سرا

کسروی فقط پژوهشگری ست که در سده کنونی، زبان پهلوی ( آذری ) را از گذشته آذربایگان و از لابلای سندها وگواهینامه های تاریخی یافت و بازگویی کرد با آنکه پس از گذشت چهار سده، دیگر کسی این زبان را به یاد نداشت و بجز شماری روستا در آن دیار، همه یاد آن را به پرتگاه فراموشی سپرده بودند.
او کتاب " آذری، زبان کهن آذربایجان" را در سال 1304 ش نوشت یعنی پیش از آغاز حکومت پهلوی، پس پیوند دادن این کتاب با این حکومت، کار پانترکانیست که دیگر دلیلتراشی هایشان هم از همین سنخ و بی ارزش است.
جغرافیای زبان پهلوی از سوی تاریخنگاران در سده یکم هجری اینگونه شناسانده می شود:
ابن ندیم در الفهرست به نقل از ابن مقفع ( سده 1و2 هجری ) ، زبان سرزمین فهله یعنی ری، اصفهان، ماه دماوند، همدان و آذربایجان را فهلویه ( پهلوی ) ذکر می کند. همین گفته را حمزه اصفهانی و خوارزمی هم نقل کرده اند.
مسعودی، اصطخری، ابن حوقل، مقدسی، یاقوت حموی، حمداله مستوفی، اولیا چلبی و دیگران، تاریخنویسان و جغرافیدانان یا جهانگردانی هستند که زبان پهلوی را در آذربایگان بارها گزارش کرده اند و نویسندگانی مانند " ابوالمجدتبریزی" نویسنده "سفینه تبریز" و "روحی انارجانی" نویسنده دیوانی به همین نام که زبان پهلوی را در کتابشان نشان داده اند.
شاعران بسیاری نیز از آن سامان به این زبان شعر سروده اند ازجمله "شیخ صفی الدین اردبیلی" که نیای بزرگ صفویان است و نشان دهنده این نکته که صفویان از ایرانی تباران آذربایگان هستند نه کوچندگان ترک تبار.
آنها ( صفویان ) با فراموشی زبان پهلوی، به زبان قزلباشانی درآمدند که به یاری آنها نیاز داشتند و با همین دگرش زبان، رَوَند گسترش ترکی و جایگزینی آن با پهلوی را نیز در آذربایگان شتاب بخشیدند.

زبان شناسی تخصص ندارم . دوما این فرد یکی از فاسد ترین افراد در طول تاریخ است که کتاب سوزی هایش معروف است و ایشان کتابی را که صلاح اهداف خویش نمی دانسته به اتش می کشیده . لذا حرف های چنین شخصی اصلا معتبر نیست . در ضمن این زبان که با اهداف و غرایض خاص ای ایجاد گردید هیچ گونه تعریف - جغرافیا - ساختار - اوا شناسی - واژه شناسی - کتابی بدین زبان بعنوان نمونه ندارد وصرفا ترکیبی از زبان های اطراف ازربایجان چون کردی تالشی هرزنی و تاتی و. . . . است . این زبان نیز که برای نابودی فرهنگ و زبان ملت عظیم ترک توسط شوروی ملعون و همچنین حکومت ظالم پهلوی و نوچه هایش تاسیس گردید جزو مجهول الهویت ها در تاریخ ثبت میشود

نکته:
1 - نیاز به یادآوری است واژگان ( CELL ) ، ( CELLAR ) ، ( CELLULE سلول ) نیز از همین ریشه هستند.
2 - چمِ این واژه در زبانهای سانسکریت و یونانی: کلبه، خانه ی کوچک
منبع: رویه ی 354 نبیگِ ریشه های هندواروپایی زبان پارسی/ نویسنده: منوچهر آریانپور کاشانی
حالا کاربرِ پانمغول برو دیوار را گاز بگیر.

واژه سرا مانند بسیاری دیگر از واژگان پهلوی که زبان کهن آذربایجان بوده، با درونشدن به ترکی، هم کاربرد نامی و هم کارواژه ای پیدا کرده است.

کلمه با تخفیف وتبدیل تلفظ k به شکل sarağ و در نهایت به شکل saray در آمده است و به شکل "سرای" وارد فارسی شده است و به شکل "سرا" در آمده است و فقط در ترکیبات وصفی و اضافی و در اشعار و ابیات جهت زیبایی و رعایت اوزان به شکل "سرای" ظاهر می شود وگرنه در حالت عادی در فارسی کلمات فارسی این چنینی با "ی" ادا نمی شوند مانند ، جا ، دانا ، گویا ، رسا ، فرا ، نوا و. . . که در حالت ابتدا به ساکن همراه با "ی" تلفظ و به کار برده نمی شوند چه به واژه سرای و این حالت پایانی " - ای" مختص کلمات ترکی است مانند : yatay , danıshtay , kurultay , yay , pay , say , alay , tay , bay , haray , hatay , ay , و. . .

این ریشه یابی مضحک این واژه است فقط قصد یک طرفه در دزدی کلمات را دارند. ♦️
سارای از سارماق یا سرمک به معنی پهن کردن گستردن ، پوشیدن، خود را پوشیدن در مقابل دشمن
از این تفسیر معنی دربار یا خانه را گرفته است جایی که گسترده شده است یا پوشیده شده است مربوط به حفاظت است.
بعضی سری از کلمات در تمامی ملل مشترک هستند و هیچ ترکی نمی تواند بگوید که "ام" در عربی از ترکی "آنا" گرفته شده است، این دسته کلمات در تمامی زبان ها مشترک اند.