رودکی

برخلاف ادعا، زبان سغدی نه �اختراع� است و نه �فاقد اثر�. ما منابع متعددی داریم:
کتیبه ها و متون سغدی:
کتیبهٔ بُغوت در مغولستان ( قرن ۸ م. )
کتیبهٔ پنجکنت در تاجیکستان امروزی
متون دینی: ترجمه های سغدی اوستا، متون بودایی، مانوی و مسیحی.
اسناد تجاری و شخصی به خط سغدی در تورفان ( Xinjiang امروزی ) .
[Widmer 2009, "Sogdian"] در Encyclopaedia Iranica.
[Sims - Williams 1985, "The Sogdian Ancient Letters"].
دستور و فرهنگ سغدی:
Sogdian Dictionary ( Reck & Sims - Williams, 2019 ) .
A Sogdian Grammar ( Henning, 1940 ) .
پس، وجود دستور، فرهنگ و آثار نوشتاریِ مفصل برای سغدی کاملاً ثابت است. این زبان یکی از شاخه های ایرانی میانه شرقی بوده و هیچ گونه اختراع مدرن یا ساختگی نیست.
- - -
۲. نسبت دادن واژگان فارسی به �ترکی� یا �سغدی�؟
بخش بزرگی از واژگان فارسی ( به ویژه واژگان پایه مانند مادر، پدر، خواب، خوردن، رفتن ) از ریشه های هندوایرانی و ایرانی باستان می آید.
زبان سغدی و خویشاوندانش ( خوارزمی، سکایی، بلخی ) همگی بخشی از همین خانواده اند و طبیعی است که فارسی در مناطق شرقی خود با آن ها تبادل واژگانی داشته.
وقتی زبان شناسان می گویند یک واژه از سغدی وارد فارسی شده، به معنای �پوشاندن ریشه ترکی� نیست، بلکه به دلیل وجود شواهد مستند در متون سغدی است.
📌 مثال:
واژهٔ بازار ← از سغدی vāzār
واژهٔ خُرده ← از سغدی xwardak
واژهٔ سُنبُل ← از سغدی sunbul
( رجوع کنید به: [MacKenzie, A Concise Pahlavi Dictionary, 1971] و [Sims - Williams, 1983] ) .
این ها همه در متون سغدی مستند هستند، نه اختراع.
- - -
۳. �اگر عربی نبود فارسی تُرکی می شد�؟
این سخن هیچ پایهٔ علمی ندارد:
فارسی ساختار دستوری و واژگان بنیادی اش را از فارسی باستان و میانه دارد ( مثلاً بودن، رفتن، آمدن، خوردن، آب، آتش ) .
زبان ترکی و فارسی در چندین قرن هم زیستی فرهنگی و سیاسی بر هم اثر گذاشته اند، اما درصد واژگان دخیل ترکی در فارسی حدود ۲ تا ۴٪ بیشتر نیست، نه �۱۰٪ یا بیشتر�.
( منبع: [Hasandust, Persian Loanwords, 2003] ) .
- - -
۴. چرا به سغدی اشاره می شود؟
چون سغدی یکی از زبان های زنده و مهم در مسیر جادهٔ ابریشم بوده و تبادل فرهنگی شدیدی با فارسی داشته. این نه �پاک کردن ترکی� است و نه �اختراع�، بلکه بازسازی علمی تاریخ زبان هاست.
- - -
✅ جمع بندی:
زبان سغدی وجود تاریخی مستند دارد ( کتیبه ها، متون دینی، نامه ها، دستور، فرهنگ ) .
واژگان فارسی از منابع گوناگون ( ایرانی باستان، سغدی، عربی، ترکی ) گرفته شده اند، ولی سهم اصلی با ریشه های ایرانی است.
ادعاهایی مانند �فارسی بدون عربی، تُرکی می شد� بیشتر از جنس شعار است تا پژوهش.
- - -

دیوان لغات الترک محمود کاشغری ۴۶۶ هجری مکتوب به خط عربی: ) ) ) ) )
بعدشم سغدی گویشی از پارسی هست
از پارسی تا دلتون بخواد منابع مکتوب به قدمت حداقل ۲۵۰۰ سال هست. ارائه بدم ؟ : ) ) ) ) )
از ترکی بجز کتیبه اورخون که هم دوره بنی امیه هست چه سند مکتوبی هست؟ راهنمایی
زمانی کتیبه های اورخون و سنگ نویسی در صحرای اورخون انجام می شد که کتابخانه های ایران داشتن کتب نجوم ، حقوق و پزشکی مینوشتن: ) ) ) ) )
اکثر لغات فارسی ترکی می شدند اگه عربی نبود؟
کتاب الکلمات الفارسی فی المعاجم عربی که خود اعراب نوشتن ، بالای ۵۰۰۰ کلمه معرب که از فارسی میانه وارد عربی شده رو جمع آوری کرده: ) ) ) )
سند ارائه بدید !

او در روستایی به نام بَنُج رودک ( پنجکنت در تاجیکستان امروزی ) در ناحیهٔ رودک در نزدیکی نَخشَب و سمرقند به دنیا آمد.
رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی گوی و پدر شعر پارسی می دانند به این دلیل که تا پیش از وی کسی دیوان شعر نداشته است و این از نوشته های ایرانی عربی نویسِ هم عصرِ رودکی — ابوحاتم رازی — مسجل می شود. ریچارد فرای عقیده دارد که رودکی در تغییر خط از خط پهلوی به خط فارسی نقش داشته است. از تمام آثار رودکی که گفته می شود بیش از یک میلیون و سیصد هزار بیت و نیز شش مثنوی بوده، فقط ابیاتی پراکنده به همراه چند قصیده، غزل و رباعی باقی مانده است. تعداد ابیات باقی مانده از رودکی را ۱۰۴۷ بیت گزارش می کنند.
سبک شعری رودکی، سبک غالب آن روزگار یعنی سبک خراسانی است. ویژگی های سبک خراسانی در شعر رودکی نمود کامل و جامعی دارد و به همین دلیل می توان او را نمایندهٔ تام و تمام این سبک از شعر فارسی دانست.
اگرچه سروده های وی در دایرهٔ ادبیات غنایی و بعضاً تعلیمی جای می گیرد، اما اندکی تأمل در شعر او نشان می دهد که وی از داستان ها و موضوعات حماسی، به خوبی آگاهی داشته و با استادی و مهارت تمام توانسته این مسئله را در شعر خود بازتاب دهد. جدا از این، شعر رودکی نشان دهندهٔ فضا و حال و هوای حماسی است که بر جامعهٔ آن روزگار سایه افکنده بود. رودکی اغلب در توصیفات غنایی از عنصر حماسه بهره برده و بدین وسیله به شعر خود صلابت و فخامت ویژه ای بخشیده است.
یکی از مهارت های او کاربرد صور خیال، از جمله تشبیه و استعاره در اشعار است، تصاویری که رودکی در اشعارش به کار برده، بر عکس شعرای دیگر سبک خراسانی، متحرک و جاندار است. در میان تصویرهای گوناگون، تشبیه مهم ترین آرایه در شعرهای رودکی به شمار می آید. با بررسی هایی که از سرودهایش به عمل آمده، اکثر تشبیهات او از نوع حسی به حسی و عقلی به حسی اند که در انواع مختلف آن، از جمله: تشبیه مضمر، تفضیل و… به کار رفته است.

و فراز و فرود زندگی رادر روند باید نگرش نمود،
به جاودانگی یک زبان_ به ارج یک هنر،
به اوج یک دیدگاه،
به گیرایی یک ساز ویک آواز،
و به پاکیهای ناب،
تا دماغ را بپرورد،
ودل را بیاکند،
وهر گاه سوری باشد وجشنی برپا دارد،
ای رودکی که پاس نیاکان داشتی،
و پیشینیان را،
و به دست دادی تراز سخن سرایی راستین را،
ای که ارغنون را والایی دادی،
وچنگ وباده را جاوید ساختی تا آنجا که فرزانگان به آن گرویدند،
تو آغازی جاودانی،
راه تو فراترین آیین هاست،
و پیروزی همین است،
تاریخ یکی از واژگان توست، تا رزمایش ها نخوابند و گلها نپژمرند،
و سبک سپید با همهء ارج و مرجش به تو آفرین می گوید،
و تو آفرین ایران زمینی ،
ای بزرگ ای رودکی.
۱۳۸۸/۱۱/۱۱
شهرام . ص. *

ویکی پدیای سطح پایین
کتب تاریخی سطح بالا
یا هرجایی که میدونید جست و جو کنید ببینید سغد کجاست سغدی ها کیا بودن و زبانشون از چه تیره ای بود.
آخرش من نفهمیدم چرا فقط پانترک ایرانی به مزخرفاتی باورمنده که حتی تو ترکیه و باکو تف کف دستش نمیندازن؟

canlandırıldı ve "şehir" anlamı y�klendi
2 - هخامنشیان زبانشان فارسی بوده که در کتیبه ها موجود است
ما ایرانیان تاریخ و فرهنگ و ادب و هنر داریم و نیازی به ساختن آنها نداریم هر کس هر کمبودی دارد به دنبال آن می رود و شما همواره دنبال وصل کردن خود به این قوم و آن قوم هستید تا شاید بتوانید سابقه ای برای خود بسازید .

از کجا میدانید سغدی زبان نیاکان شما بوده شاید سغدی نژاد دیگری بوده
کند در زبان ترکی به معنی روستا یا ابادی هست و ریشه داره و دلیل داره اینجوری نیست از روی هوا شخصی بیاد بگه عه کند هم تو سغدی میشه شهر
دایره المعارف زبان سغدی کجاست ؟ چرا ما پیداش نمیکنیم ؟
اون سرزمین از هزاران سال پیش سرزمین ترک ها بوده و هیچ نشانه ای از وجود سغدی و فلان وجود نداره تاجیک ها هم بواسطه ی دربار سامانیان که مخترع فارسی بودن فارسیزه شده اند چون فارسی زبان اسلامی بود و کسایی که دینش را عوض میکرد زبانشم عوض میکرد و این ربطی به ژنتیک طرف و قومیت طرف نداره