شیراز

ایل شول
ایل بختیاری
ایل بویراحمد
ایل لک
ایل چگنی
ایل زند
_______

شیراز در بخش مرکزی استان فارس، در ارتفاع ۱۴۸۶ متر از سطح دریا و در منطقهٔ کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای معتدلی دارد. این شهر از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوه های بمو، سبزپوشان، چهل مقام و باباکوهی ( از رشته کوه های زاگرس ) محدود شده است.
بلدیهٔ شیراز در سال ۱۲۹۰ خورشیدی، در زمان استانداری مهدی قلی هدایت تأسیس شد. شهرداری شیراز به ۱۱ منطقهٔ مستقل شهری تقسیم شده و جمعاً مساحتی بالغ بر ۲۴۰ کیلومتر مربع را شامل می شود. نام |شیراز| در کتاب ها و سندهای تاریخی، با نام های مختلفی نظیر: «تیرازیس»، «شیرازیس» و «|شیراز|» به ثبت رسیده است. محل اولیهٔ این شهر در محل قلعهٔ ابونصر بوده است. شیراز در دوران بنی امیه به محل فعلی منتقل می شود و به بهای نابودیِ اصطخر — پایتخت قدیمیِ فارس — رونق می گیرد. این شهر در دوران صفاری، آل بویه و زندیه، پایتخت ایران بوده است.
شیراز از دیرباز به واسطهٔ مرکزیت نسبی اش در منطقهٔ زاگرس جنوبی و واقع شدن در یک منطقهٔ به نسبت حاصل خیز، محلی طبیعی برای مبادلات محلی کالا بین کشاورزان، یک جانشینان و عشایر بوده است. همچنین این شهر در مسیر راه های تجاری داخل ایران به بندرهای جنوب مانند بندرعباس و بندر بوشهر قرار گرفته است. شیراز به سبب جاذبه های تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی فراوان، همواره گردشگران بسیاری را به سوی خود فرامی خواند. بیشینه مردم شیراز فارسی زبان هستند و به لهجهٔ شیرازی سخن می گویند.
اولین اشاره به نام شیراز، بر روی لوح های گلی ایلامی به ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی گردد که در ژوئن ۱۹۷۰ در هنگام کندن زمین برای ساخت کوره آجرپزی، در گوشهٔ جنوب غربی شهر یافت شده است. لوح های نوشته شده در ایلام قدیم به شهری به نام تیرازیس اشاره دارد. با توجه به آواشناسی چنین برداشت می شود: تیراسیس یا سیراسیس، این اسم از نام سیراجیس در فارسی قدیم، گرفته شده است که بر اثر تغییر منظم صداها در زبان فارسی مدرن به شیراز تغییر نام داده است. نام شیراز بر روی سفال های پیداشده از ویرانه های دورهٔ ساسانی در سدهٔ دوم پس از میلاد نیز، رویت شده است. بر اساس نوشته های برخی از نویسندگان بومی، با توجه به شاهنامه، نام شیراز از نام پسر سومین شاه جهان یعنی تهمورث مشتق شده است. در کاوش های باستان شناسی در تخت جمشید، به سرپرستی جورج کامرون در سال ۱۳۱۴ خورشیدی، به پیدایش خشت نبشته هایی ایلامی انجامید که بر روی چند فقره از آن ها به قلعه ای به نام «تیرازیس» یا «شیرازیس» اشاره شده است. همچنین مهرهایی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلام در محل قصر ابونصر یافت شده است که حاوی نام «شیراز» است. ابن حوقل، جغرافی دان مسلمان سدهٔ چهارم هجری، وجه تسمیهٔ شیراز را شباهت این سرزمین به اندرونِ شیر می داند؛ چرا که به قول او عموماً خواروبار نواحی دیگر بدان جا حمل می شد و از آن جا چیزی به جایی نمی بردند. براساس تحقیقات تدسکو، شیراز به معنای مرکز انگور خوب است. هرچند این نظر توسط پژوهشگران دیگر مانند بنونیست و هنینگ رد شده است.

شیراز اَیش است.
اما وجه تسمیه ای دیگری که هست شیراز از دو کلمه شیر و آز که در زبان ترکی به معنی شیر ( وحشی ) کم است آمده
در یکی ازخاطرات ظل سلطان پسر ناصرالدین شاه قاجار سال 1325 هـ. ق آمده که در کام فیروز که بلوکی است از بلوکات سرحد و دشت ارژن با مخارج زیاد رفتم، ولی به شکار شیر نایل نشدم. اما چهار پنج شیر در این جرگه ها تفنگچی ها شکار کرده بودند از جمله یک نره شیر خیلی بزرگ
سال بعد باز هم به بلوک کام فیروز ما را مهمان کردند و در آن جا جرگه ی بزرگ تر و بهتر از جرگه ی دشت ارژن کردیم، ولی به مثل جرگه ی دشت ارژن که دو شیر قشقایی ها زدند، ما به هیچ وجه شکاری نکردیم. . . .
نسل شیر ایرانی، در فاصله دو جنگ جهانی اول و دوم نیز همچنان بختی برای بقا داشت، اما آن زمان که توپ های جنگ جهانی اول و دوم به غرش درآمد و ارتش انگلستان جنوب ایران را اشغال کرد، غرش شیر ایران برای همیشه در تاریخ این سرزمین خاموش شد و این حیوان باشکوه به انقراض قطعی رسید.

در یکی ازخاطرات ظل سلطان پسر ناصرالدین شاه قاجار سال 1325 هـ. ق آمده که در کام فیروز که بلوکی است از بلوکات سرحد و دشت ارژن با مخارج زیاد رفتم، ولی به شکار شیر نایل نشدم. اما چهار پنج شیر در این جرگه ها تفنگچی ها شکار کرده بودند از جمله یک نره شیر خیلی بزرگ
سال بعد باز هم به بلوک کام فیروز ما را مهمان کردند و در آن جا جرگه ی بزرگ تر و بهتر از جرگه ی دشت ارژن کردیم، ولی به مثل جرگه ی دشت ارژن که دو شیر قشقایی ها زدند، ما به هیچ وجه شکاری نکردیم. . . .
نسل شیر ایرانی، در فاصله دو جنگ جهانی اول و دوم نیز همچنان بختی برای بقا داشت، اما آن زمان که توپ های جنگ جهانی اول و دوم به غرش درآمد و ارتش انگلستان جنوب ایران را اشغال کرد، غرش شیر ایران برای همیشه در تاریخ این سرزمین خاموش شد و این حیوان باشکوه به انقراض قطعی رسید.