دلبند

رمان «دلبند» که پنجمین اثر داستانی موریسون است. رمان «دلبند» موریسون از آثار مهم و پر مخاطب او است. نویسنده رمان دلبند را بر اساس داستان واقعی زن برده آفریقایی - آمریکایی خلق کرد. ماجراهای داستان پس از جنگ داخلی آمریکا اتفاق می افتد. روایت زندگی «ست» زنی برده است با دختر کوچکش دنور از سیستم برده داری فرار کرده است. آن ها به ایالت آزاد اوهایو پناه بردند. با وجود این هنوز هم آزاد و رها نیست. ست سال ها پیش نوزاد شیرخواره اش را کشت تا مجبور نشود آن را به دولت و اربابان سفیدپوست بدهد اما حالا روح این کودک خانه اش را در سینسیناتی حضور دارد. اسم این کودک به خواننده گفته نمی شود اما ست او را «دلبند» می شناسد چراکه روی سنگ قبرش چنین چیزی نوشته شده است. سیستم برده داری به آفریقایی - امریکایی ها اجازه داشتن خانواده یا دارایی نمی داد. ست شخصیت اصلی داستان نیز نوزاد شیرخواره خود را کشت چراکه باور داشت با کشتن نوزادش در واقع او را نجات می دهد اما روح کودک خانه آنها را تسخیر می کند و باز هم خانواده آنها از هم می پاشد.
رمان دلبند در ادبیات انگلیسی در شمار آثار مهم و جریان ساز بوده است و بر نویسندگان مختلفی تأثیر گذاشته است. علاوه بر نقد و بررسی در زبان انگلیسی این اثر در زبان ها دیگر از جمله فارسی هم مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
در مقاله «بررسی بحران هویت در رمان دلبند اثر تونی موریسون» آمده است:
رمان دلبند اثر تونی موریسون بخش مهمی از ادبیات آمریکا موسوم به ادبیات فمینیستی سیاهپوستان آمریکا به شمار می رود. در ادبیات فمینیستی سیاهپوستان آمریکا، آثاری که توسط زنان سیاهپوست نوشته شده، زن سیاهپوست همواره با ویژگی هایی چون سکوت، منطق ستیزی، همجنس خواهی، حیوانّیت و خشونت به تصویر کشیده شده است. در این ادبّیات، خشونت زن سیاهً پوست معمولاً تا سرحد قتل، آن هم قتل معشوق یا حتی طفل کشی پیش می رود. این تصویر وحشتناک از زن سیاهپوست در ادبیات فمینیستی سیاهپوستان آمریکا سبب شده تا پاره ای از منتقدان وی را با شخصیت افسانه ای مدسا همانند بدانند. هنگام خواندن این ادبیات، خواننده شخصّیت های افسانه ای از قبیل مدوسا همواره با این پرسش روبرو است که آیا این تصاویر واقعی هستند یا اینکه ساخته و پرداخته نظامی بوده که قصد بی هویت سازی و در پی آن استثمار و استعمار آنها را دارد؟