عدم

برگرفته از پی نوشت یادداشتی در پیوند زیر:
ب. الف. بزرگمهر ۳۱ امرداد ماه ۱۳۹۳
https://www. behzadbozorgmehr. com/2014/08/blog - post_437. html

خدایی که نه دارای نامی است و نه دارای صفتی . . .
تو را آنچنان که تویی هر نظر کجا بیند
به قدر فهم خویش هر کسی کند ادراک
این عدم به معنای نیستی نیست ، یا منظور از این هیچ، هیچ نیست ، بلکه منظور این است که هیچ تعریفی از آن
نداریم و نمی توانیم انجام دهیم . و بالعکس منظور از این هیچ، همه چیز است . منظور از این عدم، نیستی یا خلاء
نیست ، بلکه منظور همه چیز می باشد ، اما همانطور که گفته شد حتی نمی توان گفت همه چیز و حتی نمی توان گفت
خلاء .
از دیدگاه عرفان کیهانی هست شامل دو بخش می باشد :
- هست قابل تعریف ( وجود ) ( هستی )
- هست غیر قابل تعریف ( عدم ) ( جهان هیچ قطبی )
از این جهت که درک ذات مقدس خداوند ممکن نیست و ذات الهی فراتر از تعریف و توصیف بشری است، نمی
توان گفت که هستی و وجودی دارد که ما می توانیم آن را بشناسیم؛ اما از آن جهت که تجلیات او وجود دارند و
وجود آن ها سایه ای از اوست، تاکید می شود که او هست و وجود دارد. بنابراین، ذات مقدس خداوند، وجود دارد؛
اما بودن او با بودنی که انسان می شناسد، به کلی متفاوت است.
پس برای اشاره به او می توان به طور قراردادی از واژه های �عدم � و �هیچ قطبی � استفاده کرد که تا حد ممکن، هیچ
صفتی را تداعی نکند. به این ترتیب، منظور از هیچ قطبی، هستی است که نام و نشان ندارد و قابل ادراک
و تعریف نیست.
سپاس آن عدمی را که هست ما بربود
ز عشق آن عدم آمد جهان جان به وجود
به هر کجا عدم آید وجود کم گردد
زهی عدم که چو آمد از او وجود افزود
� مولانا �
هست غیر قابل تعریف، ذات خداوند است که قابل درک و توصیف نیست و هست قابل تعریف، منظور جهان تک
قطبی و جهانهای پایین تر است ( رجوع به دوره هشت ) .
در هستی، جهان های زیادی وجود دارد که هر کدام از آن ها از دیگری متجلی شده است و خود آن نیز جهان
دیگری را متجلی کرده است.