خازن

/xAzen/

    condenser
    capacitor
    accumulator
    storage battery

مترادف ها

capacitor (اسم)
باطری، انباره، خازن، ذخیره کننده برق

treasurer (اسم)
خزانه دار، صندوقدار، خازن، خزان دار، گنجور

پیشنهاد کاربران

هر �چقدر پاک بکونی بازهم جواب تو رو خواهم داد
بیایید قدم به قدم بررسی کنیم تا ببینیم آیا واقعاً �خازن� از �قازان� ( دیگ ) ترکی گرفته شده یا نه.
- - -
۱. ریشه شناسی واژه �خازن�
...
[مشاهده متن کامل]

�خازن� واژه ای عربی است و از ریشه ثلاثی �خ ز ن� گرفته شده است.
در زبان عربی �خَزَنَ� به معنی اندوختن، ذخیره کردن است ( ابن منظور، لسان العرب، ذیل �خزن� ) .
از همین ریشه، واژه هایی چون:
خِزانة = خزانه، گنجینه
مَخزون = ذخیره شده
خَزین = اندوهگین ( به معنای کسی که دلش پر از غم است )
خازن = اسم فاعل، به معنی نگهدارنده و خزانه دار
👉 بنابراین، �خازن� به طور مستقیم از صرف و نحو عربی ساخته شده و ارتباطی به �قازان� ترکی ندارد.
- - -
۲. بررسی ادعای تغییر واجی ( ق ↔ خ )
در زبان شناسی تاریخی، تبدیل �ق� به �خ� پدیده ای شناخته شده و نظام مند در زبان های سامی یا ایرانی نیست.
در ترکی هم �قازان� ( دیگ ) همیشه با �ق� آمده است و هیچ مستند تاریخی وجود ندارد که این واژه به شکل �خازان� یا �خازن� وارد عربی شده باشد.
- - -
۳. وجود واژه �خازن� در متون کهن عربی
در قرآن هم این واژه آمده است:
�وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَیْکُمْ� ( زمر، ۷۳ ) → خزنه / خازن = نگهبانان جهنم یا بهشت.
قبل از ورود ترکان به جهان اسلام، این واژه در متون عربی رایج بوده است. پس نمی تواند وام واژه ای از ترکی باشد.
- - -
۴. واژه �قازان� در ترکی
�قازان� در ترکی به معنی �دیگ� است ( اصل آن از فعل �قاز - � = کندن، گود کردن ) .
این واژه هیچ ارتباط معنایی با �اندوختن� یا �نگهداری� ندارد.
علاوه بر این، �قازان� در ترکی از ریشه ای بومی ساخته شده است، نه وام واژه.
- - -
۵. منابع معتبر برای بررسی
لسان العرب، ابن منظور، ذیل �خزن�.
مفردات راغب اصفهانی، ماده �خزن�.
Lane’s Arabic Lexicon، مدخل "khazana".
Doerfer, T�rkische und mongolische Elemente im Neupersischen → برای بررسی وام واژه های ترکی.
Clauson, An Etymological Dictionary of Pre - Thirteenth - Century Turkish → برای ریشه یابی �قازان�.
- - -
✅ نتیجه گیری:
واژه �خازن� اصالتاً عربی و برگرفته از ریشه �خ ز ن� است و پیش از ارتباط عرب ها با ترکان در زبان عربی وجود داشته است. بنابراین، ارتباط دادن آن با �قازان� ترکی ( دیگ ) یک ادعای جعلی و غیرعلمی است.
- - -

منبع. عکس فرهنگ ریشه واژگان فارسی دکتر علی نورایی
واژه ی ایستاد از ریشه واژه ی ایستادن فارسی هست.
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
...
[مشاهده متن کامل]

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

خازنخازنخازنخازن
خازن درگاه یعنی نگهبان درگاه
Capacity
سلیم
خازن: واژه ای اربی ست که در قدیم به خزانه دار می گفتند و برابری اش در فارسی انباره و نگهبان ست و هم اکنون تنها به یک قطعه الکتریکی گفته می شود که کارش انبار کردن بار الکتریکی ست.
قطعه ای تو وسایل برقی
❶ آسروبون ( asrōbun )
آسرو ( الکتریکی ) بون ( انبار ) =خازنِ الکتریکی
❷ ویروبون ( virōbun )
ویرو ( الکتریکی ) بون ( انبار ) =خازنِ الکتریکی
❸ رخبون ( rəxbun )
رخ ( برقی ) بون ( انبار )
از پهلوی
خازن
وسیله ای برای ذخیرهٔ بار الکتریکی
خازِن یا انباره ( به انگلیسی: Capacitor ) وسیله ای الکتریکی است که می تواند بار الکتریکی ( و بنابراین انرژی الکتریکی ) را در خود ذخیره کند. انواع مختلفی از خازن ها وجود دارد اما همه آن ها شامل حداقل دو هادی هستند که توسط یک عایق، از یکدیگر جدا شده اند. نام این هادی ها صفحات خازن است. صفحات خازن می توانند از جنس رسانا مانند فلز یا آب نمک باشند. عایق دی الکتریک نیز لایه ای عایق است که بین صفحات خازن قرار می گیرد و ظرفیت خازن را افزایش می دهد، و جنس آن می تواند از شیشه، هوا، سرامیک، پلاستیک، میکا، کاغذ و … باشد.
...
[مشاهده متن کامل]

Passive two - terminal electronic component that stores electrical energy in an electric field
A capacitor is a device that stores electrical energy in an electric field. It is a passive electronic component with two terminals
The effect of a capacitor is known as capacitance. While some capacitance exists between any two electrical conductors in proximity in a circuit, a capacitor is a component designed to add capacitance to a circuit. The capacitor was originally known as a condenser or condensator. This name and its cognates are still widely used in many languages, but rarely in English, one notable exception being condenser microphones, also called capacitor microphones

capacitor
واژه های " خزینه ، خازن , مغازه " همان واژه ی " گنجینه " فارسی می باشند که پس از سیر در زبان های غیر ایرانی با تغییر لهجه و معنی دوباره به زبان فارسی بازگشته اند .
خزانه دار
گنجور
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٢)