شپش

dragonfly = سنجاقک
fly = مگس
grasshopper / locust = ملخ 🦗
mantis = آخوندک
ladybug ( American ) / ladybird 🦓 ( British ) = کفشدوزک 🐞
millipede / millepede = هزارپا
mosquito = پشه 🦟
moth = شب پره، شاپرک
snail = حلزون 🐌
spider = عنکبوت 🕷
termite = موریانه
tick = کنه
worm = کرم 🪱
caterpillar = کرم ابریشم
flea = کک
louse = شپش
❗️جمع: lice
aphid = شته
bedbug = ساس
leech = زالو

3 . و این علت بیشتر در کسانی ایجاد می شود که حمام کمتری دارند و چرک در بدن آنها جمع می شود.
4 . یا اینکه غسل جنابت و غسل حیض را به تأخیر می اندازند.
5 . و همچنین خوردن انجیر ماده رطوبی فضول ردّی را به ظاهر بدن دفع می کند و باعث شپش می شود.
6 . علاج آن :
- فصد و مسهل
- جهت تنقیه و پاک کردن پوست، بدن را با آب شور بشویید.
- برگ خرزهره ( دفلی ) و مویزج ( دبق یا کشمش کولی ) و خبث الفضّه ( چرک نقره ) و بادام تلخ، همه را با هم طلا نمایند.
- و با جوشانده چغندر، پونه کوهی، برگ سرو و باقالی مصری سر را بشویید.
- تعویض لباس ها زود به زود و پوشیدن حریر و کتان نافع ترین چیزهاست.
7 . نوعی از شپش بنام قمقام وجود دارد که به روزنه ریز پوست می چسبد و غوطه ور است و چنان به نظر می رسد که گویا ریشه مو ورم کرده است. و هرگا به آن گرمی و حرارت آتش یا آفتاب برسد یا آب گرم روی آن ریخته شود، شپش های مذکور سر خود را بالا آورده و می جنبانند.
- علاج قمقام:
- همانند قسم اول است.
- دوای مخصوص این نوع شپش :
- اشنه، دفلی، میعه، فلفل سفید، و پوست انار در آب بجوشانید و با آب ولرم شده آن عضو را بشویید.
- بعرالضّب ( فضله سوسمار ) و نوشادر در سرکه حل کنید و بمالید.

شپش سگ
محتویات [نمایش]
طبقه بندی [ویرایش]
در راسته شپش بی بالان ۴ زیر زیرراسته وجود دارد:
۱ - آنوپلورا ( Anoplura ) یا شپش های گزنده - مکنده که شامل شپش های سر و ناحیه شرمگاهی می باشند.
۲ - رینکوفتیرینا ( Rhyncophthirina ) که انگل فیل می باشد.
۳ - ایسکنوسرا ( Ischnocera ) که شپش پرندگان است.
۴ - - آمبلی سرا ( Amblycera ) که شپش جونده در این زیر راسته است و ضمائم دهانی این شپش برای تغذیه از پوست و پر اختصاصی شده است
از لحاظ پزشکی زیر راسته آنوپلورا اهمیت دارد که این زیر راسته به نوبه خود شامل ۲ خانواده می شود:
۱ - خانواده پدیکولیده ( Pediculidae ) که دارای ۲ گونه مهم است:
۱ - ۱پدیکولوس هومانوس هومانوس ( Pediculus humanus humanus ) که شپش تن و بدن است و به نامهای گوناگونی چون پدیکولوس کورپوریس ( Corporis ) و پدیکولوس هومانوس کورپوریس نامیده می شود.
۱ - ۲پدیکولوس هومانوس کپیتیس ( Capitis ) که به نام پدیکولوس کپیتیس نیز نامیده می شود و شپش سر می باشد.
۲ - خانواده فتیریده ( Phthiridae ) که شامل یک گونه به نام فتیروس پوبیس ( Phthirus pubis ) است. این گونه شپش ناحیه دستگاه تناسلی و شرمگاهی می باشد.
شپش تن و سر اختلافات جزیی دارند و به طور کلی شپش سر از نظر اندازه کوچک تر و از نظر رنگ تیره تر و از نظر پوشش مقاوم تراست و شکاف های انتهای بدن آن عمیق تر است.
در آلودگیهای شدید شپش سر یرروی بدن دیده می شوند ولی هیچگاه شپش تن برروی سر دیده نمی شود.
ریخت شناسی [ویرایش]
بدن شپش ها از ۳ قسمت سر، سینه وشکم تشکیل شده است. سر شامل یک جفت چشم ساده تقریباً بیضی شکل، یک زوج آنتن ۵ بندی و ضمائم دهانی از نوع گزنده - مکنده می باشد. سینه از ۳ قسمت مفصل یا بند تشکیل شده است ( پروتوراکس - مزوتوراکس - متاتوراکس ) که این ۳ بند در شپش ها یکی شده و قطعه واحدی را به وجود آورده اند. به هر بند سینه یک جفت پا متصل است که هرکدام دارای ۵ بند است و بالاخره در سینه یک جفت منفذ تنفسی دیده می شود. شکم از ۷ بند تشکیل شده که منفذ تنفسی ( اسپیراکل ) روی بندهای اول تا ششم وجود دارد. برای تشخیص نر و ماده از اختصاصات آخر بدن آنها استفاده می کنیم. هردو جنس نر و ماده از نظر بیماریزایی یکسان هستند به دلیل اینکه هردو از انسان خون خوراکی می کنند.
زیست شناسی [ویرایش]
شپش سر در سر و به ویژه در نواحی بالای گوش و همچنین در جاهایی که مو پرپشت باشد زندگی می کند.
شپش تن در لباسهای انسان به ویژه لباسهای زیر همچنین در درز و شکاف لباسها و جاهایی که بتواند خود را به راحتی مخفی نماید و بیشتر در قسمت هایی که لباس با بدن تماس دارد، زیرو کنار ناحیه کمربند، مچ دست وپا زندگی می کند.
شپش ها دارای دگردیسی ناقص می باشند وبنابراین در زندگی آنها ۳ مرحله تخم، نمف و بالغ دیده می شود.
تخم شپش به رنگ سفید و کوچک می باشد و نیت ( Nit ) یا ( رشک ) نامیده می شود. در یک طرف تخم درپوش یا اپرکولوم ( Operculum ) وجود دارد که دارای منافذ ریزی است که از این منافذ هوا به نمف می رسد وهمچنین نمف از طریق این درپوش خارج می شود.
نمف دارای ۳ مرحله است که در هر مرحله باید خون خوراکی کند تا تبدیل به بالغ شود. به محض اینکه نمف خارج شد باید خونخواری کند واگر در مدت ۲۴ ساعت غذا به شپش بالغ نرسد از بین می رود. همچنین اگر به هر دلیلی تخم شپش تا ۱ ماه باز نشود هرگز باز نمی شود که این امر در مبارزه اهمیت دارد.
واکنش شپش ها نسبت به دمای بدن بسیار متفاوت است و همین عامل از نظر همه گیرشناسی و انتشار بیماری اهمیت پیدا می کند. به عنوان مثال اگر فردی تب داشته باشد و درجه حرارت بدن حدود ۴۰ درجه و بالاتر باشد شپش بدن را ترک می کند و به سراغ بدن فرد دیگری می رود. همچنین اگر فردی در اثر بیماری فوت کند به محض اینکه دمای بدن پایین بیاید شپش بدن را ترک کرده و به بدن دیگری می رود که این امر اهمیت زیادی در انتقال بیناری دارد. بهترین دما برای شپش حدود ۲۹ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است.
انتشار [ویرایش]
هر ۳ نوع شپش انتشار جهانی دارند و از زمانهای بسیار قدیم وجود داشته اند و آنها را روی بدن اجساد مومیایی شده پیدا کرده اند. ولی غالباً در مناطق معتدله یافت می شوند.
اهمیت پزشکی [ویرایش]
گاهی آلودگی شدید به شپش بدن یا شپش سر یا شپش عانه را اصطلاحاً پدیکولوزیس می گویند. در بعضی اشخاص که آلودگی شدید دارند پوست بدن اینها حالت خال خال دارد. اصطلاحاً به ابتلا به شپش بیماری ولگردان ( Vagabond ) می گویند.
مهم ترین بیماری هایی که به وسیله شپش انتقال می یابد عبارت اند از:
۱ - تیفوس اپیدمیک ( تیفوس شپشی یا اگزانتماتیک )
۲ - تب راجعه شپشی ( تب راجعه اپیدمیک )
۳ - تب خندق
مبارزه [ویرایش]
با توجه به زیست شناسی شپش بهترین راه رعایت موازین بهداشت فردی به ویژه استحمام و استفاده از آب گرم و صابون می باشد. تعویض لباسهای زیر، کوتاه کردن موها، رعایت اصول بهسازی محیط و در موقع اضطرار جوشاندن لباسها در حرارت بالای ۶۰ درجه و ترجیحاً اتو کردن آنها مفید می باشد.
نگارخانه [ویرایش]



پانویس [ویرایش]
↑ Pterygota
↑ Neoptera
منابع [ویرایش]
مهندس متولیان، سید علی. حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران - ۱۳۸۰
ویکی پدیای انگلیسی
«منبع جعبه زیست» ‎ ( انگلیسی ) ‎. ویکی پدیای انگلیسی. بازبینی شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۸.
پیوند به ب . . .