حریر. [ ح َ ] ( ع اِ ) ابریشم. ( اختیارات بدیعی ) ( تحفه حکیم مؤمن ) ( منتهی الارب ) . مستخرج از قز پس از تنقیه آن و خروج کرم و آنچه از قز گیرند پس ازخبه کردن کرم در آفتاب و جز آن. ابن ماسه گوید: آنگاه که کرم ابریشم بر خویش تنید و کار تنیدن به پایان آمد، اگر کناغ ( پیله ) را به آفتاب دهند، کناغ را سوراخ کند و بیرون شود و از این کناغ ابریشم و لاس ( قز ) گیرند و اگر بر آفتاب دهند و کرم در آن بمیرد از اوحریر آید. ( منتهی الارب ) . || آنچه از ابریشم پخته بافند. جامه ابریشمین. پرنیان. ( محمودبن عمر ربنجنی ) ( دهار ) ( حبیش تفلیسی ) ( ترجمان عادل ) . و درصحاح الفرس آمده است که حریر ساده و بی نقش را پرند، و حریر نگارین و منقش را پرنیان گویند :
... [مشاهده متن کامل]
چندین حریر و حله که گسترد بر درخت
گوئی که برزدند به قرقوب و شوشتر.
منبع. لغت نامه دهخدا
حریر کاملا فارسی است
از کلمه حَر به معنی آسیاب و پسوند تفضیلی یر تشکیل است. و به معنی خیلی خیلی ریز و خورذ شده
در قدیم برای الک کردن مواد دارویی نیاز به پارچه ای بود که منفذهای بسیار کوچک داشته باشد و پودری نرم با الک کردن بوسیله این پارچه بدست می آمده، به همین دلیل نام حریر به این پارچه داده شده.
... [مشاهده متن کامل] سندس
وال
دیبا
سیلک
سلیم
حریر: پارچه ای نرم و نازک ساخته شده از ابریشم، دیبا
پرند= ساتن یا اطلس
پرنیان =مخمل
دیبا=حریر
و ابریشم =ابریسم
روستایی در کرندغرب با داَشتن انگور و تنباکویی معروف
حریر به معنای ابریشم پخته شده است. 1
انواع حریر
[ویرایش]
درآیاتی از قرآن کریم سخن از حریر و اقسام آن به میان آمده است که به آنها اشاره خواهیم نمود.
← حریر ضخیم
حریر ضخیم، از انواع لباسهای بهشتیان است.
... [مشاهده متن کامل]
اولـئک لهم جنـت عدن. . . ویلبسون ثیابـا خضرا من سندس واستبرق. . [۲] آنها کسانی هستند که بهشت جاودان برای آنان است باغهایی از بهشت که نهرها از زیر درختان و قصرهایش جاری است در آنجا با دستبندهایی از طلا آراسته می شوند و لباسهایی ( فاخر ) به رنگ سبز، از حریر نازک و ضخیم، دربر می کنند در حالی که بر تختها تکیه کرده اند. چه پاداش خوبی، و چه جمع نیکویی
�استبرق� معرب استبرک، دیبای ستبر است. [۳]
�استبرق� در لسان العرب به مفسران نسبت داده که �سندس� به ابریشم نازک و قیمتی گفته می شود و �استبرق� به ابریشم ضخیم اطلاق می شود. [۴]
�سندس� �سندس� به معنای ابریشم نازک و �استبرق�، ابریشم ضخیم است. [۵]
سندس را دیباج نازک و استبرق را دیباج ضخیم براق گفته اند و این هر دو نکره است نمیشود با دیبای دنیا مقایسه کرد و هر دو سه بار در قرآن آمده اند. [۶]
برخی گویند: �استبرق� معرب کلمه فارسی �استبره� است. برخی گویند: دیبای زربفت است. [۷]
فی جنـت وعیون• یلبسون من سندس واستبرق متقـبلین. [۸][۹] در میان باغها و چشمه ها• آنها لباسهایی از حریر نازک و ضخیم می پوشند و در مقابل یکدیگر می نشینند
وجزهم بما صبروا جنة وحریرا• عــلیهم ثیاب سندس خضر واستبرق. . [۱۰][۱۱] و در برابر صبرشان، بهشت و لباسهای حریر بهشتی را به آنها پاداش می دهد! • بر اندام آنها ( بهشتیان ) لباسهایی است از حریر نازک سبز رنگ، و از دیبای ضخیم، و با دستبند هایی از نقره آراسته اند، و پروردگارشان شراب طهور به آنان می نوشاند!
← حریر نازک
۲. حریرهای نازک، از انواع لباسهای بهشتیان در بهشت:
اولـئک لهم جنـت عدن. . . یحلون فیها. . . ویلبسون ثیابـا خضرا من سندس واستبرق. . [۱۲] آنها کسانی هستند که بهشت جاودان برای آنان است باغهایی از بهشت که نهرها از زیر درختان و قصرهایش جاری است در آنجا با دستبندهایی از طلا آراسته می شوند و لباسهایی ( فاخر ) به رنگ سبز، از حریر نازک و ضخیم، دربر می کنند در حالی که بر تختها تکیه کرده اند. چه پاداش خوبی، و چه جمع نیکویی
�استبرق� ابریشم ضخیم و �سندس� ابریشم نازک را گویند. [۱۳]
کلمه" سندس" به معنای پارچه نازکی است که از ابریشم بافته شده باشد. [۱۴]
فی جنـت وعیون• یلبسون من سندس واستبرق متقـبلین. [۱۵][۱۶]
سندس: دیبای نازک. مفرد آن �سندسه� است. [۱۷]
وجزهم بما صبروا جنة وحریرا• عــلیهم ثیاب سندس خضر واستبرق. . [۱۸][۱۹]
← حریر سبز
مؤمنان شایسته کار، در بهشت به لباسهای حریر سبزرنگ آراسته خواهتد شد.
اولـئک لهم جنـت عدن. . . یحلون فیها من اساور من ذهب ویلبسون ثیابـا خضرا من سندس واستبرق. . [۲۰] آنها کسانی هستند که بهشت جاودان برای آنان است باغهایی از بهشت که نهرها از زیر درختان و قصرهایش جاری است در آنجا با دستبندهایی از طلا آراسته می شوند و لباسهایی ( فاخر ) به رنگ سبز، از حریر نازک و ضخیم، دربر می کنند در حالی که بر تختها تکیه کرده اند. چه پاداش خوبی، و چه جمع نیکویی
خضرة - جمع - اخضر است و خضرة - رنگی است میان سیاه و سپید یعنی سبز پر رنگ که بسیاهی نزدیکتر است و شبیه تر است از اینجهت سیاه را [۲۱]
ابرار صبر پیشه به لباسهای حریر سبزرنگ در بهشت آراسته خواهند شد.
ان الابرار یشربون من کاس کان مزاجها کافورا• وجزهم بما صبروا جنة وحریرا• عــلیهم ثیاب سندس خضر واستبرق. . [۲۲][۲۳][۲۴] نیکان از جامهایی می نوشند که آمیخته به کافور است• به پاداش صبری که کرده اند پاداششان را بهشت و حریر داد• بر تنشان جامه هایی است از سندس سبز و استبرق. و به دستبندهایی از سیم زینت شده اند. و پروردگارشان از شرابی پاکیزه سیرابشان سازد
پانویس
[ویرایش]
۱. ↑ . المصباح، أحمد بن محمد بن علی القیومی المقری، ج۱، ص۷۱، �الحر�.
۲. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۳۱. .
۳. ↑ . فرهنگ فارسی، ج۱، ص۲۴۰،
۴. ↑ لسان العرب، ج۱۰، ص۵.
۵. ↑ التبیان، شیخ طوسی، ج۷، ص۴۰.
۶. ↑ قاموس قرآن، ج۳، ص:۳۴۲
۷. ↑ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، ج۶، ص۳۴۰.
۸. ↑ دخان/سوره۴۴، آیه۵۲. .
۹. ↑ دخان/سوره۴۴، آیه۵۳. .
۱۰. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۱۲. .
۱۱. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۲۱. .
۱۲. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۳۱. .
۱۳. ↑ التبیان، شیخ طوسی، ج۷، ص۴۰.
۱۴. ↑ ترجمه المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۸، ص۲۲۸.
۱۵. ↑ دخان/سوره۴۴، آیه۵۲. .
۱۶. ↑ دخان/سوره۴۴، آیه۵۳. .
۱۷. ↑ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، ج۶، ص۳۳۹.
۱۸. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۱۲. .
۱۹. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۲۱. .
۲۰. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۳۱. .
۲۱. ↑ المفردات فی غریب القرآن، ص:۲۸۵
۲۲. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۵. .
۲۳. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۱۲. .
۲۴. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۲۱. .
منبع
[ویرایش]
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله �حریر ( قرآن ) �.
حریر : /harir/ حریر ( عربی ) 1 - ابریشم؛ 2 - نوعی پارچه ی ابریشمیِ نازک؛ 3 - پیله ی ابریشم که در حرارت زیاد، کّرمِ درون آن کشته شده باشد؛ 4 - ( در قدیم ) نوعی پارچه ی ابریشمیِ نازک که از آن برای نوشتن نامه استفاده می کردند؛ 5 - به عنوان نماد هر چیزِ نرم و لطیف.
... [مشاهده متن کامل]
اسم حریر مورد تایید ثبت احوال ایران برای نامگذاری دختر است .