منبع. عکس فرهنگ فارسی یافرهنگ عمید
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
بژ
برف
بخار
دستگاهی برای دمیدن باد در آهنگری
انبان باد. [ اَم ْ ن ِ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) پوستی که آنرا پرباد کرده آهنگران آتش افروزند. ( غیاث اللغات ) ( از آنندراج ) . || انبانی که پر از باد باشد و خالی بود. ( ناظم الاطباء ) . انبان تهی که بباد پر شده. ( مؤید الفضلاء ) :
... [مشاهده متن کامل]
چه وزن آورد جای انبان باد
که میزان عدلست و دیوان داد
مرائی که چندین ورع مینمود
چو دیدندهیچش در انبان نبود.
سعدی ( بوستان ) .
|| مردم فربه و بیکاره و هیچکاره راگویند. ( آنندراج ) . فربه. ( مجموعه مترادفات ص 268 ) . || شکم آدمی و معده. ( ناظم الاطباء ) . شکم. ( مؤید الفضلاء ) .
دمه: بوران و باد تند همراه با برف
: دکتر کزازی در مورد واژه ی "دمه " می نویسد : ( ( دمه نیز که در بیت زیر به معنی بوران و باد تند همراه با برف به کار برده شده است می تواند بود که از دمگ damag، در زبان پهلوی بر آمده باشد که ریختی است پساوندی از دم، بن اکنون از مصدر دفتن daftan به معنی دمیدن. ) )
... [مشاهده متن کامل]
( ( همه لشکر سلم همچـون رمه
که بپراگند روزگار دمه ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، ۱۳۸۵، ص ۳۷۸. )
:
Blizzard، دمه ( dame )
باد سترگ و برف سنگین و توفان برفی سخت
در گذشته در ایران فراوان دمه رخ میداد، ولی اکنون نه بسیار
در لهجه نهاوندی ( جنوب استان همدان ) ترکیب
دمره لولان متداول است.
دِمِّه = زیر خاک بکن، زیر خاک پنهان کن، به زیر خاک کردن،
دِمِّه فی تحت التراب یعنی زیر خاک مدعون کن.
به لهجه ایل عرب خمسه