عارض

خبرداد عارض که سیصد هزار
برآمد دلیران مفرد سوار.
نظامی.
شده برعارض لشکر جهان تنگ
که شاهنشه کجا میدارد آهنگ.
نظامی.
|| ( اِ ) باران :
تا هلاک قوم نوح و قوم هود
عارض رحمت بجان ما نمود.
مولوی.
|| ( ص ) شتر ماده بیمار یا شکسته آفت رسیده. || ( اِ ) دندان. دندان که درعرض دهن است و آن بعد از ثنایا است. ( منتهی الارب ) . || ابر که سایه افکند. ( مهذب الاسماء ) ( ترجمان عادل بن علی ) . ابر پراکنده در افق. ( غیاث اللغات ) . ابربر پهنای کرانه آسمان. ( منتهی الارب ) . ابر. ( غیاث اللغات ) . || کوه. عارض الیمامه ؛ کوه یمامه را گویند. || هرچه پیش آید ترا از پرده و جز آن. ( منتهی الارب ) . || صفحه گردن. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ) . || هر دو طرف روی. || هر دو جانب دهن. || ملخ بسیار. || عطا. || در تداول ، شاکی و متظلم. دادخواه. || صفحه رخسار مردم. ( منتهی الارب ) . روی. رخسار. گونه :
غره مشو به عارض عنبرنبات خویش
واندر نگر به عارض کافوربار من.
ناصرخسرو ( دیوان چ مینوی ص 298 ) .
آن زلف سر افکنده بدان عارض خرم
از بهر چه آراست بدان بوی و بدان خم.
عنصری.
ای عارض چو ماه تو را چاکر آفتاب
یک بنده تو ماه سزد دیگر آفتاب.
خاقانی.
چو مویش دیده بان بر عارض افکند
جوانی را ز دیده موی برکند.
نظامی.
آنکه نبات عارضش آب حیات میخورد.
( گلستان ) .
گه عارض سیمین یکی را طپانچه زدی. ( گلستان ) .
گل سرخش چو عارض خوبان.
( گلستان ) .
عارض نتوان گفت که قرص قمر است این
منبع. لغت نامه دهخدا

در ضمن یکی از معانی کلمه عرض در باب بیان مطلب است شاید از آن جهت است که با بیان، گوینده خود را بر شنونده آشکار می کند.