در لغتنامه ی دهخدا قید شده که دانه به معنی گاو نر از زبان ترکی میباشد در واقع این کلمه دانا هست که امروزه نیز در آذربایجان به گاو نر میگن دانا و همچنین در زبان ترکی بذر میشود دنه
ریشه ی ترکی دارد
در لری بروجردی گله gela برابر دانه است.
برای نمونه: یه گِلَه بام وِرداشتم.
برابر فارسی یک دانه بادام برداشتم.
از ریشه دان
اسم مصدر دانش
دانه= مرکز نگهداری دانش
واژه دانه
معادل ابجد 60
تعداد حروف 4
تلفظ dāne
نقش دستوری اسم
ترکیب ( اسم ) [پهلوی: dānak] ‹دان›
مختصات ( نِ ) [ په . ] ( اِ. )
آواشناسی dAne
الگوی تکیه WS
شمارگان هجا 2
منبع واژگان مترادف و متضاد
لغت نامه دهخدا
دانه یعنی میداند که از خاک و آب چه جذب کند و چگونه با دیدن نور ریزی از زیرخاک محل عبور حود را به سوی سطح خاک پیدا کند و مراحل دیگر. . . .
به دانه در ترکی دانا و تانه
اما دوست گل تای در ترکی واحد شمارش گونی گون در ترکی هست
مثل باتمان
واژه ( تا ) واژه ای ایرانی است. واژه ( تا ) به چمِ ( یکا، واحد، تَک، تنها ) در زبان پهلوی به دیسه یِ ( تاگtag ) بوده است؛چنانکه در رویه یِ 81 و 148 از نبیگِ ( فرهنگنامه کوچک پهلوی ) نوشته یِ ( دیوید مک کنزی ) آمده است:
واژه ( دانه ) واژه ای پارسی و ایرانی است و در زبان اوستایی واژه ( دانَ ) به چمِ ( دانه ) و واژه ( دانو کَرشَ ) به چمِ ( دانه کش ) بوده است. ( دانه، یکایِ شمارش نیز هست؛ برای نمونه چهار دانه تخم مرغ )
چنانکه در رویه هایِ 729 و 730 از نبیگِ ( فرهنگ واژه های اوستا ) آمده است:
این واژه فارسی است.
وبرای بذر، و وسیله ای برای شمارش هم بکار میرود.
یک دانه شیرینی.
یک دانه شتر.
یک دانه ماشین.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
( تا ) هم فارسی است و ربطی به ترکی ندارد،
... [مشاهده متن کامل]
( تا ) از یک ، تک میاید و خود تای از فارسی به ترکی راه یافته.
مثلا تو تورکی👇
سنین تایون خویدو=تو یکتایی ، تو لنگه نداری. تو تکی.
و در ترکی از دانه ی فارسی برای شمارش استفاده می کنند مثلا👇
نچه دنه=چند تا
و تای برای شمارش در تورکی استفاده نمیشود.
حالا برخی ها بزور میخوان تورکیش کنن🤦🏻♂️
دکتر کزازی در مورد واژه ی " دانه" می نویسد : ( ( دانه در پهلوی در ریخت دانگ dānag بکار می رفته است. ) )
تنگ شدن دانه : کنایه از نایاب شدن آن
سالی از دانه بر نرستی شاخ
تنگ شد دانه بر جهان فراخ
یعنی : از دانه شاخی نرست و دانه نایاب شد .
( هفت پیکر نظامی، تصحیح دکتر ثروتیان، ۱۳۸۷ ، ص477 )
دانه: فیلم خاصی است که اصطلاح دانه های درشت بربافت خود دارد وبرای فیلمبرداری از محیطهای فقیر و یا القاء فضای خشن و سرد، معمولا از آن استفاده می شود. ( اصطلاح سینمایی )
تخم
چیزی است ریز که در زمین کاشته میشود وحاصل ان یک گیاه میشود وگاه دانه خوراکی است
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٤)
