سوسن سفید ( نام علمی: Lilium candidum ) سوسن مدونا نام یکی از گونه های سردهٔ سوسن است. لیلیوم کاندیدوم گل ملی کشور واتیکان است. این گیاه به طور بومی تنها دارای دو رویشگاه است که عبارت اند از: ۱. روستای داماش عمارلو در استان گیلان ... [مشاهده متن کامل]
۲. لنکران در جمهوری آذربایجان البته مدتی بعد در کلاردشت مازندران و خانقاه اردبیل نیز گزارش شده است. این گیاه در اقتصاد و مراسم های دینی نقش پررنگی دارد. سوسن ها از جمله گیاهان گلدار است که به خاطر داشتن گل های بزرگ و جذاب از نظر اقتصادی اهمیت دارند و یکی از شش جنس عمده گل های پیازی هستند که در جهان تولید می شوند و چهارمین گل پیازی پس از لاله، گلایول و نرگس است. هر ساله تعداد زیادی از ارقام و دورگهدورگ ه های مختلف آن توسط اصلاح گران نژاد ( بخوانید: یوژنیک ) گیاهی تولید می گردد. تولید جهانی گل سوسن در۱۰ کشور متمرکز شده است که کشورهای مهم به ترتیب عبارت اند از :هلند با ۴۲۸۰ هکتار ( ۷۷ درصد ) ، فرانسه با ۴۰۱ هکتار ( ۸/۰ درصد ) ، شیلی با ۲۰۵ هکتار ( ۴/۰ درصد ) ، ایالات متحده با ۲۰۰ هکتار ( ۴/۰ درصد ) ، ژاپن با ۱۸۹ هکتار ( ۳/۰ درصد ) و نیوزلند با ۱۱۰ هکتار ( ۲/۰ درصد ) . این سوسن ها در مراسم دینی زرتشتیان از سالیان دور در جشن خردادگان استفاده می شده اند و امروزه نیز این مراسم پابرجا هستند به گونه ای که از این گیاه به عنوان خردادگان یاد می شود که با زمان گل دهی این گیاه متناسب است. در کتاب بندهش از گل سوسن به عنوان گل ویژه امشاسپندان بانو «خُرداد» نام برده شده است: «. . . این را نیز گوید که هر گلی از آنِ امشاسپندی است؛ و باشد که گوید: … سوسن خرداد را، . . » که بر این بنیان بهترین نماد برای جشن خردادگان گل سوسن است. معروف ترین نمونه های گل سوسن نزد ایرانیان سوسن سپید Lilium candidum یا سوسن آزاد است که به نام سوسن ده زبان یا سوسن گل دراز نیز شناخته می شود، همچنین یکی دیگر از گونه های نادر گل سوسن که بومی برخی مناطق شمالی ایران است، سوسن چلچراغ Lilium lederbourii نام گرفته است. در متن پهلوی «خسرو قبادان و ریدکی» بوی گل سوسن سپید، چون «بوی دوستی» توصیف شده است. با توجه به برخی مراجع دو نسل Lilium candidum و Lilium lederbouri را یکسان می دانیم.