عقد

قطره این و ذره آنرا
در حساب آورد به عقد حساب.
سوزنی.
- اهل حل و عقد ؛ کسی که محل اعتماد مردمان باشد. ( ناظم الاطباء ) : هو أهل الحل و العقد؛ او معتمد مردمان است. ( منتهی الارب ) .
- حل و عقد ؛ گشودن و بستن ، و آن کنایه از انجام دادن امور است. رتق و فتق. گشاد و بست کارها. سررشته کردن و سروسامان دادن : تو به کدخدائی قیام کنی ، چنانکه حل و عقد و خفض و رفع و امر و نهی بتو باشد. ( تاریخ بیهقی ص 398 ) .
تأثیر حل و عقدش در قبض و بسط ملک
بر آب نقش گشت و بر آتش نشان گرفت.
مسعودسعد.
شبها و روزهای تو در حل و عقد ملک
از حکمهای دور سپهر اختیار باد.
مسعودسعد.
ملک. . . دست او را در. . . حل و عقد گشاده و مطلق داشت. ( کلیله و دمنه ) . دست او را در حل و عقد و حبس و اطلاق روان کرد. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 364 ) .
پس محمد صد قیامت بود نقد
زانکه حل شد در فنأش حل و عقد.
مولوی.
|| آماده بدی شدن. ( از منتهی الارب ) : عقد ناصیته ؛ خشمگین شدو برای شر و بدی آماده گشت. ( از اقرب الموارد ) . || شمار کردن. ( منتهی الارب ) . حساب کردن. ( از اقرب الموارد ) . || سطبر شدن مایع، گویند عقدالرب. ( از منتهی الارب ) . ستبر شدن انگبین و جز آن. ( تاج المصادر بیهقی ) . || سطبر کردن ، لازم و متعدی است. || گره کردن ناقه دنب را جهت لقاح. || سوگند دادن بدون لغو و استثنا. ( ازمنتهی الارب ) . سوگند بقصد خوردن. ( تاج المصادر بیهقی ) . بقصد سوگند خوردن. ( ترجمان القرآن جرجانی ) . سوگند بقصد خوردن. ( المصادر زوزنی ) . || لغو کردن. || پیچان کردن ریش را، و از آن جمله است حدیث �من عقد لحیته فان محمداً بری منه � و گویند اعراب جاهلیت در جنگها ریش خود را پیچان میکردند و می بافتند و آن نشانه ای از عجب و تکبر بود لذا پیامبر ( ص ) امر به ارسال لحیه کرد. || گرفتن فرج ماده سگ سر نره نر را. ( از منتهی الارب ) . || ضمانت کردن. || گره قرار دادن در نخ ، و اطراف آن را گرد آوردن. ( از اقرب الموارد ) . گره دادن. ( غیاث اللغات ) . || چسباندن : عقد البناء بالجَص ؛ ساختمان را با گچ بهم آورد و چسباند. || ساختن � عقد� و طاق بنا را. ( از اقرب الموارد )
منبع. لغت نامه دهخدا