محمدحسن دوست. ریشه شناختی زبان فارسی. زیر نظر بهمن سرکاراتی. آـ ت. تهران، 1383. ج 1، صص 7 - 8.
�
[41]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان…، همان، ص 35.
�
[42]. همان، ص 38.
�
[43]. حسین محمدزاده صدیق، یادمانهای …، همان، ص 43.
�
[44]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان… ، همان، ص 84.
�
[45]. حسین محمدزاده صدیق. واقف، شاعر زیبایی و حقیقت. تهران، انتشارات پویا، 1352. � ص 56.
[46]. همان، ص 55.
�
[47]. مجموعه 1. تهران، نشر بشتاب، 1357. ص 39.
�
[48]. همان، � ص 41.
�
[49]. همان، ص 51.
�
[50]. همان، � ص 54.
�
[51]. یولداش، شماره 5، 18/1/1358، ص 24.
�
[52]. همان.
[53]. همان، صص 1 - 2.
�
[54]. همان، ص 2.
�
[55]. همان، ص 35.
�
[56]. همان، ص 44.
�
[57]. متأسفانه تصویر این کاریکاتور آنقدر زشت و اهانت آمیز است که از چاپ آن در اینجا خودداری و فقط تصویر نامه دادستانی کل انقلاب جمهوری اسلامی ایران به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مبنی بر توقیف مجله یولداش را جهت آگاهی خوانندگان چاپ می شود.
[58]. حسین دوزگون. گونشلی وطن یادداشتلاری؛ آذربایجان مدنیت جمعیتی. تهران، بی نا، آذرماه 1360. مقدمه.
�
[59]. همان.
�
[60]. David B. Nissman. the Soviet Union and Iranian Azerbaijan, the use of Nationolism for Political Penetration, 1987, U. S. A, p 58. نک تصویر شماره 4
[61]. همان، ص 15.
�
[62]. همان، صص 20 - 21.
�
[63]. همان، ص 21.
�
[64]. احمد شفایی.
�
[65]. حسین دوزگون، گونشلی وطن…، همان، ص 20.
�
[66]. همان، ص 29.
[67]. همان، ص 30.
�
[68]. همان، ص 31.
�
[69]. همان، ص 39.
�
[70]. همان، ص 43.
�
[71]. همان.
�
[72]. همان، ص 47.
�
[73]. همان، ص 48.
[74]. همان.
�
[75]. همان، ص 51.
�
[76]. ibid. p 50. ��� �
�
[77]. ibid, p 51.
�
[78]. ibid, p 51.
�
[79]. ibid, p 58.
�
[80]. حسین محمدزاده صدیق. یادمانهای ترکی باستان. تهران، انتشارات نخلهای سرخ، 1379. ص 246.
[81]. محمود بن الحسین الکاشغری. دیوان لغات الترک. چ 2. برگردان فارسی از حسین محمدزاده صدیق. تهران، انتشارات اخیر، 1389. صص 54 - 55.
�
[82]. همان، ص 33.
�
[83]. همان، ص61.
�
[84]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان…، همان، ص 20.
�
[85]. همان.
�
[86]. همان، ص 30.
�
[87]. همان، ص 14.
[88]. محمود بن الحسین الکاشغری، همان، ص 61.
�
[89]. حسین دوزگون، زنگان لوحه لری، همان، ص 65.
�
[90]. همان، صص 60 - 61.
�
[91]. حسین دوزگون. حلب لوحه لری شعر ( مجموعه سی ) . تهران، تکدرخت، 1388. ص 13.
�
[92]. حسین دوزگون، زنگاری لوحه لری…، همان، ص87.
�
[93]. همان.
�
[94]. همان، ص 88.
�
[95]. همان، ص85 .
�
[96]. همان، ص 26.
�
[97]. همان، ص 27.
�
[98]. سید احسان شکرخدایی، همانجا.
�
[99]. حسین دوزگون، زنگان لوحه لری…، همان، ص 25.
�
[100]. همان، ص 28.
[101]. همان، ص33.
�
منبع. https://azariha. org/501/دشمنی - آشکار - و - بی - پرده - با - ایران - و - ایرانی، /
... [مشاهده متن کامل]
آیا خبر ندارید که مقام معظم رهبری در ملاقات با اعضای دولت بر گسترش زبان فارسی به عنوان حافظ و پشتیبان کشور ایران تأکید کردند؟
اساساً اگر شما به ایران و ایرانی باور دارید و خود را ایرانی می دانید چرا این حرفهای بی پایه را به زبان می آورید؟ باید قسم حضرت عباس را باور کرد یا دم خروس را؟ مواضع کین توزانه و ضدایرانی و ضد زبان فارسی حسین صدیق به قدری روشن، صریح و گویاست که اظهر من الشمس است و هیچ تفسیر، شرح و توضیحی نمی خواهد.
امثال صدیق و ناشر او درحالی این هرزه دراییها را برضد فارسها و ایرانیان به چاپ می رسانند که بیست و چهار ساعته از محدودیت بر سر راه چاپ کتاب به زبان ترکی آذربایجانی در آه و فغان هستند. مگر نه این است که شما نه تنها کتاب به زبان ترکی آذربایجانی چاپ می کنید، بلکه در لابه لای آنها تا جایی که دلتان می خواهد به ایران و ایرانی و فارسی زبانان دشنام و ناسزا می گویید. این است معنی تدیّن، فرهیختگی و استاد بودن؟ این قابل قبول است که یک استاد دانشگاه، با آن همه سابقه درخشان ( ؟ ) که ناشر آثارش از شخصیت علمی، فرهنگی و درجه خلوص و تدیّن او سخن رانده است، این گونه بی ادبانه از سر بی مسئولیتی و با این همه کین توزی و نفرت به اکثریت عظیمی از ایرانیان و باشندگان این سرزمین کهنسال اهانت کند و آنان را کور، نفهم، اوباش، بیگانه و دشمن بنامد و لایق چنان کتک خوردنی بداند که دیگر هرگز از جایش برنخیزد؟
خواجه شیراز چه خوش سروده است که:
ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست�������� عرض خود می بری و زحمت ما می داری
کار شما همان �مشت بر سندان کوفتن� و �آب در هاون کوبیدن� را به یاد می آورد که هرگز ثمری نداشته و نخواهد داشت؛ تنها ثمره آن این بوده است که چهره و نیّت واقعی و حقیقی حسین محمدزاده صدیق یا همان �دوزگون� که ضد ایران و ایرانی و دشمن سرسخت فارسی زبانان و همه مظاهر فرهنگی و تمدن آنان و دیگر ایرانیان است بیش از پیش آشکار شده است. در پایان، باز هم از گنجینه پربار و میراث غنی زبان و ادبیات پارسی مدد می گیریم که:
سنگ بدگوهر اگر کاسه زرین شکند�������� قیمت سنگ نیفزاید و زر کم نشود
[1]. حسین دوزگون. زنگان لوحه لری. گردآوری: محمدصادق نائبی. تهران، تکدرخت، 1389. صص 24 - 25، 28، 33 و 58.
�
[2]. حسین محمدزاده صدیق. فرضیه زبان آذری و کسروی. تهران، تکدرخت، 1389. ص 83.
�
[3]. همان، ص53.
�
[4]. همان، ص� 124.
�
[5]. حسین محمدزاده صدیق. یادمانهای ترکی باستان. تهران، انتشارات نخلهای سرخ، 1378. ص 14.
[6]. میرزا فتحعلی آخوندزاده. مقالات. گردآورنده باقر مؤمنی. تهران، انتشارات آوا، 1351. صص 173 - 207.
�
[7]. میرزا فتحعلی آخوندزاده. الفبای جدید و مکتوبات. به اهتمام حمید محمدزاده. چ 2. تبریز، بی نا، 1357. ص 228.
�
[8]. میرزا فتحعلی آخوندزاده. مقالات فارسی. به کوشش پروفسور حمید محمدزاده. ویراسته ح ـ صدیق. تهران، انتشارات نگاه، 1355. صص شش و هفت.
�
[9]. حسین محمدزاده صدیق، یادمانهای… ، همان، ص 21.
�
[10]. به دشت آهوی ناگرفته مبخش.
[11]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان…، همان، ص 85.
�
[12]. احمد کسروی. تاریخ هیجده ساله آذربایجان. ص 294.
�
[13]. حسین محمدزاده صدیق، یادمانهای…، همان، ص 17.
�
[14]. ویلبرت بلوشر. سفرنامه بلوشر. ترجمه کیکاووس جهانداری. چ 2. تهران، انتشارات خوارزمی، 1369. ص 238.
�
[15]. حسین محمدزاده صدیق، یادمانهای… ، همان، ص 17.
�[16]. محمود طاووسی، �استاد ماهیار نوابی؛ زندگینامه و آثار� در جرعه بر خاک، یادنامه استاد دکتر یحیی ماهیار نوابی، به کوشش محمود جعفری دهقی، تهران، دایرهًْ المعارف بزرگ اسلامی، 1387، ص 71.
[17]. �زبان کنونی آذربایجان�، �یک سند کهن�، �چکستانی مپسندیم� و �زبان مردم تبریز در پایان سده دهم و یازدهم هجری�، نوشته هایی است از ماهیار نوابی درباره زبان راستین مردم آذربایجان و شهر تبریز و درست به همین دلیل است که صدیق و یارانش آرای علمی او، کسروی مرتضوی، عنایت الله رضا و … را نپسندیده و آنها را به باد دشنام گرفته اند. شایان گفتن است که محمدحسین شهریار، شاعر نامدار ایرانی، در سال 1341 در مراسم تودیع ماهیار نوابی در دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز چنین سرود:
استاد ماهیار ز تبریز بسته بار
�� �
شاگرد دلشکسته که استاد می رود
سرو و سمن گرفته سر ره به باغبان
�� �
کان سایه بین که از سر شمشاد می رود
گرد غمش به اشک فرو شوی شهریار
�� �
وانگاه شاد باش که دلشاد می رود
[18]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان… ، همان، صص 81 - 82.
�
[19]. حسین کاظم زاده ایرانشهر. �سرآغاز�: در شرح حال و اقدامات شیخ محمد خیابانی، به قلم چند نفر از دوستان و آشنایان او. چ 2. بی تا، انتشارات شمر، 2536 ( 1356 ) . ص 5.
�
[20]. احمد کسروی. قیام شیخ محمد خیابانی. ( ویرایش و مقدمه محمدعلی همایون کاتوزیان ) . تهران، نشر مرکز، 1376.
[21]. همان، ص 91.
�
[22]. همان .
�
[23]. همان، ص 25.
�
[24]. هادی خسروشاهی. نهضت آزادیستان و شیخ محمد خیابانی. تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1390. ص 15.
�
[25]. همان، صص 167 - 168.
�
[26]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان… ، همان، ص 82.
�
[27]. همان، ص 20.
[28]. همان، ص 14.
�
[29]. محمدرضا باطنی. ص 18.
�
[30]. همان.
�
[31]. همان. ص 9.
�
[32] . همان، ص 11.
�
[33]. همان، ص 12.
�
[34]. همان.
[35]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان… ، ص 31.
�
[36]. همان، صص 30 - 31.
�
[37]. همان، ص 34.
�
[38]. همان.
�
[39]. ایضاً: آذربایجان دیلی نین یضاحلی لوغتی، فیولوژی علم لرد و کتورو ـ ع. ع. وْروجوو، کؤچورن: بهزاد ـ بهزادی. جیلد 1. آـ خ. تهران، رسا، 1376. صص 45 - 65.
[40]. محمدحسن دوست. ریشه شناختی زبان فارسی. زیر نظر بهمن سرکاراتی. آـ ت. تهران، 1383. ج 1، صص 7 - 8.
�
[41]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان…، همان، ص 35.
�
[42]. همان، ص 38.
�
[43]. حسین محمدزاده صدیق، یادمانهای …، همان، ص 43.
�
[44]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان… ، همان، ص 84.
�
[45]. حسین محمدزاده صدیق. واقف، شاعر زیبایی و حقیقت. تهران، انتشارات پویا، 1352. � ص 56.
[46]. همان، ص 55.
�
[47]. مجموعه 1. تهران، نشر بشتاب، 1357. ص 39.
�
[48]. همان، � ص 41.
�
[49]. همان، ص 51.
�
[50]. همان، � ص 54.
�
[51]. یولداش، شماره 5، 18/1/1358، ص 24.
�
[52]. همان.
[53]. همان، صص 1 - 2.
�
[54]. همان، ص 2.
�
[55]. همان، ص 35.
�
[56]. همان، ص 44.
�
[57]. متأسفانه تصویر این کاریکاتور آنقدر زشت و اهانت آمیز است که از چاپ آن در اینجا خودداری و فقط تصویر نامه دادستانی کل انقلاب جمهوری اسلامی ایران به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مبنی بر توقیف مجله یولداش را جهت آگاهی خوانندگان چاپ می شود.
[58]. حسین دوزگون. گونشلی وطن یادداشتلاری؛ آذربایجان مدنیت جمعیتی. تهران، بی نا، آذرماه 1360. مقدمه.
�
[59]. همان.
�
[60]. David B. Nissman. the Soviet Union and Iranian Azerbaijan, the use of Nationolism for Political Penetration, 1987, U. S. A, p 58. نک تصویر شماره 4
[61]. همان، ص 15.
�
[62]. همان، صص 20 - 21.
�
[63]. همان، ص 21.
�
[64]. احمد شفایی.
�
[65]. حسین دوزگون، گونشلی وطن…، همان، ص 20.
�
[66]. همان، ص 29.
[67]. همان، ص 30.
�
[68]. همان، ص 31.
�
[69]. همان، ص 39.
�
[70]. همان، ص 43.
�
[71]. همان.
�
[72]. همان، ص 47.
�
[73]. همان، ص 48.
[74]. همان.
�
[75]. همان، ص 51.
�
�
�
�
�
[80]. حسین محمدزاده صدیق. یادمانهای ترکی باستان. تهران، انتشارات نخلهای سرخ، 1379. ص 246.
[81]. محمود بن الحسین الکاشغری. دیوان لغات الترک. چ 2. برگردان فارسی از حسین محمدزاده صدیق. تهران، انتشارات اخیر، 1389. صص 54 - 55.
�
[82]. همان، ص 33.
�
[83]. همان، ص61.
�
[84]. حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان…، همان، ص 20.
�
[85]. همان.
�
[86]. همان، ص 30.
�
[87]. همان، ص 14.
[88]. محمود بن الحسین الکاشغری، همان، ص 61.
�
[89]. حسین دوزگون، زنگان لوحه لری، همان، ص 65.
�
[90]. همان، صص 60 - 61.
�
[91]. حسین دوزگون. حلب لوحه لری شعر ( مجموعه سی ) . تهران، تکدرخت، 1388. ص 13.
�
[92]. حسین دوزگون، زنگاری لوحه لری…، همان، ص87.
�
[93]. همان.
�
[94]. همان، ص 88.
�
[95]. همان، ص85 .
�
[96]. همان، ص 26.
�
[97]. همان، ص 27.
�
[98]. سید احسان شکرخدایی، همانجا.
�
[99]. حسین دوزگون، زنگان لوحه لری…، همان، ص 25.
�
[100]. همان، ص 28.
[101]. همان، ص33.
�
منبع. https://azariha. org/501/دشمنی - آشکار - و - بی - پرده - با - ایران - و - ایرانی، /
[63]
این جناب میرزا ابراهیموف، پسر اژدر را نمی دانم که خوانندگان عزیز این نوشته تا چه حد می شناسند؟ اما به ذکر همین اکتفا می کنم که او یکی از تندروترین و افراطی ترین کسانی بود که در متن رویدادهای سال 1324 در آذربایجان ایران دخالت داشت و، به سبب نفوذش در دستگاه رهبری وقت در جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان، به قول معروف حرفش را می خواندند. او خود یکی از کسانی بود که با دهها نفر از دیگر مأموران سازمانهای اطلاعاتی شوروی در سال 1320 همراه با ارتش متجاوز شوروی و به عنوان سرپرست گروه فرهنگی اعزامی از سوی حزب کمونیست آذربایجان به تبریز آمد و درآنجا به راه اندازی و انتشار روزنامه وطن یولوندا، ناشرافکار ارتش سرخ شوروی و ادبیات سوسیالیستی و کارگری با گرایشهای شووینیستی افراطی دست زد. میرزا ابراهیموف ناسیونالیست بسیار دو آتشه و در واقع یک شووینیست لجام گسیخته بود که مهاجران توده ای و فرقه ای، به ویژه پاره ای از افسران قشون به اصطلاح ملی آذربایجان در مهاجرت، از او خاطراتی نقل نموده بر نیات شوم و پلید او در جدا نمودن آذربایجان عزیز از خاک ایران تأکید نموده اند.
... [مشاهده متن کامل]
در جریان یکی از کنفرانسهای فرقه دموکرات آذربایجان، که در دوران مهاجرت در شهر باکو برگزار می شد، در پاسخ به یکی از کسانی که نسبت به تجاوز سربازان ارتش سرخ به خاک ایران اعتراض کرده بود، جناب میرزا ابراهیموف قطب، مراد، رهبر و استاد بزرگ �حسین دوزگون� فرموده بودند: �اگر بیرکند ده قوپارساق غنیمت دیر� ( = اگر حتی یکی دهات هم از آنجا جدا کنیم غنیمت است ) [64]
آری، این همان میرزا است که جناب صدیق در بخشی دیگر از شرح دیدارش با او نوشته: �قطره قطره سخنان او در ژرفای قلبم جا باز می نماید. به رهنمودها و راهنماییهای این انسان فهیم که به خوبی ما را می شناخت گوش فرا می دهم. �[65]
�ما کجاییم در این بحر تفکر، تو کجایی� در حقیقت ما، به قول معروف، �ول معطلیم� و با این اوصاف، انتظارهای عجیب و غریبی از �دوزگون� �فرهیخته متعهد متدین�؟! داریم و از او توقع داریم که عفت کلام، درستی، صداقت، میهن دوستی، پایبندی به اخلاقیات، شهامت پذیرش اشتباه، گذشت و ایثار و… داشته باشد، زهی تصور باطل و زهی خوش خیالی!
حسین دوزگون چنان شیفته و محو اوضاع فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و… حاکم بر جمهوری شوروی آذربایجان شده است که گویا، درحقیقت، آنجا همان مدینه فاضله و بهشت موعود است؛ از امکانات رفاهی موجود، تا عدالت پروری، نبود اختلاف طبقاتی، پیشرفتهای علمی، صنعتی، رونق اقتصادی، آزادی، برابری، دموکراسی، پاکیزگی خیابانهای شهر و امکانات موجود و… همه و همه از نظر صدیق عالی و در حد استانداردهای جهانی و بلکه بیشتر هم هست.
او در همه دیدارهایش با شخصیتهای مختلف، سیاسی، فرهنگی، دینی و… فرصت را برای ابراز سرسپردگی و عبودیت خود از دست نمی دهد و با انتقاد از اوضاع گذشته ایران و دیگر کشورهای جهان، به ویژه امپریالیستها، دائماً به آنان گوشزد می کند که یک هوادار سرسخت و دو آتشه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و از مدافعان راستین زحمتکشان است. به پاره ای از نوشته های او در ملاقاتش با شیخ الاسلام توجه بفرمایید: �در ایران کسانی که علیه شوروی تبلیغ می نمودند درباره تحت فشار بودن دین اسلام در آنجا قلمفرسایی و وراجی می کنند. من البته به پوچ بودن این تبلیغات، که علیه اردوگاه سوسیالیسم انجام می گیرد، واقفم. �[66]
�شیخ الاسلام 40 ساله به چهار ـ پنج زبان تسلط عمیقی [کاملی] داشت، او فقیهی با تقوا و آگاه و دانا بود. �[67]
پس از تعریف و تمجیدهای زیاد صدیق از شیخ الاسلام، خود شیخ الاسلام درباره قانون اساسی شوروی می گوید: �در قانون اساسی شوروی خواست تمام خلق از دیندار و بی دین، در نظر گرفته شده. طبق ماده 53 دینداران آزادند در کتب و مجلات خویش تبلیغ دین بکنند�[68] ؟!!
ملاحظه بفرمائید چه دموکراسی ای در سرزمین شوراها حاکم بوده است و چه حمایت و پشتیبانی ای از دینداران، آن هم به توسط روحانیونی چون شیخ الاسلام در باکو و دیگر روحانیون درجاهای دیگر اتحاد جماهیر شوروی سابق! تعریف و تمجیدهای شیخ الاسلام و صدیق از آزادی مذهب در شوروی و تبلیغات دینی در آنجا، که این می گفته و آن دیگری تأیید می نموده، بی اختیار انسان را به یاد آن ضرب المثل مشهور در میان مردم خودمان می اندازد که �از روباه پرسیدند شاهدت کیست؟ گفت دمم�.
این شیخ الاسلام هم خلف بی چون و چرای کسانی مانند شیخ الاسلام آقا علی زاده بوده است که برطبق قرار صادر شده از سوی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی در مارس 1944/ اسفند 1323، برای تأثیر و نفوذ در میان مردم آذربایجان ایران و به منظور ایجاد بسترهای مناسب به جهت نفوذ عوامل شوروی در ایران، در سال 1945/1324 به آذربایجان ایران آمد، به تهران نیز سفر نمود و ترتیب دهنده سفر او به ایران کمیساریای امنیت دولتی اتحاد جماهیر شوروی یا همان گ. پ. او ( ک. گ. ب بعدی ) بود. ملاحظه می فرمایید که جناب آقای صدیق، استاد ( ؟ ) و پروفسور ( ؟ ) متعهد و متدین ( ؟ ) امروزی ما چگونه خود را به نادانی می زده؟ درست مانند همان روشی که امروز اتخاذ نموده و از سیئات ویژه ایشان به شمار می رود.
حسین صدیق به دیدن شهر شماخی می رود. در آنجا نیز شیفته، حیران و مفتون زندگی انسانها و روابط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و… آنان می شود. جالب است که او با هر که صحبت می کند، همه یکدل و یکصدا از جان و دل حامی و پشتیبان حکومت شوروی هستند و تا سرحد پرستش به این سیستم حکومتی عشق می ورزند؟!
او در بخشی از دیدار خود از شهر شماخی می نویسد: �به گمان من، هر انسانی، که به سعادت بشری باور دارد، وظیفه دارد که دسیسه های امپریالیسم و پوچی آنها را افشا نموده و از پیشرفتهای حکومت شوروی و حفظ برادری میان خلقهای قهرمان یگانه سرزمین رنجبران همانند مردمک چشم مراقبت نماید. �[69]
بدون اغراق، چهارپنجم نوشته های هریک از صفحه های این کتاب، به تعریف، تمجید و ستایش روابط حاکم بر جامعه شوروی در همه عرصه ها و برتری سیستم حکومتی آنان نسبت به دیگر سیستمهای حکومتی و نیز دسیسه های دشمنان نظام سوسیالیستی شوروی از قبیل سرمایه داران، امپریالیستها، مائوئیستها و ضد انقلاب در مخالفت با شوروی اختصاص یافته است؛ درست مطابق همان زبان و ادبیاتی که طرفداران شوروی در آن سالها جهت اقناع رقبای خود، با حرارت، � به کار می بردند.
�اما درباره صدیق باید افزود که در کنار این تعریف و تمجیدها، او اظهار ارادت بی حد و اندازه ای نیز نسبت به شورویها از خود نشان می دهد تا مبادا رفقا مراتب شیفتگی او را فراموش نمایند. اگر باور نمی فرمائید سطور زیر را با یکدیگر بخوانیم و ببینیم که در دیدار از شهر شکی، او چگونه بر مراتب اخلاص، چاکری و نوکری خویش تأکید می نماید:
محمدحسین مشتاق، خان شکی، در زمان خودش دراین بخش زیبا زندگی می کرده و همانجا می نوشته و خلق می کرده است. او هم یک شاعر بزرگ و هم یک دولتمرد دورنگری بود. در دوران خان نشینهای آذربایجان، خان شکی، مشتاق، کوشش نمود تا با یکپارچه نمودن خانات، آنان را از چنگ قاجارها رهانیده و با روسیه متحد نماید. آینده نشان داد که یکی شدن با روسیه تا چه اندازه در رشد و گسترش فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آذربایجان نقش بزرگی داشته است. [70]
خلق در یک سادگی و فراوانی زندگی می کند. همه چیز از آن خلق است. تمام اعضای حزب نیز درخدمت خلق هستند. [71]
توجه بفرمایید این عبدالله یف، باقروف، میرزا ابراهیموف م. س. اردوبادی و امثال اینان نیست که این سخنان را بر زبان جاری ساخته و پیوستن و یکی شدن آذربایجان با روسیه را سبب رشد و ترقی دانسته؛ گوینده این سخنان همان �استاد فرهیخته و متعهد� خودمان حسین محمدزاده صدیق ( دوزگون ) است که جلادان روس را که مردم ایران و به ویژه اهالی شریف و دلیر آذربایجان هنوز جنایتها و فجایع آنان را از یاد نبرده اند، چنین ستوده و مفتون آنان شده است.
او، در ادامه دیدارش از شکی، به خانه یک روستایی شاغل در کالخوز، که صدیق به میل خود خانه او را برای دیدن انتخاب کرده است، می رود. نام این کالخوزچی �محمدعمی� ( عمو محمد ) است. صدیق محو زندگی بسیار عالی و راحت او می شود و پس از شرح مفصلی از روش زندگی او در آنجا به توصیف اثاثیه زندگی او از مبلمان و لوازم برقی و… می پردازد. محمد عمی که بیسواد است، از طریق پست ده عنوان روزنامه دریافت می کند که بچه هایش آنها را برای او می خوانند![72]
صدیق از آنجا به خانه شعبان سلامف، که یک کارگر نجار است، می رود. او در خانه خود کتابخانه ای با بیش از 3000 عنوان کتاب دارد. از میان کتابهای خود، کتابی در باره خسرو روزبه به صدیق می دهد و درحین صحبت آرزوی وحدت هردو آذربایجان را می کند. [73]� او سپس به صدیق می گوید: �روزی به بختیار وهابزاده گفتم تو افتخار شکی هستی. گفت: من شاعر همه 25 میلیون آذربایجانی شمالی و جنوبی هستم![74]
حسین دوزگون از آنجا به دیدار از یک مدرسه می رود. توصیف تحسین آمیز او از این مدرسه روستایی به اندازه ای است که گویی از این مدرسه مجهزتر به سیستمهای مدرن صوتی و تصویری به جهت فراگیری دروس مختلف دانش آموزان در دنیا وجود ندارد. [75]
او به بسیاری از شهرهای آذربایجان و روستاهای آنجا رفته و با افراد زیادی، اعم از ایرانی و غیر ایرانی، ملاقات کرده است. در اتحادیه نویسندگان باکو با شاعران و نویسندگان ایرانی، که از آذربایجان ایران به آن سو رفته اند، دیدار داشته است و همچنین با بسیاری از هنرمندان، شاعران و نویسندگان آذربایجانی. در همه این دیدارها صحبت از فراق، جدایی، درد هجران و حسرت و آرزوی دیدار از وطن و یکپارچه شدن آذربایجان جنوبی و شمالی از موضوعهای اصلی است که البته درضمن آن تعریف و تمجید از سیستم حکومتی اتحاد شوروی و سوسیالیسم و پیشرفتهای جامعه شوروی، و به ویژه آذربایجان، با ذکر آمار و ارقام اغراق آمیز فراموش نمی شود. پرداختن به همه موارد نوشته شده در این کتاب تألیف صدیق خود نیاز به کتابی مستقل دارد و ما به همین نمونه ها اکتفا می کنیم.
حسین دوزگون از آنجا به دیدار از یک مدرسه می رود. توصیف تحسین آمیز او از این مدرسه روستایی به اندازه ای است که گویی از این مدرسه مجهزتر به سیستمهای مدرن صوتی و تصویری به جهت فراگیری دروس مختلف دانش آموزان در دنیا وجود ندارد. [75]
او به بسیاری از شهرهای آذربایجان و روستاهای آنجا رفته و با افراد زیادی، اعم از ایرانی و غیر ایرانی، ملاقات کرده است. در اتحادیه نویسندگان باکو با شاعران و نویسندگان ایرانی، که از آذربایجان ایران به آن سو رفته اند، دیدار داشته است و همچنین با بسیاری از هنرمندان، شاعران و نویسندگان آذربایجانی. در همه این دیدارها صحبت از فراق، جدایی، درد هجران و حسرت و آرزوی دیدار از وطن و یکپارچه شدن آذربایجان جنوبی و شمالی از موضوعهای اصلی است که البته درضمن آن تعریف و تمجید از سیستم حکومتی اتحاد شوروی و سوسیالیسم و پیشرفتهای جامعه شوروی، و به ویژه آذربایجان، با ذکر آمار و ارقام اغراق آمیز فراموش نمی شود. پرداختن به همه موارد نوشته شده در این کتاب تألیف صدیق خود نیاز به کتابی مستقل دارد و ما به همین نمونه ها اکتفا می کنیم.
اما پیش از پرداختن به بخش دیگر، بی مناسبت نیست تا ارزیابی نیسمن از حسین محمدزاده صدیق و نقش او در سکانداری تحرکات قوم گرایانه و ناسیونالیستی سالهای پس از انقلاب را مرور نماییم. او در بخشی از کتاب خود که پیشتر به آن اشاره کردیم به فعالیتهای حسین دوزگون به عنوان یکی از بهترین نمونه های توجه شوروی به مسائل آذربایجان ایران اشاره نموده و نوشته:
�بر اساس اطلاعات رسیده، حسین دوزگون، سردبیر مجله ادبی آذری یولداش ( رفیق ) که طرفدار شوروی است، خواهان تشکیل یک گردهمایی شده تا در آن تشکیل سازمانی برای نویسندگان آذری ایران را مطرح نماید. �[76] که هدف از تشکیل آن �برقراری ارتباط با دیگر نویسندگان و سازمانهای مترقی در جهان، دفاع از میراث ملی پرافتخاری که توسط رژیم پهلوی نابود شده� و مباحثی دیگر از این قبیل است. [77]
�افزون بر اینها دوزگون درخواستهای سیاسی عمومی دیگری از جمله برپایی انجمنهای ایالتی و ولایتی پیش بینی شده در دوران مشروطه به شکلی مترقی تر و واگذاری خودمختاری از سوی دولت به آذربایجان�[78] را مطرح کرده است.
دیوید نیسمن در ادامه بحث خود با محوریت نقش حسین دوزگون می نویسد:
نشریه های آذری پیشرو، تنها میان سالهای 1979 تا 1983 فرصت شکوفایی در ایران را داشتند. این تاریخ گویاترین نمونه های فعالیت حرفه ای حسین دوزگون ( نیز معروف به حسین صدیق ) و این نشریات است. او که روزنامه نگار، سردبیر و شاعر و�مورد حمایت شوروی�بود، در این دوران دست به انتشار سه مجله یولداش ( رفیق ) ، انقلاب یولوندا ( در راه انقلاب ) ویئنی یول ( راه نو ) زد… نامبرده در سال 1982 از اتحاد جماهیر شوروی دیدار نمود و در این دیدار از وی به عنوان فردی که در مقام نویسنده و شاعر، فعال و دارای مواضعی جدی است یاد شد مجله او نیز ( انقلاب یولوندا ) نویسندگان و شعرای جمهوریهای آذربایجان و ترکمنستان شوروی را به خوانندگان ایرانی معرفی می کند. [79]
ما در این زمینه هیچ گونه اظهارنظری نمی کنیم و قضاوت اصلی را بر عهده خوانندگان گرامی و وجدان بیدار و آگاه آنان وامی گذاریم که تا خود پس از خواندن این نوشته ها که مستند و غیرقابل انکار است داوری نمایند.
اما در همین جا جناب آقای حسین صدیق و یا همان حسین دوزگون را مورد خطاب قرار داده و از ایشان می پرسیم که خود شما در این باره چه نظری دارید؟ آیا ما این حق را داریم که درباره شما اینگونه بیندیشیم که چون شما در آن سالها با انواع ترفندها و ابزاری مانند �یولداش�، �انقلاب یولوندا�، �یئنی یول� و دهها نوشته، سروده و بیانیه و این قبیل چیزها نتوانستید راه بر ورود اندیشه های خود و دیگر دوستانتان هموار نمایید و اهداف خویش را پیش ببرید، آیا امروز در ردایی دیگر و با ادبیات و گفتمانی دیگر سعی در هموارسازی همان جاده پیشین ندارید؟
جناب صدیق کدام اخلاق اسلامی یک مسلمان راستین و حقیقی را مجاز می داند تا بخشی عظیم از هم میهنانش را �نفهم�، �نوکر�، �بیگانه�، �کم مایه�، �کور�، �اوباش� بنامد و سپس آه و فغان از تحقیر، خوار و کوچک شدن برآرد.
این الفاظی که در اینجا آورده شده، محصول تراوشات فکری شما در روزگار جوانی و به اصطلاح خامی شما نیست و عیناً از لابه لای آثار شما برگزیده شده که در همین سالهای اخیر به چاپ رسید و شما هیچ توضیح قانع کننده، منطقی، مستدل و اخلاقی برای آنها نخواهید داشت، جز سفسطه و به بیراهه رفتن و به خاکی زدن که مطمئنم اینها نیز در رفع و رجوع موضوع کمکی به شما نخواهد کرد.
آخرین بخش نوشته را به مواضع ضد زبان فارسی صدیق اختصاص می دهیم تا باز هم نقاب از چهره واقعی او برداشته شود. او دشمنی خود با زبان فارسی را نمی پوشاند و از هر فرصتی برای بیان آن سود می جوید و با طرح سخنان توهین آمیز و تحریک آمیز درصدد اختلاف افکنی است. در این میان عواملی نیز از قبیل ناشر آثارش در ترویج و نشر این نوشته های او همفکر و یاور صدیق اند؛ مثلاً همین انتشارات تکدرخت، بدون تأمل در محتوای نوشته های او، با جان و دل با صدیق همسو شده و آثار سراسر توهین او به زبان فارسی را چاپ کرده در مقام دفاع و پشتیبانی از او نیز برمی آید و با هیاهو و مظلوم نمایی آب را گل آلود می کند تا اصل موضوع فراموش شود.
دشمنی با ایرانیان، زبان فارسی و فارسی ستیزی
حسین صدیق به شهادت نوشته های بی پرده و صریح خود در قالبِ، به اصطلاح، پژوهشهای علمی و نیز سروده هایش ــ که حتی با اشعار درجه 2 و 3 دیگر شعرا هم قابل مقایسه نیست ــ بی پروا به تاریخ و تمدن ایرانیان، زبان فارسی و بسیاری از مظاهر فرهنگ ایرانی و شخصیتهای علمی، ادبی و فرهنگی این مرز و بوم تاخته و با رکیک ترین الفاظ و با بی ادبی محض، بارها به فارسها اهانت و همه جا با ریشخند و تمسخر از آنان یاد کرده است.
اساساً روشن نیست که او چه کینه بیمارگونه ای به فارسها و زبان فارسی دارد که از هر فرصتی استفاده می کند تا با کوچک و ناچیز جلوه دادن زبان فارسی در برابر زبان ترکی و تحقیر فارسی زبانان ایران و خارج از مرزهای ایران رنجها و آلام ناشی از بیماری خود را تسکین دهد.
صدیق در یکی از کتابهایش در معنی واژه �تات� نوشته: �تات: بیگانه، عجم، نفهم، تبعه، نوکر، کم مایه�. [80] ما از او می پرسیم آیا واقعاً تات چنین معانی ای دارد؟ اگرچنین است چرا در دیوان لغات الترک محمود کاشغری که نوشته هایش برای شما نص صریح است، بجز فارس زبان و یا همان عجم معنی دیگری برای تات نوشته نشده است؟ چرا در کتاب آذربایجان دیلینین ایضاحلی لوغتی، که در باکو با حروف سیریلیک به چاپ رسیده و همان کتاب در ایران به توسط مرحوم بهزادی به الفبای عربی برگردانده شده چنین معنی هایی برای واژه تات داده نشده است؟ همچنین است در فرهنگ آذربایجانی ـ فارسی یک جلدی مرحوم بهزادی و نیز فرهنگ آذربایجانی ـ فارسی محمد پیفون و بسیاری فرهنگهای دیگر مربوط به اقوام ترک زبان، که اصلاً چنین تعبیری از واژه �تات� در آنها دیده نمی شود و این فقط شاهکار �پژوهش� حسین محمدزاده صدیق در پژوهشگاه ویژه خود او و محصول تفکر بیمارگونه اش نسبت به فارسها و ایرانیان است.
حسین صدیق در بخشی از پیشگفتار خود بر کتاب دیوان لغات الترک کاشغری درباره زبان فارسی نوشته است:
3 - 5. اهمیت زبان فارسی
زبان مکتوب فارسی در گستره تاریخ در ایران و سوی های آن، گرچه برمبنای گویشهای تاتی، افغانی و پهلوانی پی ریزی شد، اما در واقع، به مثابه فرزند ادبی زبان ترکی ( اوغوزی ) پدیدار گشت و اوغوزان سلجوقی آن را از دربار خود به درآوردند و رشد و توسعه دادند.
در روزگار ما نیز، به همین منوال، زبان فارسی رو به ترقی دارد و می توان ادعا کرد که بجز معدودی از روستاها و قصبات تاتی و افغانی، همه ساکنان شهرهای بزرگ که به فارسی سخن می گویند، در اصل ترکان اوغوز هستند که فارسی را، به عنوان یک لهجه گونه ای از ترکی، خوش داشته اند و ترقی داده اند. [81]
صدیق در جای دیگری از همین پیشگفتار با آوردن این عبارات که: �از سوی دیگر، گسترش نبوغ ترکان در خدمات نظامی و فرهنگی به اسلام و سرکوب قیامهای عجمی ضداسلامی از قیام استاد سیس خراسانی، ماه فرید… و دیگران ضرورت نزدیکی و تعامل بغداد و بلاد دیگر اسلام باترکان را دو چندان کرد. [82]� باز هم بر طبل دشمنی خود با ایرانیان کوفته با تأکید دوباره یادآوری می کند که او یک پان ترکیست لجام گسیخته ضد ایرانی است.
او باز هم، در همان پیشگفتار، به مقایسه فردوسی و کاشغری پرداخته و فردوسی را دارای نگرش قومی بسیار تنگ نظرانه دانسته و در مقابل نوشته است که �کاشغری در کنار شعور مثبت ملی، دارای غرور بسیار والای دینی است. �[83]
حسین صدیق در همین کتاب فرضیه زبان آذری و کسروی درباره زبانهای هند و اروپایی نوشته است: �بارها از زبانهای اورال آلتایی پایین تر هستند�[84] و در ادامه افزوده است که �فارسی باستان نیز مجعول است. �[85] او در سخنانی بی پایه و بدون ارائه مدرک و سند و بدون اینکه صلاحیت ورود به چنین بحثهایی را داشته باشد، عطار نیشابوری را مقلد خواجه احمد بسویی دانسته است. [86]
او با استناد به یک مأخذ غیرتخصصی می نویسد که: �نخستین زبانی که بشر بدان سخن گفت زبان ترکی بود[!] و بسیاری از واژه های زبانهای امروز ریشه ترکی دارد[!]�[87]� که سخنی است از پایه و بن بی اساس، من درآوردی و غیرعلمی که به هیچ وجه قابل اثبات نیست؛ ولی چنانکه گفتیم و براساس ضرب المثل �سنگ مفت و گنجشک مفت�، حسین صدیق آن را پرت می کند تا سرانجام شاید به هدف اصابت کند.
حسین صدیق در همان پیشگفتار دیوان لغات الترک از زبان ترکی به عنوان زبانی مقدس نام برده است[88]� و بر این اساس حتماً زبان فارسی نامقدس است!! دامنه ناآگاهی، نادانی و تعصب را ببینید تا به کجا می رسد که او برای اثبات ادعاهای خود به چه سخنان پوچ و بی پایه ای دست می یازد و برای تک تک آنها نیز صفحات سفید و با ارزش کاغذهای زیادی را سیاه می کند؛ اما دریغ و صد دریغ از یک سخن درست علمی با پشتوانه معتبر.
صدیق و پیروانش چاره ای ندارند؛ وقتی با کمبود مواجه شوند و در تنگنا قرار گیرند حتی به آتیلای هون، چنگیز مغول و تیمور تاتار نیز می پردازند و به آن خونخواران تاریخ، که بسیاری از ملل جهان از ترک، ایرانی، عرب و اروپایی و… طعم ناگوار تیغ و خنجر خونریز آنان را چشیده اند، افتخار می کنند!
بخوانیم شاهکار صدیق را که در شعری نوشته:
کمی ژرف بیندیش
آتیلا، تیمور
که آثاری از تمدن، میراث گذاشته اند،
سردارانی هستند که، در چهارگوشه جهان، حکمت بر جای گذاشته اند. [89]
تاریخ بجز خونخواری، ویرانی، غارت و تجاوز، ادبار و نکبت چیز دیگری از آنان به یاد ندارد. حال اگر آقای حسین صدیق همت کنند و گوشه هایی از میراث برجای مانده از آتیلا را به ما بنمایانند سپاسگزار ایشان خواهیم بود. راستی حسین صدیق را چه می شود که آنان را تطهیر نموده و از میراث گذاران تمدن نامیده، اما در مقابل کریم خان زند را فاسدالاخلاق می داند؟!
باید از آقای حسین صدیق پرسید که معنی این مصرعها از سروده ایشان در شعر �دئییرم� چیست؟
اکنون کاملاً چشمت از کاسه درآید
در اینجا
به زبان ترکی
می خوانم، می نویسم
کسانی که انسانیت را خوار می دارند
مرا بدون زبان ( گویش ) می خواهند
مزار شووینیست های بیدین را می کنم
فقط در مقابل خداوند، در برابر حق، سر خم کن
بزن، پسرم. نگذار برخیزد
شووینیست انسان نیست. [90]
جناب صدیق، اگر آنطور که سروده اید، و حتماً نیز به آن باور دارید و چنانچه به ابزار و وسایلش هم دست یابید ــ که البته هرگز چنین نخواهد شد ــ چنین رفتار خواهید نمود، فکر نمی کنید که رگه های نیرومندی از راسیسم و فاشیسم در شما وجود دارد و نهادینه شده است؟ البته عجیب هم نیست و، با توجه به پیشینه شما که یک چپ دوآتشه انقلابی بوده اید ــ آن هم از نوع ارتودوکس آن ــ این نوع تفکر درست نزدیک به نگرش و تفکر �رفیق استالین� است، که نامش لرزه بر اندام هزاران انسان می انداخت، همان استالینی که در پرتو رهنمودهای او و دستیاری میرجعفر باقروف و دیگر رفیق شفیق شان میرزا ابراهیموف ــ که شما با او دیدار نموده و آن همه درباره کمالاتش قلم فرسایی کرده و محو شخصیتش شده بودید ــ آن بحران بزرگ سالهای 1324 - 1325 را در آذربایجان آفریدند. شما نیز 35 سال بعد در باکو و در برابر مجسمه رهبر آن جریان، عهد و پیمان خود را با او و آرمانهایش تجدید نمودید.
حسین صدیق در یکی دیگر از، به اصطلاح، سروده های خود درباره حضور عثمانیها در سرزمینهای عرب چنین آورده:
دمشق نام دیگری دارد:
�مدینه الجوامع�، شهر مسجدها
آنجا را می نامند
در هر قدم، عثمانیها جامع ساخته اند
چهارصد سال به �دمشق� عزت بخشیده اند
رونق داده اند[91]
حسین صدیق در دیگری شعری سروده:
کوروش را برساخته ( جعل نموده ) ، در اینجا ترک را مذمت نمود
آریائیها رفتند. [92]
و سپس در توضیح پانویس آورده: �تاریخنویسان شاهنشاهی، تئوری �نژاد� را جعل کرد، بدون هیچ مدرک و سندی ایرانیان را از این نژاد به حساب آورده اند! و در اثبات آن می کوشند که گویا نخستین انسانهای میمون نمای این نژاد از سیبری به یزد و کرمان آمده اند! آنان اقوام اصیل و حقیقی ایران، یعنی ترکان، را اجنبی و �اقوام وحشی� به حساب آورده اند. [93]�
صرف نظر از نادرستی سخنان او، که مانند دیگر اظهاراتش همراه با تحریف و دگرگون شده است تا نتایج خود خواسته را از آنها بگیرد، او �کوروش� و تعلق ایرانیان به نژاد �آریایی� را نادرست و مجعول می داند!؟ و به همین دلیل به خود جرئت می دهد که در مصرعی دیگر بسراید:
عجم کور، ببین[94]
و باز در بخش دیگری از همان شعر، با اشاره به کارهای اولجایتو ( سلطان محمد خدابنده ) ، بسراید که:
خواجه اولجایتو، دمادم
صد مدرس، صد مؤذن، صد معلم
در آنجا مهمان کرد ( به آنجا آورد )
چند دارالضیافه، چند دارالسیاده، چند دارالشفاء
و نیز دارالتربیت
با اخلاص بنا نمود
فارس نفهم را لقمان کرد[95]
کار گستاخی ها، هرزه درای یها و بی ادبی های حسین صدیق نسبت به ایرانیان و زبان فارسی� به همین جا ختم نشده و او در مصرعی از یک شعر دیگرش، سروده است:
�فخر مکن به هر فارس اوباش/ به اصالت و دینت مباهات کن�[96]
واقعاً باید پرسید که حسین صدیق به دنبال چه چیزی است و با این اهانتهای آشکار درصدد القاء چیست؟ آیا او با طرح این سخنان قصد تحریک بخشی از هم میهنان شریف مان را ندارد؟ منظور از این شعر چیست؟
�از من بپذیر، در مقابل عجم/ رفتگری لایق تو نیست. �[97]
ما از آقای حسین صدیق می پرسیم: شما که ادعای مسلمان بودن دارید ــ و اصل هم بر همین اقرار خود شماست ــ و به نوشته ناشر آثارتان �در بنیاد بعثت بیش از سیصد عنوان کتاب مذهبی از اصول عقاید، احکام، ترجمه قرآن، احادیث، سیره چهارده معصوم، علیهم السلام، و غیره را برای کشورهای ترکی زبان و استفاده ترک زبانان داخل ایران انتشار�[98] داده اید، آیا در هیچ کدام از آنها، و به ویژه در قرآن کریم که کلام پروردگار قادر و تواناست، درباره یکسان و برابر بودن همه انسانها چیزی نخوانده اید؟
شما اگر با متون دینی و کلام خداوند سروکار داشته اید، آیا هرگز نخوانده اید:
�انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوباً و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقیکم� ( قرآن کریم، حجرات، 13 )
در ثانی، آیا شما کرامت انسانها را درچه می دانید؟ به نظر شما کار شرافتمندانه ننگ و عار است؟ آیا رفتگری و یا کارهایی از این دست خاص غیر فارسی زبانها است و در میهن ما فارسی زبانان به این نوع کارها اشتغال ندارند که شما در شعرتان خطاب به یک همزبان این گونه سروده اید؟ از ایجاد نفاق، دودستگی و نفرت میان مردم ایران چه چیزی عاید شما خواهد شد؟
صدیق در بسیاری از، به اصطلاح، سروده های خود از ایرانیان و فارسها به عنوان دشمن و بیگانه نام می برد و بدینگونه باز هم بر طبل دشمنی خود با فارسها و ایرانیها می کوبد. او در شعری به نام �یاراقالیبدیر� خطاب به ساکنان زنجان و اطراف آنجا سروده:
�زیبارو! بر روی قلبمان آیا جایی باقی است
که تیر این دشمن بیگانه بر آن اصابت نکرده باشد؟�[99]
و در شعر دیگری به نام �یاریمچیلیق نوکر� چنین می سراید:
�چه چیزت از دشمن و بیگانه کم تر است؟
باور کن به دارایی ات، باور کن به قدرتت. �[100]
باز هم در شعر دیگری با عنوان �الیندن آلدی�، خطاب به زنجانیهای شریف، می سراید:
�دشمن حیله کرد، دشمن مکر نمود،
روح مقدس ترا از دستم گرفت. �[101]
این جناب میرزا ابراهیموف، پسر اژدر را نمی دانم که خوانندگان عزیز این نوشته تا چه حد می شناسند؟ اما به ذکر همین اکتفا می کنم که او یکی از تندروترین و افراطی ترین کسانی بود که در متن رویدادهای سال 1324 در آذربایجان ایران دخالت داشت و، به سبب نفوذش در دستگاه رهبری وقت در جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان، به قول معروف حرفش را می خواندند. او خود یکی از کسانی بود که با دهها نفر از دیگر مأموران سازمانهای اطلاعاتی شوروی در سال 1320 همراه با ارتش متجاوز شوروی و به عنوان سرپرست گروه فرهنگی اعزامی از سوی حزب کمونیست آذربایجان به تبریز آمد و درآنجا به راه اندازی و انتشار روزنامه وطن یولوندا، ناشرافکار ارتش سرخ شوروی و ادبیات سوسیالیستی و کارگری با گرایشهای شووینیستی افراطی دست زد. میرزا ابراهیموف ناسیونالیست بسیار دو آتشه و در واقع یک شووینیست لجام گسیخته بود که مهاجران توده ای و فرقه ای، به ویژه پاره ای از افسران قشون به اصطلاح ملی آذربایجان در مهاجرت، از او خاطراتی نقل نموده بر نیات شوم و پلید او در جدا نمودن آذربایجان عزیز از خاک ایران تأکید نموده اند.
... [مشاهده متن کامل]
در جریان یکی از کنفرانسهای فرقه دموکرات آذربایجان، که در دوران مهاجرت در شهر باکو برگزار می شد، در پاسخ به یکی از کسانی که نسبت به تجاوز سربازان ارتش سرخ به خاک ایران اعتراض کرده بود، جناب میرزا ابراهیموف قطب، مراد، رهبر و استاد بزرگ �حسین دوزگون� فرموده بودند: �اگر بیرکند ده قوپارساق غنیمت دیر� ( = اگر حتی یکی دهات هم از آنجا جدا کنیم غنیمت است ) [64]
آری، این همان میرزا است که جناب صدیق در بخشی دیگر از شرح دیدارش با او نوشته: �قطره قطره سخنان او در ژرفای قلبم جا باز می نماید. به رهنمودها و راهنماییهای این انسان فهیم که به خوبی ما را می شناخت گوش فرا می دهم. �[65]
�ما کجاییم در این بحر تفکر، تو کجایی� در حقیقت ما، به قول معروف، �ول معطلیم� و با این اوصاف، انتظارهای عجیب و غریبی از �دوزگون� �فرهیخته متعهد متدین�؟! داریم و از او توقع داریم که عفت کلام، درستی، صداقت، میهن دوستی، پایبندی به اخلاقیات، شهامت پذیرش اشتباه، گذشت و ایثار و… داشته باشد، زهی تصور باطل و زهی خوش خیالی!
حسین دوزگون چنان شیفته و محو اوضاع فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و… حاکم بر جمهوری شوروی آذربایجان شده است که گویا، درحقیقت، آنجا همان مدینه فاضله و بهشت موعود است؛ از امکانات رفاهی موجود، تا عدالت پروری، نبود اختلاف طبقاتی، پیشرفتهای علمی، صنعتی، رونق اقتصادی، آزادی، برابری، دموکراسی، پاکیزگی خیابانهای شهر و امکانات موجود و… همه و همه از نظر صدیق عالی و در حد استانداردهای جهانی و بلکه بیشتر هم هست.
او در همه دیدارهایش با شخصیتهای مختلف، سیاسی، فرهنگی، دینی و… فرصت را برای ابراز سرسپردگی و عبودیت خود از دست نمی دهد و با انتقاد از اوضاع گذشته ایران و دیگر کشورهای جهان، به ویژه امپریالیستها، دائماً به آنان گوشزد می کند که یک هوادار سرسخت و دو آتشه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و از مدافعان راستین زحمتکشان است. به پاره ای از نوشته های او در ملاقاتش با شیخ الاسلام توجه بفرمایید: �در ایران کسانی که علیه شوروی تبلیغ می نمودند درباره تحت فشار بودن دین اسلام در آنجا قلمفرسایی و وراجی می کنند. من البته به پوچ بودن این تبلیغات، که علیه اردوگاه سوسیالیسم انجام می گیرد، واقفم. �[66]
�شیخ الاسلام 40 ساله به چهار ـ پنج زبان تسلط عمیقی [کاملی] داشت، او فقیهی با تقوا و آگاه و دانا بود. �[67]
پس از تعریف و تمجیدهای زیاد صدیق از شیخ الاسلام، خود شیخ الاسلام درباره قانون اساسی شوروی می گوید: �در قانون اساسی شوروی خواست تمام خلق از دیندار و بی دین، در نظر گرفته شده. طبق ماده 53 دینداران آزادند در کتب و مجلات خویش تبلیغ دین بکنند�[68] ؟!!
ملاحظه بفرمائید چه دموکراسی ای در سرزمین شوراها حاکم بوده است و چه حمایت و پشتیبانی ای از دینداران، آن هم به توسط روحانیونی چون شیخ الاسلام در باکو و دیگر روحانیون درجاهای دیگر اتحاد جماهیر شوروی سابق! تعریف و تمجیدهای شیخ الاسلام و صدیق از آزادی مذهب در شوروی و تبلیغات دینی در آنجا، که این می گفته و آن دیگری تأیید می نموده، بی اختیار انسان را به یاد آن ضرب المثل مشهور در میان مردم خودمان می اندازد که �از روباه پرسیدند شاهدت کیست؟ گفت دمم�.
این شیخ الاسلام هم خلف بی چون و چرای کسانی مانند شیخ الاسلام آقا علی زاده بوده است که برطبق قرار صادر شده از سوی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی در مارس 1944/ اسفند 1323، برای تأثیر و نفوذ در میان مردم آذربایجان ایران و به منظور ایجاد بسترهای مناسب به جهت نفوذ عوامل شوروی در ایران، در سال 1945/1324 به آذربایجان ایران آمد، به تهران نیز سفر نمود و ترتیب دهنده سفر او به ایران کمیساریای امنیت دولتی اتحاد جماهیر شوروی یا همان گ. پ. او ( ک. گ. ب بعدی ) بود. ملاحظه می فرمایید که جناب آقای صدیق، استاد ( ؟ ) و پروفسور ( ؟ ) متعهد و متدین ( ؟ ) امروزی ما چگونه خود را به نادانی می زده؟ درست مانند همان روشی که امروز اتخاذ نموده و از سیئات ویژه ایشان به شمار می رود.
حسین صدیق به دیدن شهر شماخی می رود. در آنجا نیز شیفته، حیران و مفتون زندگی انسانها و روابط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و… آنان می شود. جالب است که او با هر که صحبت می کند، همه یکدل و یکصدا از جان و دل حامی و پشتیبان حکومت شوروی هستند و تا سرحد پرستش به این سیستم حکومتی عشق می ورزند؟!
او در بخشی از دیدار خود از شهر شماخی می نویسد: �به گمان من، هر انسانی، که به سعادت بشری باور دارد، وظیفه دارد که دسیسه های امپریالیسم و پوچی آنها را افشا نموده و از پیشرفتهای حکومت شوروی و حفظ برادری میان خلقهای قهرمان یگانه سرزمین رنجبران همانند مردمک چشم مراقبت نماید. �[69]
بدون اغراق، چهارپنجم نوشته های هریک از صفحه های این کتاب، به تعریف، تمجید و ستایش روابط حاکم بر جامعه شوروی در همه عرصه ها و برتری سیستم حکومتی آنان نسبت به دیگر سیستمهای حکومتی و نیز دسیسه های دشمنان نظام سوسیالیستی شوروی از قبیل سرمایه داران، امپریالیستها، مائوئیستها و ضد انقلاب در مخالفت با شوروی اختصاص یافته است؛ درست مطابق همان زبان و ادبیاتی که طرفداران شوروی در آن سالها جهت اقناع رقبای خود، با حرارت، � به کار می بردند.
�اما درباره صدیق باید افزود که در کنار این تعریف و تمجیدها، او اظهار ارادت بی حد و اندازه ای نیز نسبت به شورویها از خود نشان می دهد تا مبادا رفقا مراتب شیفتگی او را فراموش نمایند. اگر باور نمی فرمائید سطور زیر را با یکدیگر بخوانیم و ببینیم که در دیدار از شهر شکی، او چگونه بر مراتب اخلاص، چاکری و نوکری خویش تأکید می نماید:
محمدحسین مشتاق، خان شکی، در زمان خودش دراین بخش زیبا زندگی می کرده و همانجا می نوشته و خلق می کرده است. او هم یک شاعر بزرگ و هم یک دولتمرد دورنگری بود. در دوران خان نشینهای آذربایجان، خان شکی، مشتاق، کوشش نمود تا با یکپارچه نمودن خانات، آنان را از چنگ قاجارها رهانیده و با روسیه متحد نماید. آینده نشان داد که یکی شدن با روسیه تا چه اندازه در رشد و گسترش فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آذربایجان نقش بزرگی داشته است. [70]
خلق در یک سادگی و فراوانی زندگی می کند. همه چیز از آن خلق است. تمام اعضای حزب نیز درخدمت خلق هستند. [71]
توجه بفرمایید این عبدالله یف، باقروف، میرزا ابراهیموف م. س. اردوبادی و امثال اینان نیست که این سخنان را بر زبان جاری ساخته و پیوستن و یکی شدن آذربایجان با روسیه را سبب رشد و ترقی دانسته؛ گوینده این سخنان همان �استاد فرهیخته و متعهد� خودمان حسین محمدزاده صدیق ( دوزگون ) است که جلادان روس را که مردم ایران و به ویژه اهالی شریف و دلیر آذربایجان هنوز جنایتها و فجایع آنان را از یاد نبرده اند، چنین ستوده و مفتون آنان شده است.
او، در ادامه دیدارش از شکی، به خانه یک روستایی شاغل در کالخوز، که صدیق به میل خود خانه او را برای دیدن انتخاب کرده است، می رود. نام این کالخوزچی �محمدعمی� ( عمو محمد ) است. صدیق محو زندگی بسیار عالی و راحت او می شود و پس از شرح مفصلی از روش زندگی او در آنجا به توصیف اثاثیه زندگی او از مبلمان و لوازم برقی و… می پردازد. محمد عمی که بیسواد است، از طریق پست ده عنوان روزنامه دریافت می کند که بچه هایش آنها را برای او می خوانند![72]
صدیق از آنجا به خانه شعبان سلامف، که یک کارگر نجار است، می رود. او در خانه خود کتابخانه ای با بیش از 3000 عنوان کتاب دارد. از میان کتابهای خود، کتابی در باره خسرو روزبه به صدیق می دهد و درحین صحبت آرزوی وحدت هردو آذربایجان را می کند. [73]� او سپس به صدیق می گوید: �روزی به بختیار وهابزاده گفتم تو افتخار شکی هستی. گفت: من شاعر همه 25 میلیون آذربایجانی شمالی و جنوبی هستم![74]
حسین دوزگون از آنجا به دیدار از یک مدرسه می رود. توصیف تحسین آمیز او از این مدرسه روستایی به اندازه ای است که گویی از این مدرسه مجهزتر به سیستمهای مدرن صوتی و تصویری به جهت فراگیری دروس مختلف دانش آموزان در دنیا وجود ندارد. [75]
او به بسیاری از شهرهای آذربایجان و روستاهای آنجا رفته و با افراد زیادی، اعم از ایرانی و غیر ایرانی، ملاقات کرده است. در اتحادیه نویسندگان باکو با شاعران و نویسندگان ایرانی، که از آذربایجان ایران به آن سو رفته اند، دیدار داشته است و همچنین با بسیاری از هنرمندان، شاعران و نویسندگان آذربایجانی. در همه این دیدارها صحبت از فراق، جدایی، درد هجران و حسرت و آرزوی دیدار از وطن و یکپارچه شدن آذربایجان جنوبی و شمالی از موضوعهای اصلی است که البته درضمن آن تعریف و تمجید از سیستم حکومتی اتحاد شوروی و سوسیالیسم و پیشرفتهای جامعه شوروی، و به ویژه آذربایجان، با ذکر آمار و ارقام اغراق آمیز فراموش نمی شود. پرداختن به همه موارد نوشته شده در این کتاب تألیف صدیق خود نیاز به کتابی مستقل دارد و ما به همین نمونه ها اکتفا می کنیم.
حسین دوزگون از آنجا به دیدار از یک مدرسه می رود. توصیف تحسین آمیز او از این مدرسه روستایی به اندازه ای است که گویی از این مدرسه مجهزتر به سیستمهای مدرن صوتی و تصویری به جهت فراگیری دروس مختلف دانش آموزان در دنیا وجود ندارد. [75]
او به بسیاری از شهرهای آذربایجان و روستاهای آنجا رفته و با افراد زیادی، اعم از ایرانی و غیر ایرانی، ملاقات کرده است. در اتحادیه نویسندگان باکو با شاعران و نویسندگان ایرانی، که از آذربایجان ایران به آن سو رفته اند، دیدار داشته است و همچنین با بسیاری از هنرمندان، شاعران و نویسندگان آذربایجانی. در همه این دیدارها صحبت از فراق، جدایی، درد هجران و حسرت و آرزوی دیدار از وطن و یکپارچه شدن آذربایجان جنوبی و شمالی از موضوعهای اصلی است که البته درضمن آن تعریف و تمجید از سیستم حکومتی اتحاد شوروی و سوسیالیسم و پیشرفتهای جامعه شوروی، و به ویژه آذربایجان، با ذکر آمار و ارقام اغراق آمیز فراموش نمی شود. پرداختن به همه موارد نوشته شده در این کتاب تألیف صدیق خود نیاز به کتابی مستقل دارد و ما به همین نمونه ها اکتفا می کنیم.
اما پیش از پرداختن به بخش دیگر، بی مناسبت نیست تا ارزیابی نیسمن از حسین محمدزاده صدیق و نقش او در سکانداری تحرکات قوم گرایانه و ناسیونالیستی سالهای پس از انقلاب را مرور نماییم. او در بخشی از کتاب خود که پیشتر به آن اشاره کردیم به فعالیتهای حسین دوزگون به عنوان یکی از بهترین نمونه های توجه شوروی به مسائل آذربایجان ایران اشاره نموده و نوشته:
�بر اساس اطلاعات رسیده، حسین دوزگون، سردبیر مجله ادبی آذری یولداش ( رفیق ) که طرفدار شوروی است، خواهان تشکیل یک گردهمایی شده تا در آن تشکیل سازمانی برای نویسندگان آذری ایران را مطرح نماید. �[76] که هدف از تشکیل آن �برقراری ارتباط با دیگر نویسندگان و سازمانهای مترقی در جهان، دفاع از میراث ملی پرافتخاری که توسط رژیم پهلوی نابود شده� و مباحثی دیگر از این قبیل است. [77]
�افزون بر اینها دوزگون درخواستهای سیاسی عمومی دیگری از جمله برپایی انجمنهای ایالتی و ولایتی پیش بینی شده در دوران مشروطه به شکلی مترقی تر و واگذاری خودمختاری از سوی دولت به آذربایجان�[78] را مطرح کرده است.
دیوید نیسمن در ادامه بحث خود با محوریت نقش حسین دوزگون می نویسد:
نشریه های آذری پیشرو، تنها میان سالهای 1979 تا 1983 فرصت شکوفایی در ایران را داشتند. این تاریخ گویاترین نمونه های فعالیت حرفه ای حسین دوزگون ( نیز معروف به حسین صدیق ) و این نشریات است. او که روزنامه نگار، سردبیر و شاعر و�مورد حمایت شوروی�بود، در این دوران دست به انتشار سه مجله یولداش ( رفیق ) ، انقلاب یولوندا ( در راه انقلاب ) ویئنی یول ( راه نو ) زد… نامبرده در سال 1982 از اتحاد جماهیر شوروی دیدار نمود و در این دیدار از وی به عنوان فردی که در مقام نویسنده و شاعر، فعال و دارای مواضعی جدی است یاد شد مجله او نیز ( انقلاب یولوندا ) نویسندگان و شعرای جمهوریهای آذربایجان و ترکمنستان شوروی را به خوانندگان ایرانی معرفی می کند. [79]
ما در این زمینه هیچ گونه اظهارنظری نمی کنیم و قضاوت اصلی را بر عهده خوانندگان گرامی و وجدان بیدار و آگاه آنان وامی گذاریم که تا خود پس از خواندن این نوشته ها که مستند و غیرقابل انکار است داوری نمایند.
اما در همین جا جناب آقای حسین صدیق و یا همان حسین دوزگون را مورد خطاب قرار داده و از ایشان می پرسیم که خود شما در این باره چه نظری دارید؟ آیا ما این حق را داریم که درباره شما اینگونه بیندیشیم که چون شما در آن سالها با انواع ترفندها و ابزاری مانند �یولداش�، �انقلاب یولوندا�، �یئنی یول� و دهها نوشته، سروده و بیانیه و این قبیل چیزها نتوانستید راه بر ورود اندیشه های خود و دیگر دوستانتان هموار نمایید و اهداف خویش را پیش ببرید، آیا امروز در ردایی دیگر و با ادبیات و گفتمانی دیگر سعی در هموارسازی همان جاده پیشین ندارید؟
جناب صدیق کدام اخلاق اسلامی یک مسلمان راستین و حقیقی را مجاز می داند تا بخشی عظیم از هم میهنانش را �نفهم�، �نوکر�، �بیگانه�، �کم مایه�، �کور�، �اوباش� بنامد و سپس آه و فغان از تحقیر، خوار و کوچک شدن برآرد.
این الفاظی که در اینجا آورده شده، محصول تراوشات فکری شما در روزگار جوانی و به اصطلاح خامی شما نیست و عیناً از لابه لای آثار شما برگزیده شده که در همین سالهای اخیر به چاپ رسید و شما هیچ توضیح قانع کننده، منطقی، مستدل و اخلاقی برای آنها نخواهید داشت، جز سفسطه و به بیراهه رفتن و به خاکی زدن که مطمئنم اینها نیز در رفع و رجوع موضوع کمکی به شما نخواهد کرد.
آخرین بخش نوشته را به مواضع ضد زبان فارسی صدیق اختصاص می دهیم تا باز هم نقاب از چهره واقعی او برداشته شود. او دشمنی خود با زبان فارسی را نمی پوشاند و از هر فرصتی برای بیان آن سود می جوید و با طرح سخنان توهین آمیز و تحریک آمیز درصدد اختلاف افکنی است. در این میان عواملی نیز از قبیل ناشر آثارش در ترویج و نشر این نوشته های او همفکر و یاور صدیق اند؛ مثلاً همین انتشارات تکدرخت، بدون تأمل در محتوای نوشته های او، با جان و دل با صدیق همسو شده و آثار سراسر توهین او به زبان فارسی را چاپ کرده در مقام دفاع و پشتیبانی از او نیز برمی آید و با هیاهو و مظلوم نمایی آب را گل آلود می کند تا اصل موضوع فراموش شود.
دشمنی با ایرانیان، زبان فارسی و فارسی ستیزی
حسین صدیق به شهادت نوشته های بی پرده و صریح خود در قالبِ، به اصطلاح، پژوهشهای علمی و نیز سروده هایش ــ که حتی با اشعار درجه 2 و 3 دیگر شعرا هم قابل مقایسه نیست ــ بی پروا به تاریخ و تمدن ایرانیان، زبان فارسی و بسیاری از مظاهر فرهنگ ایرانی و شخصیتهای علمی، ادبی و فرهنگی این مرز و بوم تاخته و با رکیک ترین الفاظ و با بی ادبی محض، بارها به فارسها اهانت و همه جا با ریشخند و تمسخر از آنان یاد کرده است.
اساساً روشن نیست که او چه کینه بیمارگونه ای به فارسها و زبان فارسی دارد که از هر فرصتی استفاده می کند تا با کوچک و ناچیز جلوه دادن زبان فارسی در برابر زبان ترکی و تحقیر فارسی زبانان ایران و خارج از مرزهای ایران رنجها و آلام ناشی از بیماری خود را تسکین دهد.
صدیق در یکی از کتابهایش در معنی واژه �تات� نوشته: �تات: بیگانه، عجم، نفهم، تبعه، نوکر، کم مایه�. [80] ما از او می پرسیم آیا واقعاً تات چنین معانی ای دارد؟ اگرچنین است چرا در دیوان لغات الترک محمود کاشغری که نوشته هایش برای شما نص صریح است، بجز فارس زبان و یا همان عجم معنی دیگری برای تات نوشته نشده است؟ چرا در کتاب آذربایجان دیلینین ایضاحلی لوغتی، که در باکو با حروف سیریلیک به چاپ رسیده و همان کتاب در ایران به توسط مرحوم بهزادی به الفبای عربی برگردانده شده چنین معنی هایی برای واژه تات داده نشده است؟ همچنین است در فرهنگ آذربایجانی ـ فارسی یک جلدی مرحوم بهزادی و نیز فرهنگ آذربایجانی ـ فارسی محمد پیفون و بسیاری فرهنگهای دیگر مربوط به اقوام ترک زبان، که اصلاً چنین تعبیری از واژه �تات� در آنها دیده نمی شود و این فقط شاهکار �پژوهش� حسین محمدزاده صدیق در پژوهشگاه ویژه خود او و محصول تفکر بیمارگونه اش نسبت به فارسها و ایرانیان است.
حسین صدیق در بخشی از پیشگفتار خود بر کتاب دیوان لغات الترک کاشغری درباره زبان فارسی نوشته است:
3 - 5. اهمیت زبان فارسی
زبان مکتوب فارسی در گستره تاریخ در ایران و سوی های آن، گرچه برمبنای گویشهای تاتی، افغانی و پهلوانی پی ریزی شد، اما در واقع، به مثابه فرزند ادبی زبان ترکی ( اوغوزی ) پدیدار گشت و اوغوزان سلجوقی آن را از دربار خود به درآوردند و رشد و توسعه دادند.
در روزگار ما نیز، به همین منوال، زبان فارسی رو به ترقی دارد و می توان ادعا کرد که بجز معدودی از روستاها و قصبات تاتی و افغانی، همه ساکنان شهرهای بزرگ که به فارسی سخن می گویند، در اصل ترکان اوغوز هستند که فارسی را، به عنوان یک لهجه گونه ای از ترکی، خوش داشته اند و ترقی داده اند. [81]
صدیق در جای دیگری از همین پیشگفتار با آوردن این عبارات که: �از سوی دیگر، گسترش نبوغ ترکان در خدمات نظامی و فرهنگی به اسلام و سرکوب قیامهای عجمی ضداسلامی از قیام استاد سیس خراسانی، ماه فرید… و دیگران ضرورت نزدیکی و تعامل بغداد و بلاد دیگر اسلام باترکان را دو چندان کرد. [82]� باز هم بر طبل دشمنی خود با ایرانیان کوفته با تأکید دوباره یادآوری می کند که او یک پان ترکیست لجام گسیخته ضد ایرانی است.
او باز هم، در همان پیشگفتار، به مقایسه فردوسی و کاشغری پرداخته و فردوسی را دارای نگرش قومی بسیار تنگ نظرانه دانسته و در مقابل نوشته است که �کاشغری در کنار شعور مثبت ملی، دارای غرور بسیار والای دینی است. �[83]
حسین صدیق در همین کتاب فرضیه زبان آذری و کسروی درباره زبانهای هند و اروپایی نوشته است: �بارها از زبانهای اورال آلتایی پایین تر هستند�[84] و در ادامه افزوده است که �فارسی باستان نیز مجعول است. �[85] او در سخنانی بی پایه و بدون ارائه مدرک و سند و بدون اینکه صلاحیت ورود به چنین بحثهایی را داشته باشد، عطار نیشابوری را مقلد خواجه احمد بسویی دانسته است. [86]
او با استناد به یک مأخذ غیرتخصصی می نویسد که: �نخستین زبانی که بشر بدان سخن گفت زبان ترکی بود[!] و بسیاری از واژه های زبانهای امروز ریشه ترکی دارد[!]�[87]� که سخنی است از پایه و بن بی اساس، من درآوردی و غیرعلمی که به هیچ وجه قابل اثبات نیست؛ ولی چنانکه گفتیم و براساس ضرب المثل �سنگ مفت و گنجشک مفت�، حسین صدیق آن را پرت می کند تا سرانجام شاید به هدف اصابت کند.
حسین صدیق در همان پیشگفتار دیوان لغات الترک از زبان ترکی به عنوان زبانی مقدس نام برده است[88]� و بر این اساس حتماً زبان فارسی نامقدس است!! دامنه ناآگاهی، نادانی و تعصب را ببینید تا به کجا می رسد که او برای اثبات ادعاهای خود به چه سخنان پوچ و بی پایه ای دست می یازد و برای تک تک آنها نیز صفحات سفید و با ارزش کاغذهای زیادی را سیاه می کند؛ اما دریغ و صد دریغ از یک سخن درست علمی با پشتوانه معتبر.
صدیق و پیروانش چاره ای ندارند؛ وقتی با کمبود مواجه شوند و در تنگنا قرار گیرند حتی به آتیلای هون، چنگیز مغول و تیمور تاتار نیز می پردازند و به آن خونخواران تاریخ، که بسیاری از ملل جهان از ترک، ایرانی، عرب و اروپایی و… طعم ناگوار تیغ و خنجر خونریز آنان را چشیده اند، افتخار می کنند!
بخوانیم شاهکار صدیق را که در شعری نوشته:
کمی ژرف بیندیش
آتیلا، تیمور
که آثاری از تمدن، میراث گذاشته اند،
سردارانی هستند که، در چهارگوشه جهان، حکمت بر جای گذاشته اند. [89]
تاریخ بجز خونخواری، ویرانی، غارت و تجاوز، ادبار و نکبت چیز دیگری از آنان به یاد ندارد. حال اگر آقای حسین صدیق همت کنند و گوشه هایی از میراث برجای مانده از آتیلا را به ما بنمایانند سپاسگزار ایشان خواهیم بود. راستی حسین صدیق را چه می شود که آنان را تطهیر نموده و از میراث گذاران تمدن نامیده، اما در مقابل کریم خان زند را فاسدالاخلاق می داند؟!
باید از آقای حسین صدیق پرسید که معنی این مصرعها از سروده ایشان در شعر �دئییرم� چیست؟
اکنون کاملاً چشمت از کاسه درآید
در اینجا
به زبان ترکی
می خوانم، می نویسم
کسانی که انسانیت را خوار می دارند
مرا بدون زبان ( گویش ) می خواهند
مزار شووینیست های بیدین را می کنم
فقط در مقابل خداوند، در برابر حق، سر خم کن
بزن، پسرم. نگذار برخیزد
شووینیست انسان نیست. [90]
جناب صدیق، اگر آنطور که سروده اید، و حتماً نیز به آن باور دارید و چنانچه به ابزار و وسایلش هم دست یابید ــ که البته هرگز چنین نخواهد شد ــ چنین رفتار خواهید نمود، فکر نمی کنید که رگه های نیرومندی از راسیسم و فاشیسم در شما وجود دارد و نهادینه شده است؟ البته عجیب هم نیست و، با توجه به پیشینه شما که یک چپ دوآتشه انقلابی بوده اید ــ آن هم از نوع ارتودوکس آن ــ این نوع تفکر درست نزدیک به نگرش و تفکر �رفیق استالین� است، که نامش لرزه بر اندام هزاران انسان می انداخت، همان استالینی که در پرتو رهنمودهای او و دستیاری میرجعفر باقروف و دیگر رفیق شفیق شان میرزا ابراهیموف ــ که شما با او دیدار نموده و آن همه درباره کمالاتش قلم فرسایی کرده و محو شخصیتش شده بودید ــ آن بحران بزرگ سالهای 1324 - 1325 را در آذربایجان آفریدند. شما نیز 35 سال بعد در باکو و در برابر مجسمه رهبر آن جریان، عهد و پیمان خود را با او و آرمانهایش تجدید نمودید.
حسین صدیق در یکی دیگر از، به اصطلاح، سروده های خود درباره حضور عثمانیها در سرزمینهای عرب چنین آورده:
دمشق نام دیگری دارد:
�مدینه الجوامع�، شهر مسجدها
آنجا را می نامند
در هر قدم، عثمانیها جامع ساخته اند
چهارصد سال به �دمشق� عزت بخشیده اند
رونق داده اند[91]
حسین صدیق در دیگری شعری سروده:
کوروش را برساخته ( جعل نموده ) ، در اینجا ترک را مذمت نمود
آریائیها رفتند. [92]
و سپس در توضیح پانویس آورده: �تاریخنویسان شاهنشاهی، تئوری �نژاد� را جعل کرد، بدون هیچ مدرک و سندی ایرانیان را از این نژاد به حساب آورده اند! و در اثبات آن می کوشند که گویا نخستین انسانهای میمون نمای این نژاد از سیبری به یزد و کرمان آمده اند! آنان اقوام اصیل و حقیقی ایران، یعنی ترکان، را اجنبی و �اقوام وحشی� به حساب آورده اند. [93]�
صرف نظر از نادرستی سخنان او، که مانند دیگر اظهاراتش همراه با تحریف و دگرگون شده است تا نتایج خود خواسته را از آنها بگیرد، او �کوروش� و تعلق ایرانیان به نژاد �آریایی� را نادرست و مجعول می داند!؟ و به همین دلیل به خود جرئت می دهد که در مصرعی دیگر بسراید:
عجم کور، ببین[94]
و باز در بخش دیگری از همان شعر، با اشاره به کارهای اولجایتو ( سلطان محمد خدابنده ) ، بسراید که:
خواجه اولجایتو، دمادم
صد مدرس، صد مؤذن، صد معلم
در آنجا مهمان کرد ( به آنجا آورد )
چند دارالضیافه، چند دارالسیاده، چند دارالشفاء
و نیز دارالتربیت
با اخلاص بنا نمود
فارس نفهم را لقمان کرد[95]
کار گستاخی ها، هرزه درای یها و بی ادبی های حسین صدیق نسبت به ایرانیان و زبان فارسی� به همین جا ختم نشده و او در مصرعی از یک شعر دیگرش، سروده است:
�فخر مکن به هر فارس اوباش/ به اصالت و دینت مباهات کن�[96]
واقعاً باید پرسید که حسین صدیق به دنبال چه چیزی است و با این اهانتهای آشکار درصدد القاء چیست؟ آیا او با طرح این سخنان قصد تحریک بخشی از هم میهنان شریف مان را ندارد؟ منظور از این شعر چیست؟
�از من بپذیر، در مقابل عجم/ رفتگری لایق تو نیست. �[97]
ما از آقای حسین صدیق می پرسیم: شما که ادعای مسلمان بودن دارید ــ و اصل هم بر همین اقرار خود شماست ــ و به نوشته ناشر آثارتان �در بنیاد بعثت بیش از سیصد عنوان کتاب مذهبی از اصول عقاید، احکام، ترجمه قرآن، احادیث، سیره چهارده معصوم، علیهم السلام، و غیره را برای کشورهای ترکی زبان و استفاده ترک زبانان داخل ایران انتشار�[98] داده اید، آیا در هیچ کدام از آنها، و به ویژه در قرآن کریم که کلام پروردگار قادر و تواناست، درباره یکسان و برابر بودن همه انسانها چیزی نخوانده اید؟
شما اگر با متون دینی و کلام خداوند سروکار داشته اید، آیا هرگز نخوانده اید:
�انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوباً و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقیکم� ( قرآن کریم، حجرات، 13 )
در ثانی، آیا شما کرامت انسانها را درچه می دانید؟ به نظر شما کار شرافتمندانه ننگ و عار است؟ آیا رفتگری و یا کارهایی از این دست خاص غیر فارسی زبانها است و در میهن ما فارسی زبانان به این نوع کارها اشتغال ندارند که شما در شعرتان خطاب به یک همزبان این گونه سروده اید؟ از ایجاد نفاق، دودستگی و نفرت میان مردم ایران چه چیزی عاید شما خواهد شد؟
صدیق در بسیاری از، به اصطلاح، سروده های خود از ایرانیان و فارسها به عنوان دشمن و بیگانه نام می برد و بدینگونه باز هم بر طبل دشمنی خود با فارسها و ایرانیها می کوبد. او در شعری به نام �یاراقالیبدیر� خطاب به ساکنان زنجان و اطراف آنجا سروده:
�زیبارو! بر روی قلبمان آیا جایی باقی است
که تیر این دشمن بیگانه بر آن اصابت نکرده باشد؟�[99]
و در شعر دیگری به نام �یاریمچیلیق نوکر� چنین می سراید:
�چه چیزت از دشمن و بیگانه کم تر است؟
باور کن به دارایی ات، باور کن به قدرتت. �[100]
باز هم در شعر دیگری با عنوان �الیندن آلدی�، خطاب به زنجانیهای شریف، می سراید:
�دشمن حیله کرد، دشمن مکر نمود،
روح مقدس ترا از دستم گرفت. �[101]
وانگهی کسروی با مخالفت آشکار و علنی با شیخ محمد خیابانی، حاضر به انجام کوچک ترین اقدامی و یا برداشتن حتی یک گام علیه او نبوده است و حتی در برابر پیشنهاد دریافت پول به هر اندازه از دولت نیز پاسخ داده: �ما چنین کاری نتوانیم و نمی خواهیم به گفت و گویش نیز پردازیم�. [24] دیگر اینکه اگر کسروی در کشته شدن خیابانی به شکل �موذیانه و زیرکانه� دخالت داشته، چگونه این موضوع از دید همه مورخان، دوستان و هواداران خیابانی و پژوهندگان متأخر پنهان مانده و فقط حسین صدیق آن را کشف نموده است؟! چون این موضوع بسیار حساس و مهم است، به جهت روشن شدن افکار جوانان صداقت پیشه ای که باید همه وجوه آقای صدیق را بشناسند که چگونه با حربه دروغ و ناراستی به گسترش اندیشه های نادرست خود می پردازد، بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
... [مشاهده متن کامل]
گزارش کسروی پس از کشته شدن خیابانی را از همان کتاب می خوانیم:
اما قزاقها پیکر به خون آغشته او را توی تابوتی گذارده و به دوش حمالان داده، به اداره نظمیه آوردند. گروه بس انبوهی برای تماشا گرد آمده بودند و مردم بی سر و پا بیشرمی آغازیدند و گرد جنازه را فرا گرفته و کف می زدند زیرا چاپلوسان و مردم دو رویه [را] این بار هم نوبت آن رسیده بود که برای دشمنان آزادی شیرینکاری نمایند. و، بی گفت وگو، بسیاری از آن بیشرمان کسانی بودند که تا پریروز در پای نطقهای خیابانی کف زده و زنده باد می گفتند؛ چه، مردم بی سر و پا را، در زمان و روزگاری، شیوه و خوی همین است؛ و کسی که فریب چاپلوسی ایشان [را] بخورد، سرنوشتش همان خواهد بود که خیابانی تیره روزگار را شد. پس از ساعتی، بار دیگر جنازه به دوش حمالان دادند. این بار [را] به سوی گورستان سید حمزه می بردند که پس از شستن و کفن پوشانیدن به خاک سپارند. گروه بی سروپا هنوز از بیشرمی سیر نگردیده بودند، و از پشت سر روان بودند، و تا آن بی روان به زیر خاک نرفت، از دست آن گروه نیاسود. [25]
لازم به یادآوری است که در همان کتاب جناب آقای خسروشاهی که در صفحه های پیشین بدان ارجاع داده شد نه تنها اثری از آن قبیل سخنانی که حسین صدیق پیرامون کسروی در کتاب خود نوشته نیست ــ که خود دلیلی است بر مجعول، ساختگی و کذب محض بودن نوشته های صدیق ــ بلکه در جای جای کتاب به آراء و نوشته های کسروی درباره شیخ محمد خیابانی و نهضت او که به درستی به اندیشه های ناپاک اسلاف فکری امثال صدیق پی برده و در اعتراض به نامیده شدن اران به آذربایجان فریاد سر داده بود، اشاره شده است.
مشابه همین ادعایی که درباره شیخ محمد خیابانی و کسروی شده درباره شیخ خزعل شده که کسروی با کسب تجربه در قتل شیخ محمد خیابانی، سپهبد زاهدی را با نیروهای قزاق بر سر شیخ خزعل فرو ریخت؟!! و همچنین کسروی �در سال 1312ش. برای خودنمایی و بزرگنمایی کار خود و نیز با انگیزه زیرآب زنی علیه میرزا علی اکبرخان [داور]، طرح اصلاح دادگستری را به صورت جزوه ای تهیه و تقدیم داش رضا پالانی کرد. �[26]
جل الخالق! از این همه نادرستی و درهم گویی برای به کرسی نشاندن حرفهای بی سر و ته و بی بنیاد خود!! باز هم، می پرسیم که در کدامیک از منابع و مآخذ تاریخی و پژوهشهای متأخر به این موضوعها اشاره شده است؟ چرا فقط این سخنان از ذهن حسین صدیق بیرون می آید و در هیچ منبع دیگری یافت نمی شود؟!
بار دیگر تأکید می کنیم که، در این میان، هیچ قصد و هدفی در دفاع از کسروی و تطهیر او نیست و هدف اصلی فقط نشان دادن بیصداقتی و ناراستی این شخص است که در قالب، به اصطلاح، پژوهش علمی از چه حربه های نادرست و غیراخلاقی ای برای به کرسی نشاندن حرفهای خود سود می جوید تا نتایج خودخواسته را از آنها بگیرد و پهلوانی خود در عرصه پان ترکیسم را به هوادارانش بقبولاند؛ حال آنکه هواداران او اگر هنوز ذره ای صداقت در وجودشان باقی مانده باشد و خود در پی درستی و نادرستی ادعاهای صدیق برآیند، برایشان ثابت خواهد شد که او نه تنها در این عرصه پهلوان یکه تاز میدان نیست، بلکه از �دن کیشوت� سروانتس هم پهلوان پنبه تر است که فقط چند تن دیگر از همفکرانش معرکه گردان میدان یکه تازی او شده و کاسه را می چرخانند و به تعریف و تمجید از او و آثارش پرداخته دهها صفحه کاغذ باارزش را سیاه می نمایند.
به راستی، این همه ناراستی و نادرستی برای چیست؟ و چرا این همه جعل و تحریف؟ کسروی هرکه بوده و یا هرگونه که می اندیشیده چه ارتباطی با این دروغهایی که عنوان شده داشته است؟ همگان به نوع نگرش و جهان بینی کسروی واقف اند و از اظهارنظرها و آراء او که در لابه لای نوشته هایش منعکس است باخبر و از نوشته های وهن آلود او نسبت به پاره ای از مبانی اعتقادی شیعیان مطلع اند؛ آیا صداقت و درست کرداری و رعایت امانت، که از ارکان کار پژوهش است، ایجاب نمی کند که همان واقعیتهای موجود درباره او از راه علمی و دریک پژوهش اصولی ــ آن هم در جای خود و مرتبط با موضوع پژوهش ــ مورد نقد و بررسی قرار بگیرد و از ایراد تهمت و افترا خودداری شود. خواجه بزرگ حافظ شیرازی، شاعر بزرگ میهنمان، چه خوش سروده که:
گر مسلمانی از این است که حافظ دارد����� وای اگر از پـس امـروز بـود فردایـی
ناآگاهی و عدم صلاحیت در ورود به حوزه زبان شناسی
براساس نوشته های حسین صدیق، اظهارات او درباره زبانشناسی و خویشاوندی زبان آذربایجانی با زبان سومری، ناشی از ناآگاهی او از زبان، زبان شناسی و زبان شناسی تاریخی است؛ چراکه اگر او کم ترین اطلاعی دراین حوزه داشت، می دانست که ما زبان خوب و بد نداریم و هیچ زبانی نسبت به زبان دیگر برتری ندارد که او بنویسد: �گذشته از زبانهای اروپایی، برخی ویژگی هایی همانند در السنه موجود در هندوستان، افغانستان، فلات ایران و آناتولو [آناتولی؟] نیز سبب شده که در قرن اخیر این گروه زبانها را، که به لحاظ قدمت و قوت و توانایی بارها از زبانهای اورال آلتایی پایین تر هستند، �هند و اروپایی� بنامند. �[27] یا اینکه این حرف کاملاً غیرعلمی و بی پایه را، که به هیچ وجه قابل اثبات نیست، نقل کند که: �نخستین زبانی که بشر بدان سخن گفت، زبان ترکی بود و بسیاری از واژه های زبانهای امروز ریشه ترکی دارد. �[28]
صدیق در این زمینه آنقدر بی اطلاع است که نمی داند �امروز در هیچ جامعه انسانی زبانی یافت نمی شود که بتوان آن را در مقایسه با زبان جامعه دیگری ناقص یا ابتدائی یا پست یا وامانده یا امثال آن دانست. �[29]
همه زبانها دستگاههای ارتباطی پیچیده ای هستند و ساختمانی منظم و معقول دارند که محصول هزارها قرن تغییر و تحول است. همه این زبانها نظامهایی توانا و کارآمد هستند. تنها چیزی که از نظر علمی در زمینه مقایسه آنها می توان گفت این است که آنها نسبت به هم متفاوت اند. زبانشناسی تاکنون شواهدی نیافته که گواه آن باشد که بین نوع تمدن و فرهنگ یک قوم و نوع ساختمان زبان آنها رابطه ای باشد. [30]
البته یادآوری این نکته مهم لازم است که همه ماجرا ریشه در ناآگاهی ندارد و اغراض سیاسی و منافع گروهی ایجاب می کند تا این سخنان طرح، تئوریزه و سپس مکتوب شود. درحقیقت حسین صدیق در اینجا از �زبان درخدمت باطل�[31]� استفاده می کند. او با سوءاستفاده از ابزار زبان، مردم، و به ویژه جوانان، را فریب می دهد. فرض براین است که زبان بازگو کننده واقعیتهای ذهنی گویندگان آن است؛ یعنی، در حقیقت، گوینده افکار، احساسات، مفاهیم، نیات و دیگر پدیده هایی را که در ذهن او وجود دارد، جامه الفاظ پوشانده برای دیگران بیان می کند. [32]
اما زمانی که گوینده درحالی که زبان را به کار گرفته لیکن ذهنیاتی ندارد که آنها را در قالب الفاظ بریزد، اگرچه جمله های او معنی دار هستند، ولی بیان کننده اندیشه ها و احساسات و درحقیقت آنچه که در ذهن او می گذرد نیستند و، به بیان دیگر، گوینده زبان را برای دروغگویی به کار برده است. در این موارد، گوینده از حیله های زبانی به عنوان سرپوشی برای پوشاندن ذهنیات واقعی خویش استفاده می کند. [33]
آشکار است که وقتی زبان برای دروغ گویی به کارگرفته می شود، این کار همیشه با نیتی همراه است. برحسب اینکه نیت گوینده از گفتن جملاتی که بر ذهنیات واقعی او تکیه ندارد چه باشد، به این کاربرد فریبکارانه زبان عنوانهای متفاوت داده می شود؛ مثلاً تهمت یا افترا، دروغی است که به نیت لکه دار کردن شخصیت دیگری گفته می شود. [34]
و این درست همانی است که حسین صدیق سخت دلبسته آن است و این شیوه به عنوان سنتی حسنه مورد پذیرش او قرار گرفته و در کارهایش فراوان از آن بهره می گیرد.
وجه اشتقاقهای نادرست، غیرعلمی و عامیانه تر از عامیانه
حسین صدیق در بخشی از کتاب خود فصلی دارد تحت عنوان �3. آذر و آذری� که در بخش نخست آن بحثی را درباره اتیمولوژی ( Etymology ) پیش کشیده است. او نوشته:
به مدد این فن می توان شکل اصلی لغت مورد نظر را در زبان و یا گویش کهن یافت و یا به تجزیه همه آنچه با یک تکواژ ساخته می شود، پرداخت؛ یعنی هم بررسی سیر و تطور یک لغت از دورانهای باستان در گویشهای مختلف تا روزگار ما و هم شناخت بن و ریشه ی چندین واژه مشترک برعهده ی این فن است…[35]
متأسفانه در برخی از دانشگاهها و فرهنگستانها گاهی به نظر می رسد که گروهی این فن را نیز مانند دیگر فنون خوار داشته اند و با ریشه شناسی عامیانه ( Folk Etumology ) و با ژستهای علمی، دانش را در خدمت امیال و هوسهای خود به کار می گیرند. ایشان در واقع، پیش از بررسی و اجرای روند پژوهش، تصمیم قاطع شبه عالمانه ای می گیرند و تخریج اطلاعات، همه به خاطر آن است که در استنتاج، تصمیم نخستین خود را به عنوان نتیجه بیان دارند. [36]
خوب شد که جناب استاد این توضیحات را دادند، وگرنه من و امثال من باید کماکان دنباله رو همان کسانی که با �ژستهای علمی، دانش را در خدمت امیال و هوسهای خود به کار می گیرند� باقی می ماندیم؟! یکی نیست بگوید که حضرت استاد صدیق، چرا با بی مسئولیتی هرچه تمام تر چنین مطالب نادرستی را به خورد شاگردانت می دهی که: �می توان آتش فارسی را مأخود از atis در ترکی به حساب آورد. �[37] و برای اثبات مدعای خودت، با حرفهای نامربوط، صغری و کبری چیده ای تا به جعلیات خودت رنگ و بوی علمی بدهی! شما با بضاعت بسیار اندک خود و البته با چاشنی دروغ به همین راحتی و بسیار ساده، چون تلفظ دیگری از کلمه آتش �t s، یعنی آتیش �tis در زبان فارسی وجود دارد آن را برگرفته از آتیش ( �tis ) ترکی به معنی جهیدن و پریدن یا پرش دانسته اید. [38] واقعاً که احسنت، بارک الله و دست مریزاد دارید!
نخست اینکه نه در دیوان اللغات الترک محمود کاشغری، �آتیش �tis� به معنی آتش ضبط شده و نه در هیچ یک از فرهنگهای آذربایجانی به آذربایجانی و آذربایجانی به فارسی معتبر مانند: آذربایجان دیلینین ایضاحلی لوغتی و نه در هیچ یک از فرهنگهای ترکی به فارسی و ترکی به ترکی چنین معنی ای برای �آتیش� آورده شده است. در دیگر فرهنگهایی هم که برای گویشهای مختلف ترکی تدوین شده چنین چیزی نه تنها دیده نمی شود بلکه در فرهنگ معتبر آذربایجان دیلینین ایضاحلی لوغتی واژه �آتش� عیناً با همین تلفظ �آتش / atash� ضبط شده و در مقابل آن با آوردن کوته نوشت �فار/� بر فارسی بودن آن تأکید شده؛ و افزون بر آن 25 ترکیب که با آتش ساخته شده و در زبان آذربایجانی کاربرد دارد معنی شده است، ترکیبهایی مانند: �آتش آچماق� ( = آتش گشودن ) ، �آتش پرست�، �آتش خانا� ( محل سوختن هیزم، اجاق ) ؛ �آتشفشان�؛ �آتشگاه�؛ �آتشناک�؛ �آتشین� و…[39]
آقای صدیق، باز هم برای اینکه شاید دست از این ترفندها و بازیها بردارید و دست کم تا دیر نشده و عمری باقی است، چیزی بیاموزید و نکاتی تازه یاد بگیرید، شما را به مدخل �آتش� در کتاب فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی[40] ارجاع می دهم تا ببینید که کار یافتن وجه اشتقاقهای واژه ها بسیار پیچیده تر و بغرنج تر از آنی است که شما تصور می کنید و، به اصطلاح، �سواد می خواهد�.
صدیق شاهکار خود درباره �آتش� را به همانجا ختم نکرده و در ادامه بحث خود به این نتیجه علمی ( ؟ ) می رسد که واژه �اثیر در عربی به معنای کره آتش و فلک نار… نیز با تکواژ آتیر atir در ترکی ارتباطی دارد که باید تحقیق شود. �[41]
او در ادامه بحث خود درباره �آذر�، �آذ� و �آذری�، می نویسد:
�تورش ـــ تورشو ( tursu ) که در فارسی شکل �ترشی� یافته است. �[42]؟! صدیق به هیچ صراطی مستقیم نیست و با شور و حرارت به دنبال جعلیات خویش به مصداق �هردم از این باغ بری می رسد/ تازه تر از تازه تری می رسد� در صدور احکام شاذ و نادر خود می تازد و می نویسد: �خود کلمه �سیاق� لفظ ترکی است و از ریشه ( سایماق saymaq ) در معنای شمردن می آید�[43] ، توجه بفرمائید سیاق عربی، ترکی شده است؟!
او در لابه لای آثار خود به بسیاری از این قبیل جعل و تحریفها دست زده و مصداق �سنگ مفت، گنجشک مفت� سخنانی می پراکند و امیدوار است که سرانجام این سخنان در ذهن جوانان جایگیر خواهد شد و تا آنان به نقیض سخنان او و حقایق دست یابند کار از کار گذشته و او تأثیر خود را گذاشته است.
اگر بنا بود که به تک تک ادعاهای او در این قبیل موارد پاسخی مستدل و بر اساس منابع و مآخذ درست و راستین داده می شد، بدون تردید، حاصل کار کتابی چند صد صفحه ای می شد، پس به همین چند نمونه قناعت نموده بقیه بحث خود را دنبال می نماییم.
اهانت، هتاکی، گستاخی و بی ادبی محض
بنابه شهادت نوشته های حسین صدیق، ایشان یکی از هتاک ترین کسانی است که متأسفانه به عرصه پژوهش راه یافته و عناوین پرطمطراق نیز برای خود دست و پا کرده و یا دیگران برایش دست و پا نموده اند.
البته این وجه از ویژگیهای شخصیتی ایشان خلق الساعه و آنی پیدا نشده و ریشه در گذشته های دور دارد و از همان نخستین روزهایی که استاد ( ؟ ) دست به کار شده اند، این شیوه مرضیه و پسندیده را ــ البته از نگاه خودشان ــ نصب العین قرار داده و تا به امروز نیک به آن عمل نموده اند.
صدیق که تاب و تحمل نوشته های مستدل، مستند و منطبق با واقعیتها را ندارد با توسل به فریب و نیرنگ و طرح اتهامات دروغین سعی در بیرون راندن حریف از میدان می کند. او با توهین آمیزترین الفاظ و عبارات آمیخته با کنایه، ریشخند و تمسخر به تحقیر کسانی که نوشته هایشان به مذاق ایشان خوش نمی آید می پردازد. او به اینها اکتفا نکرده دست به پرونده سازی هم می زند. متوهم نیز هست و در پس هر سخن و یا نوشته ای در وهله نخست یهودی ها و سپس ایادی استعمار و امپریالیسم را می بیند که همه برضد او و ادعاهای واهی اش صف آرایی نموده اند.
او، که روزگاری کمونیستی ناب بوده است، درباره کسروی نوشته است:
�کسروی از تاریخ پرفراز و نشیب هزار و سیصد ساله اسلام جز مشتی خرافات در مذهب ما شیعیان… چیز دیگری نمی دید�. [44] این درست است کسروی واقعاً این گونه بود اما خوب توجه بفرمائید و بر روی �ما شیعیان� که به عمد بر آن تأکید نموده ایم دقت کنید! حال باید از وی پرسید، شما چطور حضرت استاد صدیق؟ شما در روحانیت مذهب شیعه چه می دیدید که در تفسیری از شعر واقف نوشته اید: �بدخواهی، حیله گری، دوچهرگی و خیانت در رفاقت، بی عاری و بی ناموسی، نمک نشناسی، بی غیرتی، بی وفائی و بی اعتباری که در این شعر باران نفرت بر آنها می بارد صفات جاری در اقشار جوامع روحانی فئودالی دو قرن پیش سرزمینهای مسلمان نشین قفقاز است. �[45]
جناب آقای صدیق، مگر شما شیخ و عابد و … را نمایندگان جیفه خوار اجتماعات قرون وسطی ندانسته اید که مبلغ دشمنی و نفاق هستند و مقصدشان جز درهم و دینار چیز دیگری نیست و همگی در دست نفس اماره اسیرند و به خاطر منافع شخصی با شیادی و حیله گری حق را باطل می کنند[46]
�استاد فرهیخته متعهد و متّدین�؟! آیا صفت دیگری نیز باقی مانده است که نثار روحانیون نکرده باشید؟ حتماً بسیار در لابه لای فحشنامه ها گشته اید که نسبتهای ناروای دیگری نیز بیابید؛ اما ظاهرآ موفق نشده اید و، به قول معروف، �کفگیر به ته دیگ خورده است�. با خواندن این عبارات شما باید گفت: �صد رحمت به کفن دزد اولی�؛کسروی در مقابل شما واقعاً پاک و منزه و عاری و بری از هر گناهی است!
در کتابی که نمونه های بالا از آن نقل شد، مطالب دیگری هست که صدیق در تصحیح دیوان اشعار ملا پناه واقف که در سال 1388 چاپ نموده ــ با آوردن همان مقدمه چاپ سال 1347 که در سال 1352 تجدید چاپ شده ــ آنها را حذف کرده است؛ چرا که حالا به گفته شاگرد و مریدش کشتیبان، یعنی صدیق را، سیاستی دیگر آمده و دستور گرفته که زمانِ استتار کردن خود مانند آفتاب پرست فرا رسیده است.
استاد ( ؟ ) صدیق! شما که روزگاری �آرزوی برافراشته شدن بیرق قرمز [پرچم شوروی]در ارک�[47] را در سر می پروراندید و �با رنگ قرمز [نماد کمونیزم] از روز ازل الفتی ناگسستنی داشتید�[48] و �در زمانی مانند غلام [غلام یحیی] در قافلانتی در جوش و خروش بودید�[49] و �در یک دستتان پرچم قرمز و در دست دیگر شعرتان�[50] قرار داشت، چگونه خود را به زیر پرچم سبزرنگ اسلام کشیده اید و از دست کسروی به فغان آمده و فریاد وا اسلاما سرداده اید؟ زهی بیصداقتی و زهی دورویی. سپس ناشر شما هم شرح مبسوطی از فعالیتهای شما در زمینه تألیف و ترجمه متون اسلامی و تدریس همین متون به زبان ترکی در دانشگاههای کشور داده است که حتماً راه مظلوم نمایی و آه و واویلا را باز گذاشته باشد.
استاد ( ؟ ) صدیق! ما هنوز فراموش نکرده ایم و به حتم شما خود نیز نباید فراموش کرده باشید که در شماره 5 مجله یولداش ــ که در صفحه 48 آن نام شما، البته اسم مستعارتان، حسین دوزگون به عنوان مدیر مسئول نشریه درج شده است ــ چه ناسزاها و دشنامهای زشت و ناپسندی در آن مجله به شادروان عنایت الله رضا یکی از برجسته ترین پژوهشگران این مرز و بوم داده شده است و افزون بر آن سیلی از اتهامات و افترائات بی اساس برگرفته از ادبیات چپ در دهه منتهی به 60 به آن مرد بزرگ زده شده و شما و دوستانتان در نفی شخصیت آن انسان برجسته از ناجوانمردانه ترین شیوه ها بهره گرفته اید و الفاظ رکیک و نسبتهای ناروایی به او داده اید که هرکدام به تنهایی کافی است تا فردی را از نظر روحی درهم شکند.
در آن فحشنامه نوشته شده: �دشمنان خلق آذربایجان را بشناسیم: عنایت الله رضا، شیطان هزار چهره�[51] و آنگاه سیلی از دشنام و افترائاتی مانند: �بی شخصیت، چاقوکش، دزد ناموس، عضو سازمان سیا، تئوریسین ساواک، چاپلوس تر از جعفریان و پرویز نیکخواه، شایع بودن دست داشتن او در نوشتن مقاله توهین آمیز نسبت به حضرت امام ( ره ) ، حقوق بگیر ساواک، صدا و سیمای وقت و دربار، جاعل، میخواره، لات و…�[52] در پایان نیز خواستار اعدام او شده بودید.
چرا؟ چون عنایت الله رضا که روزی مانند هزاران تن دیگر از جوانان آرمانخواه این مرز و بوم به دنبال مدینه فاضله در چنبره جریانهای سیاسی گرفتار شد و هنگامی که پی به وابستگی و سرسپردگی بی چون و چرای آنان به استالین و میرجعفر باقروف برد، راه دیگری در پیش گرفت و همان کاری را کرد که باید می کرد. اما از نظر شما و همفکرانتان شد آن چیزهایی که فقط و فقط گویندگان و نویسندگان آن سخنان لایقش هستند.
راستی، آقای صدیق، این دشنامها و افترائات به زنده یاد دکتر رضا سه سال پیشتر از زمان انتشار کتاب آذربایجان و اران ( آلبانیای قفقاز ) اوست؛ شما در سال 1358، یعنی سه سال پیشتر، از کجا با مواضع دکتر عنایت الله رضا آشنا شده بودید؟ و به دستور کدام یک از رفقای فرقه ای آتش توپخانه را به سمت او گشودید؟
جالب اینجاست که خوانندگان بدانند در همان شماره از مجله یولداش، در سرمقاله ای به نام �یاشاسین جمهوریت بایرامی� ( = زنده باد عید جمهوری ) ، بارها واژه اسلامی از ترکیب �جمهوری اسلامی� حذف شده و به وضوح و روشنی از مواضع همه سازمانها و گروههای چپ، سازمان مجاهدین، که از آنان به فرزندان مبارز تعبیر شده، حمایت و پشتیبانی به عمل آمده است[53]� و در همان اعلامیه از آقای شریعتمداری به عنوان امام شریعتمداری رهبر دینی نام برده شده است. [54] در همان شماره یولداش، عکسی از پیشمرگه های وابسته به جریانها و گروههای سیاسی وقت در کردستان چاپ شده و در زیر تصویر نوشته شده: �کورد خلق مسلح قوشونوندان گؤرونوش� ( = تصویری از قشون مسلح خلق کرد�. [55]جالب است خوانندگان بدانند که باز هم در همین شماره، �شورای نویسندگان مجله� در ماله کشی به جهت خرابکاری در شماره 17، در اهانت به رهبر انقلاب حضرت آیت الله العظمی امام خمینی ( ره ) ، در اعلامیه ای تحت عنوان �اعلام جرم علیه نویسنده مقاله خلقون دوستلاری کیملر دولا[لار]� ( = دوستان خلق چه کسانی هستند ) ، نوشته است که: �حضرت آیت الله امام شریعتمداری رهبر سترگ آذربایجان�. [56]
به باور ما، اینکه فردی هوادار گروه یا سازمان و یا حزبی باشد و یا اینکه از یک ایدئولوژی پیروی کند، به تنهایی جرم نیست ــ البته تا جایی که موازین قانونی مورد پذیرش و احترام یک جامعه را زیر پا نگذاشته باشد. اما جالب توجه اینجاست که این سخنان از دهان چه کسانی گفته می شود و درپس آن چه اهدافی نهفته است. صدیق و همراهانش، با طرح این سخنان، با زیرکی، و البته همراه با ریا و تزویر، پوششی برای پنهان ساختن نیات واقعی خود ساخته بودند تا آزادانه و با خیالی آسوده به هرکس و هرجریان سیاسی و فرهنگی ای که مطابق میل آنان نبود، زشت ترین دشنامها و بدترین صفات را بدهند و برای آنان پرونده سازی بکنند.
تمامی شماره های مجله یولداش به سردبیری �حسین دوزگون� پر است از دشنام و ناسزا، پخش شایعه و اکاذیب، تهمت و افترا، پرونده سازی، ایجاد شبهات و القائات و
دهها نسبت ناروای دیگر در مورد کسانی که او و همفکران آن روزیش ــ که از چپهای ناب و دو آتشه و به قول معروف ارتودوکس بوده اند و حتماً الاَن مانند او خودشان را به زیر بیرق اسلام کشانده اند ــ سخنان و مواضع آنان را برنمی تافته اند. تعریف و تمجید از مارکسیسم ـ لنینیسم و رهبران آن، نشر و اشاعه ادبیات چپ، انتشار آثار و مصاحبه با اعضای فرقه دموکرات آذربایجان ساکن در باکو، بازتاب نقطه نظرهای کسانی چون شیخ عزالدین حسینی، چاپ اعلامیه ها و بیانیه های فرقه دموکرات آذربایجان، دفاع سرسختانه و جانانه از مجاهدین خلق، سازمانها و گروههای سیاسی کردستان و بلوچستان همراه با مطالب توهین آمیز و وهن آلود نسبت به شخصیتهای مورد احترام آحاد ملت ایران و از آن جمله امام خمینی ( ره ) که در قالب کاریکاتوری در شماره 17 آن نشریه بازتاب یافته بود ــ و در همان هنگام موجب خشم و نارضایتی اهالی آذربایجان و باعث تعطیلی مجله یولداش شده بود[57] ــ همه و همه از شاهکارهای حسین صدیق و دوستان اوست که حال هریک ردایی بر دوش کشیده و محاسن خویش رها ساخته و تسبیح به دست به زیر پرچم پان ترکیسم خزیده و اسلام و شیعه را بهانه کرده و به هر کسی که می خواهند می تازند و دشنامش می دهند.
گونشلی وطن یادداشتلاری
و اما، همانگونه که پیشتر اشاره شد، بخشی را اختصاص به بررسی این کتاب و مواضع آقای محمدحسین صدیق درباره جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان و در مجموع، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق داده ایم. این بخش خود می تواند بخشی مستقل و جدای از موضوع بحث به شمار آید. اما مباحث و موضوعهای طرح شده در آن به نحو تنگاتنگی با موضوع بحث ارتباط پیدا می کند و بهتر دیدیم که در ادامه بخش پیشین قرار بگیرد تا خوانندگان با دلایل دشمنی صدیق با ایران و ایرانی و ایران دوستان به خوبی آشنا شوند و سیر دگرگونی و تحول فکری این شخص را پیش رو داشته باشند.
حضرت استاد ( ؟ ) صدیق و یا همانگونه که بر روی کتاب گونشلی وطن یادداشتلاری نقش بسته �حسین دوزگون�، خاطرات خود از سفر به آذربایجان شوروی سابق ( جمهوری آذربایجان ) را نوشته و به جزئیات دیدار خود از آن سرزمین و دیدار با اشخاص مختلف اشاره کرده است. در این کتاب که در سال 1360 منتشر شده است، او با تکرار مطالب مجعول و ساختگی ای چون �آذربایجان شمالی� و �آذربایجان جنوبی�[58] اثبات می کند که دنباله روی کور سیاست پیشگان آذربایجان شوروی است که با طرح این موضوعات درصدد اجرا و عملی ساختن نیات شومی بودند. او با تأکید می نویسد: �گونشلی وطنیمده گؤردویوم و…�[59] ( چیزهایی که در وطن آفتابیم/ وطن درخشانم دیدم ) و بدین وسیله به سرسپردگی خود به رژیم کمونیستی حاکم بر جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی اعتراف می کند و مراتب چاکری خود به آنان را گوشزد می نماید.
هرگاه که به کتاب دیوید ب. نیسمن پژوهشگر مؤسسه استراتژیک Rand مراجعه نماییم و بخوانیم که این پژوهشگر با آوردن نام حسین محمدزاده صدیق ( حسین دوزگون ) ، در کتاب خویش، از سفر او به اتحاد جماهیر شوروی و سوسیالیستی یاد نموده و او را مورد حمایت شوروی معرفی کرده، [60] پی به اهمیت دیدار او از آن کشور برده و در تشخیص راه و روش و نگرش بعدی او دقیق تر خواهیم شد. در این باره در صفحه های بعدی بیشتر خواهیم نوشت.
یکی از نخستین جاهایی که او در باکو به دیدن آنجا می رود مزار پیشه وری است. او ساعت 10 صبح در خیابان فخری باکو بر سر مزار پیشه وری حاضر می شود. دقت و توجه خوانندگان را به اشارات کوتاهی از شرح و تصویر او از این دیدار جلب می نمائیم. صدیق نوشته است:
بر سر مزار پیشه وری اختیارم را از دست دادم. چند دقیقه ای به حال خود نبودم؛ متأثر شدم، اصلاً نتوانستم خودم را کنترل کنم؛ گریه، آی گریه، … در مقابل مجسمه با عظمت پیشه وری و قبر او یک دقیقه خبردار ایستاده و سعی کردم تا سکوت کنم ته دل با خودم برای تحقق بخشیدن آمال و آرزوهای رهبرمان تا لحظه مرگ، پیمان بستم… در مقابل رهبرمان، همانند کسی که گوش به فرمان است ایستاده ام. اختیارم دست خودم نیست… در ایستادن و نگاه مجسمه پیشه وری چه سحری بود که مانند سیل اشکم جاری بود. برف سپید بر موهای رهبرمان نشسته بود. [61]
آری جناب �حسین دوزگون� فدایی رهبر، که در هر صفحه از گزارشش از این سفر مدح، تعریف و تمجید از رژیم حاکم بر اتحاد شوروی، سوسیالیسم و کمونیسم پراست، پس از دیدار از مزار پیشه وری عازم ملاقات با میرزا ابراهیموف معروف می شود که یکی از طراحان اصلی حوادث سال 1324 و از برنامه ریزان و مشاوران و دستیاران میرجعفر باقروف، جلاد معروف، و از قره نوکران شورویها بود.
ملاقات در منزل میرزا ابراهیموف اژدراوغلو صورت می گیرد. حسین دوزگون چنان غرق شخصیت و چگونگی زندگی ساده میرزا ابراهیموف شده است که قلم از شرح آن عاجز است. او میرزا ابراهیموف را شخصیتی جهانی، بسیار بزرگ، ادیب و نویسنده و سیاستمداری آگاه و مسلط بر اوضاع ارزیابی کرده است؛ و، پس از شرح مختصری از بیوگرافی میرزا ابراهیموف، درباره او نوشته: �در نگاه و سخنان استاد میرزا، معنویات با ارزش طبقه زحمتکش جان می یابد. او چنان با حرارت و سنجیده سخن می گوید که باروت نفرت جای گرفته در قلبش هر از گاهی از میان لبان لرزانش شعله می کشد. �[62]� بعد هم شرحی کوتاه درباره چندین اثر او و، از آن میان، رمان معروف، گلجک گون ( روز آینده ) ـ که به فارسی �آن روز فرا می رسد� ترجمه شده ـ داده است. [63]
... [مشاهده متن کامل]
گزارش کسروی پس از کشته شدن خیابانی را از همان کتاب می خوانیم:
اما قزاقها پیکر به خون آغشته او را توی تابوتی گذارده و به دوش حمالان داده، به اداره نظمیه آوردند. گروه بس انبوهی برای تماشا گرد آمده بودند و مردم بی سر و پا بیشرمی آغازیدند و گرد جنازه را فرا گرفته و کف می زدند زیرا چاپلوسان و مردم دو رویه [را] این بار هم نوبت آن رسیده بود که برای دشمنان آزادی شیرینکاری نمایند. و، بی گفت وگو، بسیاری از آن بیشرمان کسانی بودند که تا پریروز در پای نطقهای خیابانی کف زده و زنده باد می گفتند؛ چه، مردم بی سر و پا را، در زمان و روزگاری، شیوه و خوی همین است؛ و کسی که فریب چاپلوسی ایشان [را] بخورد، سرنوشتش همان خواهد بود که خیابانی تیره روزگار را شد. پس از ساعتی، بار دیگر جنازه به دوش حمالان دادند. این بار [را] به سوی گورستان سید حمزه می بردند که پس از شستن و کفن پوشانیدن به خاک سپارند. گروه بی سروپا هنوز از بیشرمی سیر نگردیده بودند، و از پشت سر روان بودند، و تا آن بی روان به زیر خاک نرفت، از دست آن گروه نیاسود. [25]
لازم به یادآوری است که در همان کتاب جناب آقای خسروشاهی که در صفحه های پیشین بدان ارجاع داده شد نه تنها اثری از آن قبیل سخنانی که حسین صدیق پیرامون کسروی در کتاب خود نوشته نیست ــ که خود دلیلی است بر مجعول، ساختگی و کذب محض بودن نوشته های صدیق ــ بلکه در جای جای کتاب به آراء و نوشته های کسروی درباره شیخ محمد خیابانی و نهضت او که به درستی به اندیشه های ناپاک اسلاف فکری امثال صدیق پی برده و در اعتراض به نامیده شدن اران به آذربایجان فریاد سر داده بود، اشاره شده است.
مشابه همین ادعایی که درباره شیخ محمد خیابانی و کسروی شده درباره شیخ خزعل شده که کسروی با کسب تجربه در قتل شیخ محمد خیابانی، سپهبد زاهدی را با نیروهای قزاق بر سر شیخ خزعل فرو ریخت؟!! و همچنین کسروی �در سال 1312ش. برای خودنمایی و بزرگنمایی کار خود و نیز با انگیزه زیرآب زنی علیه میرزا علی اکبرخان [داور]، طرح اصلاح دادگستری را به صورت جزوه ای تهیه و تقدیم داش رضا پالانی کرد. �[26]
جل الخالق! از این همه نادرستی و درهم گویی برای به کرسی نشاندن حرفهای بی سر و ته و بی بنیاد خود!! باز هم، می پرسیم که در کدامیک از منابع و مآخذ تاریخی و پژوهشهای متأخر به این موضوعها اشاره شده است؟ چرا فقط این سخنان از ذهن حسین صدیق بیرون می آید و در هیچ منبع دیگری یافت نمی شود؟!
بار دیگر تأکید می کنیم که، در این میان، هیچ قصد و هدفی در دفاع از کسروی و تطهیر او نیست و هدف اصلی فقط نشان دادن بیصداقتی و ناراستی این شخص است که در قالب، به اصطلاح، پژوهش علمی از چه حربه های نادرست و غیراخلاقی ای برای به کرسی نشاندن حرفهای خود سود می جوید تا نتایج خودخواسته را از آنها بگیرد و پهلوانی خود در عرصه پان ترکیسم را به هوادارانش بقبولاند؛ حال آنکه هواداران او اگر هنوز ذره ای صداقت در وجودشان باقی مانده باشد و خود در پی درستی و نادرستی ادعاهای صدیق برآیند، برایشان ثابت خواهد شد که او نه تنها در این عرصه پهلوان یکه تاز میدان نیست، بلکه از �دن کیشوت� سروانتس هم پهلوان پنبه تر است که فقط چند تن دیگر از همفکرانش معرکه گردان میدان یکه تازی او شده و کاسه را می چرخانند و به تعریف و تمجید از او و آثارش پرداخته دهها صفحه کاغذ باارزش را سیاه می نمایند.
به راستی، این همه ناراستی و نادرستی برای چیست؟ و چرا این همه جعل و تحریف؟ کسروی هرکه بوده و یا هرگونه که می اندیشیده چه ارتباطی با این دروغهایی که عنوان شده داشته است؟ همگان به نوع نگرش و جهان بینی کسروی واقف اند و از اظهارنظرها و آراء او که در لابه لای نوشته هایش منعکس است باخبر و از نوشته های وهن آلود او نسبت به پاره ای از مبانی اعتقادی شیعیان مطلع اند؛ آیا صداقت و درست کرداری و رعایت امانت، که از ارکان کار پژوهش است، ایجاب نمی کند که همان واقعیتهای موجود درباره او از راه علمی و دریک پژوهش اصولی ــ آن هم در جای خود و مرتبط با موضوع پژوهش ــ مورد نقد و بررسی قرار بگیرد و از ایراد تهمت و افترا خودداری شود. خواجه بزرگ حافظ شیرازی، شاعر بزرگ میهنمان، چه خوش سروده که:
گر مسلمانی از این است که حافظ دارد����� وای اگر از پـس امـروز بـود فردایـی
ناآگاهی و عدم صلاحیت در ورود به حوزه زبان شناسی
براساس نوشته های حسین صدیق، اظهارات او درباره زبانشناسی و خویشاوندی زبان آذربایجانی با زبان سومری، ناشی از ناآگاهی او از زبان، زبان شناسی و زبان شناسی تاریخی است؛ چراکه اگر او کم ترین اطلاعی دراین حوزه داشت، می دانست که ما زبان خوب و بد نداریم و هیچ زبانی نسبت به زبان دیگر برتری ندارد که او بنویسد: �گذشته از زبانهای اروپایی، برخی ویژگی هایی همانند در السنه موجود در هندوستان، افغانستان، فلات ایران و آناتولو [آناتولی؟] نیز سبب شده که در قرن اخیر این گروه زبانها را، که به لحاظ قدمت و قوت و توانایی بارها از زبانهای اورال آلتایی پایین تر هستند، �هند و اروپایی� بنامند. �[27] یا اینکه این حرف کاملاً غیرعلمی و بی پایه را، که به هیچ وجه قابل اثبات نیست، نقل کند که: �نخستین زبانی که بشر بدان سخن گفت، زبان ترکی بود و بسیاری از واژه های زبانهای امروز ریشه ترکی دارد. �[28]
صدیق در این زمینه آنقدر بی اطلاع است که نمی داند �امروز در هیچ جامعه انسانی زبانی یافت نمی شود که بتوان آن را در مقایسه با زبان جامعه دیگری ناقص یا ابتدائی یا پست یا وامانده یا امثال آن دانست. �[29]
همه زبانها دستگاههای ارتباطی پیچیده ای هستند و ساختمانی منظم و معقول دارند که محصول هزارها قرن تغییر و تحول است. همه این زبانها نظامهایی توانا و کارآمد هستند. تنها چیزی که از نظر علمی در زمینه مقایسه آنها می توان گفت این است که آنها نسبت به هم متفاوت اند. زبانشناسی تاکنون شواهدی نیافته که گواه آن باشد که بین نوع تمدن و فرهنگ یک قوم و نوع ساختمان زبان آنها رابطه ای باشد. [30]
البته یادآوری این نکته مهم لازم است که همه ماجرا ریشه در ناآگاهی ندارد و اغراض سیاسی و منافع گروهی ایجاب می کند تا این سخنان طرح، تئوریزه و سپس مکتوب شود. درحقیقت حسین صدیق در اینجا از �زبان درخدمت باطل�[31]� استفاده می کند. او با سوءاستفاده از ابزار زبان، مردم، و به ویژه جوانان، را فریب می دهد. فرض براین است که زبان بازگو کننده واقعیتهای ذهنی گویندگان آن است؛ یعنی، در حقیقت، گوینده افکار، احساسات، مفاهیم، نیات و دیگر پدیده هایی را که در ذهن او وجود دارد، جامه الفاظ پوشانده برای دیگران بیان می کند. [32]
اما زمانی که گوینده درحالی که زبان را به کار گرفته لیکن ذهنیاتی ندارد که آنها را در قالب الفاظ بریزد، اگرچه جمله های او معنی دار هستند، ولی بیان کننده اندیشه ها و احساسات و درحقیقت آنچه که در ذهن او می گذرد نیستند و، به بیان دیگر، گوینده زبان را برای دروغگویی به کار برده است. در این موارد، گوینده از حیله های زبانی به عنوان سرپوشی برای پوشاندن ذهنیات واقعی خویش استفاده می کند. [33]
آشکار است که وقتی زبان برای دروغ گویی به کارگرفته می شود، این کار همیشه با نیتی همراه است. برحسب اینکه نیت گوینده از گفتن جملاتی که بر ذهنیات واقعی او تکیه ندارد چه باشد، به این کاربرد فریبکارانه زبان عنوانهای متفاوت داده می شود؛ مثلاً تهمت یا افترا، دروغی است که به نیت لکه دار کردن شخصیت دیگری گفته می شود. [34]
و این درست همانی است که حسین صدیق سخت دلبسته آن است و این شیوه به عنوان سنتی حسنه مورد پذیرش او قرار گرفته و در کارهایش فراوان از آن بهره می گیرد.
وجه اشتقاقهای نادرست، غیرعلمی و عامیانه تر از عامیانه
حسین صدیق در بخشی از کتاب خود فصلی دارد تحت عنوان �3. آذر و آذری� که در بخش نخست آن بحثی را درباره اتیمولوژی ( Etymology ) پیش کشیده است. او نوشته:
به مدد این فن می توان شکل اصلی لغت مورد نظر را در زبان و یا گویش کهن یافت و یا به تجزیه همه آنچه با یک تکواژ ساخته می شود، پرداخت؛ یعنی هم بررسی سیر و تطور یک لغت از دورانهای باستان در گویشهای مختلف تا روزگار ما و هم شناخت بن و ریشه ی چندین واژه مشترک برعهده ی این فن است…[35]
متأسفانه در برخی از دانشگاهها و فرهنگستانها گاهی به نظر می رسد که گروهی این فن را نیز مانند دیگر فنون خوار داشته اند و با ریشه شناسی عامیانه ( Folk Etumology ) و با ژستهای علمی، دانش را در خدمت امیال و هوسهای خود به کار می گیرند. ایشان در واقع، پیش از بررسی و اجرای روند پژوهش، تصمیم قاطع شبه عالمانه ای می گیرند و تخریج اطلاعات، همه به خاطر آن است که در استنتاج، تصمیم نخستین خود را به عنوان نتیجه بیان دارند. [36]
خوب شد که جناب استاد این توضیحات را دادند، وگرنه من و امثال من باید کماکان دنباله رو همان کسانی که با �ژستهای علمی، دانش را در خدمت امیال و هوسهای خود به کار می گیرند� باقی می ماندیم؟! یکی نیست بگوید که حضرت استاد صدیق، چرا با بی مسئولیتی هرچه تمام تر چنین مطالب نادرستی را به خورد شاگردانت می دهی که: �می توان آتش فارسی را مأخود از atis در ترکی به حساب آورد. �[37] و برای اثبات مدعای خودت، با حرفهای نامربوط، صغری و کبری چیده ای تا به جعلیات خودت رنگ و بوی علمی بدهی! شما با بضاعت بسیار اندک خود و البته با چاشنی دروغ به همین راحتی و بسیار ساده، چون تلفظ دیگری از کلمه آتش �t s، یعنی آتیش �tis در زبان فارسی وجود دارد آن را برگرفته از آتیش ( �tis ) ترکی به معنی جهیدن و پریدن یا پرش دانسته اید. [38] واقعاً که احسنت، بارک الله و دست مریزاد دارید!
نخست اینکه نه در دیوان اللغات الترک محمود کاشغری، �آتیش �tis� به معنی آتش ضبط شده و نه در هیچ یک از فرهنگهای آذربایجانی به آذربایجانی و آذربایجانی به فارسی معتبر مانند: آذربایجان دیلینین ایضاحلی لوغتی و نه در هیچ یک از فرهنگهای ترکی به فارسی و ترکی به ترکی چنین معنی ای برای �آتیش� آورده شده است. در دیگر فرهنگهایی هم که برای گویشهای مختلف ترکی تدوین شده چنین چیزی نه تنها دیده نمی شود بلکه در فرهنگ معتبر آذربایجان دیلینین ایضاحلی لوغتی واژه �آتش� عیناً با همین تلفظ �آتش / atash� ضبط شده و در مقابل آن با آوردن کوته نوشت �فار/� بر فارسی بودن آن تأکید شده؛ و افزون بر آن 25 ترکیب که با آتش ساخته شده و در زبان آذربایجانی کاربرد دارد معنی شده است، ترکیبهایی مانند: �آتش آچماق� ( = آتش گشودن ) ، �آتش پرست�، �آتش خانا� ( محل سوختن هیزم، اجاق ) ؛ �آتشفشان�؛ �آتشگاه�؛ �آتشناک�؛ �آتشین� و…[39]
آقای صدیق، باز هم برای اینکه شاید دست از این ترفندها و بازیها بردارید و دست کم تا دیر نشده و عمری باقی است، چیزی بیاموزید و نکاتی تازه یاد بگیرید، شما را به مدخل �آتش� در کتاب فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی[40] ارجاع می دهم تا ببینید که کار یافتن وجه اشتقاقهای واژه ها بسیار پیچیده تر و بغرنج تر از آنی است که شما تصور می کنید و، به اصطلاح، �سواد می خواهد�.
صدیق شاهکار خود درباره �آتش� را به همانجا ختم نکرده و در ادامه بحث خود به این نتیجه علمی ( ؟ ) می رسد که واژه �اثیر در عربی به معنای کره آتش و فلک نار… نیز با تکواژ آتیر atir در ترکی ارتباطی دارد که باید تحقیق شود. �[41]
او در ادامه بحث خود درباره �آذر�، �آذ� و �آذری�، می نویسد:
�تورش ـــ تورشو ( tursu ) که در فارسی شکل �ترشی� یافته است. �[42]؟! صدیق به هیچ صراطی مستقیم نیست و با شور و حرارت به دنبال جعلیات خویش به مصداق �هردم از این باغ بری می رسد/ تازه تر از تازه تری می رسد� در صدور احکام شاذ و نادر خود می تازد و می نویسد: �خود کلمه �سیاق� لفظ ترکی است و از ریشه ( سایماق saymaq ) در معنای شمردن می آید�[43] ، توجه بفرمائید سیاق عربی، ترکی شده است؟!
او در لابه لای آثار خود به بسیاری از این قبیل جعل و تحریفها دست زده و مصداق �سنگ مفت، گنجشک مفت� سخنانی می پراکند و امیدوار است که سرانجام این سخنان در ذهن جوانان جایگیر خواهد شد و تا آنان به نقیض سخنان او و حقایق دست یابند کار از کار گذشته و او تأثیر خود را گذاشته است.
اگر بنا بود که به تک تک ادعاهای او در این قبیل موارد پاسخی مستدل و بر اساس منابع و مآخذ درست و راستین داده می شد، بدون تردید، حاصل کار کتابی چند صد صفحه ای می شد، پس به همین چند نمونه قناعت نموده بقیه بحث خود را دنبال می نماییم.
اهانت، هتاکی، گستاخی و بی ادبی محض
بنابه شهادت نوشته های حسین صدیق، ایشان یکی از هتاک ترین کسانی است که متأسفانه به عرصه پژوهش راه یافته و عناوین پرطمطراق نیز برای خود دست و پا کرده و یا دیگران برایش دست و پا نموده اند.
البته این وجه از ویژگیهای شخصیتی ایشان خلق الساعه و آنی پیدا نشده و ریشه در گذشته های دور دارد و از همان نخستین روزهایی که استاد ( ؟ ) دست به کار شده اند، این شیوه مرضیه و پسندیده را ــ البته از نگاه خودشان ــ نصب العین قرار داده و تا به امروز نیک به آن عمل نموده اند.
صدیق که تاب و تحمل نوشته های مستدل، مستند و منطبق با واقعیتها را ندارد با توسل به فریب و نیرنگ و طرح اتهامات دروغین سعی در بیرون راندن حریف از میدان می کند. او با توهین آمیزترین الفاظ و عبارات آمیخته با کنایه، ریشخند و تمسخر به تحقیر کسانی که نوشته هایشان به مذاق ایشان خوش نمی آید می پردازد. او به اینها اکتفا نکرده دست به پرونده سازی هم می زند. متوهم نیز هست و در پس هر سخن و یا نوشته ای در وهله نخست یهودی ها و سپس ایادی استعمار و امپریالیسم را می بیند که همه برضد او و ادعاهای واهی اش صف آرایی نموده اند.
او، که روزگاری کمونیستی ناب بوده است، درباره کسروی نوشته است:
�کسروی از تاریخ پرفراز و نشیب هزار و سیصد ساله اسلام جز مشتی خرافات در مذهب ما شیعیان… چیز دیگری نمی دید�. [44] این درست است کسروی واقعاً این گونه بود اما خوب توجه بفرمائید و بر روی �ما شیعیان� که به عمد بر آن تأکید نموده ایم دقت کنید! حال باید از وی پرسید، شما چطور حضرت استاد صدیق؟ شما در روحانیت مذهب شیعه چه می دیدید که در تفسیری از شعر واقف نوشته اید: �بدخواهی، حیله گری، دوچهرگی و خیانت در رفاقت، بی عاری و بی ناموسی، نمک نشناسی، بی غیرتی، بی وفائی و بی اعتباری که در این شعر باران نفرت بر آنها می بارد صفات جاری در اقشار جوامع روحانی فئودالی دو قرن پیش سرزمینهای مسلمان نشین قفقاز است. �[45]
جناب آقای صدیق، مگر شما شیخ و عابد و … را نمایندگان جیفه خوار اجتماعات قرون وسطی ندانسته اید که مبلغ دشمنی و نفاق هستند و مقصدشان جز درهم و دینار چیز دیگری نیست و همگی در دست نفس اماره اسیرند و به خاطر منافع شخصی با شیادی و حیله گری حق را باطل می کنند[46]
�استاد فرهیخته متعهد و متّدین�؟! آیا صفت دیگری نیز باقی مانده است که نثار روحانیون نکرده باشید؟ حتماً بسیار در لابه لای فحشنامه ها گشته اید که نسبتهای ناروای دیگری نیز بیابید؛ اما ظاهرآ موفق نشده اید و، به قول معروف، �کفگیر به ته دیگ خورده است�. با خواندن این عبارات شما باید گفت: �صد رحمت به کفن دزد اولی�؛کسروی در مقابل شما واقعاً پاک و منزه و عاری و بری از هر گناهی است!
در کتابی که نمونه های بالا از آن نقل شد، مطالب دیگری هست که صدیق در تصحیح دیوان اشعار ملا پناه واقف که در سال 1388 چاپ نموده ــ با آوردن همان مقدمه چاپ سال 1347 که در سال 1352 تجدید چاپ شده ــ آنها را حذف کرده است؛ چرا که حالا به گفته شاگرد و مریدش کشتیبان، یعنی صدیق را، سیاستی دیگر آمده و دستور گرفته که زمانِ استتار کردن خود مانند آفتاب پرست فرا رسیده است.
استاد ( ؟ ) صدیق! شما که روزگاری �آرزوی برافراشته شدن بیرق قرمز [پرچم شوروی]در ارک�[47] را در سر می پروراندید و �با رنگ قرمز [نماد کمونیزم] از روز ازل الفتی ناگسستنی داشتید�[48] و �در زمانی مانند غلام [غلام یحیی] در قافلانتی در جوش و خروش بودید�[49] و �در یک دستتان پرچم قرمز و در دست دیگر شعرتان�[50] قرار داشت، چگونه خود را به زیر پرچم سبزرنگ اسلام کشیده اید و از دست کسروی به فغان آمده و فریاد وا اسلاما سرداده اید؟ زهی بیصداقتی و زهی دورویی. سپس ناشر شما هم شرح مبسوطی از فعالیتهای شما در زمینه تألیف و ترجمه متون اسلامی و تدریس همین متون به زبان ترکی در دانشگاههای کشور داده است که حتماً راه مظلوم نمایی و آه و واویلا را باز گذاشته باشد.
استاد ( ؟ ) صدیق! ما هنوز فراموش نکرده ایم و به حتم شما خود نیز نباید فراموش کرده باشید که در شماره 5 مجله یولداش ــ که در صفحه 48 آن نام شما، البته اسم مستعارتان، حسین دوزگون به عنوان مدیر مسئول نشریه درج شده است ــ چه ناسزاها و دشنامهای زشت و ناپسندی در آن مجله به شادروان عنایت الله رضا یکی از برجسته ترین پژوهشگران این مرز و بوم داده شده است و افزون بر آن سیلی از اتهامات و افترائات بی اساس برگرفته از ادبیات چپ در دهه منتهی به 60 به آن مرد بزرگ زده شده و شما و دوستانتان در نفی شخصیت آن انسان برجسته از ناجوانمردانه ترین شیوه ها بهره گرفته اید و الفاظ رکیک و نسبتهای ناروایی به او داده اید که هرکدام به تنهایی کافی است تا فردی را از نظر روحی درهم شکند.
در آن فحشنامه نوشته شده: �دشمنان خلق آذربایجان را بشناسیم: عنایت الله رضا، شیطان هزار چهره�[51] و آنگاه سیلی از دشنام و افترائاتی مانند: �بی شخصیت، چاقوکش، دزد ناموس، عضو سازمان سیا، تئوریسین ساواک، چاپلوس تر از جعفریان و پرویز نیکخواه، شایع بودن دست داشتن او در نوشتن مقاله توهین آمیز نسبت به حضرت امام ( ره ) ، حقوق بگیر ساواک، صدا و سیمای وقت و دربار، جاعل، میخواره، لات و…�[52] در پایان نیز خواستار اعدام او شده بودید.
چرا؟ چون عنایت الله رضا که روزی مانند هزاران تن دیگر از جوانان آرمانخواه این مرز و بوم به دنبال مدینه فاضله در چنبره جریانهای سیاسی گرفتار شد و هنگامی که پی به وابستگی و سرسپردگی بی چون و چرای آنان به استالین و میرجعفر باقروف برد، راه دیگری در پیش گرفت و همان کاری را کرد که باید می کرد. اما از نظر شما و همفکرانتان شد آن چیزهایی که فقط و فقط گویندگان و نویسندگان آن سخنان لایقش هستند.
راستی، آقای صدیق، این دشنامها و افترائات به زنده یاد دکتر رضا سه سال پیشتر از زمان انتشار کتاب آذربایجان و اران ( آلبانیای قفقاز ) اوست؛ شما در سال 1358، یعنی سه سال پیشتر، از کجا با مواضع دکتر عنایت الله رضا آشنا شده بودید؟ و به دستور کدام یک از رفقای فرقه ای آتش توپخانه را به سمت او گشودید؟
جالب اینجاست که خوانندگان بدانند در همان شماره از مجله یولداش، در سرمقاله ای به نام �یاشاسین جمهوریت بایرامی� ( = زنده باد عید جمهوری ) ، بارها واژه اسلامی از ترکیب �جمهوری اسلامی� حذف شده و به وضوح و روشنی از مواضع همه سازمانها و گروههای چپ، سازمان مجاهدین، که از آنان به فرزندان مبارز تعبیر شده، حمایت و پشتیبانی به عمل آمده است[53]� و در همان اعلامیه از آقای شریعتمداری به عنوان امام شریعتمداری رهبر دینی نام برده شده است. [54] در همان شماره یولداش، عکسی از پیشمرگه های وابسته به جریانها و گروههای سیاسی وقت در کردستان چاپ شده و در زیر تصویر نوشته شده: �کورد خلق مسلح قوشونوندان گؤرونوش� ( = تصویری از قشون مسلح خلق کرد�. [55]جالب است خوانندگان بدانند که باز هم در همین شماره، �شورای نویسندگان مجله� در ماله کشی به جهت خرابکاری در شماره 17، در اهانت به رهبر انقلاب حضرت آیت الله العظمی امام خمینی ( ره ) ، در اعلامیه ای تحت عنوان �اعلام جرم علیه نویسنده مقاله خلقون دوستلاری کیملر دولا[لار]� ( = دوستان خلق چه کسانی هستند ) ، نوشته است که: �حضرت آیت الله امام شریعتمداری رهبر سترگ آذربایجان�. [56]
به باور ما، اینکه فردی هوادار گروه یا سازمان و یا حزبی باشد و یا اینکه از یک ایدئولوژی پیروی کند، به تنهایی جرم نیست ــ البته تا جایی که موازین قانونی مورد پذیرش و احترام یک جامعه را زیر پا نگذاشته باشد. اما جالب توجه اینجاست که این سخنان از دهان چه کسانی گفته می شود و درپس آن چه اهدافی نهفته است. صدیق و همراهانش، با طرح این سخنان، با زیرکی، و البته همراه با ریا و تزویر، پوششی برای پنهان ساختن نیات واقعی خود ساخته بودند تا آزادانه و با خیالی آسوده به هرکس و هرجریان سیاسی و فرهنگی ای که مطابق میل آنان نبود، زشت ترین دشنامها و بدترین صفات را بدهند و برای آنان پرونده سازی بکنند.
تمامی شماره های مجله یولداش به سردبیری �حسین دوزگون� پر است از دشنام و ناسزا، پخش شایعه و اکاذیب، تهمت و افترا، پرونده سازی، ایجاد شبهات و القائات و
دهها نسبت ناروای دیگر در مورد کسانی که او و همفکران آن روزیش ــ که از چپهای ناب و دو آتشه و به قول معروف ارتودوکس بوده اند و حتماً الاَن مانند او خودشان را به زیر بیرق اسلام کشانده اند ــ سخنان و مواضع آنان را برنمی تافته اند. تعریف و تمجید از مارکسیسم ـ لنینیسم و رهبران آن، نشر و اشاعه ادبیات چپ، انتشار آثار و مصاحبه با اعضای فرقه دموکرات آذربایجان ساکن در باکو، بازتاب نقطه نظرهای کسانی چون شیخ عزالدین حسینی، چاپ اعلامیه ها و بیانیه های فرقه دموکرات آذربایجان، دفاع سرسختانه و جانانه از مجاهدین خلق، سازمانها و گروههای سیاسی کردستان و بلوچستان همراه با مطالب توهین آمیز و وهن آلود نسبت به شخصیتهای مورد احترام آحاد ملت ایران و از آن جمله امام خمینی ( ره ) که در قالب کاریکاتوری در شماره 17 آن نشریه بازتاب یافته بود ــ و در همان هنگام موجب خشم و نارضایتی اهالی آذربایجان و باعث تعطیلی مجله یولداش شده بود[57] ــ همه و همه از شاهکارهای حسین صدیق و دوستان اوست که حال هریک ردایی بر دوش کشیده و محاسن خویش رها ساخته و تسبیح به دست به زیر پرچم پان ترکیسم خزیده و اسلام و شیعه را بهانه کرده و به هر کسی که می خواهند می تازند و دشنامش می دهند.
گونشلی وطن یادداشتلاری
و اما، همانگونه که پیشتر اشاره شد، بخشی را اختصاص به بررسی این کتاب و مواضع آقای محمدحسین صدیق درباره جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان و در مجموع، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق داده ایم. این بخش خود می تواند بخشی مستقل و جدای از موضوع بحث به شمار آید. اما مباحث و موضوعهای طرح شده در آن به نحو تنگاتنگی با موضوع بحث ارتباط پیدا می کند و بهتر دیدیم که در ادامه بخش پیشین قرار بگیرد تا خوانندگان با دلایل دشمنی صدیق با ایران و ایرانی و ایران دوستان به خوبی آشنا شوند و سیر دگرگونی و تحول فکری این شخص را پیش رو داشته باشند.
حضرت استاد ( ؟ ) صدیق و یا همانگونه که بر روی کتاب گونشلی وطن یادداشتلاری نقش بسته �حسین دوزگون�، خاطرات خود از سفر به آذربایجان شوروی سابق ( جمهوری آذربایجان ) را نوشته و به جزئیات دیدار خود از آن سرزمین و دیدار با اشخاص مختلف اشاره کرده است. در این کتاب که در سال 1360 منتشر شده است، او با تکرار مطالب مجعول و ساختگی ای چون �آذربایجان شمالی� و �آذربایجان جنوبی�[58] اثبات می کند که دنباله روی کور سیاست پیشگان آذربایجان شوروی است که با طرح این موضوعات درصدد اجرا و عملی ساختن نیات شومی بودند. او با تأکید می نویسد: �گونشلی وطنیمده گؤردویوم و…�[59] ( چیزهایی که در وطن آفتابیم/ وطن درخشانم دیدم ) و بدین وسیله به سرسپردگی خود به رژیم کمونیستی حاکم بر جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی اعتراف می کند و مراتب چاکری خود به آنان را گوشزد می نماید.
هرگاه که به کتاب دیوید ب. نیسمن پژوهشگر مؤسسه استراتژیک Rand مراجعه نماییم و بخوانیم که این پژوهشگر با آوردن نام حسین محمدزاده صدیق ( حسین دوزگون ) ، در کتاب خویش، از سفر او به اتحاد جماهیر شوروی و سوسیالیستی یاد نموده و او را مورد حمایت شوروی معرفی کرده، [60] پی به اهمیت دیدار او از آن کشور برده و در تشخیص راه و روش و نگرش بعدی او دقیق تر خواهیم شد. در این باره در صفحه های بعدی بیشتر خواهیم نوشت.
یکی از نخستین جاهایی که او در باکو به دیدن آنجا می رود مزار پیشه وری است. او ساعت 10 صبح در خیابان فخری باکو بر سر مزار پیشه وری حاضر می شود. دقت و توجه خوانندگان را به اشارات کوتاهی از شرح و تصویر او از این دیدار جلب می نمائیم. صدیق نوشته است:
بر سر مزار پیشه وری اختیارم را از دست دادم. چند دقیقه ای به حال خود نبودم؛ متأثر شدم، اصلاً نتوانستم خودم را کنترل کنم؛ گریه، آی گریه، … در مقابل مجسمه با عظمت پیشه وری و قبر او یک دقیقه خبردار ایستاده و سعی کردم تا سکوت کنم ته دل با خودم برای تحقق بخشیدن آمال و آرزوهای رهبرمان تا لحظه مرگ، پیمان بستم… در مقابل رهبرمان، همانند کسی که گوش به فرمان است ایستاده ام. اختیارم دست خودم نیست… در ایستادن و نگاه مجسمه پیشه وری چه سحری بود که مانند سیل اشکم جاری بود. برف سپید بر موهای رهبرمان نشسته بود. [61]
آری جناب �حسین دوزگون� فدایی رهبر، که در هر صفحه از گزارشش از این سفر مدح، تعریف و تمجید از رژیم حاکم بر اتحاد شوروی، سوسیالیسم و کمونیسم پراست، پس از دیدار از مزار پیشه وری عازم ملاقات با میرزا ابراهیموف معروف می شود که یکی از طراحان اصلی حوادث سال 1324 و از برنامه ریزان و مشاوران و دستیاران میرجعفر باقروف، جلاد معروف، و از قره نوکران شورویها بود.
ملاقات در منزل میرزا ابراهیموف اژدراوغلو صورت می گیرد. حسین دوزگون چنان غرق شخصیت و چگونگی زندگی ساده میرزا ابراهیموف شده است که قلم از شرح آن عاجز است. او میرزا ابراهیموف را شخصیتی جهانی، بسیار بزرگ، ادیب و نویسنده و سیاستمداری آگاه و مسلط بر اوضاع ارزیابی کرده است؛ و، پس از شرح مختصری از بیوگرافی میرزا ابراهیموف، درباره او نوشته: �در نگاه و سخنان استاد میرزا، معنویات با ارزش طبقه زحمتکش جان می یابد. او چنان با حرارت و سنجیده سخن می گوید که باروت نفرت جای گرفته در قلبش هر از گاهی از میان لبان لرزانش شعله می کشد. �[62]� بعد هم شرحی کوتاه درباره چندین اثر او و، از آن میان، رمان معروف، گلجک گون ( روز آینده ) ـ که به فارسی �آن روز فرا می رسد� ترجمه شده ـ داده است. [63]
دشمنی آشکار و بی پرده با ایران و ایرانی، فارس ها و زبان فارسی؛نقدی بر جعلیات حسین صدیق تخلّص دۆزگۆن
�ایحاد تفرقه و نزاع یکی از شیوه های اصلی استعمارگران برای تسلط بر سرزمینهای دیگر است که در قالب طرح مسائل مرزی، زبانی، قومی و … صورت گرفته و ظرفیتهای سرزمینهای مورد هجوم استعمار را به جای مقابله با دشمن مهاجم صرف دفع و طرد برادران و هموطنان می کند. یکی از پروژه های استعماری که در کشور ما در دوران قاجار کلید خورد بحث ایجاد نزاع و اختلاف بین ترک زبانان و فارس زبانان بود که توسط کانونهای استعماری طراحی و اجرا شد. نقش جدی دلاوران آذربایجانی در نهضت مشروطیت و همراهی آنان با مرجعیت شیعه و دیگر برادران ایرانی خود که منجر به پیروزی نهضت مشروطیت شد و قبل از آن همراهی همه ایرانیان در دفاع از آذربایجان عزیز در مقابل هجوم همه جانبه روسها به استعمارگران فهماند که راه غلبه بر ملت مسلمان ایران ایجاد تفرقه در بین آنان است و تلاش کردند از بستر زبان ترکی رایج در بین هموطنان ساکن در آذربایجان سوء استفاده نموده و از آن به عنوان سکوی طرح اختلافات نژادی استفاده نمایند.
... [مشاهده متن کامل]
طرفه اینکه در این اختلاف افکنی شیطانی و استعماری روس و انگلیس و اکنون آمریکا و اسرائیل و … همنوا بوده و همه با هم سعی در نابودی اتحاد ایرانیان دارند. هوشیاری و آگاهی ایرانیان این توطئه را که در ابعاد گسترده ای آغاز و ادامه یافته است تاکنون ناکام گذاشته است. اما تلاش نامیمون بیگانگان همچنان ادامه داشته و هر از گاهی با سوءاستفاده از غفلتها و در پاره ای مواقع ساده انگاریهای رایج فرصت خودنمایی پیدا می کند.
اخیراً انتشارات تکدرخت، �ناشر آثار حسین محمدزاده صدیق�، کتابی از او منتشر کرده است به نام فرضیه زبان آذری و کسروی که موضوعات مطرح شده در این کتاب ــ به ویژه درباره زبان فارسی، گویش آذری و پاره ای از ادیبان و نویسندگان ــ و طرح مباحثی غیرعلمی و فاقد پشتوانه، سند و مدرک و نیز جعل و تحریف، هتاکی، ریشخند و … مایه حیرت و شگفتی بسیار است. از آن شگفت انگیزتر دیگر نوشته های این شخص به ویژه برخی از اشعار اوست که اگرچه از نظر کیفی با اشعار دیگر شعرای آذری سُرا قابل مقایسه نیست ولی در آنها آشکارا به ایرانیان و زبان فارسی اهانت شده؛ درباره فارس زبانها الفاظی به کار برده شده است که جز توهین و ناسزای صریح و بی پرده نام دیگری بر آن نمی توان گذاشت. جای بسیار تأسف است کسی که خود را استاد دانشگاه می داند و نیز ناشرش او را �استاد فرهیخته، متعهد و متدین� نامیده، قلم خود را به این زشتیها و پلیدیها آلوده سازد که به دور از شخصیت و جایگاه والای یک استاد است، استادی که قطعاً دهها تن دانشجو در کلاسهایش حضور می یابند تا از او بیاموزند.
صاحب این قلم که هم کتاب و هم نوشته های مربوط به آن را خوانده است و نیز با شناختی که از گذشته نسبت به پاره ای از آثار ضداسلامی، ضدایرانی، ضدفارسی، تفرقه افکنانه و توهین آمیز حسین صدیق داشت، بر آن شد تا به عنوان یک ایرانی، که هویت و زبانش مورد اهانت قرار گرفته و تحقیر شده، دست به قلم ببرد و مطالبی در این باره بنگارد. اما چون دایره طرح سخنان بی اعتبار حسین صدیق محدود به همین کتابی که از او به تازگی منتشر شده نمی شد و در دیگر نوشته های او نیز آثار این نگاه و برخوردهای قابل تأمل فراوان دیگری وجود دارد و کاملاً مشهود است، نگارنده نیز دایره نوشته خود را گسترده تر نموده و نه تنها به اظهارات او در کتاب یاد شده بلکه به پاره ای از دیگر آثار او نیز پرداخته است.
اما پیش از ورود به بحث اصلی یادآوری چند نکته لازم است. نخست اینکه راقم این سطور مدافع هیچ یک از اشخاصی که نامشان در این نوشته برده می شود نیست، و به تبع آن، پیرو و یا مدافع آراء و عقاید آنان نیز نمی تواند باشد و اگر به واسطه سخنان ناروا، دروغ و شبهه آمیز حسین صدیق درباره بسیاری از این افراد سخنی به میان آمده است که شائبه دفاع از آنان را به وجود می آورد، باید گفت که مطلقاً چنین نیست و فقط تنها هدف آشکار و برملا ساختن مطالب بی پایه حسین محمدزاده صدیق و بی صداقتی او در گفتارها و نوشتارهایش است. هیچ باور و اعتقادی به برتری یک نژاد بر نژاد دیگر ندارم و با مبلغان این فرضیه های سست، بی پایه و غیرعلمی، و صد البته غیرانسانی، به شدت مخالفم. دلبسته فرهنگ، آداب و سنن ایران و ایرانی در همه اشکال آن و نیز خواهان حفظ وحدت و یکپارچگی و تمامیت ارضی میهن عزیزم ایران هستم. هیچ اعتقادی به وجود اختلاف و دشمنی میان گروههای زبانی ایران و برتری بر دیگری ندارم. به هیچ روی، معتقد به وجود زبان بهتر و بدتر نیز نیستم و بر این باورم که زبان هیچ قوم و ملتی نسبت به زبان قوم و یا ملت دیگر برتر نیست. با توجه به نوشته های صدیق که بر پایه روش و شیوه های غیرمتداول و غیرمعمول و خاص خود او ــ که هیچ سنخیت و نسبتی با علم، پژوهش و حقایق ندارد ــ نوشته شده، مقاله خود را در چند بخش ادامه می دهم.
اما به جهت شناخت بیشتر و دقیق تر خوانندگان از جناب حسین صدیق، یا همان �دوزگون�، بخشی را هم به یک کتاب دیگر از ایشان به نام گونشلی وطن یادداشتلاری ــ که سالها پیش به چاپ رسیده است ــ اختصاص داده ام که در واکاوی اندیشه های او و آسیب شناسی گفتارها و رفتارهای امروزی او بسیار مؤثر و کارساز خواهد بود. این کتاب شرح سفر صدیق به جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان در پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است؛ و هدف از پرداختن به آن فقط به دست دادن پیشینه متلون مزاجی این شخص است که امروز با خزیدن به زیر پرچم اسلام، به تخریب و تشویب اذهان گروهی ساده دل برآمده، با هتاکی به ایرانیان و زبان فارسی و با ترویج دروغ و سخنان بی پایه بذر کینه و دشمنی میان ایرانیان می پراکند تا از رهگذر آن به اهداف شوم خود دست یابد.
مقایسه ای میان مطالب این کتاب با نوشته های امروزی او به روشنی می رساند و گویای این واقعیت است که او، همسو با دشمنان وحدت و یکپارچگی ایرانیان، با طرح مسائل بی پایه و انحرافی آب را گل آلود می سازد تا بلکه به اهداف دیرینه بدخواهان جامه تحقق بپوشاند. از نظر حسین محمدزاده صدیق، ایرانیان بیگانه و اجنبی هستند و او بارها و به کرات در آثارش به صراحت و روشنی به این موضوع اشاره کرده است. [1] دشمنی او با ایران و ایرانی و زبان فارسی در وجودش نهادینه شده است و به دهها مورد دیگر در این زمینه می توان اشاره کرد.
با آنچه به عنوان مقدمه و ورودی به موضوع اصلی گفته شد، موضوع نوشته را دنبال خواهیم کرد. اما پیش از هر چیز، به شیوه نقد حسین صدیق، که آن نیز بدیع و فقط خاص خود او است، اشاره خواهیم کرد. �
شیوه نقد
حسین صدیق در نقد آراء، نوشته ها و نقطه نظرهای کسانی که او با آنان موافق نیست، آگاهانه و کاملاً هدفمندانه از شیوه ها و روشهای بسیار نادرست و زشت استفاده می کند تا، به اصطلاح، از ریشه زده باشد و حریف را از میدان به در کند. اظهارات دروغین، سست و بی بنیاد، مطالب واهی و غیرعلمی همراه با دروغ ــ که در بخشی جداگانه به آن خواهیم پرداخت ــ از نکاتی است که به شکلی وسیع در نوشته های صدیق دیده می شود و به روشی عادی در آثار او تبدیل شده است.
به عنوان نمونه، کتاب فرضیه زبان آذری و کسروی را در نظر می گیریم که به ظاهر پژوهشی است علمی در رد یک نظریه زبانشناختی که از سوی کسروی طرح شده و هیچ دلیل علمی مستدل و قابل قبولی مبتنی براسناد و مدارک و موارد زبانشناسی برای نادرستی آن ارائه نشده. خوب، اگرحسین صدیق برای رد اظهارات کسروی دلایل علمی و، به قول معروف، محکمه پسندی دارد، چرا اینگونه از کوره به در رفته آسمان و ریسمان را به هم بافته مشتی مطالب غیرواقعی، شبهه ناک، دروغ و بی پایه و غیرمرتبط با موضوع را کنار هم چیده تا ثابت کند که کسروی اشتباه کرده است.
حسین صدیق، که ناشر آثارش او را �استاد فرهیخته متعهد و متدین� نامیده ــ و به دلایلی که گفته خواهد شد، کمترین بویی از این ویژگیها نبرده ــ میدان را خالی دیده با شیوه ای غیرعلمی و با استفاده از حساسیت های مسئولان و متولیان فرهنگی کشور نسبت به دیدگاههای افراطی و غیرواقعی احمد کسروی و کسان دیگری چون فروغی و تنی چند از دیگر کارگزاران رژیم گذشته که در جای خود و نه از منظر پان ترکیست ها قابل نقد است و ایرادات فراوانی به آنها وارد است، قلم به دست گرفته هرچه دل تنگش خواسته گفته و دوغ و دوشاب را درهم آمیخته است.
آیا کسانی چون علامه دهخدا ــ که مورد احترام همه ایرانیان است ــ و ملک الشعرای بهار و سعید نفیسی که عمری را قلم زدند و دهها عنوان یادگار ارزنده از خود باقی گذاشتند ــ که اگر صدیق یکصد سال دیگر بنویسد و بسراید هرگز نخواهد توانست یک قصیده مانند قصاید بهار بسراید ــ کارگزار متملق و چاپلوس بوده اند که نامشان در ردیف نام �محمدعلی فروغی معروف به یهودی میهن فروش� و احمد کسروی قرار بگیرد؟[2] آیا استاد زنده یاد محمد معین که خدمات علمی، ادبی و فرهنگی اش بر هیچ کس پوشیده نیست، �جاعل� بوده است که شما او را به جعل دو اصطلاح �هرزندی� و �حسنو� متهم نموده اید؟[3]
اگر کتاب فقط نقد و بررسی کتاب آذری یا زبان باستان آذربایجان است و اگر چنانکه شما آن را یک �فرضیه�، �موهومات� و عاری از حقیقت می دانید، چرا این همه ناسزا، هتاکی، پرونده سازی، جعل، دروغ و تزویر؟ رد ادعاهای کسروی درباره زبان آذری چه ارتباطی به این دارد که کسروی درباره اسلام چه می گفته و چه می اندیشیده، یا اینکه �وافوری� بوده یا خیر؟
هرگاه بنابراین بود که شما نام کتاب خود را بررسی آراء و اندیشه های کسروی بگذارید و یا عقاید افراطی و توهین آمیز و وهن آلود او را درباره اسلام و مذهب شیعه بررسی نمائید مجاز به ورود به این مباحث بودید ــ البته آن هم با رعایت حرمت قلم ــ نه در یک کاری که در حوزه زبانشناسی جای می گیرد.
صدیق با آوردن الفاظ و عبارتی چون: �جاعل�، �متملق�، �چاپلوس�، �آب زیرکاه�، �خیانت�، �نامردی�، �موذی گری�، �دوچهرگی�، �زیرآب زنی�، �گستاخی�، �وافوری�، �دروغ بافی�، �عوام فریبی� و بسیاری دیگر از این دست واژگان و عبارات درباره کسروی و به گفته خودش �پیروان� و �مقلدان� او چه قصد و هدفی را دنبال می کند؟
�آیا واقعاً از منظر دفاع از اسلام و تشیع به مصاف او رفته یا دیدگاههای کسروی درباره زبان آذری که در ضدیت با تمایلات پان ترکیستی اوست، او را به نقد کسروی کشانده است. اگر کسروی درباره زبان آذری هم رأی دوزگون بود، او باز از مواضع ضداسلامی کسروی برمی آشفت؟ از این ها گذشته، او کار بی ادبی را به آنجا رسانده است که در پاسخ به نوشته ای از ناصح ناطق می نویسد: �اما در این ادعا معلوم نکرده است که کدامیک از پدران ما ترکان آذربایجان ناپدری او بوده است، آن هم ناپدری زورکی!�[4]
جناب استاد� این هم ناشی از �فرهیختگی، تعهد و تدین� شماست که ناشر شما درباره آن قلم فرسایی کرده است؟ به راستی شما را چه می شود و چرا چنین هراسان و شتابزده فحاشی و هرزه درایی را پیشه ساخته اید؟ مگر این سخن نغز سعدی را نشنیده اید که:
دلایـل قـوی بایــد و معنــوی��������� نه رگهای گردن به حجت قوی
البته نیک می دانیم که شما را با دلیل و منطق کاری نیست، اما باز هم نداشتن منطق، مجوزی برای درشت گویی و هرزه درایی لجام گسیخته نمی شود. این شیوه نقدآراء مخالفان به شکلی گسترده مورد استفاده صدیق قرار می گیرد و او، با همین ادبیاتی که به آن اشاره شد، در بیشتر آثار خود باانبوهی از واژه ها و عبارات دارای بارمنفی، مشکوک، زشت و ناپسند و همراه با دروغهای شاخدار، که از حربه های اصلی او است، حتماً به خیال خودش حریفان و مخالفانش را از میدان به درکرده آنان را سرجایشان می نشاند.
اتهام، برچسب زدن، القاء یهودی بودن و ارتباط با صهیونیسم و… از دیگر ابزارهایی است که حسین صدیق ( ! ) با طرح آنها، که کاملاًً هوشمندانه و با درنظر گرفتن حساسیتهای کنونی جامعه ایران صورت می گیرد، سعی در به کرسی نشاندن حرفهای خود و اثبات نادرستی اندیشه های مخالفانش دارد، حربه ای که کاملاً زنگ زده و پوسیده است و صد البته غیرعلمی و بسیار ناجوانمردانه و کین توزانه نیز هست و سنخیتی با کار پژوهش علمی راستین ندارد. فراموش نکنیم که امروز جدی ترین طرفدار طرح مباحث تجزیه طلبانه پان ترکیستی رژیم نامشروع اسرائیل است.
علاوه بر آنچه که گفته شد، باید به اظهارات بی پایه، ساختگی، کاملاًً دروغ و دادن نشانیهای نادرست صدیق نیز اشاره نمود که به وفور و بسیار زیاد در آثار او دیده می شود و اساساً به شیوه کاملاًً عادی و معمول او تبدیل شده است و اصلاًً گویا او بجز این شیوه، شیوه دیگری را نمی شناسد.
حجم این قبیل نوشته ها در مجموع آثار حسین صدیق، بدون اغراق، بیش از نیمی از نوشته های او در سرتاسر عمرش را تشکیل می دهد و این می رساند که او چه وقت و نیروی عظیمی را صرف جا انداختن این سخنان می کند، سخنانی که آشکارا نادرست، غیرعلمی، غیردقیق و در بسیاری از موارد از پایه بی اساس، دروغ و جعلی است و هدف از طرح آنها تأثیر بر اذهان ساده و خام چند جوان احساساتی است. او نخست جرقه را در ذهن آنان زده و سپس بذر را می پراکند و به امید بهره برداری در انتظار به سر می برد. اکنون به اتفاق خوانندگان کتابهایش، پاره ای از گفته ها و نوشته های صدیق را می خوانیم:
�1 - 2 - 1، بازی تغییر خط: یکی از بازیها بازی تغییر خط بود که احمد کسروی، یکی از خدمتگزارین [خدمتگزاران] راستین استعمار، آن را بنیان نهاد. �[5]
صرف نظر از اینکه برخی از پژوهشگران محمدطاهر منیف افندی ( 1910 - 1830 ) یا همان منیف پاشای بعدی یکی از روشنفکران عثمانی را ــ که در ایران نیز به مدت 4 سال سفیر بوده ــ کسی دانسته اند که مقدم بر آخوندزاده بحث اصلاح خط را پیش کشیده، جناب آقای حسین صدیق، یعنی شما نمی دانید که میرزا فتحعلی آخوندزاده در سال 1274 و بسیار پیش تر از احمد کسروی در این باره مقاله ای تحت عنوان �الف باء جدید� نوشته و خواستار اصلاح خط �برای تحریرات السنه اسلامیه که عبارت از عربی و فارسی و ترکی است�[6] شده است؟ چرا، بسیار خوب هم می دانید، اما به قول معروف خود را به تجاهل و نادانی زده اید. مگر این نوشته میرزا فتحعلی آخوندزاده نیست که: �راه آهن واجب است، اما تغییر الفبا واجب[تر] از آنست. تلغراف واجب است، اما تغییر الفبا واجب[تر] از آنست. �[7]
وانگهی مگر مقالات فارسی� میرزا فتحعلی آخوندزاده به کوشش پروفسور حمید محمدزاده که در سال 1355 توسط انتشارات نگاه منتشر شده ویراسته شما نیست؟ و مگر در بخش �پیرامون مقالات آخوندزاده در نقد ادبی و زیبایی شناسی� آن کتاب نوشته نشده:
آخوندزاده برای بیسوادی میان توده های عظیم مردم از سال 1854 در ساحه تغییر الفبای عربی فعالیتهایی کرد و تا پایان عمرش بیش از 20 سال در این زمینه کوشید. لوایحی برای اصلاح الفبای عرب و اختراع الفبای جدید بر اساس حروف لاتین و روسی تنظیم کرد. در شرح نقایص و نارساییهای الفبای عربی دهها نامه به معاصران ایرانی، ترکیه ای، روسی و اروپایی خود نوشت… ولی علما و سران دولت ترک پیشنهادهای او را نپذیرفتند… این ایده والای آخوندزاده در سالهای اخیر در برخی از کشورها جامه عمل پوشید. [8]
راستی آیا جای این پرسش نیست که اگر موضوع تغییر خط یک بازی در خدمت استعمار بوده است، پس چرا طرح آن از سوی میرزا فتحعلی آخوندزاده �ایده والا� نام می گیرد و پشتیبانی از آن توسط کسروی او را تبدیل به خدمتگزار راستین استعمار می کند؟
آیا میرزا فتحعلی آخوندزاده ــ که دست بر قضا آراء، آثار و اندیشه های او بسیار هم مورد توجه شخص شماست و درباره او قلمفرسایی هایی کرده و آثاری خلق نموده اید ــ عامل و خدمت گزار راستین استعمار بوده است؟ و نغوذ بالله آیا حضرت استاد ( ! ) صدیق از استعمارگران و خدمتگزاران استعمار پشتیبانی نموده اند؟
به راستی چرا اظهارات ضداسلامی آخوندزاده شما را آشفته نکرده است؟ کاملاً مشخص است. آخوندزاده ضداسلام پان ترکیست است و کسروی ضداسلام پان ترکیست نیست، بنابراین معلوم می شود شما دغدغه اسلام ندارید، معیار و ملاک شما برای ارزیابی افراد فقط گرایش یا عدم گرایش به پان ترکیسم و تجزیه طلبی است.
حسین صدیق در بخش دیگری از همین کتاب خود می نویسد:
ایادی استعمار مراقب بودند که در بازی باستان شناسی مبادا از زبان و فرهنگ اصیل ترکی ملت ایران سخنی به میان آید و هر کتیبه و نشانه ای از این زبان و فرهنگ اصلی ملت ایران به دست می آوردند یا نابود می کردند و یا به زیرزمین موزه ایران باستان می فرستادند. چنانکه اکنون بیش از یک هزار سنگ نبشته و کتیبه به گویش های مختلف ترکی باستان در این زیرزمین و مکانهای دیگر موجود است و تاکنون قرائت و منتشر نشده است. [9]
ابتدا باید پرسید که این هزار قطعه سنگ نبشته در کجا و چگونه نگهداری می شود که تاکنون غیر از آقای صدیق کسی از وجود آنها اطلاعی ندارد؟ دوم اینکه آیا اصلاً به زبان ترکی تعلق داشتن نوشته های این سنگ نبشته ها و اشیاء از سوی کارشناسان تأیید شده یا نه، که آقای صدیق بر اساس آن ضرب المثل رایج میان افغانها که می گویند: �آهوی ناگرفته را بخشیدن�، [10] زبان این نوشته ها را با قاطعیت تمام ترکی اعلام می کند.
سه دیگر اینکه آیا زبان و فرهنگ اصلی مردم ایران ترکی است و یا مگر اینکه ترکان حقیقی ــ و نه آذربایجانی ها که فقط ترک زبان هستند و نه ترک نژاد ــ همراه با دیگر گروههای زبانی داخل ایران مانند: کردها، عربها، بلوچها، فارسها و … در ایران زندگی نمی کنند؟ کسی منکر حضور ترکان و دیگر اقوام در تاریخ ایران نیست. خوارزمشاهیان، سلجوقیان، مغولها و ایلخانان، تاتارها، قره قویونلوها و آق قویونلوها همه در دوره هایی از تاریخ ایران حضور داشته اند، اما کدام یک از اینان، که برشمردیم، برخاسته از خاک ایران و اقوام بومی ایران بوده اند؟
یکی دیگر از مطالب نادرست و دروغ های صدیق را مرور می کنیم:
�حتی اسوه هایی مانند ثقهًْ الاسلام شهید… را… فراموش ساخت. �[11] منظورش کسروی است. اما صدیق، به عمد، کاملاً آگاهانه و با هدفی از پیش تعیین شده و مشخص، فراموش می کند که کسروی بخش دوم تاریخ هیجده ساله آذربایجان را با چاپ عکسی از ثقهًْ الاسلام آغاز نموده و در زیر عکس آن این عبارت را نوشته: �ای نیک مرد که مایه رو سفیدی و سرفرازی ایرانیان گردیدی! ایرانیان هیچ گاه ترا فراموش نخواهند کرد و نامت همواره آرایه تاریخ ایران خواهد بود. �[12]
بعد نیز شرح مفصلی از وقایع آذربایجان در سال 1330ق/1290خ نوشته و شرح اقدامات ثقهًْ الاسلام در آن رویدادها و ماجرای اعدام او را در روز عاشورای همان سال به دست دژخیمان روسی ــ که جناب استاد صدیق روزگاری آنان را عامل رشد و گسترش فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آذربایجان می دانست ــ به تفصیل بیان نموده است که هیچ مأخذ و منبع دیگری با این تفصیل به آن رویداد نپرداخته است.
نوشتن مطالب دروغین و قلب حقایق و باژگونه نمودن واقعیات چنان رخنه ای در اندیشه های صدیق کرده است که جزءلاینفک کارهای او شده است. به نمونه های دیگری از مطالب نادرست او توجه بفرمائید؛ آقای صدیق در یکی دیگر از آثار خود نوشته اند: �بازی دیگر بازی باستان شناسی بود. بازی باستان شناسی در ایران، در آغاز عصر حاضر و توسط صهیونیست معروف ارنست هرتسفلد آغاز شد، هرتسفلد، با کمک مالی دویست هزار دلاری صهیونیه، توانست که در تخت جمشید چند متخصص و صدها تن کارگر بومی را به خدمت بگیرد. �[13]
حال، به اتفاق یکدیگر، همان صفحه از همان کتاب را مرور می کنیم تا میزان صداقت و امان تداری صدیق روشن شود:
این خطر وجود داشت که اگر با اصولی فنی و علمی به حفاظت و تقویت بقایای تخت جمشید نکوشند، این آثار کلاً دستخوش فنا و نابودی شود. باستانشناس آلمانی پروفسور هرتسفلد به ضرورت مرمت این آثار پی برد و، در عین حال، تشخیص داد که با دست زدن به حفاری باید اطلاعات دقیق تری درباره همه این تأسیسات به دست آورد. اما این اقدامی بود که از حدود توانایی و امکانات مالی دولت آلمان سخت فراتر می رفت. بدین جهت، وی به انجمن شرقی آمریکا، که زیر نظر پروفسور برسند اداره می شد، روی نیاز برد. پروفسور برسند هم، فی الواقع، خانم هنرپروری را به هرتسفلد معرفی کرد که حاضر بود همه مخارج این کار را، که کمتر از دویست هزار دلار نبود، از کیسه پرفتوت خود بپردازد. [14]
نخست اینکه در آن چند سطری که آورده شد در هیچ کجا قید نگردیده که هرتسفلد یک صهیونیست بوده است آن هم �صهیونیست معروف�!! و طوری این جمله نوشته شده که گویا از کسانی چون �هرتسل�، �اسحاق شامیر�، �موشه دایان�، �گلدامایر�، �بگین� و دیگر دولتمردان صهیونیستی که دستانشان به خون صدها فلسطینی بیگناه و آزاده آغشته است سخن به میان آمده است؟! این درست است که هرتسفلد یهودی بوده، اما آیا یهودی بودن او دلیل بر صهیونیست بودن اوست؟ آیا آقای صدیق برای این ادعای خود سند و مدرکی دراختیار دارند؟
دو دیگر اینکه باز هم باید از این آقای صدیق پرسید که بلوشر در کجا عبارت �با کمک مالی دویست هزار دلاری صهیونیه� را به کار برده است؟
در همان اثر کذایی، حسین صدیق می نویسد:
جنبش صهیونیسم، با شعار فریبنده ی بازگشت به ارض موعود، در سال 1880 شکل گرفت. نخستین کنگره در سال 1897 به ریاست هرتسل در شهر بال سوئیس برگزار شد و اعلامیه بالفور در سال 1917 نتیجه ی آن بود. و از آن تاریخ حرکت صهیونیستی شتاب گرفت تا جایی که در سال 1948 تأسیس رسمی دولت اسرائیل اعلام گردید و در سال 1967 قدس اشغال شد و در سال 1971 جشنهای دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی را درایران برگزار کرد. [15]
در اینکه رژیم پهلوی روابط گرم و مناسبات بسیار حسنه ای در کلیه امور سیاسی، اقتصادی و نظامی با اسرائیل داشته است ذره ای تردید وجود ندارد، اما این چه ارتباطی با موضوعات غیرمرتبطی دارد که صدیق عنوان نموده و سعی در القاء مطالبی کرده که نتیجه های خود خواسته را از آن بگیرد؟ ترتیب قراردادن شکل گیری جنبش صهیونیسم و… سپس برگزاری جشنهای 2500 ساله به دنبال آن و ارتباط آن با �بازی باستانشناسی� چه چیزی را می خواهد القاء کند؟
خوانندگان عزیز اگر گمان می کنند که القاء شبهات و طرح اتهامات آقای صدیق در همین جا خاتمه می یابد سخت در اشتباه اند. چه، او هیچ پایبندی ای به اصول اخلاقی ندارد و با توسل به ماکیاولیسم درصدد به کرسی نشاندن اظهارات بی پایه خود است و در این راه از هیچ کوششی نیز رویگردان نیست و حتی به جعل و تحریف نیز دست می زند. باز هم برای آشنایی بیشتر خوانندگان با عمق و گستردگی مطالب بی اساس این فرد به نمونه های دیگری اشاره می کنیم:
حسین محمدزاده صدیق نوشته: �همان سال ماهیار نوابی، از زرتشتیان هندوستان که در دانشگاه تبریز نیز تدریس می کرد، در دفاع از تئوری کسروی کتاب زبان کنونی آذربایجان را انتشار داد. [16]
نخست درباره زرتشتی بودن ماهیار نوابی باید از حسین صدیق پرسش نمود که از کجا به این کشف مهم رسیده؟ و اساساً مگر زرتشتی بودن گناه است؟ من نمی دانم که ماهیار نوابی زرتشتی بوده یا نه اما در هیچ کجا چنین چیزی نخوانده ام ولی با در نظر گرفتن نام کوچک او که �یحیی� بوده است، احتمال زرتشتی بودن او تقریباً منتفی می گردد، چون این نام از نام های مصطلح و مورد استفاده زرتشتیان نیست. اما در مورد زادگاه یحیی ماهیار نوابی که صدیق او را از زرتشتیان هندوستان نوشته، باید گفت که او زاده 10 دی ماه سال 1291ش در شهر شیراز بوده است. با مراجعه به کارنامه علمی ماهیار نوابی که در آن چندین مقاله و کتاب درباره زبان مردم آذربایجان وجود دارد، شاید بتوان به منشأ سخنان دروغ صدیق درباره او پی برد. [17] حسین صدیق در فصل ششم از کتاب فرضیه زبان آذری و کسروی در بخش �3 - 6. آغاز فعالیت سیاسی�، پس از سرهم بندی کردن مقداری مطالب غث و ثمین و برای جا انداختن اینکه مثلاً کسروی چه عنصر نامطلوبی بوده، نوشته:
کسروی، پس از دستور از داش رضا پالانی، به شوشتر رفت و آنجا مقام کرد که از مقر شیخ خزعل دور باشد و با او با قدرت رفتار کند و زمینه را برای حمله داش رضا پالانی به خوزستان هموار سازد. همین طور هم شد. او که در هدایت موذیانه و زیرکانه مخبرالسلطنه هدایت به قتل شیخ محمد تجربه اندوخته بود، سرتیپ فضل الله کرده را در رأس نیروهای قزاق داش رضا پالانی بر سر شیخ فرو ریخت و او را تحت الحفظ به تهران فرستاد. [18]
باید از حسین صدیق پرسید در کدام یک از منابع و مآخذ تاریخی آن دوره و در کدام یک از پژوهش های متأخر چنین ادعایی شده است که کسروی راهگشای مخبرالسلطنه در قتل شیخ محمد خیابانی و یا عامل لشکرکشی سردارسپه برضد شیخ خزعل بوده است؟
کسروی خود بهترین و دقیق ترین گزارش از قیام شیخ محمد خیابانی را به درخواست حسین کاظم زاده ایرانشهر برای چاپ در مجله علمی و ادبی ایرانشهر تهیه کرده است، گزارشی که در سال 1343ق/1302 خ، نوشته شده بود:
راجع به شرح حال و اعمال شهید مرحوم، برحسب تقاضائی که بارها در مجله ایرانشهر درج شده بود، چند نفر از دوستان و شناسندگان شیخ ارسال شرحی را وعده کرده بودند و، در آن ضمن، مشروحه ای از فاضل محترم آقای سید احمد کسرائی [کسروی] تبریزی رئیس سابق عدلیه خوزستان رسیده بود که بسیار مفید بوده و از حیث تدقیقات تاریخی و اجتماعی اهمیت مخصوص داشت؛ ولی چون جناب ایشان میل داشتند که آن مشروحه را مستقلاً به چاپ برسانند لهذا از الحاق آن بدین کتاب صرف نظر کردند…[19]
�این نوشته همانی است که در سالهای گذشته تحت عنوان �قیام شیخ محمد خیابانی� به چاپ رسیده است. [20]
خود کسروی نیز در همانجا به این موضوع اشاره کرده است که بنا به تقاضای دوست و همشهری خود، آقای کاظم زاده ایرانشهر، این نوشته را آماده نموده است. [21]� او خود به وضوح و روشنی به اختلاف خود با شیخ محمد خیابانی اشاره کرده است: �هیچ گاهی گمان نمی کردم که روزگاری می آید و او و من گاهی دوست و همراه و هنگامی دشمن و بدخواه همدیگر می گردیم. �[22] پس این موضوع کاملاً عیان و روشن بوده است؛ اما آیا این دلیلی است بر اینکه او مخبرالسلطنه را هدایت نموده تا خیابانی را به قتل برساند؟
کسروی �در جناح مخالف جناح او در حزب دموکرات بوده، با قیام او موافق نبوده، و پس از قیام خیابانی از ترس توقیف مخفیانه تبریز را ترک کرده است�. [23] پس می بینیم که اساساً آن هنگام کسروی اصلاً در تبریز نبوده است.
�ایحاد تفرقه و نزاع یکی از شیوه های اصلی استعمارگران برای تسلط بر سرزمینهای دیگر است که در قالب طرح مسائل مرزی، زبانی، قومی و … صورت گرفته و ظرفیتهای سرزمینهای مورد هجوم استعمار را به جای مقابله با دشمن مهاجم صرف دفع و طرد برادران و هموطنان می کند. یکی از پروژه های استعماری که در کشور ما در دوران قاجار کلید خورد بحث ایجاد نزاع و اختلاف بین ترک زبانان و فارس زبانان بود که توسط کانونهای استعماری طراحی و اجرا شد. نقش جدی دلاوران آذربایجانی در نهضت مشروطیت و همراهی آنان با مرجعیت شیعه و دیگر برادران ایرانی خود که منجر به پیروزی نهضت مشروطیت شد و قبل از آن همراهی همه ایرانیان در دفاع از آذربایجان عزیز در مقابل هجوم همه جانبه روسها به استعمارگران فهماند که راه غلبه بر ملت مسلمان ایران ایجاد تفرقه در بین آنان است و تلاش کردند از بستر زبان ترکی رایج در بین هموطنان ساکن در آذربایجان سوء استفاده نموده و از آن به عنوان سکوی طرح اختلافات نژادی استفاده نمایند.
... [مشاهده متن کامل]
طرفه اینکه در این اختلاف افکنی شیطانی و استعماری روس و انگلیس و اکنون آمریکا و اسرائیل و … همنوا بوده و همه با هم سعی در نابودی اتحاد ایرانیان دارند. هوشیاری و آگاهی ایرانیان این توطئه را که در ابعاد گسترده ای آغاز و ادامه یافته است تاکنون ناکام گذاشته است. اما تلاش نامیمون بیگانگان همچنان ادامه داشته و هر از گاهی با سوءاستفاده از غفلتها و در پاره ای مواقع ساده انگاریهای رایج فرصت خودنمایی پیدا می کند.
اخیراً انتشارات تکدرخت، �ناشر آثار حسین محمدزاده صدیق�، کتابی از او منتشر کرده است به نام فرضیه زبان آذری و کسروی که موضوعات مطرح شده در این کتاب ــ به ویژه درباره زبان فارسی، گویش آذری و پاره ای از ادیبان و نویسندگان ــ و طرح مباحثی غیرعلمی و فاقد پشتوانه، سند و مدرک و نیز جعل و تحریف، هتاکی، ریشخند و … مایه حیرت و شگفتی بسیار است. از آن شگفت انگیزتر دیگر نوشته های این شخص به ویژه برخی از اشعار اوست که اگرچه از نظر کیفی با اشعار دیگر شعرای آذری سُرا قابل مقایسه نیست ولی در آنها آشکارا به ایرانیان و زبان فارسی اهانت شده؛ درباره فارس زبانها الفاظی به کار برده شده است که جز توهین و ناسزای صریح و بی پرده نام دیگری بر آن نمی توان گذاشت. جای بسیار تأسف است کسی که خود را استاد دانشگاه می داند و نیز ناشرش او را �استاد فرهیخته، متعهد و متدین� نامیده، قلم خود را به این زشتیها و پلیدیها آلوده سازد که به دور از شخصیت و جایگاه والای یک استاد است، استادی که قطعاً دهها تن دانشجو در کلاسهایش حضور می یابند تا از او بیاموزند.
صاحب این قلم که هم کتاب و هم نوشته های مربوط به آن را خوانده است و نیز با شناختی که از گذشته نسبت به پاره ای از آثار ضداسلامی، ضدایرانی، ضدفارسی، تفرقه افکنانه و توهین آمیز حسین صدیق داشت، بر آن شد تا به عنوان یک ایرانی، که هویت و زبانش مورد اهانت قرار گرفته و تحقیر شده، دست به قلم ببرد و مطالبی در این باره بنگارد. اما چون دایره طرح سخنان بی اعتبار حسین صدیق محدود به همین کتابی که از او به تازگی منتشر شده نمی شد و در دیگر نوشته های او نیز آثار این نگاه و برخوردهای قابل تأمل فراوان دیگری وجود دارد و کاملاً مشهود است، نگارنده نیز دایره نوشته خود را گسترده تر نموده و نه تنها به اظهارات او در کتاب یاد شده بلکه به پاره ای از دیگر آثار او نیز پرداخته است.
اما پیش از ورود به بحث اصلی یادآوری چند نکته لازم است. نخست اینکه راقم این سطور مدافع هیچ یک از اشخاصی که نامشان در این نوشته برده می شود نیست، و به تبع آن، پیرو و یا مدافع آراء و عقاید آنان نیز نمی تواند باشد و اگر به واسطه سخنان ناروا، دروغ و شبهه آمیز حسین صدیق درباره بسیاری از این افراد سخنی به میان آمده است که شائبه دفاع از آنان را به وجود می آورد، باید گفت که مطلقاً چنین نیست و فقط تنها هدف آشکار و برملا ساختن مطالب بی پایه حسین محمدزاده صدیق و بی صداقتی او در گفتارها و نوشتارهایش است. هیچ باور و اعتقادی به برتری یک نژاد بر نژاد دیگر ندارم و با مبلغان این فرضیه های سست، بی پایه و غیرعلمی، و صد البته غیرانسانی، به شدت مخالفم. دلبسته فرهنگ، آداب و سنن ایران و ایرانی در همه اشکال آن و نیز خواهان حفظ وحدت و یکپارچگی و تمامیت ارضی میهن عزیزم ایران هستم. هیچ اعتقادی به وجود اختلاف و دشمنی میان گروههای زبانی ایران و برتری بر دیگری ندارم. به هیچ روی، معتقد به وجود زبان بهتر و بدتر نیز نیستم و بر این باورم که زبان هیچ قوم و ملتی نسبت به زبان قوم و یا ملت دیگر برتر نیست. با توجه به نوشته های صدیق که بر پایه روش و شیوه های غیرمتداول و غیرمعمول و خاص خود او ــ که هیچ سنخیت و نسبتی با علم، پژوهش و حقایق ندارد ــ نوشته شده، مقاله خود را در چند بخش ادامه می دهم.
اما به جهت شناخت بیشتر و دقیق تر خوانندگان از جناب حسین صدیق، یا همان �دوزگون�، بخشی را هم به یک کتاب دیگر از ایشان به نام گونشلی وطن یادداشتلاری ــ که سالها پیش به چاپ رسیده است ــ اختصاص داده ام که در واکاوی اندیشه های او و آسیب شناسی گفتارها و رفتارهای امروزی او بسیار مؤثر و کارساز خواهد بود. این کتاب شرح سفر صدیق به جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان در پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است؛ و هدف از پرداختن به آن فقط به دست دادن پیشینه متلون مزاجی این شخص است که امروز با خزیدن به زیر پرچم اسلام، به تخریب و تشویب اذهان گروهی ساده دل برآمده، با هتاکی به ایرانیان و زبان فارسی و با ترویج دروغ و سخنان بی پایه بذر کینه و دشمنی میان ایرانیان می پراکند تا از رهگذر آن به اهداف شوم خود دست یابد.
مقایسه ای میان مطالب این کتاب با نوشته های امروزی او به روشنی می رساند و گویای این واقعیت است که او، همسو با دشمنان وحدت و یکپارچگی ایرانیان، با طرح مسائل بی پایه و انحرافی آب را گل آلود می سازد تا بلکه به اهداف دیرینه بدخواهان جامه تحقق بپوشاند. از نظر حسین محمدزاده صدیق، ایرانیان بیگانه و اجنبی هستند و او بارها و به کرات در آثارش به صراحت و روشنی به این موضوع اشاره کرده است. [1] دشمنی او با ایران و ایرانی و زبان فارسی در وجودش نهادینه شده است و به دهها مورد دیگر در این زمینه می توان اشاره کرد.
با آنچه به عنوان مقدمه و ورودی به موضوع اصلی گفته شد، موضوع نوشته را دنبال خواهیم کرد. اما پیش از هر چیز، به شیوه نقد حسین صدیق، که آن نیز بدیع و فقط خاص خود او است، اشاره خواهیم کرد. �
شیوه نقد
حسین صدیق در نقد آراء، نوشته ها و نقطه نظرهای کسانی که او با آنان موافق نیست، آگاهانه و کاملاً هدفمندانه از شیوه ها و روشهای بسیار نادرست و زشت استفاده می کند تا، به اصطلاح، از ریشه زده باشد و حریف را از میدان به در کند. اظهارات دروغین، سست و بی بنیاد، مطالب واهی و غیرعلمی همراه با دروغ ــ که در بخشی جداگانه به آن خواهیم پرداخت ــ از نکاتی است که به شکلی وسیع در نوشته های صدیق دیده می شود و به روشی عادی در آثار او تبدیل شده است.
به عنوان نمونه، کتاب فرضیه زبان آذری و کسروی را در نظر می گیریم که به ظاهر پژوهشی است علمی در رد یک نظریه زبانشناختی که از سوی کسروی طرح شده و هیچ دلیل علمی مستدل و قابل قبولی مبتنی براسناد و مدارک و موارد زبانشناسی برای نادرستی آن ارائه نشده. خوب، اگرحسین صدیق برای رد اظهارات کسروی دلایل علمی و، به قول معروف، محکمه پسندی دارد، چرا اینگونه از کوره به در رفته آسمان و ریسمان را به هم بافته مشتی مطالب غیرواقعی، شبهه ناک، دروغ و بی پایه و غیرمرتبط با موضوع را کنار هم چیده تا ثابت کند که کسروی اشتباه کرده است.
حسین صدیق، که ناشر آثارش او را �استاد فرهیخته متعهد و متدین� نامیده ــ و به دلایلی که گفته خواهد شد، کمترین بویی از این ویژگیها نبرده ــ میدان را خالی دیده با شیوه ای غیرعلمی و با استفاده از حساسیت های مسئولان و متولیان فرهنگی کشور نسبت به دیدگاههای افراطی و غیرواقعی احمد کسروی و کسان دیگری چون فروغی و تنی چند از دیگر کارگزاران رژیم گذشته که در جای خود و نه از منظر پان ترکیست ها قابل نقد است و ایرادات فراوانی به آنها وارد است، قلم به دست گرفته هرچه دل تنگش خواسته گفته و دوغ و دوشاب را درهم آمیخته است.
آیا کسانی چون علامه دهخدا ــ که مورد احترام همه ایرانیان است ــ و ملک الشعرای بهار و سعید نفیسی که عمری را قلم زدند و دهها عنوان یادگار ارزنده از خود باقی گذاشتند ــ که اگر صدیق یکصد سال دیگر بنویسد و بسراید هرگز نخواهد توانست یک قصیده مانند قصاید بهار بسراید ــ کارگزار متملق و چاپلوس بوده اند که نامشان در ردیف نام �محمدعلی فروغی معروف به یهودی میهن فروش� و احمد کسروی قرار بگیرد؟[2] آیا استاد زنده یاد محمد معین که خدمات علمی، ادبی و فرهنگی اش بر هیچ کس پوشیده نیست، �جاعل� بوده است که شما او را به جعل دو اصطلاح �هرزندی� و �حسنو� متهم نموده اید؟[3]
اگر کتاب فقط نقد و بررسی کتاب آذری یا زبان باستان آذربایجان است و اگر چنانکه شما آن را یک �فرضیه�، �موهومات� و عاری از حقیقت می دانید، چرا این همه ناسزا، هتاکی، پرونده سازی، جعل، دروغ و تزویر؟ رد ادعاهای کسروی درباره زبان آذری چه ارتباطی به این دارد که کسروی درباره اسلام چه می گفته و چه می اندیشیده، یا اینکه �وافوری� بوده یا خیر؟
هرگاه بنابراین بود که شما نام کتاب خود را بررسی آراء و اندیشه های کسروی بگذارید و یا عقاید افراطی و توهین آمیز و وهن آلود او را درباره اسلام و مذهب شیعه بررسی نمائید مجاز به ورود به این مباحث بودید ــ البته آن هم با رعایت حرمت قلم ــ نه در یک کاری که در حوزه زبانشناسی جای می گیرد.
صدیق با آوردن الفاظ و عبارتی چون: �جاعل�، �متملق�، �چاپلوس�، �آب زیرکاه�، �خیانت�، �نامردی�، �موذی گری�، �دوچهرگی�، �زیرآب زنی�، �گستاخی�، �وافوری�، �دروغ بافی�، �عوام فریبی� و بسیاری دیگر از این دست واژگان و عبارات درباره کسروی و به گفته خودش �پیروان� و �مقلدان� او چه قصد و هدفی را دنبال می کند؟
�آیا واقعاً از منظر دفاع از اسلام و تشیع به مصاف او رفته یا دیدگاههای کسروی درباره زبان آذری که در ضدیت با تمایلات پان ترکیستی اوست، او را به نقد کسروی کشانده است. اگر کسروی درباره زبان آذری هم رأی دوزگون بود، او باز از مواضع ضداسلامی کسروی برمی آشفت؟ از این ها گذشته، او کار بی ادبی را به آنجا رسانده است که در پاسخ به نوشته ای از ناصح ناطق می نویسد: �اما در این ادعا معلوم نکرده است که کدامیک از پدران ما ترکان آذربایجان ناپدری او بوده است، آن هم ناپدری زورکی!�[4]
جناب استاد� این هم ناشی از �فرهیختگی، تعهد و تدین� شماست که ناشر شما درباره آن قلم فرسایی کرده است؟ به راستی شما را چه می شود و چرا چنین هراسان و شتابزده فحاشی و هرزه درایی را پیشه ساخته اید؟ مگر این سخن نغز سعدی را نشنیده اید که:
دلایـل قـوی بایــد و معنــوی��������� نه رگهای گردن به حجت قوی
البته نیک می دانیم که شما را با دلیل و منطق کاری نیست، اما باز هم نداشتن منطق، مجوزی برای درشت گویی و هرزه درایی لجام گسیخته نمی شود. این شیوه نقدآراء مخالفان به شکلی گسترده مورد استفاده صدیق قرار می گیرد و او، با همین ادبیاتی که به آن اشاره شد، در بیشتر آثار خود باانبوهی از واژه ها و عبارات دارای بارمنفی، مشکوک، زشت و ناپسند و همراه با دروغهای شاخدار، که از حربه های اصلی او است، حتماً به خیال خودش حریفان و مخالفانش را از میدان به درکرده آنان را سرجایشان می نشاند.
اتهام، برچسب زدن، القاء یهودی بودن و ارتباط با صهیونیسم و… از دیگر ابزارهایی است که حسین صدیق ( ! ) با طرح آنها، که کاملاًً هوشمندانه و با درنظر گرفتن حساسیتهای کنونی جامعه ایران صورت می گیرد، سعی در به کرسی نشاندن حرفهای خود و اثبات نادرستی اندیشه های مخالفانش دارد، حربه ای که کاملاً زنگ زده و پوسیده است و صد البته غیرعلمی و بسیار ناجوانمردانه و کین توزانه نیز هست و سنخیتی با کار پژوهش علمی راستین ندارد. فراموش نکنیم که امروز جدی ترین طرفدار طرح مباحث تجزیه طلبانه پان ترکیستی رژیم نامشروع اسرائیل است.
علاوه بر آنچه که گفته شد، باید به اظهارات بی پایه، ساختگی، کاملاًً دروغ و دادن نشانیهای نادرست صدیق نیز اشاره نمود که به وفور و بسیار زیاد در آثار او دیده می شود و اساساً به شیوه کاملاًً عادی و معمول او تبدیل شده است و اصلاًً گویا او بجز این شیوه، شیوه دیگری را نمی شناسد.
حجم این قبیل نوشته ها در مجموع آثار حسین صدیق، بدون اغراق، بیش از نیمی از نوشته های او در سرتاسر عمرش را تشکیل می دهد و این می رساند که او چه وقت و نیروی عظیمی را صرف جا انداختن این سخنان می کند، سخنانی که آشکارا نادرست، غیرعلمی، غیردقیق و در بسیاری از موارد از پایه بی اساس، دروغ و جعلی است و هدف از طرح آنها تأثیر بر اذهان ساده و خام چند جوان احساساتی است. او نخست جرقه را در ذهن آنان زده و سپس بذر را می پراکند و به امید بهره برداری در انتظار به سر می برد. اکنون به اتفاق خوانندگان کتابهایش، پاره ای از گفته ها و نوشته های صدیق را می خوانیم:
�1 - 2 - 1، بازی تغییر خط: یکی از بازیها بازی تغییر خط بود که احمد کسروی، یکی از خدمتگزارین [خدمتگزاران] راستین استعمار، آن را بنیان نهاد. �[5]
صرف نظر از اینکه برخی از پژوهشگران محمدطاهر منیف افندی ( 1910 - 1830 ) یا همان منیف پاشای بعدی یکی از روشنفکران عثمانی را ــ که در ایران نیز به مدت 4 سال سفیر بوده ــ کسی دانسته اند که مقدم بر آخوندزاده بحث اصلاح خط را پیش کشیده، جناب آقای حسین صدیق، یعنی شما نمی دانید که میرزا فتحعلی آخوندزاده در سال 1274 و بسیار پیش تر از احمد کسروی در این باره مقاله ای تحت عنوان �الف باء جدید� نوشته و خواستار اصلاح خط �برای تحریرات السنه اسلامیه که عبارت از عربی و فارسی و ترکی است�[6] شده است؟ چرا، بسیار خوب هم می دانید، اما به قول معروف خود را به تجاهل و نادانی زده اید. مگر این نوشته میرزا فتحعلی آخوندزاده نیست که: �راه آهن واجب است، اما تغییر الفبا واجب[تر] از آنست. تلغراف واجب است، اما تغییر الفبا واجب[تر] از آنست. �[7]
وانگهی مگر مقالات فارسی� میرزا فتحعلی آخوندزاده به کوشش پروفسور حمید محمدزاده که در سال 1355 توسط انتشارات نگاه منتشر شده ویراسته شما نیست؟ و مگر در بخش �پیرامون مقالات آخوندزاده در نقد ادبی و زیبایی شناسی� آن کتاب نوشته نشده:
آخوندزاده برای بیسوادی میان توده های عظیم مردم از سال 1854 در ساحه تغییر الفبای عربی فعالیتهایی کرد و تا پایان عمرش بیش از 20 سال در این زمینه کوشید. لوایحی برای اصلاح الفبای عرب و اختراع الفبای جدید بر اساس حروف لاتین و روسی تنظیم کرد. در شرح نقایص و نارساییهای الفبای عربی دهها نامه به معاصران ایرانی، ترکیه ای، روسی و اروپایی خود نوشت… ولی علما و سران دولت ترک پیشنهادهای او را نپذیرفتند… این ایده والای آخوندزاده در سالهای اخیر در برخی از کشورها جامه عمل پوشید. [8]
راستی آیا جای این پرسش نیست که اگر موضوع تغییر خط یک بازی در خدمت استعمار بوده است، پس چرا طرح آن از سوی میرزا فتحعلی آخوندزاده �ایده والا� نام می گیرد و پشتیبانی از آن توسط کسروی او را تبدیل به خدمتگزار راستین استعمار می کند؟
آیا میرزا فتحعلی آخوندزاده ــ که دست بر قضا آراء، آثار و اندیشه های او بسیار هم مورد توجه شخص شماست و درباره او قلمفرسایی هایی کرده و آثاری خلق نموده اید ــ عامل و خدمت گزار راستین استعمار بوده است؟ و نغوذ بالله آیا حضرت استاد ( ! ) صدیق از استعمارگران و خدمتگزاران استعمار پشتیبانی نموده اند؟
به راستی چرا اظهارات ضداسلامی آخوندزاده شما را آشفته نکرده است؟ کاملاً مشخص است. آخوندزاده ضداسلام پان ترکیست است و کسروی ضداسلام پان ترکیست نیست، بنابراین معلوم می شود شما دغدغه اسلام ندارید، معیار و ملاک شما برای ارزیابی افراد فقط گرایش یا عدم گرایش به پان ترکیسم و تجزیه طلبی است.
حسین صدیق در بخش دیگری از همین کتاب خود می نویسد:
ایادی استعمار مراقب بودند که در بازی باستان شناسی مبادا از زبان و فرهنگ اصیل ترکی ملت ایران سخنی به میان آید و هر کتیبه و نشانه ای از این زبان و فرهنگ اصلی ملت ایران به دست می آوردند یا نابود می کردند و یا به زیرزمین موزه ایران باستان می فرستادند. چنانکه اکنون بیش از یک هزار سنگ نبشته و کتیبه به گویش های مختلف ترکی باستان در این زیرزمین و مکانهای دیگر موجود است و تاکنون قرائت و منتشر نشده است. [9]
ابتدا باید پرسید که این هزار قطعه سنگ نبشته در کجا و چگونه نگهداری می شود که تاکنون غیر از آقای صدیق کسی از وجود آنها اطلاعی ندارد؟ دوم اینکه آیا اصلاً به زبان ترکی تعلق داشتن نوشته های این سنگ نبشته ها و اشیاء از سوی کارشناسان تأیید شده یا نه، که آقای صدیق بر اساس آن ضرب المثل رایج میان افغانها که می گویند: �آهوی ناگرفته را بخشیدن�، [10] زبان این نوشته ها را با قاطعیت تمام ترکی اعلام می کند.
سه دیگر اینکه آیا زبان و فرهنگ اصلی مردم ایران ترکی است و یا مگر اینکه ترکان حقیقی ــ و نه آذربایجانی ها که فقط ترک زبان هستند و نه ترک نژاد ــ همراه با دیگر گروههای زبانی داخل ایران مانند: کردها، عربها، بلوچها، فارسها و … در ایران زندگی نمی کنند؟ کسی منکر حضور ترکان و دیگر اقوام در تاریخ ایران نیست. خوارزمشاهیان، سلجوقیان، مغولها و ایلخانان، تاتارها، قره قویونلوها و آق قویونلوها همه در دوره هایی از تاریخ ایران حضور داشته اند، اما کدام یک از اینان، که برشمردیم، برخاسته از خاک ایران و اقوام بومی ایران بوده اند؟
یکی دیگر از مطالب نادرست و دروغ های صدیق را مرور می کنیم:
�حتی اسوه هایی مانند ثقهًْ الاسلام شهید… را… فراموش ساخت. �[11] منظورش کسروی است. اما صدیق، به عمد، کاملاً آگاهانه و با هدفی از پیش تعیین شده و مشخص، فراموش می کند که کسروی بخش دوم تاریخ هیجده ساله آذربایجان را با چاپ عکسی از ثقهًْ الاسلام آغاز نموده و در زیر عکس آن این عبارت را نوشته: �ای نیک مرد که مایه رو سفیدی و سرفرازی ایرانیان گردیدی! ایرانیان هیچ گاه ترا فراموش نخواهند کرد و نامت همواره آرایه تاریخ ایران خواهد بود. �[12]
بعد نیز شرح مفصلی از وقایع آذربایجان در سال 1330ق/1290خ نوشته و شرح اقدامات ثقهًْ الاسلام در آن رویدادها و ماجرای اعدام او را در روز عاشورای همان سال به دست دژخیمان روسی ــ که جناب استاد صدیق روزگاری آنان را عامل رشد و گسترش فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آذربایجان می دانست ــ به تفصیل بیان نموده است که هیچ مأخذ و منبع دیگری با این تفصیل به آن رویداد نپرداخته است.
نوشتن مطالب دروغین و قلب حقایق و باژگونه نمودن واقعیات چنان رخنه ای در اندیشه های صدیق کرده است که جزءلاینفک کارهای او شده است. به نمونه های دیگری از مطالب نادرست او توجه بفرمائید؛ آقای صدیق در یکی دیگر از آثار خود نوشته اند: �بازی دیگر بازی باستان شناسی بود. بازی باستان شناسی در ایران، در آغاز عصر حاضر و توسط صهیونیست معروف ارنست هرتسفلد آغاز شد، هرتسفلد، با کمک مالی دویست هزار دلاری صهیونیه، توانست که در تخت جمشید چند متخصص و صدها تن کارگر بومی را به خدمت بگیرد. �[13]
حال، به اتفاق یکدیگر، همان صفحه از همان کتاب را مرور می کنیم تا میزان صداقت و امان تداری صدیق روشن شود:
این خطر وجود داشت که اگر با اصولی فنی و علمی به حفاظت و تقویت بقایای تخت جمشید نکوشند، این آثار کلاً دستخوش فنا و نابودی شود. باستانشناس آلمانی پروفسور هرتسفلد به ضرورت مرمت این آثار پی برد و، در عین حال، تشخیص داد که با دست زدن به حفاری باید اطلاعات دقیق تری درباره همه این تأسیسات به دست آورد. اما این اقدامی بود که از حدود توانایی و امکانات مالی دولت آلمان سخت فراتر می رفت. بدین جهت، وی به انجمن شرقی آمریکا، که زیر نظر پروفسور برسند اداره می شد، روی نیاز برد. پروفسور برسند هم، فی الواقع، خانم هنرپروری را به هرتسفلد معرفی کرد که حاضر بود همه مخارج این کار را، که کمتر از دویست هزار دلار نبود، از کیسه پرفتوت خود بپردازد. [14]
نخست اینکه در آن چند سطری که آورده شد در هیچ کجا قید نگردیده که هرتسفلد یک صهیونیست بوده است آن هم �صهیونیست معروف�!! و طوری این جمله نوشته شده که گویا از کسانی چون �هرتسل�، �اسحاق شامیر�، �موشه دایان�، �گلدامایر�، �بگین� و دیگر دولتمردان صهیونیستی که دستانشان به خون صدها فلسطینی بیگناه و آزاده آغشته است سخن به میان آمده است؟! این درست است که هرتسفلد یهودی بوده، اما آیا یهودی بودن او دلیل بر صهیونیست بودن اوست؟ آیا آقای صدیق برای این ادعای خود سند و مدرکی دراختیار دارند؟
دو دیگر اینکه باز هم باید از این آقای صدیق پرسید که بلوشر در کجا عبارت �با کمک مالی دویست هزار دلاری صهیونیه� را به کار برده است؟
در همان اثر کذایی، حسین صدیق می نویسد:
جنبش صهیونیسم، با شعار فریبنده ی بازگشت به ارض موعود، در سال 1880 شکل گرفت. نخستین کنگره در سال 1897 به ریاست هرتسل در شهر بال سوئیس برگزار شد و اعلامیه بالفور در سال 1917 نتیجه ی آن بود. و از آن تاریخ حرکت صهیونیستی شتاب گرفت تا جایی که در سال 1948 تأسیس رسمی دولت اسرائیل اعلام گردید و در سال 1967 قدس اشغال شد و در سال 1971 جشنهای دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی را درایران برگزار کرد. [15]
در اینکه رژیم پهلوی روابط گرم و مناسبات بسیار حسنه ای در کلیه امور سیاسی، اقتصادی و نظامی با اسرائیل داشته است ذره ای تردید وجود ندارد، اما این چه ارتباطی با موضوعات غیرمرتبطی دارد که صدیق عنوان نموده و سعی در القاء مطالبی کرده که نتیجه های خود خواسته را از آن بگیرد؟ ترتیب قراردادن شکل گیری جنبش صهیونیسم و… سپس برگزاری جشنهای 2500 ساله به دنبال آن و ارتباط آن با �بازی باستانشناسی� چه چیزی را می خواهد القاء کند؟
خوانندگان عزیز اگر گمان می کنند که القاء شبهات و طرح اتهامات آقای صدیق در همین جا خاتمه می یابد سخت در اشتباه اند. چه، او هیچ پایبندی ای به اصول اخلاقی ندارد و با توسل به ماکیاولیسم درصدد به کرسی نشاندن اظهارات بی پایه خود است و در این راه از هیچ کوششی نیز رویگردان نیست و حتی به جعل و تحریف نیز دست می زند. باز هم برای آشنایی بیشتر خوانندگان با عمق و گستردگی مطالب بی اساس این فرد به نمونه های دیگری اشاره می کنیم:
حسین محمدزاده صدیق نوشته: �همان سال ماهیار نوابی، از زرتشتیان هندوستان که در دانشگاه تبریز نیز تدریس می کرد، در دفاع از تئوری کسروی کتاب زبان کنونی آذربایجان را انتشار داد. [16]
نخست درباره زرتشتی بودن ماهیار نوابی باید از حسین صدیق پرسش نمود که از کجا به این کشف مهم رسیده؟ و اساساً مگر زرتشتی بودن گناه است؟ من نمی دانم که ماهیار نوابی زرتشتی بوده یا نه اما در هیچ کجا چنین چیزی نخوانده ام ولی با در نظر گرفتن نام کوچک او که �یحیی� بوده است، احتمال زرتشتی بودن او تقریباً منتفی می گردد، چون این نام از نام های مصطلح و مورد استفاده زرتشتیان نیست. اما در مورد زادگاه یحیی ماهیار نوابی که صدیق او را از زرتشتیان هندوستان نوشته، باید گفت که او زاده 10 دی ماه سال 1291ش در شهر شیراز بوده است. با مراجعه به کارنامه علمی ماهیار نوابی که در آن چندین مقاله و کتاب درباره زبان مردم آذربایجان وجود دارد، شاید بتوان به منشأ سخنان دروغ صدیق درباره او پی برد. [17] حسین صدیق در فصل ششم از کتاب فرضیه زبان آذری و کسروی در بخش �3 - 6. آغاز فعالیت سیاسی�، پس از سرهم بندی کردن مقداری مطالب غث و ثمین و برای جا انداختن اینکه مثلاً کسروی چه عنصر نامطلوبی بوده، نوشته:
کسروی، پس از دستور از داش رضا پالانی، به شوشتر رفت و آنجا مقام کرد که از مقر شیخ خزعل دور باشد و با او با قدرت رفتار کند و زمینه را برای حمله داش رضا پالانی به خوزستان هموار سازد. همین طور هم شد. او که در هدایت موذیانه و زیرکانه مخبرالسلطنه هدایت به قتل شیخ محمد تجربه اندوخته بود، سرتیپ فضل الله کرده را در رأس نیروهای قزاق داش رضا پالانی بر سر شیخ فرو ریخت و او را تحت الحفظ به تهران فرستاد. [18]
باید از حسین صدیق پرسید در کدام یک از منابع و مآخذ تاریخی آن دوره و در کدام یک از پژوهش های متأخر چنین ادعایی شده است که کسروی راهگشای مخبرالسلطنه در قتل شیخ محمد خیابانی و یا عامل لشکرکشی سردارسپه برضد شیخ خزعل بوده است؟
کسروی خود بهترین و دقیق ترین گزارش از قیام شیخ محمد خیابانی را به درخواست حسین کاظم زاده ایرانشهر برای چاپ در مجله علمی و ادبی ایرانشهر تهیه کرده است، گزارشی که در سال 1343ق/1302 خ، نوشته شده بود:
راجع به شرح حال و اعمال شهید مرحوم، برحسب تقاضائی که بارها در مجله ایرانشهر درج شده بود، چند نفر از دوستان و شناسندگان شیخ ارسال شرحی را وعده کرده بودند و، در آن ضمن، مشروحه ای از فاضل محترم آقای سید احمد کسرائی [کسروی] تبریزی رئیس سابق عدلیه خوزستان رسیده بود که بسیار مفید بوده و از حیث تدقیقات تاریخی و اجتماعی اهمیت مخصوص داشت؛ ولی چون جناب ایشان میل داشتند که آن مشروحه را مستقلاً به چاپ برسانند لهذا از الحاق آن بدین کتاب صرف نظر کردند…[19]
�این نوشته همانی است که در سالهای گذشته تحت عنوان �قیام شیخ محمد خیابانی� به چاپ رسیده است. [20]
خود کسروی نیز در همانجا به این موضوع اشاره کرده است که بنا به تقاضای دوست و همشهری خود، آقای کاظم زاده ایرانشهر، این نوشته را آماده نموده است. [21]� او خود به وضوح و روشنی به اختلاف خود با شیخ محمد خیابانی اشاره کرده است: �هیچ گاهی گمان نمی کردم که روزگاری می آید و او و من گاهی دوست و همراه و هنگامی دشمن و بدخواه همدیگر می گردیم. �[22] پس این موضوع کاملاً عیان و روشن بوده است؛ اما آیا این دلیلی است بر اینکه او مخبرالسلطنه را هدایت نموده تا خیابانی را به قتل برساند؟
کسروی �در جناح مخالف جناح او در حزب دموکرات بوده، با قیام او موافق نبوده، و پس از قیام خیابانی از ترس توقیف مخفیانه تبریز را ترک کرده است�. [23] پس می بینیم که اساساً آن هنگام کسروی اصلاً در تبریز نبوده است.
در زبان دری حرف ق وجود ندارد
کلمات واجد حرف ق اگر عربی نباشند تورکی هستند
بسیاری از لغتنامه ها کلمه قاپیدن رو تورکیدذکر کردده اند از جمله لغتنامه مفتاح اللسان که عکسش رو آپلود میکنم
در این لغتنامه که اثر نصیر الدین سامی قزوینی ( قرن دهم هجری قمر ) از تورکان قزوین هست و به زبان دری هم اشعاری گفته، قاپماق به معنای ربودن و گرفتن آورده شده
... [مشاهده متن کامل]
مشکل دری زبان ها اینه که به قول پروفسور دوزگون ، چون تورکی مدان هستند نمیتونن در مورد ریشه کلمات اظهار نظر منطقی کنند و نظراتشون صرفا متعصبانه هست
زبان دری برای کلمه زبان هم معادل نداره این کلمه اصلش زوبان هس و سانسکریتیه که لغتنامه های هندی هم اینو گفتند . شما اول برای کلمه زبان که ابتدایی ترین کلمه در هر فرهنگی هست معادل پیدا کنید بعد دنبال فارسیزه کردن کلمات تورکی باشید.
کلمات واجد حرف ق اگر عربی نباشند تورکی هستند
بسیاری از لغتنامه ها کلمه قاپیدن رو تورکیدذکر کردده اند از جمله لغتنامه مفتاح اللسان که عکسش رو آپلود میکنم
در این لغتنامه که اثر نصیر الدین سامی قزوینی ( قرن دهم هجری قمر ) از تورکان قزوین هست و به زبان دری هم اشعاری گفته، قاپماق به معنای ربودن و گرفتن آورده شده
... [مشاهده متن کامل]
مشکل دری زبان ها اینه که به قول پروفسور دوزگون ، چون تورکی مدان هستند نمیتونن در مورد ریشه کلمات اظهار نظر منطقی کنند و نظراتشون صرفا متعصبانه هست
زبان دری برای کلمه زبان هم معادل نداره این کلمه اصلش زوبان هس و سانسکریتیه که لغتنامه های هندی هم اینو گفتند . شما اول برای کلمه زبان که ابتدایی ترین کلمه در هر فرهنگی هست معادل پیدا کنید بعد دنبال فارسیزه کردن کلمات تورکی باشید.
در پاسخ به کاربر آتوسا بختیاری :
1 - شما هر بار با یک نام کاربری عقب ماندگی خود را نمایان می نمایید .
2 - هر بار ملاک خود را کتاب شاهمرسی که بدون اشاره به منبع بوده می نمایید.
3 - - واژه های فارسی را که با لهجه خود تغییر داده اید مال خود می دانید .
... [مشاهده متن کامل]
4 - بدون آگاهی و دانش از چیزهایی که وجود ندارند دفاع می نمایید.
5 - اگر کمی مطالعه داشتید نوشته های مرا می فهمیدید هر چند این بسیار از فردی همانند شما بعید می باشد .
6 - برای واژه های ترکی نخستین منبع دیوان لغات الترک نوشته کاشغری می باشد که خود منبعی برای نوشته هایش ذکر ننموده و تنها گفته به سرزمینهای ترک زبان رفته ام و شنیده های خود را از هر قوم ترک در این کتاب آورده ام .
7 - واژه �برسلان� در همین کتاب آمده است .
8 - مهمترین منبع به روز واژه های ترکی کتاب سوان نیشانیان می باشد که در این کتاب همه واژه های نوشته شده شما فارسی ذکر شده است.
9 - بهتر است درباره پیشینه خود بیشتر بخوانید .
1 - شما هر بار با یک نام کاربری عقب ماندگی خود را نمایان می نمایید .
2 - هر بار ملاک خود را کتاب شاهمرسی که بدون اشاره به منبع بوده می نمایید.
3 - - واژه های فارسی را که با لهجه خود تغییر داده اید مال خود می دانید .
... [مشاهده متن کامل]
4 - بدون آگاهی و دانش از چیزهایی که وجود ندارند دفاع می نمایید.
5 - اگر کمی مطالعه داشتید نوشته های مرا می فهمیدید هر چند این بسیار از فردی همانند شما بعید می باشد .
6 - برای واژه های ترکی نخستین منبع دیوان لغات الترک نوشته کاشغری می باشد که خود منبعی برای نوشته هایش ذکر ننموده و تنها گفته به سرزمینهای ترک زبان رفته ام و شنیده های خود را از هر قوم ترک در این کتاب آورده ام .
7 - واژه �برسلان� در همین کتاب آمده است .
8 - مهمترین منبع به روز واژه های ترکی کتاب سوان نیشانیان می باشد که در این کتاب همه واژه های نوشته شده شما فارسی ذکر شده است.
9 - بهتر است درباره پیشینه خود بیشتر بخوانید .
ما واژه ق قاف نداشتم ولی غ داشتم سایت
زده ترکی و فارسی یکی زده فقط ترکی است دوستان می توانند تصویر را بررسی کنند آبادیس عزیز لطفا متن من را انتشار بدهید
منابع . واژه های اوستا
درباره این واژه بند لینک یک بند خدای اسم سیامک رستمی رو قرار می دهم در جواب پان های که می گوید واژه ق قاف ما داشتیم غ می گوید در زبان هخامنشی نبود آقای رستمی جوابشان را می دهند
... [مشاهده متن کامل]
زده ترکی و فارسی یکی زده فقط ترکی است دوستان می توانند تصویر را بررسی کنند آبادیس عزیز لطفا متن من را انتشار بدهید
منابع . واژه های اوستا
درباره این واژه بند لینک یک بند خدای اسم سیامک رستمی رو قرار می دهم در جواب پان های که می گوید واژه ق قاف ما داشتیم غ می گوید در زبان هخامنشی نبود آقای رستمی جوابشان را می دهند
... [مشاهده متن کامل]
قاپیدن واژه ای فارسی است که از �کپیدن� به معنای گرفتن و ربودن در فارسی میانه گرفته شده
قاپماق در ترکی در اصل به معنای رسیدن و کنار هم قرار گرفتن بوده و سپس از فارسی وارد ترکی شده و به همان معنای فارسی کاربرد یافته است .
... [مشاهده متن کامل]
در گذشته به ببر در ترکی برسلان گفته می شده ولی بعدها به �کاپلان� ( با همان معنای فارسی برای کپ ) تغییر نام یافته است.
قاپماق در ترکی در اصل به معنای رسیدن و کنار هم قرار گرفتن بوده و سپس از فارسی وارد ترکی شده و به همان معنای فارسی کاربرد یافته است .
... [مشاهده متن کامل]
در گذشته به ببر در ترکی برسلان گفته می شده ولی بعدها به �کاپلان� ( با همان معنای فارسی برای کپ ) تغییر نام یافته است.
١٢واژه قاپیدن
معادل ابجد 167
تعداد حروف 6
تلفظ qāpidan
ترکیب ( مصدر متعدی ) [ترکی]
مختصات ( دَ ) ( مص م . )
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
... [مشاهده متن کامل]
واژگان مترادف و متضاد
ماخوذ از مصدر تورکی قاپماق به معنای چنگ زدن و ربودن و همچنین گاز گرفتن.
در کتیبه های منتسب به هاخامنشیان اصلا حرف ق وجود نداره که قاپیدن بخواد افغانی یا دری تلقی بشه و ادعای افرادی که گفتن هم تورکیه و هم افغانیه صرفا از روی تعصب و جهالت و حماقت است
معادل ابجد 167
تعداد حروف 6
تلفظ qāpidan
ترکیب ( مصدر متعدی ) [ترکی]
مختصات ( دَ ) ( مص م . )
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
... [مشاهده متن کامل]
واژگان مترادف و متضاد
ماخوذ از مصدر تورکی قاپماق به معنای چنگ زدن و ربودن و همچنین گاز گرفتن.
در کتیبه های منتسب به هاخامنشیان اصلا حرف ق وجود نداره که قاپیدن بخواد افغانی یا دری تلقی بشه و ادعای افرادی که گفتن هم تورکیه و هم افغانیه صرفا از روی تعصب و جهالت و حماقت است
این واژه هم پارسی است و هم ترکی.
واژه " قاپیدن" در زبان ترکی به ریخت "قاپماق" وجود دارد و در زبان نیاترکی به شکل "کَپ" وجود داشته که به معنی "گرفتن" بوده است.
این واژه همچنین در زبان پارسی به شکل "کپیدن" و در زبان پارسی باستان به ریخت "کپیچَ" وجود داشته که به معنی "گرفتن" و یا "ربودن" است و ریشه این واژه در زبان نیاهندواروپایی به شکل "کَپ" وجود داشته که به معنی "گرفتن" یا "چنگ زدن" است.
... [مشاهده متن کامل]
دلیل شباهت این دو واژه که ریشه یکسانی ندارند ممکن است به دلیل وجود منشا نام آوای هر دو واژه باشد.
واژه " قاپیدن" در زبان ترکی به ریخت "قاپماق" وجود دارد و در زبان نیاترکی به شکل "کَپ" وجود داشته که به معنی "گرفتن" بوده است.
این واژه همچنین در زبان پارسی به شکل "کپیدن" و در زبان پارسی باستان به ریخت "کپیچَ" وجود داشته که به معنی "گرفتن" و یا "ربودن" است و ریشه این واژه در زبان نیاهندواروپایی به شکل "کَپ" وجود داشته که به معنی "گرفتن" یا "چنگ زدن" است.
... [مشاهده متن کامل]
دلیل شباهت این دو واژه که ریشه یکسانی ندارند ممکن است به دلیل وجود منشا نام آوای هر دو واژه باشد.
واژه قاپیدن
معادل ابجد 167
تعداد حروف 6
تلفظ qāpidan
ترکیب ( مصدر متعدی ) [ترکی. فارسی]
مختصات ( دَ ) ( مص م . )
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
واژگان مترادف و متضاد
معادل ابجد 167
تعداد حروف 6
تلفظ qāpidan
ترکیب ( مصدر متعدی ) [ترکی. فارسی]
مختصات ( دَ ) ( مص م . )
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
واژگان مترادف و متضاد
در زبان دری یا افغانی و حتی زبان موسوم به فارسی منتسب به گروه موسوم به هخامنشیان ! هیچ کاراکتری برای نمایش حرف "ق" و "غ" وجود ندارد لذا کلمات واجد این حروف اگر عربی نباشند تورکی اند.
قاپیدن از مصدر قاپماق تورکی کپی شده و به معنای ربودن است که لغتنامه دکتر شاهمرسی و چندین لغتنامه دیگر نیز به تورکی بودن آن اشاره کرده اند که عکسش رو آپلود میکنم معنای قاپماق، گاز گرفتن است.
... [مشاهده متن کامل]
در زبان دری، مصادری که به یدن ختم میشوند جعلی اند و در واقع این مصادر ، رسمی نبوده و کوچه بازاری یا عامیانه اند و اصولا نمیبایست وارد ادبیات رسمی شوند ولی بعضا خلاف این شده است.
برای مثال در زبان تورکی عبارت " قاپدی قاچدی" به صورت قاپید و قاچید ! وارد دری شده است یعنی ربود و فرار کرد. یا عبارت های انگلیسی و عربی و تورکی که به صورت عامیانه با یدن استفاده میشوند مثل فرارید یعنی فرار کرد !
افعال زبان تورکی اکثرا با همین مصدر وارد زبان دری میشوند.
.
.
برای مثال قورخیدن از قورخماق به معنای ترسیدن
خود ترسیدن که به یدن ختم میشود باز از دَرسینمَک کپی شده است که به معنای خوف داشتن است.
چاپیدن از چاپماق اخذ شده
آشامیدن از آشاماق به معنای خوردن آش است.
کشیدن از چکمک . . . به این صورت که جز اول مصدر چکمک
یعنی چک به صورت کچ وارد دری شده و به آخر آن یدن اضافه شده و به شکل کچیدن و نهایتا کشیدن در آمده است.
کلمه چک و سند تجاری چک، از زبان تورکی وارد زبان های اروپایی نیز شده است که به معنای کشیدن ورق از لای اوراق است.
چاییدن از جایماق اخذ شده است. جایماق به معنای منحرف و گمراه شدن یا بلااختیار حرف زدن.
مکیدن از اَمَک به معنای پستان است.
ساییدن از سیییرمک به همین معناست.
افعال حاصل از مصدر یدن باید به نحو درست استفاده شوند برای مثال خشکید غلط است و خشک شد درسته . چون این مصدر و افعالش جعلی بوده و رسمی نیستند و در زبان عامیانه یا محاوره ای صرفا مورد استفاده قرار گیرند ولی چون زبان دری برای بسیاری از افعال ، شکل رسمی ندارد ناچار باید همان شکل عامیانه و محاوره ای مورد استفاده واقع بشه
برای مثال آشامیدن گفته شد ک ریشه تورکی دارد حال بجای آن اگر نوشیدن استفاده بشه چون باز هم مصدر یدن جعلی است باید به شکل رسمی استفاده کرد مثلا نوش کردن ولی چون این شکل متداول نیست ناچار باید همان شکل غیر رسمی یعنی نوشیدن را استفاده نمود
قاپیدن از مصدر قاپماق تورکی کپی شده و به معنای ربودن است که لغتنامه دکتر شاهمرسی و چندین لغتنامه دیگر نیز به تورکی بودن آن اشاره کرده اند که عکسش رو آپلود میکنم معنای قاپماق، گاز گرفتن است.
... [مشاهده متن کامل]
در زبان دری، مصادری که به یدن ختم میشوند جعلی اند و در واقع این مصادر ، رسمی نبوده و کوچه بازاری یا عامیانه اند و اصولا نمیبایست وارد ادبیات رسمی شوند ولی بعضا خلاف این شده است.
برای مثال در زبان تورکی عبارت " قاپدی قاچدی" به صورت قاپید و قاچید ! وارد دری شده است یعنی ربود و فرار کرد. یا عبارت های انگلیسی و عربی و تورکی که به صورت عامیانه با یدن استفاده میشوند مثل فرارید یعنی فرار کرد !
افعال زبان تورکی اکثرا با همین مصدر وارد زبان دری میشوند.
.
.
برای مثال قورخیدن از قورخماق به معنای ترسیدن
خود ترسیدن که به یدن ختم میشود باز از دَرسینمَک کپی شده است که به معنای خوف داشتن است.
چاپیدن از چاپماق اخذ شده
آشامیدن از آشاماق به معنای خوردن آش است.
کشیدن از چکمک . . . به این صورت که جز اول مصدر چکمک
یعنی چک به صورت کچ وارد دری شده و به آخر آن یدن اضافه شده و به شکل کچیدن و نهایتا کشیدن در آمده است.
کلمه چک و سند تجاری چک، از زبان تورکی وارد زبان های اروپایی نیز شده است که به معنای کشیدن ورق از لای اوراق است.
چاییدن از جایماق اخذ شده است. جایماق به معنای منحرف و گمراه شدن یا بلااختیار حرف زدن.
مکیدن از اَمَک به معنای پستان است.
ساییدن از سیییرمک به همین معناست.
افعال حاصل از مصدر یدن باید به نحو درست استفاده شوند برای مثال خشکید غلط است و خشک شد درسته . چون این مصدر و افعالش جعلی بوده و رسمی نیستند و در زبان عامیانه یا محاوره ای صرفا مورد استفاده قرار گیرند ولی چون زبان دری برای بسیاری از افعال ، شکل رسمی ندارد ناچار باید همان شکل عامیانه و محاوره ای مورد استفاده واقع بشه
برای مثال آشامیدن گفته شد ک ریشه تورکی دارد حال بجای آن اگر نوشیدن استفاده بشه چون باز هم مصدر یدن جعلی است باید به شکل رسمی استفاده کرد مثلا نوش کردن ولی چون این شکل متداول نیست ناچار باید همان شکل غیر رسمی یعنی نوشیدن را استفاده نمود
چنگ زدن، ربودن، قاپ زدن
اینکه واژه ای امروزه به چند ریخت در یک زبان به کار می رود نشان دهنده ریشه دار بودن و پیشینه ی آن واژه در آن زبان نیست.
کپیدن در پارسی قبلا به معنی ربودن به کار می رفت که امروزه به شکل قاپیدن به کار می رود:
... [مشاهده متن کامل]
در خون جگر بسی تپیدم / تا بوسه ای از لبش کپیدم. ( عنصری بلخی سده 4 و 5 )
ریشه ی این واژه در پارسی باستان"کَپیچَ" [=گرفتن] است که با واژه های کپتوس لاتین و caption وcapture انگلیسی همگی به چم [گرفتن] همریشه است.
زبان ترکی زبانی ست که چندان دیرینه و کهن نیست نخستین نوشته به ترکی، سنگنوشته اورخون است که با دیرینگی ۱۳۰۰ ساله در مغولستان یافت شده، این چیزی طبیعی ست که زبان هایی با دیرینگی کم، بسیاری از واژگانشان را از زبانهای پیرامون خود دریافت کنند مانند واژگان بسیار فراوانی که ترکی از زبانهای ایرانیِ سغدی، پهلوی، پارسی و نیز سانسکریت وامواژه گرفته به ویژه که متون دینی بودایی و مانوی و مسیحی که از هزار سال پیش به زبان ترکی پیدا شده به دست دانشوران هندی و سغدی به زبان ترکی نگاشته شده اند.
کپیدن در پارسی قبلا به معنی ربودن به کار می رفت که امروزه به شکل قاپیدن به کار می رود:
... [مشاهده متن کامل]
در خون جگر بسی تپیدم / تا بوسه ای از لبش کپیدم. ( عنصری بلخی سده 4 و 5 )
ریشه ی این واژه در پارسی باستان"کَپیچَ" [=گرفتن] است که با واژه های کپتوس لاتین و caption وcapture انگلیسی همگی به چم [گرفتن] همریشه است.
زبان ترکی زبانی ست که چندان دیرینه و کهن نیست نخستین نوشته به ترکی، سنگنوشته اورخون است که با دیرینگی ۱۳۰۰ ساله در مغولستان یافت شده، این چیزی طبیعی ست که زبان هایی با دیرینگی کم، بسیاری از واژگانشان را از زبانهای پیرامون خود دریافت کنند مانند واژگان بسیار فراوانی که ترکی از زبانهای ایرانیِ سغدی، پهلوی، پارسی و نیز سانسکریت وامواژه گرفته به ویژه که متون دینی بودایی و مانوی و مسیحی که از هزار سال پیش به زبان ترکی پیدا شده به دست دانشوران هندی و سغدی به زبان ترکی نگاشته شده اند.
بعضی از کلمات هستن که تو چنتا زبان مختلف مشترک استفاده میشن که قاپیدن یکی از اون کلمه هاست که در ترکی به شکل قاپماق و در فارسی بشکل قاپیدن و قاپ زدن بیان میشه ولی اگه بخواییم به ریشه کلمه پی ببریم به نکته خیلی خیلی مهم باید توجه کنیم اونم اینه که به معانی و تعدد استفاده اون کلمه در زبانها توجه کنیم:
... [مشاهده متن کامل]
قاپیدن در فارسی فقط در یکجا و به یک معنی استفاده میشه که معنی دزدیدن و بردن میده
ولی در ترکی از این کلمه در جمله های مختلف با معانی مختلف و تغییر در شکل کلمه استفاده میشه مثل:
قاپماق:دزدیدن
قاپماق:جدا شدن قسمتی از گوشت بدن توسط حیوان وحشی یا سگ
قاپاق: پوشش، درب ( مثل در بطری نوشابه )
قاپی:در، دروازه
قوپارتماق: کندن، جدا کردن
قاپاز: تو سری، ضربه به سر
قاپشماق یا قوپوشماق: کشتی گرفتن
قاپان:سگ آدمگیر
و. . .
این کلمه از ترکی به فارسی اضافه شده✌️
... [مشاهده متن کامل]
قاپیدن در فارسی فقط در یکجا و به یک معنی استفاده میشه که معنی دزدیدن و بردن میده
ولی در ترکی از این کلمه در جمله های مختلف با معانی مختلف و تغییر در شکل کلمه استفاده میشه مثل:
قاپماق:دزدیدن
قاپماق:جدا شدن قسمتی از گوشت بدن توسط حیوان وحشی یا سگ
قاپاق: پوشش، درب ( مثل در بطری نوشابه )
قاپی:در، دروازه
قوپارتماق: کندن، جدا کردن
قاپاز: تو سری، ضربه به سر
قاپشماق یا قوپوشماق: کشتی گرفتن
قاپان:سگ آدمگیر
و. . .
این کلمه از ترکی به فارسی اضافه شده✌️
واژه قاپیدن کاملا پارسی است. در ترکی می شود یکالاماک واژه یعنی قاپیدن صد درصد پارسی است.
در زبان پارسی گاهی، واژاکها ( اصطلاحها ) ی " کف رفتن" یا " کف زدن" به جای قاپیدن، قاپ زدن یا ربودن به کار می رود و کفرو یا کفزن، نام کُناک ( اسم فاعل ) آن است.
بَهرِ کف رفتن نهد انگشت بر حرفم حسود / خرده گیری خرمنم را خوشه چینی کردن است. سعید اشرف ( از آنندراج )
... [مشاهده متن کامل]
واژه کف در کف رفتن، همان کپ است در کپیدن ( قاپیدن ) که در بالا گفته شد.
بَهرِ کف رفتن نهد انگشت بر حرفم حسود / خرده گیری خرمنم را خوشه چینی کردن است. سعید اشرف ( از آنندراج )
... [مشاهده متن کامل]
واژه کف در کف رفتن، همان کپ است در کپیدن ( قاپیدن ) که در بالا گفته شد.
درود
کارواژه کَپیدن در پارسی کنونی به چمِ عامیانه ی خوابیدن ( به رو افتادن ) است ولی در گذشته چمِ ربودن و گرفتن را داشت:
در خون جگر بسی تپیدم / تا بوسه ای از لبش کپیدم. ( عنصری بلخی سده 4 و 5 )
... [مشاهده متن کامل]
همانگونه که کاربر گرامی فرتاش یادآور شده اند ریشه کَپ در واژه " کَپیچَ" ( = گیرنده، دارنده ) در پارسی باستان دیده می شود که پسین تر، کارواژه های کپیدن ( گرفتن ) و چپسیدن ( چسبیدن ) از آن به دست آمده است.
واژه های دیگری از این ریشه در کهن زبان سانسکریت و در زبانهای اروپایی نیز دیده می شود.
پس از گذشت دو هزار سال از بنمایه های آریایی، در نیاترکی هم دیده شده؛ خب که چی؟! دنبال چه می گردید؟
-
در زبان پهلوی واژه " کَپیگ" که پس از پهلوی به "کپی" ساده شد را داریم به چم میمون، بوزینه،
از نگاه اینجانب این واژه می تواند برگرفته از همان کپ باشد و کپیگ یا کپی یعنی جانور گیرنده یا رباینده،
کپی یا میمون به جز انسان، تنها جانوریست که با دستهایش توان گرفتن یا ربودن ( کپیدن = قاپیدن ) را داراست.
کارواژه کَپیدن در پارسی کنونی به چمِ عامیانه ی خوابیدن ( به رو افتادن ) است ولی در گذشته چمِ ربودن و گرفتن را داشت:
در خون جگر بسی تپیدم / تا بوسه ای از لبش کپیدم. ( عنصری بلخی سده 4 و 5 )
... [مشاهده متن کامل]
همانگونه که کاربر گرامی فرتاش یادآور شده اند ریشه کَپ در واژه " کَپیچَ" ( = گیرنده، دارنده ) در پارسی باستان دیده می شود که پسین تر، کارواژه های کپیدن ( گرفتن ) و چپسیدن ( چسبیدن ) از آن به دست آمده است.
واژه های دیگری از این ریشه در کهن زبان سانسکریت و در زبانهای اروپایی نیز دیده می شود.
پس از گذشت دو هزار سال از بنمایه های آریایی، در نیاترکی هم دیده شده؛ خب که چی؟! دنبال چه می گردید؟
-
در زبان پهلوی واژه " کَپیگ" که پس از پهلوی به "کپی" ساده شد را داریم به چم میمون، بوزینه،
از نگاه اینجانب این واژه می تواند برگرفته از همان کپ باشد و کپیگ یا کپی یعنی جانور گیرنده یا رباینده،
کپی یا میمون به جز انسان، تنها جانوریست که با دستهایش توان گرفتن یا ربودن ( کپیدن = قاپیدن ) را داراست.
زبان نیاترکی یا ترکی قدیم چندان پیشینه کهنی ندارد که بتوان با استناد به آن برای واژگان ریشه یابی صد درصدی کرد، ریشه واژه ها را باید در بنمایه های زبانهای کهنتری مانند پهلوی، اوستایی، سغدی و حتا سانسکریت
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
جستجو نمود وگرنه ریشه " کَپ" در زبانهای آریواروپایی مانند پارسی باستان و کنونی، سانسکریت و زبانهای اروپایی نیز هست.
ترکی. منبع : Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg ( 2003 ) , “*kap - ”, in Etymological dictionary of the Altaic languages ( Handbuch der Orientalistik; VIII. 8 ) , Leiden, New York, K�ln: E. J. Brill
( kap، غاپ، غاپیدن ) :
واژگانی همچون ( غاپ، غاپیدن ) ریشه در زبانِ پارسیِ باستان دارند. واژه یِ ( کَپیچَkapicha ) در زبانِ پارسیِ باستان به چمِ ( گیرنده، نگهدارنده، دارنده holder ) و ( چیزی را دربرداشتن یا چیزی را دارا بودن something containing ) بوده است و در زبانِ پارسی نیز واژگانِ ( کفسیدن، چَپسیدن، چسبیدن ) را به چمِ ( به چنگ آوردن، غاپیدن to grasp، گرفتن، بستن packen ) از این ریشه داریم. در زبانِ سانسکریت واژه یِ ( کَپَتی kapati ) به چمِ ( دومشت یا دو دستِ پُر ) بوده است. در زبانِ یونانی ، واژه یِ ( کَپِتیس یا καπέτις ) به چمِ ( اندازه ( گیریِ ) گنجایش ) ، واژه یِ ( کَپی κάπη ) به چمِ ( crib، manger ) ، واژه یِ ( کَپتو κάπτω ) به چمِ ( گرفتن و قاپ زدن schnappe ، فرو بردن و بلعیدن schlucke ) و واژه یِ ( کُپی κώπη ) به چمِ ( handle، به چنگ آوردن، گیرآوردن grasp ) می باشند. در زبانِ لاتین نیز واژگانی همچون ( کپیو، کیپی، کپتوس ) به چمِ ( گرفتن ) و واژگانِ ( اَوکِپس، کوپارِ ) به چمِ ( گیرنده و شکارگرِ پرندگان Vogelfanger، به دام انداختن و گرفتنِ پرندگانVoegel fangen ) و در زبان انگلیسی نیز واژگانی همچون ( capture، caption، catch، capacity ) وجود دارند.
... [مشاهده متن کامل]
در زبانِ اوستایی واژه یِ ( هَپ ) را به چمِ ( برگرفتن و نگاهداری کردن ( to hold up ، to take care ) ) داریم. در زبانِ گوتیک واژگانِ ( hafts، hapter، haeft، hafjan - ) و در زبانِ آلمانی ( haben ( داشتن ) ، heften ) با واژگانِ بالا همریشه هستند.
( پَسگَشت شماره یِ 1 در پایین بسیار فرآراسته و جامع به واژه یِ kap و ریشه هایِ آن پرداخته است ) .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
دگرگونیِ آواییِ ( ه/پ ) بویژه در آوایِ آغازینِ واژگانِ هندواروپایی رواگمند ( رایج ) بوده است؛ برای نمونه در زبانهایِ باستانیِ ایرانیِ پهلوی و اوستایی واژگانِ ( هَفتار/کَفتار ) ، ( هات/کات cut، کرتی ) ، را داریم. دلیلِ آن نزدیکی و دگرگونیِ آواییِ ( ه/خ/ک ) در زبانهای باستانیِ ایرانی و اروپایی است.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
واژه ( کَپیچَ ) در پارسی باستان و واژگانِ ( کفسیدن، چپسیدن، چسبیدن ) در پارسیِ ، با واژگانِ ( چپو ( کردن ) ، چپاول، چاپیدن ) نزدیکیِ آوایی و معنایی دارند که نشان از همریشگیِ آنها دارد.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پَسگشت ها ( references ) :
1 - رویه یِ 1446 از نبیگِ ( فرهنگنامه یِ ریشه شناختیِ هندواروپایی ) نوشته یِ ( پُکُرنی pokorny )
2 - رویه یِ 1637 از نبیگِ ( فرهنگِ واژه های اوستا )
واژگانی همچون ( غاپ، غاپیدن ) ریشه در زبانِ پارسیِ باستان دارند. واژه یِ ( کَپیچَkapicha ) در زبانِ پارسیِ باستان به چمِ ( گیرنده، نگهدارنده، دارنده holder ) و ( چیزی را دربرداشتن یا چیزی را دارا بودن something containing ) بوده است و در زبانِ پارسی نیز واژگانِ ( کفسیدن، چَپسیدن، چسبیدن ) را به چمِ ( به چنگ آوردن، غاپیدن to grasp، گرفتن، بستن packen ) از این ریشه داریم. در زبانِ سانسکریت واژه یِ ( کَپَتی kapati ) به چمِ ( دومشت یا دو دستِ پُر ) بوده است. در زبانِ یونانی ، واژه یِ ( کَپِتیس یا καπέτις ) به چمِ ( اندازه ( گیریِ ) گنجایش ) ، واژه یِ ( کَپی κάπη ) به چمِ ( crib، manger ) ، واژه یِ ( کَپتو κάπτω ) به چمِ ( گرفتن و قاپ زدن schnappe ، فرو بردن و بلعیدن schlucke ) و واژه یِ ( کُپی κώπη ) به چمِ ( handle، به چنگ آوردن، گیرآوردن grasp ) می باشند. در زبانِ لاتین نیز واژگانی همچون ( کپیو، کیپی، کپتوس ) به چمِ ( گرفتن ) و واژگانِ ( اَوکِپس، کوپارِ ) به چمِ ( گیرنده و شکارگرِ پرندگان Vogelfanger، به دام انداختن و گرفتنِ پرندگانVoegel fangen ) و در زبان انگلیسی نیز واژگانی همچون ( capture، caption، catch، capacity ) وجود دارند.
... [مشاهده متن کامل]
در زبانِ اوستایی واژه یِ ( هَپ ) را به چمِ ( برگرفتن و نگاهداری کردن ( to hold up ، to take care ) ) داریم. در زبانِ گوتیک واژگانِ ( hafts، hapter، haeft، hafjan - ) و در زبانِ آلمانی ( haben ( داشتن ) ، heften ) با واژگانِ بالا همریشه هستند.
( پَسگَشت شماره یِ 1 در پایین بسیار فرآراسته و جامع به واژه یِ kap و ریشه هایِ آن پرداخته است ) .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
دگرگونیِ آواییِ ( ه/پ ) بویژه در آوایِ آغازینِ واژگانِ هندواروپایی رواگمند ( رایج ) بوده است؛ برای نمونه در زبانهایِ باستانیِ ایرانیِ پهلوی و اوستایی واژگانِ ( هَفتار/کَفتار ) ، ( هات/کات cut، کرتی ) ، را داریم. دلیلِ آن نزدیکی و دگرگونیِ آواییِ ( ه/خ/ک ) در زبانهای باستانیِ ایرانی و اروپایی است.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
واژه ( کَپیچَ ) در پارسی باستان و واژگانِ ( کفسیدن، چپسیدن، چسبیدن ) در پارسیِ ، با واژگانِ ( چپو ( کردن ) ، چپاول، چاپیدن ) نزدیکیِ آوایی و معنایی دارند که نشان از همریشگیِ آنها دارد.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پَسگشت ها ( references ) :
1 - رویه یِ 1446 از نبیگِ ( فرهنگنامه یِ ریشه شناختیِ هندواروپایی ) نوشته یِ ( پُکُرنی pokorny )
2 - رویه یِ 1637 از نبیگِ ( فرهنگِ واژه های اوستا )
قاپیدن همان ترکی شده کاپیدن، کابیدن است و از واژه کاپ و کاب گرفته شده که در گویش دشتی به معنی پشت زانو است. کاپیدن یعنی چیزی را با پشت زانو گرفتن. بنابراین این واژه نیز فارسی است
ریشه قاپ از قاپماق تورکی هست.
قاپقان یا کبکان به تورکی میشود پلنگ یا ببر یعنی پنجه زن و چنگ انداز مجاز از درنده هستش
قاپماق به معنی گاز گرفتن و یا پاچه گرفتن نیز در ترکی مستعمل هست
قاپقان یا کبکان به تورکی میشود پلنگ یا ببر یعنی پنجه زن و چنگ انداز مجاز از درنده هستش
قاپماق به معنی گاز گرفتن و یا پاچه گرفتن نیز در ترکی مستعمل هست
قاپماق ترکیشه ولی چون ایدن به اخرش اضافه شده دو زبانه شده یجوری
ولی اصلیش به ترکی میشه از چنگ در اوردن درست ترین معنی هست
مثلا ترکا میگن قازان دیب قاپیپ به سیاه شدن دیگ میگن
یا مثلا وقتی سگ گاز میزنه بهش قاپماق میگن
... [مشاهده متن کامل]
یا مثلا منیم چانتامی الیمدن قاپ دی
یعنی کیفمو از دستم دزدید ( چنگ انداخت دزدید )
ولی اصلیش به ترکی میشه از چنگ در اوردن درست ترین معنی هست
مثلا ترکا میگن قازان دیب قاپیپ به سیاه شدن دیگ میگن
یا مثلا وقتی سگ گاز میزنه بهش قاپماق میگن
... [مشاهده متن کامل]
یا مثلا منیم چانتامی الیمدن قاپ دی
یعنی کیفمو از دستم دزدید ( چنگ انداخت دزدید )
قاپ زدن
برابر رواگیده قاپیدن در پارسی ربودن میباشد ک بسیار زیبا و بجا هست زیرا وات ق در پارسی چندان جایگاهی ندارد
جوشیدن یک کلمه ی تورکی است. از فعل جوشماق. . ( سماورجوشدی. علم جوشدی. فیلان کس جوشدی ) . وجنب جوش از جوشماق است.
از قاپماق تورکی گرفته شده است .
فعل قاپیدن که بعنوان فعلی از زبان آذری شناخته شده است، ریشه آن ( قاپ ) در زبان لاتین به شکل cap وجود دارد. مصدر capere ( پسوند ere در لاتین مصدرساز است ) به معنی گرفتن/to take و نگه داشتن/to hold می باشد.
... [مشاهده متن کامل]
این ریشه در زبان انگلیسی در کلماتی چون capacity، capable در مفهوم نگه داشتن و در کلمه capture که به همان معنی قاپیدن هست استفاده شده است.
برگرفته از کانال زبانشناسی Originally Same در youtube
... [مشاهده متن کامل]
این ریشه در زبان انگلیسی در کلماتی چون capacity، capable در مفهوم نگه داشتن و در کلمه capture که به همان معنی قاپیدن هست استفاده شده است.
برگرفته از کانال زبانشناسی Originally Same در youtube
گرفتن یا چوریدن
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ٣٦)