سنگر

واژه سنگ است ومعنی آن معلوم . هرچند آن هم ازواژه های اهورایی درطبقه بنذی تمام نمودهای هستی به طبقه اهورایی واهریمنی است. ولی مهم بخش دوم آن یعنی وراست . ور واژه اوستایی است که هم درحالت اسم وهم درحالت فعل وهم صفت بکاررفته . وپورداودازقول یوستی می نویسد که تمام فرهنگ مزدیسنایی دراین واژه نمودپیداکرده وفرورتی یعنی شخص موئمن ومعتقد به آئین مزدیسنا ازآن برخاسته است وطبق نظر افرادی چون پورداود، جلیل دوستخواه ، جهانگیراوشیدری ناظم الاطبا، باغبیدی و. . . دراوستا هم بمعنی بروسینه وهم بمعنی پوشاننده ومحافظ وهم به معنی گرمی آتش ونگهبان وآبستن گر ( درمان ) شفابخش و. . . سمت وجهت ( بسوی اهورامزذا ) بکاررفته وهم آئین داوری ایزدی ورکه برای سنجش راست ازدروغ برگزارمی شده وانواع مختلف ازورگرم یعنی ریختن سرب داغ برسینه مدعی واستفاده ازگوگرد وغیره داشته وهم دراکثرموارد درکاربری واژه ورپناهگاه یا ورساخته شده توسط جمشیدپادشاه افسانه ای موردنظراست که درزمان اونه مرگ بودنه بیماری ونه فقر و. . . اووررا به توصیه اهورامزدا بانقشه داده شده توسط اهورامزدا برای محافظت موجودات نیک ونژاده ازعوارض زمستانهای متوالی که اهورامزدا خبرش راداده بودساخت وآنها رهانیداین ور بطورخاص به ورِجَمکردمعروف است . باستانی پاریزی هم وردرآخراسمها مثل پیشاورکگنگاوررا قلعه وکتایون مزداپور درترجمه. . ؟دژمعنی کرده است. امروزه درکردی نیزوربمعنی گرمای آتش است . همچنین شایگان درفلسفه ادیان هندوستان ریشه نام وارونا خدای قدرتمندکوبنده نجات دهندمیرانندورندگی بخش را ازواژه ور یاوُرمی داند.

زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹