سورنجان

ایرانی به وزن یک مثقال سکه طلا ) و به گفته آقای مهدی خانی فراشبندی ( دو برابر نیم درهم مذکور ) ۳/۵ گرم است! تا کی سر در گمی در تبدیل واحدهای قدیمی؟!

3️⃣🔹 خوردن آن با صبرزرد جهت سیاتیک و نقرس مجرب است.
4️⃣🔹خوردن آن با زنجبیل و فلفل برای قوه باء و تسکین درد مفاصا عالیست.
5️⃣🔹خوردن نیم درهم یعنی ۱/۷۵ گرم سورنجان با زنجبیل و پونه و زیره و شکر قرمز و شیر تازه گاو محلی تا سه روز محرک قوه باء و تسکین درد جمیع مفاصل است.
6️⃣🔹. مقدار شربت سورنجان بصورت مفرد با زعفران ۳/۵ گرم و مرکب با ادویه ها از ۱/۷۵ گرم تا ۴/۶ گرم است.
7️⃣🔹 سورنجان مضر معده است و موروث پیچش شکم و باعث ضعف کبد است و مصلح آن کتیرا، شکر و زعفران و باید جهت درد مفاصل با هم وزن آن زنجبیل و فلفل مصرف شود.

تیرگی و سرخی و سیم ظاهر و باطن آن مایل به سـیاهی و ظـاهر آن تیره تر و تلخ طعم و بهترین آن نوع اول بالیـده کـرم نـاخورده اندک صلب آنست که بدبو نباشد و این مستعمل در ادویه مأکوله و مشروبه داخل است و دو نوع دیگر با سمیت خصوص سـیاه آن و مستعمل از خارج نه داخل است زیرا که مهلکاند به خنـاق و برگ آن شبیه به برگ کـراث و از آن قـوی تـر و سـاق آن بقـدر شبری و گل آن زرد و به فارسی شـنبلید نامنـد و شـبیه بـ ه زنبـق کوچکی و گل سیاه آن سرخ و منبت آن کوهها و قوت آن تا سـی
سال باقی میماند .
طبیعت آن: در سیم گرم و در دویم خشک و با رطوبت فضلیه و به زعم بعضی سفید آن در حرارت معتدل
افعال و خواص آن : مسهل اقسام بلغم از اعضای بعیـده ( دور ) و اقاصـی بدن و با قوت قابضه و مفتح سدد و جاذب اخلاط لزجـه از عمـق بدن خصوصاً از مفاصل
و رافع یرقان و سپرز و با صبر جهت عرق النسا ء و نقرس مجرب و با زنجبیل و فلفل بغایت مبهـی ( به حرکت آورنده قوت باه و زیاده کننده ماده آن ) و جهـت مفاصل بسیار مفید و خوردن نیم درهم آن با زنجبیـل و فـودنج ( پونه ) و
زیره و همچنین با شیر تازه دوشـیده و فانیـد تـا سـه روز بغایـت محرک باه و تریاق جمیع مفاصل است خصوصاً در اوقات ریـزش نوازل و ضماد آن با زعفران و تخم مرغ در تسکین درد استخوان و تحلیل اورام صلبه و با شراب جهت اوجاع مفاصل و بـا سـرکه و آب حی العالم نیز مجرب و حمول آن با روغن کهنه گوسفند و یا گاو جهت اسقاط دانه بواسـیر و تسـکین درد آن مجـرب و ذرور
آن مجفف زخمهای کهنه .
مقدار شربت آن : مفرداً با زعفران یک درم و مرکب بـا ادویـه نیم درم تا نیم مثقال .
بدل آن : در اوجاع مفاصل به وزن آن حنا و نصف وزن آن مقل .
مضر معده مضرت بسیار و مورث مغص و مضعف معده و جگر ، مصلح آن کتیرا و شکر و زعفران و باید که در اوجاع مفاصـل بـا هم وزن آن زنجبیل و فلفل که معین و مقوی فعـل آننـد اسـتعمال کرده شود و بوییدن گل آن مفتح سده دماغی و محلل ریـاح و دردسر بارد و رافع اذیت سمیت سیاه و سـرخ آن اگـر کسـی خـورده باشد قی فرمودن با شیر گاو تازه دوشیده و خورانیـدن فـادزهرات
است و حبوب و دوا و سفوفات و مطبوخات و معاجین سورنجان
در قرابادین مذکور شد .