غلبه

( غلبة ) غلبة. [ غ َ ل َ ب َ ] ( ع مص ) غلبه کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( ترجمان علامه جرجانی ) ( مصادر زوزنی ) . به معنی غَلب و غَلَب ( مص ) . ( منتهی الارب ) ( ازاقرب الموارد ) . چیره شدن و زبردستی. ( آنندراج ) . چیرگی. نجدت. تَغَلﱡب. قهر. استیلاء. فیروزی. فیروز شدن. رجوع به غَلب و غَلَب شود. || کثرت استعمال و شیوع چنانکه در اصطلاح نحاة علم بالغلبة، اسمی را گویند که به سبب کثرت استعمال علم باشد مانند مدینه که در اصل مدینة الرسول بوده و الکتاب به جای کتاب سیبویه. رجوع به سیوطی ص 39 شود. || ( اِ ) گروه بسیار. مردم بسیار. کثرت مردم. جمعیت. ازدحام : و غلبه خلایق شهر خود چندانک حصر آن بیرون از بیان بود. ( جهانگشای جوینی ) . بعد از این صورت به چند روز شبی غلبه ای از مخالفان به کنار اردوی سلطان سعید آمده سورن انداختند. ( روضات الجنات فی اوصاف مدینة هرات ج 2 ص 287 ) . و غلبه بسیار بی تحاشی از شهر بیرون رفتند. ( روضات الجنات فی اوصاف مدینة هرات ج 2 ص 305 ) . || بانگ و فریاد : روزی به جمعیت بر در سرای مجیرالملک جمع شدند و غلبه و آوازبرداشتند. ( جهانگشای جوینی ) . آواز بربط با غلبه دهل برنیاید. ( گلستان سعدی ) . و غلبه نعره و شغب آن گروه به قوت بود. . . شما شب را چون گذرانیدید با تشویش آوازهای قوالان و غلبه آن جمع که رقص میکردند. ( انیس الطالبین ص 141 ) . چون نزدیک تاراب رسیدم غلبه و شوری در آن خلق دیدم. ( انیس الطالبین ص 205 ) . || ( اِمص ) غلبه خون یا غلبه دم ، فشار خون. اشتداد دم. تَبَوﱡغ. تَبَیﱡغ. رجوع به تبوغ و فشار خون شود. || غلبه نشاندن ، انبوه کاشتن : وچون غلبه بنشانند [ درخت سنجد را ] چهارپایان و گوسفندان در حوالی نتوان رفتن که خراب کنند. ( فلاحت نامه ) . || بغلبه روییدن ، پرپشت روییدن : و آن [ قرنفل ] عظیم به غلبه روید. ( فلاحت نامه ) .
... [مشاهده متن کامل]

خشیش

وانشان یا وانشاندن به معنی دوباره نشاندن کسی در جای خود معادل غلبه نیست اما این کلمه ریشه کلمه انگلیسی vanquish به معنی شکست دادن کسی است و شاید معادل این کلمه در عربی همان فتح باشد
چرا که وا در پارسی به سرعت به فا یا ف فتحه در عربی مبدل می شود و د و ت نیز مخرج مشترک دارند

غلبه=چیره
غ معرب چ
فتحه معرب ی
ل و ر دارای مخرج مشترک

غلبه خوبیها در جامعه؛ سوء ظن حرام است.
غلبه دروغگوئیها در جامعه؛ حُسن ظن حرام است.

استیلاء. [ اِ ] ( ع مص ) استیلا. دست یافتن. ( زوزنی ) ( تاج المصادر بیهقی ) ( تفلیسی ) . غالب آمدن. غالب شدن. ( غیاث ) . غلبه. تمام دست یافتن بر چیزی. ( منتهی الارب ) . زبردست شدن بر. زبردستی. چیرگی. چیره شدن بر. برتری. استحواذ : و ما شش تن ماندیم مهتران در سخن آمدند و زمانی نومیدی نمودند از امیر و از استیلای این دو سیاه. ( تاریخ بیهقی ص 220 ) . بناء کارها بقوت ذات و استیلاء اعوان نیست. ( کلیله و دمنه ) . خردمندان در حال قوت او و استیلا. . . از جنگ عزلت گرفته اند. ( کلیله و دمنه ) . عاجزتر ملوک آنست که. . . چون. . . خصم استیلا یافت نزدیکان خود را متهم گرداند. ( کلیله و دمنه ) . هرکه درگاه ملوک لازم گیرد. . . وحرص فریبنده را عقل رهنمای استیلا ندهد. . . هرآینه مراد خویش او را استقبال واجب بیند. ( کلیله و دمنه ) .
... [مشاهده متن کامل]

فردوسی جای ان چیره - فره اورده

ژفره = غلبه ( منظور پیروزی در بازی و ورزش و قمار و . . . است )
پس
ژَفریدن = غلبه کردن
بن مایه: لغت نامه دهخدا

استیلا

تغلب