سوسک

۱. اوستایی
در متون اوستایی، واژه هایی مانند sūska و sūsaka وجود دارند که به معنای �حشره� یا �حشره ای کوچک� آمده اند. این واژه ها از ریشه ی sūs - به معنای �حرکت سریع� یا �جنبش� مشتق شده اند، که با رفتار سریع و حرکتی سوسک ها تناسب دارد.
۲. پهلوی
در زبان پهلوی ( فارسی میانه ) ، اشکال مشابهی مانند sūsak یا sūsag برای اشاره به �سوسک� به کار می رفته است. این شکل ها ادامه دهنده ی واژگان اوستایی هستند و نشان دهنده ی تحولات واجی طبیعی از اوستایی به فارسی میانه اند.
۳. فارسی نو
در فارسی نو، سوسک شکل تکامل یافته ی سوساک پهلوی است. تغییر واجی از � - اک� به � - ک� نمونه ای از تحولات طبیعی آوایی در مسیر زبان فارسی از دوران باستان تا کنون است.
- - -
نتیجه گیری
واژه ی سوسک در زبان فارسی ریشه ای اوستایی و پهلوی دارد و نمونه ای از تداوم واژگان مرتبط با طبیعت و حشرات در طول تاریخ زبان فارسی است. این واژه نشان می دهد که بسیاری از نام های حشرات در فارسی نو، ریشه ای باستانی دارند و از طریق تحول زبان های ایرانی باستان حفظ شده اند.
- - -
منابع معتبر
1. Darmesteter, James. Avestan Dictionary. Paris, 1892.
2. MacKenzie, D. N. A Concise Pahlavi Dictionary. London, 1971.
3. Uesugi, Heindio. Old Avestan Dictionary. Tokyo, 2024.
4. Boyce, Mary. A History of Zoroastrianism, Vol. 1. Brill, 1975.
5. Encyclopaedia Iranica, s. v. “Sūsak ( Pehlavi ) ”.
6. Vendidad: Table of Contents, Avesta. org.
- - -
- - -

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

dragonfly = سنجاقک
fly = مگس
grasshopper / locust = ملخ 🦗
mantis = آخوندک
ladybug ( American ) / ladybird 🦓 ( British ) = کفشدوزک 🐞
millipede / millepede = هزارپا
mosquito = پشه 🦟
moth = شب پره، شاپرک
snail = حلزون 🐌
spider = عنکبوت 🕷
termite = موریانه
tick = کنه
worm = کرم 🪱
caterpillar = کرم ابریشم
flea = کک
louse = شپش
❗️جمع: lice
aphid = شته
bedbug = ساس
leech = زالو