سیر

سیر ( به معنی پررنگ و متضاد روشن و کمرنگ ) ؛ به ترکی باز هم " توخ " گفته می شود.
سیر ( باکسره حرف س و سکون حرف ی ) به معنی حرکت ؛ به ترکی " گئدیش " یا " گَزمَک " گفته می شود.

( افشار سیستانی ، 1372 ش ، ص 443 ) ؛ در سیستان و بلوچستان ، به عنوان واحد وزن ، نیم چارک برابر با سه کیاس یعنی 150 گرم و معادل دو سیر تبریز و چارک برابر شش کیاس یعنی سیصد گرم و معادل چهار سیر تبریز و به عنوان واحد طول چارک برابر 14 است ، یعنی 75ر13 سانتیمتر ( همو، 1371 ش ، ص 398 ) ؛ در استان بوشهر، چارک برابر یک کیلو و هفت مثقال ، یعنی 192ر1032 گرم است ( همو، 1369 ش ، ج 2، ص 663 ) ؛ در خوزستان ، چارک برابر 750 گرم ( همو، 1373 ش ، ج 2، ص 812 ) و در شیراز چارک برابر14 من شیراز، یعنی برابر 180 مثقال است ( سامی ، ص 624 ) .

سیر وپیاز رابطه ای نزدیک با هم دارند که شاید بدلیل بوی بد آنها می باشد .
در مصر قدیم برای مومیائی مدرگان و خوش طعم کردن غذاها بکار می رفته است . هومر شعر باستان در نوشته های خود از آن یاد برده است .
مردم در اروپا و اسپانیا از قبل از میلاد مسیح آنرا می شناختند و از آن استفاده می کردند .
بقراط پدر علم طب در نوشته های خود از خواص آن یاد کرده و یکی دیگر از دانشمندان قدیم 61 خاصیت مختلف برای سیر قائل شده است .
سه نوع سیر وجود دارد :
1 - سیر آمریکایی بنام Greole نامیده می شود . این نوع سیر دارای پوست سفید بوده و از انواع دیگر قوی تر است .
2 - سیر تاهیتی که از بقیه درشت تر است و گاهی قطر آن به 8 سانتیمتر می رسد .
حضرت محمد ( ص ) برای سیر 70 خاصیت مختلف قائل شده اند و می فرمایند :
از سبزی سیر تا می توانید استفاده کنید زیرا سیر دوای هفتاد درد است اما آنکس که سیر وپیاز خورده به مسجد نیاید و به مردم نزدیک نشود . ( به علت بوی بد دهان )
خواص داروئی:
سیر از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است اسانس سیر که در اثر تقطیر سیر با بخار آب حاصل می شود برای تغییر طعم غذا مصرف می شود .
1 ) سیر بادشکن وضد عفونی کننده است .
2 ) خوردن سیر مصونیت بدن را در مقابل بیماریها افزایش می دهد .
3 ) سیر کرم کش است .
4 ) سیر محرک و تقویت کننده بدن است .
، برای درد گلو میتوانید یک حبه از سیر را رنده کرده و یک قاشق مربا خوری آبلیمو به آن افزوده میل کنید، اگر این کار را چند بار انجام دهید برای درد گلو داروی مفیدی میباشد. سیر داروی سرماخوردگی و زکام است .
6 ) سیر اثر خوبی در معالجه سل دارد
7 ) سیر خون را رقیق می کند
8 ) سیر اثر خوبی در تنگی نفس دارد
9 ) خوردن مداوم سیر لقوه و رعشه را از بین می برد .
10 ) سیر چون گرم و خشک است بنابراین رطوبت معده را از بین می برد و دردهای مفاصل را درمان می کند.
11 ) سیر درمان کننده دردهای مفاصل ، سیاتیک و نقرس می باشد .
12 ) سیر برای تقویت نیروی جنسی و افزایش تولید اسپرم در اشخاص سرد مزاج بسیار مفید است .
13 ) آنهائی که قطره قطره ادرار می کنند باید حتما سیر بخورند تا بیماری آنها درمان شود .
14 ) سیر زخم های ریه و درد معده را از بین می برد .
15 ) سیر سنگ های کلیه را شکسته و خارج می سازد .
16 ) سیر را با زیره بپزید برای تقویت دندان مفید است .
17 ) مالیدن سیر پخته به دندان ، درد دندان را تسکین می دهد .
18 ) سیر را بسوزانید وبا عسل مخلوط کنید و ضمادی از آن درست کنید این ضماد برای رفع خون مردگی زیر پلک چشم مفید است .
19 ) سیر بعلت مدر بودن برای رفع آب آوردن انساج مفید است .
20 ) برای از بین بردن میخچه کف پا از ضماد سیر استفاده کنید .
21 ) جهت رفع دردهای رماتیمسی و عصبی ضماد سیر بسیار موثر است .
22 ) جهت ضد عفونی کردن دستگاه تنفسی در هنگام بیماریهای مربوطه از شربت سیر استفاده کنید :
100 گرم سیر را با 200 گرم آب و 200 گرم شکر یا قند مخلوط کرده و آنرا بجوشانید تا له شود . مقدار مصرف برای این منظور سه قاشق سوپخوری در روز است .
23 ) بتازگی در یکی از بیمارستان های آمریکا برای گندزدائی فضای بیمارستان از سیر استفاده میکنند .
24 ) پاستور پزشک معروف فرانسوی آزمایشات زیادی روی سیر انجام داد و اثر باکتری کشی سیر را تائید کرده است .
25 ) سیر ضد انعقاد و لخته شدن خون است .
26 ) در شوروی سیر بنام پنی سیلین معروف است و معمولا هنگامیکه آنفولانزا شیوع دارد، مصرف آن بالا می رود درچندسال پیش که آنفلوانزا شیوع پیدا کرد مردم شوروی 500 تن سیر مصرف کردند .
27 ) خوردن سیر سلولهای سرطانی را از بین می برد .
28 ) یکی از دانشمندان آمریکایی که در دانشگاه فلوریدا روی بیماری ایدز پژوهش می کند معتقد است که سیر در درمان ایدز اثر مثبت دارد .
29 ) مصرف سیر مقدر کلسترول خون را پائین می آورد . مقدار LDH را کاهش می دهد . مقدر مصرف سیر برای این منظور 30 گرم در روز است . جالب است که با مصرف سیر در چند ماه اول مقدر کلسترول ممکن است بالا رود و این بدین علت است که کلسترول از داخل نسوج خارج شده و داخل خون می شود که از آنجا دفع گردد بعد از اینکه کلسترول اندازه طبیعی رسید باید برای نگهداری آن روزی نصف سیر خام مصرف کرد .
30 ) خوردن سیر از سرطان جهاز هاضمه جلوگیری می کند .
31 ) چینی ها قرن هاست که برای پائین آوردن فشار خون از سیر استفاده می کنند .
مضرات :
سیر با آنکه خواص بسیاری دارد باید به حد اعتدال مصرف شود زیرا استفاده زیاد از آن در بعضی اشخاص موجب سردرد ، ضعف نیروی جنسی ، ضعف چشم و عوارض بواسیر می شود . سیر برای آنهائیکه اسهال دارند مضر است .
آنهائیکه معده ضعیف دارند و بطور کلی سیستم هاضمه آنها ضعیف است نباید در خوردن سیر افراط کنند .
کسانیکه یبوست دارند نباید سیر بخورند و برای رفع مضرات آن سیر را باید با آب و نمک پخته و کمی به آن روغن بادام یا کره اضافه کنید تا مضر نباشد .